Konu : Vazife malullüğü
GENELGE
2013/40
1- GENEL AÇIKLAMALAR
Bilindiği üzere; vazife malullüğü, kamu görevlilerinin, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun 56 ncı maddesinde sayılanların, geçici köy korucularının, sivil görevlilerin, görevlerini yapmakta iken görevlerinin çeşitli sebep ve tesiriyle veya işyerlerinde meydana gelen kazalar nedeniyle yürüttükleri görevleri yerine getiremeyecek derecede malul olmaları halinde kendileri, hayatlarını kaybetmeleri halinde de hak sahipleri hakkında uygulanacak hükümlerin belirlendiği bir statüdür.
Kamu görevlilerinin, 5434 sayılı Kanunun 56 ncı maddesinde sayılanların, geçici köy korucularının, sivil görevlilerin malul hale gelmeleri veya hayatlarını kaybetmelerine neden olan olay veya kazanın niteliğine, oluşmasına neden olanların amaçlarına ya da meydana geliş yeri ve zamanına göre haklarında vazife malullüğü hükümleri uygulanmakta olup, vazife malullüğü de farklı adlar altında; normal vazife malullüğü, TSK vazife malullüğü, harp malullüğü, 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kapsamında vazife malullüğü ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamında vazife malullüğü şeklinde sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflandırmada esas alınan kanun hükümleri uyarınca da ilgililerin sosyal güvenlikleri sağlanmaktadır.
2/8/2013 tarihli ve 28726 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 12/7/2013 tarihli ve 6495 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile vazife malullüğüne dair Kanunlarda değişiklikler yapılmış ve verilen haklar genişletilmiştir. 6495 sayılı Kanun ile getirilen değişikliklerin bazı maddeleri ilgili kamu kurum ve kuruluşlarını, bazı maddeleri de Kurumumuzu ilgilendirmektedir.
2- KAPSAM
5510 sayılı Kanunun, 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının ( a ), ( b ) ve ( c ) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar, Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamına girenler, Kanunun geçici 18 inci maddesinde sayılan Kanunlar kapsamında bulunanlar ile bunlardan hayatlarını kaybedenlerin dul ve yetimleri/hak sahipleri 6495 sayılı Kanunla getirilen değişiklikler kapsamında bulunmaktadır.
Bu kapsamda;
- Vazife malullüğüne neden olan olayın türüne bakılmaksızın tüm vazife malullerinin anne ve babalarına şartsız aylık bağlanacaktır.
- Vazife malullüğüne neden olan olayın türüne bakılmaksızın tüm vazife malulleri 5434 sayılı Kanunun ek 77 nci maddesi kapsamında aylıkların yükseltilmesine imkan tanıyan terfi işlemine tabi tutulacak, başkasının yardım ve desteği olmadan yaşamak için gereken hareketleri yapamayacak derecede malul olanlara 16 yaşından büyük işçiler için tespit edilmiş olan otuz günlük asgari ücretin net tutarının iki katı, aylıkları ile birlikte ayrıca ödenecektir. Ayrıca, 5434 sayılı Kanunun ek 79 uncu maddesi kapsamında yapılan ek ödemeler ile eğitim ve öğretim yardımı ödemeleri tüm vazife malullerini kapsayacaktır.
- Ücretsiz seyahat hakkından, tüm vazife malullerinin 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları ile anne ve babaları da yararlandırılacaktır. Bu konu hakkında Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından çıkarılacak olan yönetmelik çerçevesinde işlemler yine anılan Bakanlık bünyesinde sürdürülecektir.
- Harp Malulleri ile 2330 sayılı Kanun kapsamındaki veya 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlar kapsamındaki vazife malulleri ile 5434 sayılı Kanunun 56 ncı maddesine göre vazife malullüğü aylığı alanlar, 5510 sayılı Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamında çalışmaya başlamaları ya da sınıf veya görev değiştirmek suretiyle çalışmaya devam etmeleri halinde dahi Kurumumuzca ödenen vazife malullüğü aylıkları kesilmeyecek, Kurumlarınca ödenen görev aylığı ile Kurumumuzca ödenen vazife malullüğü aylığını birlikte almak suretiyle görev yapabileceklerdir.
- Harp Malulleri, 5434 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi ile 2330 sayılı Kanun veya 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlar kapsamındaki vazife malullerinin, aylık bağlandıktan sonraki çalışmaları ile sınırlı olmak üzere bu çalışmaları, ilgili mevzuat hükümlerine göre ikinci bir hizmet olarak dikkate alınacaktır.
- 6495 sayılı Kanunla getirilen değişiklikler sonucunda vazife malullerine ve hak sahiplerine, Kurumumuzca yapılacak ilave ödemeler nedeniyle ortaya çıkacak maliyet Maliye Bakanlığı’ndan tahsil edilecektir.
3- 6495 SAYILI KANUNLA YAPILAN DEĞİİİKLİKLERİN GENEL AÇIKLAMALARI
3.1. 1/10/2013 tarihinde yürürlüğe giren 75 inci ve 2/8/2013 tarihinde yürürlüğe giren 76 ncı maddeleri ile; 442 sayılı Köy Kanununun ek 16 ve ek 17 nci maddesinde yapılan değişiklikler ile söz konusu maddelerde yer alan “5.000” ibaresi “8.500, “15.000” ibaresi de “50.000” şeklinde değiştirilmiş ve yeni belirlenen gösterge rakamları esas alınarak, ödenen aylık ve tazminat tutarlarında artış yapılmıştır.
3.2. 2/8/2013 tarihinde yürürlüğe giren 78 inci, 79 uncu ve 81 inci maddeleri ile; 2330 sayılı Kanunun 1 ve 2 nci maddelerinde yapılan değişiklikler ile, 1/1/2012 tarihinden sonraki olaylarla sınırlı olmak üzere 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanunun kapsamı genişletilerek, TSK, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Emniyet Teşkilatında bulunan, patlayıcı maddelerin incelenmesi, muhafazası, nakli, imha edilmesi ve zararsız hale getirilmesi işlemlerinde görevlendirilenlerin, bu görevleri nedeniyle malul olanların kendileri, hayatını kaybedenlerin hak sahipleri hakkında da 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanması ve tazminat ödenmesi imkanı sağlanmıştır.
3.3. Ağustos 2013 ödeme döneminden geçerli olmak üzere 1/1/2014 tarihinde yürürlüğe girecek olan 80 inci maddesi ile yapılan değişiklikler ile; ilgililere mevcut sigortalılık halleri esas alınarak 2330 sayılı Kanun kapsamında bağlanan aylık ve gelirler açısından bir alt sınır getirilirken, Harp malulleri ve 5434 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi ile 2330 sayılı Kanun kapsamında veya 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlar kapsamında aylık bağlananlara, ödenen aylıklarının herhangi bir üst sınır aranmaksızın %25 oranında artırımlı olarak ödenmesi ile 2330 sayılı Kanun hükümleri veya 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlar kapsamında aylık bağlananlar ile, 5434 sayılı Kanunun 56 ncı ve mülga 64 üncü maddeleri uygulanarak vazife veya harp malullüğü aylığı bağlananlardan, yeniden herhangi bir sigortalılık haline tabi olarak çalışmaya başlayanların, aylık bağlandıktan sonra geçen hizmet süreleri ayrıca değerlendirilmek suretiyle ikinci bir aylık bağlanması imkanı sağlanmıştır.
3.4. 2/8/2013 tarihinde yürürlüğe giren 84 üncü maddesi ile; 2/3/1984 tarihli ve 2985 sayılı Toplu Konut Kanununun ek 2 nci maddesinde değişiklik yapılmış ve Toplu Konut İdaresince verilen “Faizsiz Konut Kredisi” nden yararlanma hakkı bulunmayan tüm vazife malullerinin bu krediden yararlandırılmaları sağlanmıştır. Yapılan bu değişiklik ile, söz konusu kredi için yapılacak başvurulara, kredilerin kullandırılmasına, geri ödeme süre ve yöntemlerine ilişkin usul ve esasların, Maliye Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Kurumumuz görüşü alınarak Toplu Konut İdaresince çıkarılacak olan yönetmelikle belirleneceği hükmü getirilmiştir. Uygulama anılan Yönetmelikte belirlenen esaslar çerçevesinde yapılacaktır.
3.5. 2/8/2013 tarihinde yürürlüğe giren 85 inci maddesi ile; 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının ( j ) bendinde yapılan değişiklik ile ilk defa 6353 sayılı Kanun ile 1/8/2012 tarihinden geçerli olarak Kurumumuzca aylık bağlanma hakkı tanınan ve terör eylemlerinin etkisinin azaltılmasında faydalı oldukları belgelenen sivil vatandaşlarımıza aylık bağlanmasına ilişkin tespitlerde Kurumumuzun yetkili olduğu düzenlenmiştir.
3.6. 2/8/2013 tarihinde yürürlüğe giren 86 ncı ve 87 nci maddeleri ile; 3713 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesi değiştirilmiş, ayrıca 3713 sayılı Kanuna geçici 13 üncü madde eklenmiştir. “İstihdam Hakkı” kapsamında, kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilecek vazife malulleri ile yakınlarına ilişkin kapsamda yapılan değişiklikler ile istihdam hakkının kullanımına ilişkin esaslar belirlenmiştir. Ayrıca, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Bakanlığımız, Maliye Bakanlığı ve Millî Savunma Bakanlığı ile Kurumumuzun görüşleri alınmak suretiyle, bu maddenin yürürlüğe girdiği 2/8/2013 tarihinden itibaren dört ay içinde Devlet Personel Başkanlığı ile İçişleri Bakanlığınca müştereken hazırlanacak olan ve Bakanlar Kurulunca yürürlüğe konulacak yönetmelikle değişikliklerin uygulanmasında takip edilecek usul ve esaslar ile diğer hususlar kapsamında işlemler yapılacaktır.
