Bireysel Emeklilik Sistemine (BES) Katkı Payı Yatırmak Suretiyle Vatandaşlık veya Uzun Dönemli İkamet İzni Başvurusunda Bulunacak Yabancılar için Açıklama
Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin (Yönetmelik) 20 nci maddesinin ikinci fıkrasının (f) bendinde 13/5/2022 tarih ve 31834 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan değişiklikle “En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında katkı payını, kapsamı Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından belirlenen fonlarda tutma ve üç yıl sistemde kalma şartıyla bireysel emeklilik sistemine yatırdığı Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunca tespit edilen.” yabancıların istisnai olarak Türk vatandaşlığını kazanabileceği, söz konusu döviz tutarlarının işlem öncesinde Türkiye'de faaliyet gösteren bir bankaya ve bu bankaca da Merkez Bankasına satılacağı, bu konuya ilişkin uygulama esaslarının Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından belirleneceği hüküm altına alınmıştır. TCMB tarafından konuya ilişkin olarak “Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik Kapsamında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına Yapılacak Döviz Satışına İlişkin Uygulama Talimatı” yayımlanmıştır. Bunun yanı sıra, Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Genelgenin (genelge) “BES Kapsamında Yabancıların İstisnai Olarak Türk Vatandaşlığı Kazanımına İlişkin Esas ve Usuller” başlıklı on dördüncü bölümünde Yönetmeliğin (f) bendi kapsamında vatandaşlık başvurusunda uygulanacak usul ve esaslara yer verilmiştir.
Ayrıca, aynı yatırım kapsam ve tutarının 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendine göre yapılacak kısa dönemli ikamet izni ile Göç Politikaları Kurulunun 26.04.2017 tarih ve 2017/02 sayılı Kararı uyarınca Kanunun 43 üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre yapılacak uzun dönemli ikamet izni talepleri için de esas alınması uygun görülmüştür. Bu çerçevede, yabancı yatırımcılarca gerek vatandaşlık gerekse ikamet izni başvurularında kullanılmak üzere asgari yatırım şartının sağlandığını tevsik etmek amacıyla Kurumumuzdan talep edecekleri “Uygunluk Belgesi” başvuruları Kurumumuzca aşağıdaki adımlar çerçevesinde sonuçlandırılacaktır.
a) Vatandaşlık ve Uzun Dönemli İkamet İzni İçin Kurumumuza Yapılacak Başvurular
Kurumumuzdan uygunluk belgesi alarak vatandaşlık hakkı kazanmak isteyen yabancının (yararlanıcı) Türkiye’de faaliyet gösteren bir emeklilik şirketi aracılığıyla BES’e dahil olması gerekmektedir.
Bu kapsamda, teklif formunun düzenlenmesi esnasında emeklilik şirketi, yararlanıcıdan ikamet izni başvurusunda bulunulacağı valilik bilgisini, pasaport örneğini ve üç yıl sistemde kalacağına dair taahhüdünü alır. Sözleşmenin yürürlük tarihinden itibaren ilk üç yıl boyunca; plan değişikliği, emeklilik nedeni ile hesap birleştirme ve başka bir şirkete aktarım yapılamayacağına dair emeklilik şirketince yararlanıcıya bilgilendirme yapılır.
Yararlanıcılar, “Vatandaşlık Emeklilik Planına” dahil edilir. Vatandaşlık emeklilik planlarından giriş aidatı ve yönetim gider kesintisi alınmaz. Vatandaşlık emeklilik planlarında unvanında “yabancı” veya “dış borçlanma araçları” ibaresi bulunan emeklilik yatırım fonlarına yer verilmez, yararlanıcılar tarafından tercih edilemez.
Yararlanıcılar, emeklilik şirketinin yönlendireceği bankaya katkı payı tutarını yatırır. TCMB ile gerçekleştirilen satış sonrasında elde edilen Türk Lirası cinsinden katkı payı tutarının şirket hesaplarına nakden intikal etmesi ile yararlanıcının emeklilik sözleşmesi yürürlüğe girer ve sistemde kalması gereken asgari üç yıllık süre başlar.
Ancak vatandaşlık kazanımı sonrasında sisteme yatırılacak katkı paylarına Devlet katkısı hesaplanır. Döviz kurunun değişmesi neticesinde BES hesabında bulunan birikim tutarının 500.000 Amerikan Dolarının altına inmesi vatandaşlık başvurusunu ve/veya kazanımını etkilemez. Vatandaşlığa hak kazanmak için gerekli katkı payı tutarı birden fazla emeklilik sözleşmesine paylaştırılamaz.
b) Başvurunun Sonuçlandırılması
Emeklilik şirketi, sözleşmenin yürürlük tarihinden itibaren 5 iş günü içinde genelgede sayılan belgelerle vatandaşlık başvurusunda bulunur. Kurumumuz tarafından yapılan değerlendirme neticesinde gerekli şartları sağlayan başvurular için yararlanıcının kendisine iletilmek üzere emeklilik şirketine, Nüfus ve Vatandaşlık Genel Müdürlüğüne, Göç İdaresi Başkanlığına ve ilgili Valiliğe (İl Göç İdaresi Müdürlüğüne) uygunluk yazısı gönderilir.