EN
TR
3291 sayılı Kanunda değişiklik yapılması 5/5/1994 tarih ve 3987 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak Bakanlar Kurulunca 30/5/1994 tarihinde kararlaştırılmıştır.
28/5/1986 tarihli ve 3291 sayılı Kanunun Beşinci Bölüm Başlığı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Özelleştirme Uygulamalarına İlişkin Hükümler”
3291 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 13
Bu Kanuna göre;
A-a) Kamu İktisadi Teşebbüslerinin, bunların müessese, bağlı ortaklık, işletme, işletme birimleri ile varlıklarının ve iştiraklerindeki kamu paylarının,
b) Kamu İktisadi Teşebbüsleri statüsü dışında kalmakla beraber sermayesinin tamamı veya yarısından fazlası Devlete ve/veya diğer kamu tüzel kişilerine ait olan ticari amaçlı kuruluşlardaki kamu payları ile bunların varlıkları ve iştiraklerindeki kamu paylarının,
c) Devletin diğer iştiraklerindeki kamu paylarının ve Hazineye ait payların,
d) Yukarıdaki bendlerin kapsamına girmeyen (mahalli idareler hariç) diğer kamu tüzel kişilerinin iştiraklerindeki kamu paylarının,
e) Genel ve Katma bütçeli idareler ile yukarıdaki alt bendlerde belirtilen kurum, kuruluş, teşebüsler ile -mahalli idareler hariç- bu kanun hükümleri uyarınca diğer bütün kamu tüzel kişilerinin gördükleri kamu hizmeti ile doğrudan doğruya ilgili olmayan, (hangi isim altında olursa olsun dinlenme, oturma ve sosyal tesisler dahil) varlıklarının;
birlikte ve/veya ayrı ayrı "özelleştirme kapsamı"na alınmasına, Özelleştirme İdaresi Başkanlığının (İdare) teklifi üzerine Özelleştirme Yüksek Kurulunca (Kurul) karar verilir. (Bu maddenin A bendinin a, b, c, d ve e alt bendlerinde sayılanlar bundan böyle "kuruluş" olarak anılacaktır). Ancak kamu iktisadi teşebbüsleri ile kamu iktisadi teşebbüsleri statüsü dışında kalmakla beraber sermayesinin tamamı veya yarısından fazlası Devlete ve/veya diğer kamu tüzel kişilerine ait olan ticari kuruluşların özelleştirme kapsamına alınmasına ilişkin Kurul kararları Bakanlar Kurulunun onayına sunulur ve Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile onaylandığı tarihte yürürlüğe girer. Diğer kuruluşların özelleştirme kapsamına alınmasına ilişkin Kurul kararının yürürlüğe girmesi için bu şartlar aranmaz.
Kuruluşların özelleştirme kapsamına alınmasına ilişkin Kurul kararında; bu kuruluşlardan hangilerinin (iştirakler hariç) "mali ve hukuki yönden yeniden yapılandırma"ya tabi tutulacağı, hangilerinin özelleştirilmek üzere doğrudan "özelleştirme programı"na alınacağı belirtilir.
B- Özelleştirme kapsamına alınan kuruluşlardan;
a) Yeniden yapılandırılmalarına Kurulca karar verilenlerin yeniden yapılandırma işlemleri tamamlanıncaya kadar, bağlı oldukları Bakanlık veya kurumlar ile ilgileri ve mevcut statüleri aynen devam eder. Bunlarla ilgili mali ve hukuki yeniden yapılandırma işlemleri Hazine Müsteşarlığı tarafından yürütülür. Yeniden yapılandırma işlemleri tamamlananlar Kurul kararı ile özelleştirme programına alınır. Bu şekilde yeniden yapılandırılarak Kurul kararı ile özelleştirme programına alınanlar ile, doğrudan özelleştirme programına alınanlar (14 üncü maddenin E bendinde belirtilen iştirak payları ve varlıklar hariç), programa alınmaya ilişkin Kurul kararının alındığı tarihte başkaca bir işleme gerek olmadan ve bedel alınmaksızın idareye devredilmiş sayılır.
b) Özelleştirme programına alınarak idareye devredilenler buna ilişkin Kurul kararı tarihinden itibaren bağlı oldukları Bakanlık veya Kurumla ilişkileri kesilerek Başbakanlığa bağlanmış sayılır. Özelleştirme programına alınan kuruluşlar (bu Kanun ile 2983 sayılı Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla) özel hukuk hükümlerine tabi olup, bunlar hakkında kendi kuruluş kanunları ile 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri uygulanmaz.
C- Özelleştirme programına alınan kuruluşlarla ilgili olarak; idari, hukuki, mali ve teknik yönden düzenlemeler yapmaya ve bu kuruluşların, "satış, devir, kiralama, işletme hakkı devri, mülkiyetin gayri aynî hakların tesisi ve işin gereğine uygun sair akitler yoluyla devirleri veya diğer yöntemlerle devredilmeleri suretiyle" özelleştirilmelerine ve bunlara ilişkin uygulama esaslarına İdarece karar verilir.