3.7. 2/8/2013 tarihinde yürürlüğe giren 88 ve 89 uncu maddeleri ile yapılan değişiklikler sonucunda “Ücretsiz Seyahat Hakkı” tanınan kişilerin kapsamı genişletilmiştir. Bu kapsamda;
- Tüm vazife ve harp malulleri ile 1005 ve 3292 sayılı Kanun kapsamında aylık bağlananların kendileri, eşleri, evli olmayan ve yirmibeş yaşını doldurmamış olan çocukları, anne ve babaları, tanınan ücretsiz seyahat hakkı çerçevesinde; demiryolları ve denizyollarının şehiriçi ve şehirlerarası hatlarından, belediyelere, belediyeler tarafından kurulan şirketlere, birlik, müessese ve işletmelere veya belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketlere ait şehiriçi toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanacaklardır.
- 25 yaşını doldurmuş olmakla birlikte halen yetim aylığı alan ve ücretsiz seyahat hakkı bulunanlar, bu aylıkları almaya devam ettikleri müddetçe ücretsiz seyahat hakkını kullanabileceklerdir.
- Hizmet verecek toplu taşıma araçları, toplu taşıma hizmetlerinin kapsamı ile bu hizmetlerden ücretsiz ve indirimli yararlanmaya ilişkin usul ve esaslar, Maliye, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme, İçişleri Bakanlıkları ile Bakanlığımız görüşleri alınmak suretiyle Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenecek ve işlemler yine anılan Bakanlık bünyesinde sürdürülecektir.
3.8. 12/7/2012 tarihinden geçerli olmak üzere 2/8/2013 tarihinde yürürlüğe giren 90 ıncı maddesi ile; 5233 sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanunun ek 1 inci maddesinde yapılan değişiklikler ile,
- Kanun kapsamında olan vatandaşlarımıza ilk defa 1/8/2012 tarihinden geçerli olarak bağlanmaya başlanan aylık miktarının tespitinde, asgari ücret yerine, 9500 gösterge rakamının memur maaş katsayısı çarpımı sonucu bulunacak tutar esas alınacaktır.
- Maluliyet aylığı bağlanabilmesi için asgari %40 maluliyet oranı aranacaktır.
- Tercih ortadan kaldırılmış olup, müstahak olmaları halinde birden fazla aylık bağlanabilecektir.
Emekli iken vefat edenlerin aylıkları hak sahiplerine intikal ettirilecektir. Ayrıca anne ve babaya aylık bağlanmada aranan muhtaçlık şartı aranmayacak, 5510 sayılı Kanunun 34 üncü maddesinde anne ve babaya aylık bağlanması için öngörülen diğer şartlar (Kendi sigortalılıkları nedeniyle aylık ya da gelir almak, 65 yaş altı artan hisse bulunması vb.) aranacaktır.
Yine bu kanun kapsamında maluliyetleri nedeniyle aylık almakta iken ölenlerin almakta oldukları aylıkları, aylığa hak kazanıp da aylık bağlanmadan vefat edenlerin hak kazandıkları aylıkları, 5510 sayılı Kanunun 34 üncü maddesindeki esaslar çerçevesinde hak sahiplerine intikal ettirilecektir.
Kanunun yürürlüğünün 1/8/2012 tarihi olması nedeniyle bu tarih itibariyle aylıklarda oluşan farklar ilgililere ayrıca ödenecektir.
3.9. Ağustos 2013 ödeme döneminden geçerli olmak üzere 1/1/2014 tarihinde yürürlüğe girecek olan 91 inci maddesi ile; 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun 72 nci maddesinde değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklik kapsamına 5434 sayılı Kanunun 45 ve 5510 sayılı Kanunun 47 inci maddesi kapsamında vazife malullüğü (normal vazife malullüğü) kapsamında vefat eden kamu görevlilerinin anne ve babaları da dahil edilmiştir. Bunun sonucunda anne ve babalara, malullük ve muhtaçlık şartı aranmadan aylık alma hakkı sağlanmıştır.
3.10. Ağustos 2013 ödeme döneminden geçerli olmak üzere 1/1/2014 tarihinde yürürlüğe girecek olan 92 nci maddesi ile; 5434 sayılı Kanunun ek 77 nci maddesinde yapılan değişiklikler ile, Harp malullüğü, 2330 sayılı Kanun ve 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlar kapsamındaki görevlerin ifası sebebiyle malul olanlar ile hayatını kaybedenlerin dul ve yetimlerinin yararlandıkları aylıkların yükseltilmesine imkan tanıyan terfi işleminden, tüm vazife malullerinin yararlandırılmaları imkanı getirilmiş, böylelikle vazife malullüğü aylıklarının yükseltilmesi sağlanmıştır. Bu kapsamda, başkasının yardım ve desteği olmadan yaşamak için gereken hareketleri yapamayacak derecede malul olan vazife malulleri asgari ücretin net tutarının iki katından oluşan bakım desteğinden de yararlanabileceklerdir.
3.11. Ağustos 2013 ödeme döneminden geçerli olmak üzere 1/1/2014 tarihinde yürürlüğe girecek olan 93 üncü maddesi ile 5434 sayılı Kanunun ek 79 uncu maddesinde yapılan değişiklikler ile, anılan madde kapsamında belirlenen ek ödeme ile eğitim ve öğretim yardımı ödemelerinden vazife malullüğü kapsamı ayırt edilmeksizin tüm vazife malulleri yararlandırılacaktır. Bu kapsamda;
- Vazife malullüğü aylığı almakta iken vefat edenlerin dul ve yetimleri ile vazife malulü olduğuna karar verilenlerden, sınıf değiştirerek göreve devam edenler ile vazife malullüğü aylıkları, göreve girmeleri nedeniyle kesilenler de ek ödeme ile eğitim ve öğretim yardımından yararlandırılacaklardır.
- Ayrıca, 8/2/2007 tarihli ve 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının ( h ) bendi kapsamında faaliyet gösteren özel eğitim okullarında eğitim alan vazife malulü çocuklarına da eğitim ve öğretim yardımı ödenmesi imkanı getirilmiştir.
3.12. Ağustos 2013 ödeme döneminden geçerli olmak üzere 1/1/2014 tarihinde yürürlüğe girecek olan 94 üncü maddesi ile; 5434 sayılı Kanunun ek 81 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “ek 77 nci madde kapsamına girenler hariç olmak üzere vazife malullüğü veya” ibaresi yürürlükten kaldırılmış, böylece daha önce Millî İstihbarat Hizmetleri ve Emniyet Hizmetleri Sınıfına dahil kadrolar ile çarşı ve mahalle bekçisi kadro unvanı esas alınarak aylıkları ile birlikte 100,00 TL tutarında ayrıca ödeme aldığından ve 5434 sayılı Kanunun ek 77 nci maddesi kapsamında terfi işlemine tabi tutulmayan, dolayısıyla da ödenen aylıklarında bir artış sağlanamayan vazife malullerinin bu olumsuz durumları 6495 sayılı Kanunun 92 nci maddesi ile giderilmiştir. Tüm vazife malulleri 5434 sayılı Kanunun ek 77 nci maddesi ile öngörülen terfi işlemine tabi tutulmak suretiyle yapılan aylık yükseltme kapsamına alınmış, bu nedenle vazife malulleri 100,00 TL. tutarında yapılan ayrıca ödeme kapsamından çıkarılmıştır. 6495 sayılı Kanunun 94 üncü maddesi Ağustos 2013 döneminden geçerli olmak üzere 1 Ocak 2014 tarihinde yürürlüğe girecektir. Ancak, Ağustos 2013 döneminden geçerli olarak aylık yükseltilmesi işlemine tabi olacaklarından, bu dönemden maddenin yürürlüğe gireceği l/l/2014 tarihine kadar ödenmiş olan ek ödemeleri ilgililer adına borç çıkarılacaktır.
3.13. Ağustos 2013 ödeme döneminden geçerli olmak üzere 1/1/2014 tarihinde yürürlüğe girecek olan 95 inci maddesi ile; 5434 sayılı Kanuna eklenen geçici 225 inci madde ile, 6495 sayılı Kanunun 91 inci, 92 nci ve 93 üncü maddeleri ile 5434 sayılı Kanunun 72 nci, ek 77 nci ve ek 79 uncu maddelerinde yapılan değişiklikler, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce haklarında vazife malullüğü hükümleri uygulananlar ile hak sahipleri hakkında da uygulanacaktır.
3.14. Ağustos 2013 ödeme döneminden geçerli olmak üzere 1/1/2014 tarihinde yürürlüğe girecek olan 96 ncı maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yapılan değişiklik ile; 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamında malul olanlara tanınan ve 5510 sayılı Kanunun 4/1-(a), (b) ve (c) bentleri kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlamaları halinde dahi vazife malullüğü aylıklarının kesilmemesi hakkından, Harp malullüğü veya 2330 sayılı Kanun kapsamında aylık bağlanmış olan vazife malulü kamu görevlileri ile erbaş ve erlerin de yararlanmaları ve bunun sonucunda da, Kurumlarınca ödenen görev aylıklarıyla birlikte Kurumumuzca ödenen vazife malullüğü aylıklarını aynı anda almaları sağlanmıştır.
3.15. Ağustos 2013 ödeme döneminden geçerli olmak üzere 1/1/2014 tarihinde yürürlüğe girecek olan 97 nci maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 47 nci maddesinin beşinci fıkrasında yapılan değişiklik ile; 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamında malul olanlara tanınan ve 5510 sayılı Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamında sigortalı olarak çalışanların görevlerinden ayrılmalarına gerek kalmaksızın vazife malullüğü aylığı bağlanması hakkından, Harp malulleri ile 2330 sayılı Kanuna göre vazife malulleri, 5434 sayılı Kanunun 56 ncı maddesine göre vazife malulü olduğuna karar verilenlerden, sınıf veya görev değiştirerek çalışmaya devam edenlere, görevden ayrılmalarına ve başkaca bir müracaata gerek kalmaksızın sınıf veya görev değiştirerek çalışmaya başladıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren vazife malullüğü aylığı bağlanması, sınıf veya görev değiştirerek 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında çalışmaya devam edenler hakkında uzun vadeli sigorta kollarının uygulanması imkanı tanınmış ve bunun sonucunda da, Kurumlarınca ödenen görev aylıklarını ve Kurumumuzca ödenen vazife malullüğü aylıklarını aynı anda almaları sağlanmıştır.
3.16. Ağustos 2013 ödeme döneminden geçerli olmak üzere 1/1/2014 tarihinde yürürlüğe girecek olan 98 inci maddesi ile 5510 sayılı Kanunun geçici 14 üncü maddesinde yapılan değişiklik ile; 6495 sayılı Kanunun 96 ve 97 nci maddeleri ile 5510 sayılı Kanunun 5/(c) ve 47 nci maddelerinde yapılan değişikliklere paralel olarak, 2008 yılı Ekim ayı başından önce göreve başlayan kamu görevlilerinden, Harp malullüğü kapsamında veya 2330 sayılı Kanun kapsamında vazife malulü olduğuna karar verilenlerden, sınıf veya görev değiştirerek görevlerine devam edenlere, görevleri ile ilişikleri kesilmeksizin aylık bağlanması, bunların 4/1(c) bendi kapsamında yeniden göreve başlamaları halinde aylıklarının kesilmemesi düzenlenmiştir. Sözü edilen kanunlar kapsamında vazife malulü olanlar çalıştıkları sürede, görev aylıklarıyla birlikte vazife malullüğü aylıklarını, görevlerinden ayrıldıklarında, vazife malullüğü aylığı ile hak etmeleri halinde ikinci emeklilik aylığını birlikte alabileceklerdir.
3.17. Ağustos 2013 ödeme döneminden geçerli olmak üzere 1/1/2014 tarihinde yürürlüğe girecek olan 99 uncu maddesi ile 5510 sayılı Kanuna eklenen geçici 52 nci madde ile, vazife malullükleri, 3713 sayılı Kanun kapsamında bulunanlardan, vazife malullüğü aylığı bağlandıktan sonra yeniden çalışmaya başlayanlardan, çalışmaları devam etmekte olanlar ile sınıf veya görev değiştirmek suretiyle çalışmaya devam edenlere, sonra geçen hizmet süreleri esas alınarak ikinci bir aylığın bağlanması imkanı sağlanmıştır. Görevlerinden ayrıldıklarında, vazife malullüğü aylığı ile hak etmeleri halinde ikinci emeklilik aylığını birlikte alabileceklerdir.
4- 6495 SAYILI KANUNLA GETİRİLEN DEĞİİİKLİKLER HAKKINDA YAPILACAK İİLEMLER
4.1. 5510 Sayılı Kanunun 4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının ( c ) Bendi Kapsamında Sigortalı Sayılanlar Hakkında Yapılacak İşlemler
4.1.1. Aylıkların % 25 Artırımlı Olarak Ödenmesi
2330 sayılı Kanuna göre;
- Engelli hale gelerek bağlı oldukları sosyal güvenlik mevzuatına göre emekliye sevk edilenlere bağlanacak olan görev malullüğü aylığı ile,
- Emekli aylığı almakta iken engelli hale gelenlerin almakta oldukları aylıkları görev malullüğü aylığı dönüştürülenlere,
Bağlanacak olan vazife malullüğü aylıklarında, aylık bağlama tarihi itibariyle sosyal güvenlik kurumlarınca kendi sigortalılığı nedeniyle ödenmekte olan gelir ve/veya aylıkların toplamı, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesi gereğince öğrenim durumuna göre belirlenecek giriş derece ve kademesi ile 30 yıl fiili hizmet süresi esas alınarak mülga hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre hesaplanacak vazife malullüğü aylığının %25 artırımlı tutarından az olamayacak ve bu şekilde belirlenen gelir ve/veya aylıklar ilgili sigortalılık hâlindeki aylık artışları dikkate alınarak artırılacaktır. Bu şekilde yapılacak işlemler 5434 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi kapsamındakiler ve harp malulleri hakkında da uygulanacaktır.
4.1.2. Vazife Malullüğü Aylığı Bağlandıktan Sonra Geçen Çalışmaların Değerlendirilmesi
2330 sayılı Kanuna veya 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlara göre aylık bağlanan maluller ile 5434 sayılı Kanunun 56 ncı ve mülga 64 üncü maddesi kapsamında aylık bağlanan malullerin, malul sayılmaları sebebiyle aylık bağlandığı tarihten önceki her türlü sigortalılık ve prim ödeme süreleri, iştirakçilik ve fiili hizmet süreleri ile bunların itibari ve fiili hizmet süresi zammı olarak
değerlendirilen süreleri, malullük aylığı bağlanmasından sonra geçecek çalışma veya sigortalılık süreleriyle hiçbir sebeple birleştirilmeyecektir.
Ayrıca, vazife malullüğü aylığı bağlanmasından önce geçen sigortalılık ve çalışma süreleri; malullük aylığı bağlanmasından sonra geçen sigortalılık ve çalışma sürelerinin tabi olacağı sigortalılık hâli ile mülga 2829 sayılı Kanun uygulaması yönünden dikkate alınmayacaktır.
Bu şekilde sonradan geçen sigortalılık veya çalışma süreleri yaşlılık/emeklilik, malullük ya da ölüm/dul veya yetim aylığı bağlanmasında veya toptan ödeme yapılmasında ilgili mevzuatına göre ayrı bir çalışma veya sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir. Vazife malullüğü aylığı bağlandıktan sonra çalışmaya başlayanlardan aylık bağlandıktan sonraki çalışmaları 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden sonra olanlar hakkında 5510 sayılı Kanun hükümleri, önce olanlar hakkında ise mülga hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümleri esas alınarak işlem yapılacaktır.
6495 sayılı Kanunun 80 inci maddesi 1/1/2014 tarihinde yürürlüğe gireceğinden, vazife malullüğü aylığı bağlandıktan sonraki çalışmaları 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce olanların emekli kesenek ve kurum karşılıklarının mülga hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre gönderilmeye devam edilmesi gerekmekle birlikte, vazife malullüğü aylığı bağlandıktan sonraki çalışmaları 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden sonra olanlardan aylık bağlandığı tarihten önce 5434 sayılı Kanun kapsamında geçen çalışmaları nedeniyle geçici 4 üncü madde kapsamında sayılarak emekli kesenek ve kurum karşılıkları 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre gönderilenlerin primlerinin Ocak 2014 döneminden itibaren 5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesinin üçüncü fıkrası hükümleri esas alınarak tespit edilecek prime esas kazanç tutarları üzerinden gönderilmesi gerekmektedir.
5510 sayılı Kanunun 5 inci, 47 nci ve geçici 14 üncü maddesi kapsamında görevlerinden ayrılmalarına gerek kalmaksızın vazife malullüğü aylığı bağlanmış olanların aylık bağlandıktan sonraki çalışma süreleri de ikinci hizmet olarak dikkate alınacak, bunlardan vazife malullüğü aylığı bağlandıktan sonraki çalışmaları 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra olanların kesenek ve karşılık ödenmek suretiyle geçen hizmet süreleri prim ödeme gün sayısı olarak ve bu süreler içindeki emeklilik keseneğine esas aylık tutarları da aynı dönemler için geçerli olan aylık prime esas kazanç olarak sayılacaktır.
Bu Kanunlara göre malullük aylığı bağlanmasına esas alınmış hastalık ya da engellilik hâlleri ve bu hastalık ya da engellilik hallerindeki ilerlemeler, sonradan geçen çalışmalar sebebiyle yaşlılık aylığına hak kazanılması koşullarının belirlenmesinde dikkate alınmayacaktır.
4.1.3. 5510 Sayılı Kanunun 4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (c) Bendine Tabi Sigortalıların Tescil İşlemleri
6495 sayılı Kanun kapsamına girenler hakkında yapılacak işlemlere esas olmak üzere ilgililerin sonradan geçen hizmetlerinin ayrıştırılmasını sağlayacak ikinci bir emeklilik sicil dosyası açılacak dolayısıyla ikinci bir emeklilik sicil numarası verilecektir. Bu kapsamda aylık almakta olup da 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi görev yapan veya bu statüde yeni göreve başlayanların kurumlarınca “Sigortalı İşe Giriş ve İşten Ayrılış Bildirge”lerinin internet üzerinden “5510 4/1-c (Devlet Memurları) Tescil İşlemleri” ekranından tescil işlemleri yapılarak ikinci emeklilik sicil numarası alınacaktır. Ayrıca sigortalıların ikinci kez göreve başladıkları sigortalılıklarına ilişkin işlemleri yeni verilen emeklilik sicil numarası üzerinden yürütüleceğinden veya sonuçlandırılacağından, ikinci sigortalılıklarına ilişkin evrakın yeni verilen emeklilik sicil numarası, daha önce aylık bağlanmış işlemlerine ilişkin evrakın ise ilk verilen emeklilik sicil numarası üzerinden Kurumumuza gönderilmesi gerekmektedir.
4.1.4. Ana ve Babalara Aylık Bağlanması
Vazife malullüğüne neden olan olayın türüne bakılmaksızın tüm vazife malullerinin anne ve babalarına şartsız aylık bağlanacaktır. Buna göre, 5434 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi kapsamında sayılanlardan, Vazife ve Harp malullerinden, 2330 sayılı Kanun veya 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlar kapsamında olanlardan aylık bağlandıktan sonra ya da bu kapsamda aylık bağlanmasını gerektiren olaylar sebebiyle hayatını kaybedenlerin ana veya babalarına 5510 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi ile 5434 sayılı Kanunun mülga 77 nci ve 92 nci maddelerinde sayılan haller hariç olmak kaydıyla herhangi bir şart aranmadan aylık bağlanacaktır.