İdare tarafından yürütülen özelleştirme uygulamalarının sonunda yapılacak nihai devir işlemleri Kurulun onayı ile yürürlüğe girer.
D- Özelleştirme programına alınan kuruluşların küçültülmesine, kısmen veya tamamen süreli veya süresiz olarak faaliyetlerinin durdurulmasına, kapatılmasına veya tasfiyesine Kurulca karar verilir. Bu kararlara ilişkin işlemler İdarece yerine getirilir.”
3291 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve dördüncü fıkrasından sonra gelmek üzere maddeye iki fıkra eklenmiştir.
“Özelleştirme programına alınan kuruluşlarla ilgili olarak;
A- Mevcut durumları itibariyle anonim şirket statüsünde olan kuruluşların ana sözleşmelerinin bu Kanun hükümlerine uygun hale dönüştürülmeleri ile anonim şirket statüsünde bulunmayanlardan gerekli görülenlerin bu Kanuna uygun ana sözleşmelerinin hazırlanarak anonim şirkete dönüştürülmelerine İdarece karar verilir ve bunların ana sözleşmeleri idarece onaylanır. Ancak özelleştirilecek kuruluşların özellikleri ve kamu yararı gözönünde bulundurularak yönetim kurullarınca alınacak bazı kararların geçerliliği için, kamu hissesine onay hakkı veren imtiyazlı hisseler ihdasına Kurulca karar verilebilir.
B- Bu maddenin (A bendi gereğince anonim şirket haline dönüştürülenlerin sermayelerindeki kamu payı %50 nin altına düşünceye kadar, diğerlerinde ise özelleştirme uygulamaları sonucu devredilmeleri tarihine kadar bunların;
a) Sermaye miktarını tespit etmeye,
b) Kuruluş, birleşme veya bölünmelerinde gerekli düzenlemeleri yapmaya; mal varlıklarına, hak ve yükümlülüklerine ilişkin esasları tespit etmeye,
c) Hesapları ve faaliyetleri ile ilgili her türlü düzenlemeyi yapmaya,
d) Bu işlemleri kolaylaştırıcı tedbirler almaya,
İdare yetkilidir.
C- Kuruluşların özelleştirme programına alınmalarından önce, mülkiyetinde ve/veya tasarrufunda bulunan her türlü hak ve mameleki ile borçları, özelleştirme programına alındıktan sonra da aynen devam eder.
D- Müessese, işletme ve işletme birimlerinin ayrı ayrı anonim, şirkete dönüştürülmeleri halinde bağlı oldukları kuruluşların hak ve yükümlülüklerinden hangilerinin anonim şirkete dönüştürülen bu kuruluşa intikal edeceğine, İdare tarafından karar verilir.
E- Bağlı ortaklıklar ile bağlı ortaklık statüsünde olmayan ve sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait olanların iştiraklerindeki paylar ile varlıkları, gerektiğinde ilgili kurulur adına İdare tarafından özelleştirilebilir. Bu takdirde özelleştirme sonucu elde edilecek gelir, özelleştirme giderleri düşüldükten sonra ilgili kuruluşa verilir.”
“Özelleştirme programına alınan kuruluşlardan gerekli görülenlerin anonim şirkete dönüştürülmelerinde ve anonim şirkete dönüştürülenlerin özelleştirme programında bulundukları süre içinde Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili diğer kanunlardaki şirket kuruluşuna ilişkin şartlar aranmaz.”
“Özelleştirme programına alınan kuruluşlardan anonim şirkete dönüştürülenlerden kamu payı % 50 nin altına düşünceye kadar» diğerlerinde ise özelleştirme uygulamaları sonucu devredilmeleri tarihine kadar bu kuruluşların yönetim, denetim ve tasfiye kurulu üyelikleri ile genel müdürlüklerine yapılacak atamalar ve bu görevlerden alınma işlemleri, İdare Başkanının teklifi ve Başbakanın onayı ile yapılır.”
“Özelleştirme uygulamalarından elde edilen gelirler ile özelleştirme programına alınan kuruluşlardan elde edilen temettülerin tamamı Özelleştirme Fonunda toplanır.”
3291 sayılı Kanunun 15 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 15
Özelleştirme programına alınan kuruluşların kullanımlarında bulunan gayrimenkullerle ile ilgili olarak aşağıdaki hükümler uygulanır.