Bu şekilde bağlanacak olan aylıklar da, yalnızca erbaş ve erler ile yedek subay okulu öğrencilerinin ana veya babasına bağlanan aylığın toplamı 16 yaşından büyükler için tespit edilen bir aylık asgari ücretin net tutarından az olmayacaktır. Ayrıca erbaş ve erler ile yedek subay okulu öğrencilerinin ana ve babalarına bağlanacak aylığın 16 yaşından büyükler için tespit edilen bir aylık asgari ücretin net tutarına yükseltilmesi amacıyla aylık yükseltilmesi yapılan hallerde ilave edilen kısım hariç olmak kaydıyla, 5434 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi kapsamında sayılanlardan, Vazife ve Harp malullerinden, 2330 sayılı Kanun veya 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlar kapsamında olanlardan aylık bağlanmış malullerden ölenlerin ya da bu kapsamda aylık bağlanmasını gerektiren olaylar sebebiyle hayatını kaybedenlerin ana veya babalarına bağlanacak aylıklar Bakanlar Kurulu kararı ile %200’üne kadar yükseltilebilecektir.
4.1.5. Vazife Malullüğü Aylıklarının Yükseltilmesi
5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun ek 77 nci maddesi kapsamında tüm vazife malulleri hakkında maddede belirtilen esaslar çerçevesinde intibak işlemleri yapılacaktır. Bu maddenin uygulanması işlemlerine yeni değişiklikler de dikkate alınarak devam edilecek, ayrıca maddenin uygulanmasına ilişkin olarak söz konusu maddede yer alan, “Birinci fıkranın uygulamasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Devlet Personel Başkanlığının görüşü alınarak Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığınca çıkarılacak yönetmelik ile düzenlenir.” hükmü gereği, Kurumumuzca yönetmelik çıkarılacaktır ve bu yönetmeliğe göre işlemler yürütülecektir.
Ayrıca, söz konusu madde kapsamında, vazife maluliyetine neden olan olayın türüne bakılmaksızın başkasının yardım ve desteği olmadan yaşamak için gereken hareketleri yapamayacak derecede malul olanlara 16 yaşından büyük işçiler için tespit edilmiş olan otuz günlük asgari ücretin net tutarının iki katı, aylıkları ile birlikte ayrıca ödenecektir.
4.1.6. Ek Ödeme, Eğitim ve Öğretim Yardımı
5434 sayılı Kanunun ek 79 uncu maddesi hükmü uyarınca yapılan ek ödeme ve eğitim ve öğretim yardımı ödemelerinden tüm vazife malulleri ile hak sahipleri yararlandırılacaklardır. Buna göre;
-Vazife malullüğü aylığı almakta iken vefat edenlerin dul ve yetimlerine,
-Vazife malulü olduğuna karar verilenlerden, sınıf değiştirerek göreve devam edenlere,
-Vazife malullüğü aylıkları, göreve girmeleri nedeniyle kesilenlere,
ek ödeme yapılacak, öğrenim görmekte olan çocukları da eğitim ve öğretim yardımından yararlandırılacaklardır.
Ayrıca, 8/2/2007 tarihli ve 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi kapsamında faaliyet gösteren özel eğitim okullarında eğitim alan vazife malulü çocuklarına da eğitim ve öğretim yardımı ödenmesi imkanı getirilmiştir.
Bu kapsamda yapılacak olan ek ödeme ile eğitim ve öğretim yardımları, kendi mevzuatına göre aylığı bağlayan ilgili Daire Başkanlıklarınca yapılacaktır.
6495 sayılı Kanunun 93 üncü maddesi ile 5434 sayılı Kanunun Ek 79 uncu maddesi değiştirilerek 5 yıllık ek ödeme ödenerek ek ödeme ile ilişikleri kesilenlerin ya da Kanunun yürürlük tarihinden sonra vefat edenlerin dul ve yetimlerinin de ek ödemeye müstahak oldukları belirlenmiştir. Söz konusu düzenleme Ağustos 2013 ödeme döneminden geçerli olmak üzere 1/1/2014 tarihinde yürürlüğe girecektir. Buna göre; 1/8/2013 tarihinden sonra ölenlerin;
- Ölüm tarihine kadar kişinin hak ettiği ek ödeme kanuni varislerine ödenecektir.
- Ölüm tarihinden sonrasına ilişkin olarak aylığa müstahak dul ve yetimi var ve bu kişilere aylık bağlanmış ise, aylık başlangıç tarihinden 2013 yılı sonuna kadar ek ödeme tahakkuku yapılacak ve ödemenin yapılması gereken yılın ilk dönemindeki (1/1/2014 tarihindeki) Devlet memuru aylıklarına uygulanacak katsayı ile çarpımı sonucunda bulunacak tutar, yılın ilk üç ayı içerisinde aylığa müstahak dul ve yetimlere ödenecektir.
Kanunun yürürlük tarihinden önceki dönemde ölenlere ilişkin olarak ise işlemler aşağıda belirlendiği şekilde yapılacaktır.
Kanunun yürürlük tarihi gözetilerek, kişinin ölüm tarihinin üzerine 5 yıl eklenerek, bulunacak ölüm tarihini takip eden aybaşından yılın sonuna kadar kaç ay var ise bu kadar ay sayısı üzerinden ek ödeme tahakkuku yapılarak bir sonraki yılın ilk üç ayı içerisinde ödenecektir.
Örnek: Dosya sahibinin 12/5/2012 tarihinde vefat ettiği, 1/6/2012 tarihi itibariyle hak sahiplerine aylık bağlanarak 5 yıllık ek ödeme ödendiği varsayıldığında;
12/5/2012 + 5 = 12/5/2017
31/12/2017 - 1/6/2017 = 7 ay
İlgililere 2017 yılı için 7 aylık ek ödeme tahakkuku yapılarak 2018 yılı içerisinde, sonraki her yıl için ise dul ve yetimlere toplam 12 aylık ek ödeme ödenecektir.
Örnek: Dosya sahibinin 31/7/2006 tarihinde vefat ettiği, 1/8/2006 tarihi itibariyle de hak sahiplerine aylık bağlanarak 5 yıllık ek ödeme ödendiği varsayıldığında;
31/7/2006 + 5 = 31/7/2011 tarihinde 5 yıllık süre dolmuş olduğundan;
Değişikliğin de, Ağustos 2013 döneminden geçerli olmak üzere 1/1/2014 tarihi olarak belirlenmiş olması nedeniyle; 2011 yılı, 2012 yılı ve 2013 yılının ilk 7 ayı için hak sahiplerine ek ödeme ödenmesi mümkün değildir. Bu durumdaki dul ve yetimlere 2013 yılı için 5 aylık ek ödeme tahakkuk ettirilerek 1/1/2014 tarihinden sonra ödenecektir. Bu tarihten sonra geçen her yıl için ise dul ve yetimlere toplam 12 aylık ek ödeme ödenecektir.
4.2. 5510 Sayılı Kanunun 4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının ( a ) Ve ( b ) Bendi Kapsamında Sigortalı Sayılanlar Hakkında Yapılacak İşlemler
4.2.1. 2330 sayılı Kanun Kapsamında Aylık Bağlanan Veya Bağlanacak Sigortalılar Hakkında Yapılacak İşlemler
Bilindiği üzere, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalılar hakkında; 2330 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ile bu Kanunun uygulanmasına ilişkin Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmeliğin “Bağlanacak aylıklar” başlıklı 9 uncu maddesinde; Yönetmeliğin 2 nci maddesinde belirtilen görevlerde sakat kalmaları veya ölmeleri halinde, bağlı oldukları sosyal
güvenlik kurumlarınca, sakatlanarak emekliye ayrılanlara görev malullüğü aylığı bağlanacağı, emekli aylığı almakta iken sakatlananların almakta oldukları aylıkların ilgili sosyal güvenlik kurumunca görev malullüğü aylığına dönüştürüleceği, görevde bulunduğu sırada ölenlere bağlanması gereken görev malullüğü aylığı veya emekli iken ölenlerin aldıkları emekli aylığının görev malullüğü aylığına dönüştürülmek suretiyle dul ve yetimlerine intikal ettirileceği, bu hallerde bağlanan görev malullüğü aylığının % 25 artırımlı ödeneceği öngörülmüştür.
Diğer taraftan, 2/8/2013 tarihli 28726 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 12/7/2013 tarihli ve 6495 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanunda yapılan değişikliklere istinaden 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi sigortalılara 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanmak suretiyle ödenen aylıklarla ilgili yapılacak işlemler aşağıda açıklanmıştır.
4.2.1.1. 2330 sayılı Kanun hükümlerine göre bağlanacak aylıklarda alt sınır aylığı uygulaması
6495 sayılı Kanunun 80 inci maddesiyle 2330 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde yapılan değişiklik ile, bu Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlara göre aylık bağlanan malullere aylık bağlama tarihi itibarıyla sosyal güvenlik kurumlarınca kendi sigortalılığı nedeniyle ödenmekte olan gelir ve/veya aylıkların toplamının 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesi gereğince öğrenim durumuna göre belirlenecek giriş derece ve kademesi ile 30 yıl fiili hizmet süresi esas alınarak mülga hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre hesaplanacak vazife malullüğü aylığının %25 artırımlı tutarından az olamayacağı ve bu şekilde belirlenen gelir ve/veya aylıkların ilgili sigortalılık halindeki aylık artışları dikkate alınarak artırılacağı öngörülmüştür.
Buna göre, 4/1-(a) veya 4/1-(b) kapsamındaki sigortalı veya hak sahiplerine 2330 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamında aylık bağlama işlemleri yapılırken öncelikle aylıklar 5510 sayılı Kanun hükümlerine göre hesaplanacak ve % 25 oranında artırılarak bulunan aylık, sigortalının olay tarihindeki öğrenim durumuna göre belirlenecek giriş derece ve kademesi ile 30 yıl fiili hizmet süresi esas alınarak 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre hesaplanacak ve %25 artırımlı olarak belirlenen miktarla mukayese edilecektir. Mukayese işlemi yapılırken 4/1-(a) veya 4/1-(b) sigortalısının sadece hesaplanan aylığı değil, kendi sigortalılığı nedeniyle ödenmekte olan diğer gelir ve/veya aylıklarının toplamı da dikkate alınacaktır. Mukayese işlemi aylık başlangıç tarihinde bir defa yapılacak olup, 5510 sayılı Kanuna göre hesaplanan aylık yüksek ise ödemeler bu aylık üzerinden yapılacak ve aylık artışları da bağlanan statüye göre verilecektir. 5434 sayılı Kanuna göre hesaplanan aylığın yüksek olması halinde 2330 sayılı Kanuna göre ödenmesi gereken fark aylık, 5510 sayılı Kanuna göre hesaplanan aylığa ilave edilecektir. Bu şekilde belirlenen aylık, ilgili sigortalılık halindeki aylık artışlarına göre yükseltilecektir. Uygulama, maddenin yürürlük tarihinden sonra bağlanacak aylıklar için 2013/Ağustos döneminden geçerli olmak üzere 1/1/2014 tarihinden itibaren geçerli olacaktır.
Örnek 1: 4/1-(a) kapsamındaki sigortalıya 2330 sayılı Kanun kapsamında malullük aylığı bağlanacaktır. Sigortalının mevcut hizmet sürelerine göre 5510 sayılı Kanuna göre hesaplanan aylık miktarı 830 TL olup, hesaplanan aylık tutarı % 25 artırımlı olarak (207,50 TL) toplam 1037,50 TL olarak hesaplanmıştır. Sigortalının Kurumumuzdan kendi sigortalılığından dolayı aldığı başka aylık bulunmamaktadır. Sigortalının ilk defa çalışmaya başladığı tarihte öğrenim durumu ilkokul olmakla birlikte, olay tarihinde öğrenim durumu lise olduğundan, lise öğrenim durumuna göre giriş derece kademesi ve 30 yıllık hizmet üzerinden % 25 artırılmış olarak hesaplanan aylık 1650 TL dir. Bu durumda 4/1-(a) sigortalısının mevcut 1037,50 TL olan aylığı 1650 TL’ye yükseltilecek ve SSK ödemeler sistemine 1037, 50 TL, aylık miktarı, 612,50 TL 2330 sayılı Kanuna göre fark aylığı olmak üzere toplam 1650 TL olarak yüklenecek ve sonraki aylık artışları, toplam aylığa 4/1-(a) sigortalılarının aylıklarına uygulanan oranlar üzerinden yapılacaktır.
Örnek 2: 4/1-(b) kapsamındaki sigortalı 2330 sayılı Kanun kapsamında sayılan olaydan dolayı vefat etmiş olup, hak sahibi eşe ölüm aylığı bağlanacaktır. Ölen sigortalı için 5510 sayılı Kanuna göre hesaplanan ölüm aylığı 650 TL olup, % 25 artırımlı miktarı (162,50 TL) olmak üzere aylık 812,50 TL olarak belirlenmiştir. Hak sahibi eş aynı zamanda 4/1-(a) kapsamında 910 TL yaşlılık aylığı almaktadır. Ölen sigortalının olay tarihinde öğrenim durumu ilkokul olup, 5434 sayılı Kanuna göre hesaplanan aylık tutarı % 25 artırımlı 1440 TL olarak tespit edilmiştir. Bu durumda, mukayese işlemi yapılırken sadece ölen sigortalıdan dolayı hak kazanılan gelir ve aylıklar dikkate alınacağından, hak sahibinin almakta olduğu yaşlılık aylığı mukayese dışında tutulacaktır. Buna göre, hesaplanan 812,50 TL ölüm aylığı 5434 sayılı Kanuna göre hesaplanan aylıktan daha az olduğundan, sigortalının aylığı Bağ- Kur ödemeler sistemine 812,50 TL aylık miktarı, 627,50 TL 2330 sayılı Kanuna göre fark aylığı olmak üzere toplam 1440 TL olarak yüklenecek ve hak sahibinin hissesi bu miktar üzerinden hesaplanacaktır. Hak sahibi aylığına uygulanacak sonraki aylık artışları, 4/1-(b) sigortalılarının aylıklarına uygulanan oranlar üzerinden yapılacaktır.
4.2.1.2. 2330 sayılı Kanun hükümlerine göre bağlanan aylıklardan sonra geçen çalışma sürelerinin değerlendirilmesi
4.2.1.2.1. Hizmetlerin Birleştirilmemesi
6495 sayılı Kanunun 80 inci maddesiyle 2330 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde yapılan değişiklik ile, 2330 sayılı Kanun veya bu Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlara göre aylık bağlanan malullerin, malul sayılmaları sebebiyle aylık bağlandığı tarihten önceki her türlü sigortalılık ve prim ödeme süreleri, iştirakçilik ve fiili hizmet süreleri ile bunların itibari ve fiili hizmet süresi zammı olarak değerlendirilen süreleri, malullük aylığı bağlanmasından sonra geçecek çalışma veya sigortalılık süreleriyle hiçbir sebeple birleştirilemez. Bu şekilde aylık bağlanmasından önce geçen söz konusu süreler; malullük aylığı bağlanmasından sonra geçen sigortalılık ve çalışma sürelerinin tabi olacağı sigortalılık hali ile mülga 2829 sayılı Kanun uygulaması yönünden dikkate alınmayacağı gibi, sonradan geçen sigortalılık veya çalışma süreleri yaşlılık/emeklilik, malullük ya da ölüm/dul veya yetim aylığı bağlanmasında veya toptan ödeme yapılmasında ilgili mevzuatına göre ayrı bir çalışma veya sigortalılık süresi olarak değerlendirilir hükmü ile 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanan 4/1-(a) ve 4/1-(b) sigortalılarının aylık bağlama işlemlerinden önce geçen hizmet sürelerinin, aylık bağlandıktan sonra geçen hizmet süreleri ile hiçbir şekilde birleştirilemeyeceği ve bunların müstakil olarak değerlendirilmesi öngörülmüştür.
Buna göre, 4/1-(a) ve 4/1-(b) sigortalılarının 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanmak suretiyle gerek 5510 gerek 5510 sayılı Kanunla mülga 506, 1479, 2925 ve 2926 sayılı kanunlara gerekse 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre bağlanan aylık bağlama tarihinden önce geçen, aylık bağlama işlemlerinde dikkate alınan veya alınmayan tüm hizmetleri, aylık bağlandıktan sonra geçen hizmet süreleriyle birleştirilmeyecektir.
Bu durum, sigortalılar açısından aynı veya farklı statülerde birden fazla malullük ve yaşlılık aylıkları bağlanmasını gerektirebileceği gibi, hak sahipleri açısından da birden fazla ölüm aylığı bağlanmasını gündeme getirebilecektir. Aynı statüde oluşan aylıklar için hiçbir şekilde 5510 sayılı Kanunun 54 üncü maddesi uygulanmayacaktır.
Örnek 1: 1/1/1990-31/3/1998 süresinde 4/1-(b) kapsamında çalışmaları bulunan sigortalıya 2330 sayılı Kanun kapsamında 1/4/1998 tarihi itibariyle malullük aylığı bağlanmıştır. Sigortalı 1/12/1999 tarihi itibariyle yeniden 4/1-(b) kapsamında sigortalı olmuş ve 31/7/2013 tarihine kadar hakkında sosyal güvenlik destek primi (SGDP) 1/8/2013 tarihinden itibaren de tüm sigorta kolları uygulanmıştır. Sigortalı çalışmalarını 31/12/2028 yılına kadar sürdürerek aynı tarihte yaşlılık sigortasından tahsis talebinde bulunmuştur. Bu durumda sigortalıya yaşlılık sigortasından aylık bağlanırken, 2330 sayılı Kanun kapsamında 1/4/1998 tarihi itibariyle bağlanan malullük aylığının hesabında esas alınan 1/1/1990- 31/3/1998 süresi hizmetleri ile SGDP tabi hizmetleri hariç olmak üzere, 1/8/2013 -31/12/2028 süresi hizmetleri dikkate alınacaktır. Bu durumda, sigortalıya aynı statüden hem malullük hem de yaşlılık aylığı bağlanmış olacaktır. Hem malullük aylığı hem de yaşlılık aylığına hak kazananlar için 5510 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinde yüksek olan aylığın, eşit olması halinde ise yaşlılık aylığının ödeneceği öngörülmekte ise de söz konusu sigortalı için bu hüküm uygulanmayacak ve iki aylıkta tamdan ödenecektir.
Örnek 2: Örnek 1’deki sigortalının 1/12/1999 tarihinden sonraki hizmetlerinin 4/1-(a) kapsamında geçtiği varsayılırsa, bu defa yine yaşlılık aylığı hesabında 1/1/1990 - 31/3/1998 süresinde 4/1-(b) ve 1/12/1999 - 31/7/2013 süresinde 4/1-(a) kapsamında geçen SGDP’ne tabi süreler hariç olmak üzere 1/8/2013 - 31/12/2028 süresi 4/1-(a) kapsamındaki hizmetler dikkate alınarak yaşlılık aylığı bağlanacak ve yine 5510 sayılı Kanunun 54 üncü maddesi uygulanmayacaktır.
Örnek 3: 4/1-(a) sigortalısına 2330 sayılı Kanun kapsamında 1/11/2012 tarihi itibariyle malullük aylığı bağlanmış olup, sigortalı tekrar 4/1-(a) kapsamında çalışmaya başlamıştır. Sigortalı 31/3/2018 tarihinde çalışırken vefat etmiştir. Bu durumda, hak sahiplerine aynı statüden hem malullük aylığından dolayı pasif ölüm aylığı, hem de çalışırken vefat ettiği için aktif ölüm aylığı bağlanacaktır.
4.2.1.2.2. 6495 sayılı Kanunun 80 inci maddesiyle 2330 sayılı Kanunun 4 üncü maddesine eklenen son fıkrada, ayrıca, bu Kanuna göre aylık bağlandığı tarihten sonra çalışmaya başlayanlardan, aylık bağlandıktan sonraki çalışmaları 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden sonra olanlar için 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi hükümlerinin uygulanmayacağı bunlar için tamamen 5510 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağı, ayrıca 2330 sayılı Kanun kapsamında aylık bağlananların, aylık bağlanmasına esas alınmış olan hastalık veya engellilik halleri ile bu hastalık ya da engellilik hallerindeki ilerlemelerin, sonradan geçen çalışmalar sebebiyle yaşlılık aylığına hak kazanılan koşulların belirlenmesinde dikkate alınmayacağı öngörülmüştür.