A- Özelleştirme programına alınan kuruluşlardan; anonim şirkete dönüştürülenlerin kuruluş sermayelerinde veya bunların sermaye artırımlarında (iştirakler hariç) konulacak olan ayni sermayenin değerlendirilmesi İdarece sonuçlandırılır. Kuruluşların anonim şirkete dönüştürülmesi halinde, şirket sermayesinin tamamı ayni sermaye olarak konulabilir. Ayni sermaye karşılığı çıkarılacak hisse senetleri İdareye bedelsiz olarak devredilmiş sayılır. Bu hususlarda Türk Ticaret Kanununun 285, 299, 392 ve 404 üncü maddeleri uygulanmaz.
B- Özelleştirme programına alınan ve % 50 den fazla kamu payı bulunan kuruluşlar tarafından kullanılan, Devletin hukum ve tasarrufu altındaki veya Hazinenin mülkiyetindeki taşınmaz malların (Anayasanın 43, 168 ve 169 uncu maddeleri hükümleri saklı kalmak kaydıyla) mülkiyetinin bu kuruluşlara devrine ve/veya bu kuruluşlar lehine mülkiyetin gayri ayni hakların tesisine ilişkin olarak;
a) Anonim şirket haline dönüştürülen kuruluşlardan kamu iktisadi teşebbüsleri ile kamu iktisadi teşebbüsü statüsü dışında kalan ve sermayesinin tamamı ve/veya yarısından fazlası Devlete ait olanların kullanımındakilerin mülkiyeti (bedelleri şirketin kuruluşunda veya yapılacak sermaye artırımında aynı sermaye olarak konulmak üzere) ilgili kuruluşa devredilir. Bu suretle oluşan ayni sermaye karşılığı çıkarılacak hisseler bedel ödenmeksizin İdareye devredilmiş sayılır.
b) Anonim şirkete dönüştürülmeyen kuruluşların kullanımındaki taşınmazların mülkiyeti ise bedelsiz olarak bu kuruluşlara devredilir. Bu taşınmazlar, İdare tarafından kuruluşun mal varlığının değerlendirilmesi sırasında aktif değerler olarak değerlendirilir.
c) Bu maddenin (B) bendinde belirtilen taşınmazların devredildiği kuruluşların özelleştirilmesi sırasında İdarece genel değer tespiti yapılırken, bu taşınmazların bedeli 4/11/1983 tarihli ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunundaki kıymet takdiri esasları gozonunde tutularak belirlenir. Bu suretle tespit edilen taşınmaz bedeli nedeniyle özelleştirmenin yapılamıyacağının anlaşılması halinde özelleştirme İdare tarafından belirlenen uygun bir fiyat üzerinden yapılabilir.
d) Bu maddenin (B) bendinde belirtilen taşınmazlar için, (tapuda tescil tarihine kadar hükmen kesinleşenler hariç) tahakkuk eden ecrimisil bedelleri talep edilmez, tahsil edilenler iade edilmez.
e) Özelleştirme programına alınan ve % 50 den fazla kamu payı bulunan kuruluşlar tarafından kullanılan Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki veya Hazinenin mülkiyetindeki taşınmaz mallardan özel mülkiyete konu olamayanlar üzerinde bu kuruluşlar lehine, (Anayasanın 43, 168 ve 169 uncu maddeleri hükümleri saklı kalmak kaydıyla) devredilebilir mülkiyetin gayri aynî haklar tesis edilir.
f) Kuruluşlar, bu maddeye göre mülkiyeti devredilecek ve/veya devredilebilir mülkiyetin gayri aynî hak tesis edilecek taşınmaz mallarla ilgili başvurularını, özelleştirme programına alınmaları tarihini takip eden altı ay içinde taşınmaz malın bulunduğu defterdarlık veya malmudurlüklerine ulaştırmak zorundadırlar.
C- Özelleştirme programındaki kuruluşlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşları arasında, taşınmaz malların ifrazı, irtifak, intifa, işletme ve kira haklarının devri ve tasfiyesi ile bedelli devri zorunlu olan taşınmaz malların devrinde ve bu maddenin uygulanmasında ortaya çıkacak sorunları çözmeye, İdarenin görüşü alınarak Maliye Bakanlığı yetkilidir.
D- Bu maddenin (B) bendine göre devredilmesi gereken taşınmaz malların ifrazında 3194 sayılı İmar Kanunundaki kısıtlamalar uygulanmaz.”