Örnek 4/1-(b) sigortalısına 2330 sayılı Kanun kapsamında 5510 sayılı Kanunun 28 inci maddesinin beşinci fıkrası kapsamında çalışma gücünü % 45 oranında kaybetmesi nedeniyle 1/8/2009 tarihi itibariyle yaşlılık aylığı bağlanmıştır. Sigortalı 1/5/2014 tarihi itibariyle 4/1-(a) kapsamında çalışmaya başlamış ve 31/12/2024 tarihinde bu defa malullük sigortası yönünden tahsis talebinde bulunmuştur. Sigortalının yaşlılık aylığına esas % 45 oranında çalışma gücü kaybında dikkate alınan hastalık ve arızaları, malullük halinin tespitinde dikkate alınmayacaktır.
4.2.2. Aylıkların Kesilmesi
6495 sayılı Kanunun 96, 98 ve 99 uncu maddeleri ile 5510 sayılı Kanunun 5 ve geçici 14 üncü maddelerinde değişiklikler yapılmış olup, söz konusu değişiklikler Ağustos/2013 ödeme döneminden geçerli olmak üzere 1/1/2014 tarihinde yürürlüğe girecektir.
4.2.2.1. 5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde yapılan değişiklikle, 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlara göre aylık bağlanmış olanların, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlamaları halinde aylıklarının kesilmeyeceği öngörülmüştür. Buna göre, 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanan 4/1-(a) ve 4/1-(b) sigortalılarının aylık bağlandıktan sonra yeniden;
-4/1-(a) ve 4/1-(b) kapsamında çalışmaları halinde, haklarında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümleri uygulanacaktır. Bunların uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmayı istemeleri halinde, bu isteklerini Kuruma bildirdikleri tarihi takip eden ay başından itibaren, haklarında uzun vadeli sigorta kolları da uygulanacaktır. Bu sigortalılardan ayrıca genel sağlık sigortası primi alınmayacaktır.
-4/1-(c) kapsamında çalışmaları halinde ise aylıkları kesilmeksizin hakkında uzun vadeli sigorta kolları uygulanacaktır.
Örnek 1: 4/1-(a) sigortalısına 2330 sayılı Kanun kapsamında 1/8/2014 tarihi itibariyle malullük aylığı bağlanmıştır. Sigortalı 1/1/2015 tarihi itibariyle 4/1-(a) kapsamında çalışmaya başlamıştır. Bu durumda aylıkları ödenmeye devam edecek ve hakkında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümleri, sigortalının uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmayı da istemesi halinde hakkında bu sigorta kolu da uygulanacaktır.
Örnek 2: 4/1-(b) sigortalısına 2330 sayılı Kanun kapsamında 1/7/2015 tarihi itibariyle yaşlılık aylığı bağlanmıştır. Sigortalı aylık bağlandıktan sonra 1/10/2015 tarihi itibariyle tekrar 4/1-(b) kapsamında çalışmaya başlamıştır. Sigortalının aylıkları kesilmeksizin hakkında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümleri, talebi halinde uzun vadeli sigorta kolları da uygulanacaktır.
4.2.2.2. 5510 sayılı Kanunun geçici 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının ( c ) bendi; “2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna veya 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlara göre veya 5434 sayılı Kanunun 56 ve mülga 64 üncü maddelerine göre vazife malullüğü aylığı almakta iken; bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla çalışmaya devam edenler ile sonradan bu Kanuna tabi çalışmaya başlayacaklar için sosyal güvenlik destek primi uygulanmaksızın bu Kanunun
5 inci maddesinin (c) bendi hükümleri uygulanır.” şeklinde değiştirilmiş olup, yapılan düzenleme ile Ağustos/2013 ödeme döneminden geçerli olmak üzere 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlara göre aylık bağlanmış olanlar hakkında sosyal güvenlik destek primi uygulamasına son verilmiştir.
Buna göre, tarafına 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak 4/1-(a) ve 4/1-(b) bentleri kapsamında aylık bağlanan sigortalıların emeklilik sonrası sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaları 31/7/2013 tarihinde sonlandırılacak ve 1/8/2013 tarihi itibariyle haklarında tüm sigorta kolları uygulanacak ancak, aylıkları ödenmeye devam edilecektir.
Örnek: 4/1-(b) sigortalısına 2330 sayılı Kanun kapsamında 1/1/2012 tarihinde malullük aylığı bağlanmıştır. Sigortalı aylık bağlandıktan sonra 1/5/2013 tarihinde 4/1-(a) kapsamında sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başlamıştır. Bu durumda 5510 sayılı Kanunun geçici 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi gereğince, sigortalı hakkında 1/5/2012-31/7/2013 tarihleri arasında sosyal güvenlik destek primi, 1/8/2013 tarihinden itibaren de tüm sigorta kolları uygulanacak ve aylıkları ödenmeye devam edilecektir.
5.2.1. 2330 Sayılı Kanun Hükümleri Uygulanmak Suretiyle Aylık Bağlananlara Aylık Dışında Yapılan Yardım Ve Ödemeler
2330 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasına eklenen son fıkrada, 2330 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamına girenlerin, aylıklara ilişkin hükümler hariç olmak üzere, birinci fıkranın (d) bendi kapsamına girenlerin malullük haline bağlı olarak yararlandığı haklardan da aynı esas ve usuller çerçevesinde yararlandırılacağı öngörülmüştür.
Buna göre, 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamında aylık bağlanan sigortalılara aşağıda belirtilen yardımlar ve ödemeler yapılacaktır.
5.2.1.1. Ek ödeme (tütün ikramiyesi) verilmesi
Ağustos/2013 ödeme döneminden geçerli olmak üzere 1/1/2014 tarihinde yürürlüğe girecek olan 6495 sayılı Kanunun 93 üncü maddesiyle 5434 sayılı Kanunun ek 79 uncu maddesinde değişiklik yapılmış olup; yapılan düzenleme ile 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlara göre harp veya vazife malullüğü aylığı üzerinden aylık bağlananlara, bu madde uyarınca ek ödeme verilmesi öngörülmüştür.
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalılardan haklarında 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanmasına karar verilenlere, her yıl ödenecek ek ödeme miktarı (tütün ikramiyesi) sigortalıların malullük derecelerine göre belirlenecektir. Sigortalının malullük derecesine göre aşağıda belirtilen göstergenin, ödemenin yapılması gereken yılın ilk dönemindeki Devlet memuru aylıklarına uygulanacak katsayı ile çarpımı sonucunda bulunacak ek ödeme miktarı, hak kazanılan yılı takip eden yılın ilk üç ayı içerisinde ödenecektir.
Malûllük Derecesi Göstergeler
1 40 000
2 36 000
3 31 000
4 28 000
5 25 000
6 22 000
2330 sayılı kanun hükümlerine göre aylık bağlanmasını gerektiren olaylar sebebiyle görevleri sırasında hayatını kaybedenlerin dul ve yetimleri, birinci derece malullere uygulanan gösterge üzerinden; aynı sebeplerle aylık almakta iken ölenlerin dul ve yetimleri ise malullerin hayatta iken maluliyet derecelerine göre yararlandıkları gösterge üzerinden ve sosyal güvenlik kanunlarına göre dul ve yetim aylığı aldıkları süre ile sınırlı olarak ek ödemeden yararlanacaktır.
Ek ödeme verilmesi sigortalıların maluliyet dereceleri esas alınarak gerçekleştirileceğinden, görevleri sırasında vefat edenler 1 inci derece olarak kabul edilecek, diğer dosyalar için Sağlık Kurulunca 1053 sayılı Nizamnameye göre maluliyet dereceleri tespit edilecektir.
Kanun Ağustos 2013 ödeme döneminden geçerli olarak 1/1/2014 tarihinde yürürlüğe gireceğinden 2013 yılı için tahakkuk ettirilecek 5 aylık ek ödeme (tütün ikramiyesi) tutarı 2014 yılının ilk 3 ayı içerisinde ilgililere ödenecektir.
Örnek: 1/10/2014 tarihinde 2330 sayılı Kanun kapsamında aylık bağlanan bir malul ya da hak sahibine 2014 yılı için hak kazandığı 3 aylık ek ödeme 1/1/2015 tarihinde yürürlüğe girecek olan memur maaş katsayısına göre hesap edilerek 2015 yılının ilk 3 ayı içerisinde ödenecektir. Aynı şahsın 2015 yılı için hak kazanacağı ek ödemesi 1/1/2016 tarihindeki katsayı esas alınarak hesaplanıp 2016 yılının ilk 3 ayı içerisinde ödenecek ve takip eden yıllarda da aynı şekilde ödenmeye devam edilecektir.
Ölüm dosyalarında ek ödeme tutarı hak sahiplerine hisseleri oranında değil, hak sahipleri arasında tamamı ödenecek şekilde eşit olarak paylaştırılacaktır. Anne ve babanın ikisinin de aylıkta olması halinde, tek hisse kabul edilecektir.
Örnek 1: 2330 sayılı Kanun kapsamında ölüm aylığı bağlanmış bir eş, bir öz ve bir üvey çocuk bulunmaktadır. Bu dosyadan ödenecek ek ödeme (tütün ikramiyesi) hak sahiplerinin ölüm aylığı hisselerine bakılmaksızın eşit şekilde paylaştırılacaktır.
Hak Sahibi Aylık Oranı Ek Ödeme Oranı
Eş % 50 ------- 2/5 1/3
Üvey çocuk % 50 ------- 2/5 1/3
Öz çocuk % 25 -------1/5 1/3
Yukarıdaki dosyaya bir de aylığa müstahak babanın dahil olduğunu varsayarsak;
Hak Sahibi Aylık Oranı Ek Ödeme Oranı
Eş %50 ------- 2/6 1/4
Üvey çocuk % 50 -------2/6 1/4
Öz çocuk %25 -------1/6 1/4
Baba %25 -------1/6 1/4
Aynı dosyaya babadan sonra annenin de dahil olduğunu varsayarsak oranlar;
Hak Sahibi Aylık Oranı Ek Ödeme Oranı
Eş %50 ------- 4/12 1/4
Üvey çocuk % 50 -------4/12 1/4
Öz çocuk %25 -------2/12 1/4
Baba %12,5------1/12 1/8
Anne %12,5------1/12 1/8
Örnek 2: Dosyadan aylık alan bir eş bir de çocuk bulunmaktadır.
Hak Sahibi Aylık Oranı Ek Ödeme Oranı
Eş %50 ------- 2/4 1/2
Çocuk %25 -------1/4 1/2
5.2.1.2. Eğitim ve Öğretim yardımı yapılması
Ağustos/2013 ödeme döneminden geçerli olmak üzere 1/1/2014 tarihinden itibaren 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlara göre;
-Vazife malulü sayılarak aylık bağlananların,
-Vazife malulü sayılarak aylık bağlananlardan, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi kapsamında çalışmaya başlamaları nedeniyle ödenmekte olan aylıkları kesilenlerin,
-Aylık almakta iken vefat edenlerin,
çocuklarına, 5434 sayılı Kanunun ek 79 uncu maddesi gereğince her ay için; ilköğretimleri sırasında (1.250), ortaöğretimleri sırasında (1.875) ve yükseköğretimleri sırasında (2.500) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda eğitim ve öğretim yardımı yapılacaktır.
Bu yardımlar, yılda bir kez olmak üzere, bulunulan yılın Eylül ayında geçerli olan memur aylık katsayısına göre hesaplanarak 1 Eylül-31 Aralık tarihleri arasında ve öğrenim durumunu gösterir belge ile birlikte yapılacak müracaata istinaden, talep tarihindeki öğrenim seviyesi esas alınmak suretiyle toptan ödenecektir. 8/2/2007 tarihli ve 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi kapsamında faaliyet gösteren özel eğitim okullarında eğitim alanlar da bu fıkranın durumlarına uygun hükümlerinden yararlanacaktır.
Buna göre, ek 79 uncu maddedeki hüküm esas alınarak, 2013 - 2014 eğitim ve öğretim yılı için Gösterge x Katsayı x 12 (yıllık) = ödenecek tutar formülüne göre eğitim ve öğretim yardımı yapılacaktır.
Eğitim ve öğretim yardımlarının yapılmasında, Kurumumuzdan 2330 sayılı Kanun hükümlerine göre aylık bağlanan sigortalıların kız/erkek çocuk ayrımı olmaksızın ilköğretimde 18, ortaöğretimde 20, yükseköğretimde ise 25 yaşını doldurmamış çocukları ile 2330 sayılı Kanun kapsamında aylık almakta iken veya görevleri sırasında ölen sigortalıların aylık bağlanan çocuklarına yine kız/erkek çocuk ayrımı olmaksızın yukarıda belirlenen yaş hadleri dikkate alınarak eğitim öğretim yardımı taleplerine işlem yapılacaktır.
6495 sayılı Kanunun ilgili maddesi Ağustos/2013 ödeme döneminden geçerli olmak üzere 1/1/2014 tarihinde yürürlüğe gireceğinden konuya ilişkin kanunda belirlenen süreler içerisinde yapılan müracaatlara ilişkin olarak ödemeler yukarıda belirlenen esaslar çerçevesinde 1/1/2014 tarihinden itibaren yapılacaktır.
5.2.1.3. Faizsiz konut kredisi verilmesi
2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlara göre harp veya vazife malulü olmaları sebebiyle kendilerine aylık bağlananlara bir konut ile sınırlı olmak kaydıyla Toplu Konut İdaresince faizsiz olarak kredi verilebilecektir, Aynı kanunlar kapsamına giren sebeplerle hayatını kaybedenlerin dul ve yetimleri ile harp veya vazife malullüğü aylığı almaktayken faizsiz kredi hakkından yararlanmaksızın hayatını kaybedenlerin dul ve yetimleri için ise; bir konut ile sınırlı olmak üzere, öncelikle dul eşine, eşi hayatta değilse veya evlenmişse kredi kullanacak çocuklardan en az birisinin yetim aylığı almakta olması kaydıyla aylık bağlanma koşullarına bakılmaksızın talepte bulunan çocuklarına müştereken, bu kişiler bulunmadığı takdirde de öncelikle anaya olmak üzere ana veya babasına, konut sahibi yapmak amacıyla Toplu Konut İdaresince faizsiz olarak kredi verilebilecektir. Söz konusu kredi için yapılacak başvurulara, kredilerin kullandırılmasına, geri ödeme süre ve yöntemlerine ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Kurumumuz görüşü alınarak Toplu Konut İdaresince çıkarılacak olan yönetmelikle belirlenecektir.
5.2.1.4. Ücretsiz Seyahat Hakkı
2/8/2013 tarihi itibariyle 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlara göre;
Vazife malulü sayılarak aylık bağlananların,
Vazife malulü sayılarak aylık bağlananlardan, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi kapsamında çalışmaya başlamaları nedeniyle ödenmekte olan aylıkları kesilenlerin,
Aylık almakta iken vefat edenlerin;
-Kendileri,
-Eşleri,
-Evli olmayan ve yirmi beş yaşını doldurmamış olan çocukları,
-Anne ve babaları,
kendileri ile birlikte birden fazla olmamak üzere birlikte yolculuk ettikleri refakatçileri, demiryolları ve denizyollarının şehiriçi ve şehirlerarası hatlarından, belediyelere, belediyeler tarafından kurulan şirketlere, birlik, müessese ve işletmelere veya belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketlere ait şehiriçi toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanabileceklerdir.
Bu kapsamda hizmet verecek toplu taşıma araçları, toplu taşıma hizmetlerinin kapsamı ile bu hizmetlerden ücretsiz ve indirimli yararlanmaya ilişkin usul ve esaslar, Maliye, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme, İçişleri Bakanlıkları ile Bakanlığımızın görüşleri alınmak suretiyle Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından çıkarılan Yönetmelikle düzenlenecek ve işlemler yine anılan Bakanlık bünyesinde sürdürülecektir.
4.2.4. Kanunun Yürürlük Tarihinden Önce 2330 Sayılı Kanun Hükümleri Uygulanarak Aylık Bağlanmasını Gerektiren Kanunlara Göre Bağlanan Aylıklara İlişkin İşlemler
1/1/2014 tarihine kadar 2330 sayılı Kanun veya bu Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanan 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalı ve hak sahiplerinin aylıkları;
-Yukarıda “4.2.1.1.” bölümünde belirtildiği şekilde 2013/Ağustos ödeme döneminde yeniden hesaplanacak ve bulunan aylık miktarları mevcut aylıklarla karşılaştırılacaktır. Yüksek olan aylığa göre ödenmesi gereken farklar 2013/Ağustos ödeme döneminden geçerli olmak üzere 1/1/2014 tarihinden itibaren ödenecektir. 2013/Ağustos dönemi öncesi için geriye dönük herhangi bir ödeme yapılmayacaktır.
- Söz konusu kimseler 2013/Ağustos ödeme döneminden geçerli olmak üzere 1/1/2014 tarihinden itibaren aylık dışında yukarıda “4.2.3.” bölümünde belirtilen haklardan ve yardımlardan yararlanabilecektir.
- 4/1-(a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalı ve hak sahiplerinin aylıkları 2013/Ocak ödeme dönemi itibariyle merkezde toplu olarak hesaplanacak ve hesaplanan aylıkların mevcut aylıklardan yüksek olması halinde ödenmesi gereken farklar ile 2013 yılına ait 5 aylık ek ödeme (tütün ikramiyesi) merkezden hesaplanarak gönderilecektir.
4.3. Primsiz Aylıklar Kapsamında Bulunanlar
4.3.1. 5233 Sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun Kapsamında Olanlar
6353 sayılı Kanun ile 12/7/2012 tarihinden geçerli olmak üzere 5233 sayılı Kanunda yapılan değişiklikler ile, terör olayları nedeniyle malul duruma düşen sivillerin kendilerine, hayatını kaybedenlerin ise hak sahiplerine 16 yaşından büyük işçiler için belirlenmiş 30 günlük asgari ücretin net tutarı esas alınarak belirlenen oranlarda aylık bağlanması imkanı getirilmiş idi. 6495 sayılı Kanunla yapılan değişiklik ile de bağlanacak olan aylık miktarının tespitinde asgari ücret sisteminden vazgeçilmiş 6495 sayılı Kanunla yapılan değişiklik ile bağlanacak olan aylık miktarının tespitinde 9500 gösterge rakamının memur maaş katsayısı çarpımı sonucu bulunacak tutar esas alınacaktır.
Maluliyet aylığı bağlanabilmesi için asgari %40 oranında çalışma gücü kayıp oranı aranacaktır.
Yine herhangi bir tercih olmaksızın bu kapsamda olanlara birden fazla aylığa müstahak olmaları halinde müstahak oldukları aylıkları bağlanacaktır.
Emekli iken vefat edenlerin aylıkları da hak sahiplerine intikal ettirilecektir. Bağlanacak aylıklarda 65 yaşın altındaki anne ve babalara aylık bağlanırken 5510 sayılı Kanunun 34 üncü maddesinde öngörülen artan hisse şartı dışında herhangi bir şart aranmayacaktır.
Buna göre;
(9.500) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarın, çalışma gücü kaybı;
-Yüzde kırktan daha aşağı olanlar hariç olmak kaydıyla, yetkili sağlık kuruluşları tarafından üçüncü derece olarak tespit edilenlerin yüzde altmışı tutarında,
-Yetkili sağlık kuruluşları tarafından ikinci derece olarak tespit edilenlerin kendilerine %80’i
-Yetkili sağlık kuruluşları tarafından birinci derece olarak tespit edilenlerin kendilerine % 100’ü
-Ölenlerin 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 34 üncü maddesi uyarınca belirlenecek hak sahiplerine ise tamamı üzerinden yapılacak paylaştırma (% 100’ü),
tutarında aylık bağlanacaktır.
Bu tutarlar Kurumumuzca ödenmesine müteakip her yıl sonunda faturası karşılığında Maliye Bakanlığından tahsil edilecektir.