3291 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 16
Özelleştirme programına alınan, özelleştirilen, faaliyeti durdurulan, küçültülen, kapatılan veya tasfiye edilen kuruluşlarda çalışan 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personel ile 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi sözleşmeli personel, diğer kamu kurum ve/veya kuruluşlarına, 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 8 inci maddesinin (f) bendinde yer alan hükümler de dikkate alınarak aşağıdaki şekilde nakledilirler;
A- Özelleştirme programına alınan kuruluşların;
a) Özelleştirilmeleri sonucu bunlardaki kamu payının %50 nin altına düşmesi veya bunların müessese, işletme ve işletme birimlerinin satılması veya devredilmesi halinde; satış veya devre ilişkin sözleşmenin imzalanmasından,
b) Küçültülmesi, faaliyetlerinin kısmen veya tamamen durdurulması, süreli veya süresiz olarak kapatılması veya tasfiye edilmesi sonucu istihdam yapısının değişmesi halinde bunlarla ilgili işlemlerin sonuçlanmasından,
itibaren onbeş gün içerisinde işlem sonuçları İdare tarafından ilgili kuruluşa bildirilir. İlgili kuruluş bildirim tarihinden itibaren otuz gün içerisinde T.C.Emekli Sandığına tabi personel ile ilgili bilgileri Devlet Personel Başkanlığına gönderir.
B- Personele ilişkin bilgilerin Devlet Personel Başkanlığına bildirilmesinden itibaren en geç kırkbeş gün içerisinde bu Başkanlığın teklifi üzerine ilgili personel, kamu kurum ve kuruluşlarında durumlarına uygun boş kadro ve pozisyonlara atanırlar. 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye tabi kuruluşlarda personelin durumuna uygun boş kadro bulunmaması halinde mevcut boş kadrolarda sınıf, unvan ve derece değişikliği yapmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
C- Bu madde gereğince yapılacak kadro değişikliklerinde 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 9 uncu maddesinin son fıkrası hükmü uygulanmaz.
D- Bu madde gereğince diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakil sebebiyle boşalan kadro ve pozisyonlar, boşaldıkları tarihten itibaren iptal edilmiş sayılır.
E- Kamu kurum ve/veya kuruluşlarına atanacak personelin (A) bendinde belirtilen durumlarda atamanın yapılacağı tarihe kadar geçecek süredeki, aylık ücret, sosyal hak ve yardımlar ile her türlü özlük hakları Başbakanlık bütçesinden ödenir.
Kamu kurum ve kuruluşlarına atanan personelin devir sözleşmelerinin yapıldığı tarihteki kadro ve pozisyonlarına ait aylık, ek gösterge, ikramiye, her türlü zam ve tazminat haklarının veya sözleşme ücretlerinin net tutarının, nakledildiği kuruluş mevzuatına göre hakedeceği aylık veya sözleşme ücretinin (varsa ikramiye dahil) net tutarından fazla olması halinde, nakledildiği kuruluşta aldığı ücret ile önceki ücreti eşitleninceye kadar geçen donemde, iki ücret arasındaki fark herhangi bir kesintiye tabi tutulmaksızın tazminat olarak ödenir."
3291 sayılı Kanuna aşağıdaki ek maddeler eklenmiştir.
“EK MADDE 6
Özelleştirme programına alınan kuruluşlardan (iştirakler hariç); anonim şirket statüsünde olanlardan kamu payı % 50 nin altına düşünceye, diğerlerinde ise bunların satışına ilişkin devir sözleşmesi yapılıncaya kadar, bu kuruluşlarda çalışan personel hakkında bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde daha önce tabi oldukları personel rejiminin uygulanmasına devam olunur.
EK MADDE 7
Kuruluşların özelleştirme programına alınmalarına ve özelleştirme uygulamaları sonucu nihai devir işlemlerinin onaylanmasına ilişkin kararlar Resmi Gazetede yayımlanır.
EK MADDE 8
Özelleştirme programındaki kuruluşlardan (iştirakler hariç) bu Kanun gereğince anonim şirkete dönüştürülenlerde üretilen veya satılan mal ve hizmetlerin fiyat ve tarifeleri bu kuruluşların yönetim kurullarınca, diğerlerinde ise yetkili organlarınca belirlenir.
EK MADDE 9
Bu Kanunun hükümleri gereğince yapılacak özelleştirme uygulamalarına ve ihale usullerine ilişkin esaslar İdarece çıkarılacak yönetmeliklerle tespit olunur. Bu yönetmelikler Kurulca onaylanarak yürürlüğe girer.
EK MADDE 10
Özelleştirme uygulamaları sırasında, çıkabilecek anlaşmazlıklar yürürlükteki kanun hükümlerine göre Türkiye Cumhuriyeti Mahkemelerinde veya (uluslararası hakemlik dahil) tahkim yollarına başvurularak çözülür.”
Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin uygulanması sırasında Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarda (II) sayılı Cetvele tabi sözleşmeli statüde çalışmakta iken 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi kurumlara nakledilerek Devlet memuru statüsüne geçirilenlerin sözleşmeli statüde geçen hizmet süreleri; aynı Kanunun Ek Geçici 1, 2 ve 3 üncü maddelerine göre, 458 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri de dikkate alınmak suretiyle kazanılmış hak aylık, derece ve kademelerinin tesbitinde değerlendirilir.
Bu Kanun Hükmünde Kararname yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Bu Kanun Hükmünde Kararname hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