Diğer taraftan Kurumumuzdan 12/7/2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yayımı tarihinde yürürlüğe giren 6353 sayılı Kanun ile getirilen 5233 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesi kapsamında maluliyeti nedeniyle aylık almakta iken ölenlerin aylıkları hak sahiplerine intikal etmemekte idi. 6495 sayılı Kanun ile yapılan değişikliğe göre maluliyeti nedeniyle aylık almakta olanların maluliyet dereceleri üzerinden hesap edilmiş olan aylıkları ile aylığa hak kazanıp da aylık bağlanmadan vefat edenlerin maluliyet dereceleri esas alınarak hesap edilecek aylıkları 5510 sayılı Kanunun 34 üncü maddesi uyarınca hak sahiplerine intikal edecektir. Anne ve babadan muhtaçlık ve gelir ya da aylık bağlanmamış olma koşulları aranmayacaktır.
Uygulamada Geçici Köy Korucularının da görevleri sırasında sakatlanmaları nedeniyle 5233 sayılı Kanun kapsamında aylık talep ettikleri görülmektedir. 442 sayılı Kanunun 74 üncü maddesi ile Geçici Köy Korucularının görevleri sırasında sakatlanmaları halinde haklarında 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanacağı hükme bağlandığından bu kapsamdaki taleplerinin karşılanması amir hüküm uyarınca mümkün değildir. Ancak Geçici Köy Korucusu olup ta görev süresinin dışında, göreviyle bağlantısının olmadığı bir sırada, hedef gözetilmeksizin tamamen tesadüfü bir şekilde bir terör olayına muhatap kalındığında hakkında 5233 sayılı Kanun hükümleri uygulanabilecektir.
Yine sakatlanmasına ya da ölümüne neden olan olay sebebiyle kendisine ya da hak sahiplerine gerek 4/1-a, 4/1-b, 4/1-c statüsünde harp, vazife malullüğü (5434 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi dahil) aylığı veya 2330, 3713 sayılı Kanunlar kapsamında aylık bağlanması durumunda, bu kişilere 5233 sayılı Kanun kapsamında aylık bağlanmayacaktır.
Ayrıca, terör örgütünün iç hesaplaşması olarak değerlendirilen olaylar neticesinde sakatlanan ya da ölenler ile güvenlik kuvvetlerince gerçekleştirilen operasyonlar kapsamında etkisiz hale getirilen ya da yaralanan terör örgütü mensupları ile terör suçları nedeniyle hüküm giyenler kapsam dışında bırakılmış olup, bu kapsamda olanlara aylık bağlanmayacaktır.
4.3.2. Erbaş ve Erler, Geçici Köy Korucuları, Siviller İle Hak Sahipleri Hakkında Vazife Malullüğü Aylığı Bağlanması İşlemleri
12/7/2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yayımı tarihinde yürürlüğe giren 6353 sayılı Kanunun 69 uncu maddesi ile 5434 sayılı Kanunun 72 nci maddesinin dördüncü fıkrasının kapsamı Primsiz Aylıklar Daire Başkanlığınca haklarında vazife malullüğü hükümleri uygulanan tüm kişilerin anne ve babalarını içerecek şekilde genişletilmiştir. Aynı Kanunun 71 inci maddesi ile 5434 sayılı Kanuna eklenen geçici 224 üncü madde ile de yeni hak sahiplerinin bu haklardan faydalandırılması müracaata tabi tutulmuştur. Bilahare 2/8/2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6495 sayılı Kanunun 91 inci maddesi ile 5434 sayılı Kanunun 72 inci maddesinin dördüncü fıkrası kapsamı yeniden belirlenmiş, yapılan bu belirlemede hak sahibi olanlar hakkındaki gerekli işlemlerin müracaat beklenmeden Kurumumuzca resen yapılacağı hüküm altına alınmıştır. Bu nedenle 6353 sayılı Kanunun 69 uncu maddesi ile 5434 sayılı Kanunun 72 nci maddesinde yapılan değişiklik sonucu hak sahibi olanlar hakkında da müracaat şartı aranmaksızın 6353 sayılı Kanunun yürürlük tarihini takip eden aybaşından geçerli olmak üzere gerekli işlemler resen yapılacaktır.
Aynı şekilde, 12/7/2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yayımı tarihinde yürürlüğe giren 6353 sayılı Kanunun 70 inci maddesi ile 5434 sayılı Kanunun ek 77 nci maddesinin birinci fıkrasının kapsamı, haklarında vazife malullüğü hükümleri uygulanan siviller, geçici köy korucuları ve 5434 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi kapsamında aylık bağlanan erleri de içerecek şekilde genişletilmiştir. Aynı Kanunun 71 inci maddesi ile 5434 sayılı Kanuna eklenen geçici 224 üncü madde ile de yeni hak sahiplerinin bu haklardan faydalandırılmasında müracaat esası getirilmiştir. Bilahare 2/8/2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6495 sayılı Kanunun 92 nci maddesi ile 5434 sayılı Kanunun ek 77 nci maddesi birinci fıkrası kapsamı yeniden belirlenmiş, kanun ile hak sahibi olanlar hakkındaki gerekli işlemlerin müracaat beklenmeden Kurumumuzca resen yapılacağı hüküm altına alınmıştır. Bu nedenle 6353 sayılı Kanunun 70 inci maddesi ile 5434 sayılı Kanunun ek 77 nci maddesinde yapılan değişiklik sonucu hak sahibi olanlar hakkında da müracaat şartı aranmaksızın 6353 sayılı Kanunun yürürlük tarihini takip eden aybaşından geçerli olmak üzere gerekli işlemler resen yapılacaktır.
4.3.3. TB Rumuz Üzerinden Ek Ödeme (Tütün İkramiyesi) Ödenen Dosyaların Devri
6495 sayılı Kanunun 80 inci maddesi ile, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının ( a ) ve ( b ) bendi kapsamında sigortalı sayılanlardan 2330 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri uyarınca aylık almakta olan kişilerin aylık dışında sunulan diğer haklardan faydalandırılacakları hükme bağlandığından, Sigortalı Emeklilik Daire Başkanlığınca aylık bağlanan kişilerin de Ek Ödeme, Faizsiz Konut Kredisi Hak Sahipliği vb. haklardan faydalandırılması gerekmektedir. Bu kapsamda, Primsiz Aylıklar Daire Başkanlığınca ek ödeme (tütün ikramiyesi) ödenmesi için oluşturulan TB rumuzlu dosyalar Sigortalı Emeklilik Daire Başkanlığına devredilecektir.
5. KANUNUN YÜRÜRLÜK TARİHİNDEN ÖNCE KAPSAMDA OLANLAR
6495 sayılı Kanunun 95 inci maddesi ile 5434 sayılı Kanuna eklenen ve yürürlük tarihi 1/1/2014 olan geçici 225 inci madde uyarınca, 1/1/2014 tarihinden önce 5434 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi ile mülga 45 inci ve 64 üncü maddelerine, 5510 sayılı Kanunun 47 nci maddesine ve 3/11/1980 tarihli ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna göre veya 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlara göre harp malullüğü veya vazife malullüğü aylığı bağlanmış olanlar ile bunlardan aylık almakta iken ölenlerin veya anılan madde ve kanunlara göre aylık bağlanmasını gerektiren olaylar sebebiyle hayatını kaybedenlerin dul ve yetimleri de 5434 sayılı Kanunun;
- Ana ve babalara aylık bağlanabilmesine ilişkin olan 72 nci maddesinin dördüncü fıkrasında yapılan değişikliklerin,
- Bağlanmış olan aylıkların intibak suretiyle arttırılmasına ilişkin olan ek 77 nci maddesinde yapılan değişikliklerin,
- Ek ödeme ile eğitim ve öğretim yardımı verilmesine ilişkin olan ek 79 uncu maddesinde yapılan değişikliklerin,
durumlarına uygun hükümlerinden yararlandırılacaklardır. Bu hükümler Ağustos 2013 ödeme döneminden geçerli olmak üzere 1/1/2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Ağustos 2013 ödeme döneminden önceki döneme ilişkin olarak herhangi bir fark ödenmeksizin ilgili maddelerde belirlenmiş olan usul ve esaslar çerçevesinde yararlandırılacaklardır.
5434 sayılı Kanunun ek 79 uncu maddesi kapsamında ek ödemenin beş katı tutarında yardım yapılmış olması halinde, bu ödemenin yapıldığı beşinci yılı takip eden ödeme dönemine kadar bir süre geçmedikçe 6495 sayılı Kanunla ek 79 uncu maddenin dördüncü fıkrasında yapılan değişiklikten dolayı ödeme yapılmayacaktır. Ayrıca beş yıllık dönemin Ağustos 2013 ödeme döneminden önce dolmuş olması halinde de geriye yönelik herhangi bir ödeme yapılmayacaktır.
6495 sayılı Kanunla 5434 sayılı Kanunun 72 nci maddesinin dördüncü fıkrasının birinci cümlesinde yapılan değişiklik neticesinde, aylık bağlama şartları yeniden düzenlenen ana ve babalar, Ağustos 2013 ödeme döneminden önce bağlanmış olan aylıkları sebebiyle açtıkları davalardan feragat etmeleri halinde; kendilerine çıkarılmış olan borçların faize ilişkin kısmı terkin olunacak, anaparaya ilişkin kısmı ise beş yıla kadar taksitlendirilecek ve haklarındaki mevcut dava ve icra takiplerinden vazgeçilecektir. Aylık taksit tutarının kişinin gelirinin dörtte birini aşması halinde taksit süresi uzatılacaktır. Ancak, adlarına borç çıkartılmış olanlardan Ağustos 2013 ödeme döneminden sonra vefat edenlerin vefat tarihi itibarıyla borçlarının kalan kısmı; önceden vefat edenlerin ise Ağustos 2013 ödeme dönemi itibarıyla borçlarının kalan kısmı tahsil edilmeyecek, haklarında bu amaçla dava veya icra takibi bulunması halinde bunlardan vazgeçilecektir.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.