Aile Araştırma Kurumu kurulması; 12/3/1986 tarihli ve 3268 sayılı, 9/4/1987 tarihli ve 3347 sayılı, 12/10/1988 tarihli ve 3479 sayılı, 1/6/1989 tarihli ve 3569 sayılı kanunların verdiği yetkiye dayanılarak Bakanlar Kurulu’nca 6/12/1989 tarihinde kararlaştırılmıştır.
BİRİNCİ KISIM
Amaç, Tanımlar ve Görevler
Amaç
Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin amacı, Türk ailesinin bütünlüğünün korunması, güçlendirilmesi ve sosyal refahının artırılması için gerekli araştırmaları yapmak ve projeler geliştirmek, bunların uygulamaya konulmasını sağlamak, aile ile ilgili milli bir politikanın oluşmasına yardımcı olmak üzere, Aile Araştırma Kurumu kurulmasına, teşkilat ve görevlerine dair esasları düzenlemektir.
Aile Araştırma Kurumunun merkezi Ankara’dadır.
Aile Araştırma Kurumu, Başbakan’a bağlı olup, Başbakan bu Kurumun yönetimi ile ilgili yetkilerini gerekli gördüğü takdirde bir Devlet Bakanı vasıtasıyla kullanabilir.
Tanımlar
Bu Kanun Hükmünde Kararnamede geçen;
Kurum, Aile Araştırma Kurumunu,
Kurul, Aile Araştırma Kurulunu,
Başkanlık, Aile Araştırma Kurumu Başkanlığını,
Başkan, Aile Araştırma Kurumu Başkanını,
Başkan Yardımcısı, Aile Araştırma Kurumu Başkan yardımcılarını,
Aile, Türk ailesini,
ifade eder.
Görevler
Kurumun görevleri şunlardır:
a) Ailenin bütünlüğünün korunması, güçlendirilmesi ve sosyal refahının artırılması için araştırma yapmak veya yaptırmak, bu konuda projeler geliştirerek uygulamaya konulmasını sağlamak,
b) Mevcut aile yapısını, ana, baba, eş ve çocuklar ile akraba ilişkilerinden kaynaklanan problemleri ekonomik, sosyal ve kültürel faktörlerin aile üzerindeki etkilerini araştırmak, bu konularda eğitim programları hazırlamak veya hazırlatmak,
c) Aile geçimsizliğini, çocuk suçlarını ve kötü alışkanlıkları doğuran sebepleri incelemek ve bunların önlenmesi maksadına dönük eğitici programlar hazırlamak veya hazırlatmak,
d) Ailelerin maddi kaynaklarının rasyonel kullanılmasını temin maksadıyla çalışmalar yapmak, bu konuda Milli Eğitim Bakanlığı ile koordineli olarak eğitim programları hazırlamak veya hazırlatmak,
e) Ailedeki kültürel değişimleri, iç ve dış göçün aile yapısına olan etkilerini araştırmak,
f) Sosyal amaçlı vakıf, dernek, federasyon ve benzeri gönüllü kuruluşlarla işbirliği yapmak, bunların aileye dönük çalışmalarına destek sağlamak,
g) Nüfus ve aile planlamasının toplumsal etki ve sonuçlarını araştırmak, milli bir politikanın geliştirilmesine yardımcı olmak,
h) Aile sorunları konusunda kamuoyundaki eğilim ve istekleri tespit etmek amacıyla, özel ve kamu kurum ve kuruluşlarıyla ortak çalışmalar düzenlemek ve uygun görülenleri desteklemek,
i) Yurt dışında çalışan Türk ailelerinin sorunlarını araştırmak.
Teşkilat
Aile Araştırma Kurumu, Aile Araştırma Kurulu ile Aile Araştırma Kurumu Başkanlığından meydana gelir.
İKİNCİ KISIM
Aile Araştırma Kurulu
Aile Araştırma Kurulu
Kurul aşağıdaki üyelerden oluşur:
a) Kurum Başkanı ve Başkan yardımcıları,
b) Başbakan veya ilgili Devlet Bakanı tarafından, biri üniversite öğretim elemanlarından olması kaydıyla, aile ile ilgili konularda çalışmalarıyla temayüz etmiş kişiler arasından seçilecek üç üye,
c) Adalet Bakanı tarafından, aile hukuku sahasında temayüz etmiş kişiler arasından seçilecek bir üye,
d) Milli Eğitim Bakanı tarafından Talim ve Terbiye Kurulu üyeleri arasından seçilecek bir üye,
e) Diyanet İşleri Başkanı tarafından, Başkan yardımcıları arasından seçilecek bir üye,
f) Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürü,
g) Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı Sosyal Planlama Başkanı.
Kurul, Kurum Başkanının başkanlığında toplanır. Başkanın bulunmadığı hallerde Kurula Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürü başkanlık eder.
Kurul yılda en az oniki defa toplanır. Başkanın çağrısı üzerine her zaman olağanüstü toplanabilir.
Toplantı yeter sayısı üyelerin salt çoğunluğu, karar yeter sayısı katılanların salt çoğunluğudur.
Kurul üyeliği süresi üç yıldır. Üyeliği sona erenler yeniden seçilebilirler.
Kurulun sekreterya hizmetleri Kurum Başkanlığınca yerine getirilir.
Kurulun çalışma usul ve esasları Başbakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.
Kurulun görevleri
Kurulun görevleri şunlardır:
a) Kurumun görevleri içinde yeralan araştırma projelerinin öncelik sırasını tespit etmek, uygulanacak projeleri karara bağlamak,
b) Sosyal amaçlı vakıf, dernek, federasyon ve gönüllü kuruluşlarla işbirliği yapılmasına karar vermek,
c) Sosyal, ekonomik ve kültürel faktörleri itibariyle aile yapısına etkili olabilecek yayınlar konusunda ilgili kuruluşlara görüş bildirmek,
d) Kurumun görev alanına giren mevzuat konusunda görüş bildirmek.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Başkanlık Teşkilatı
Başkanlık Teşkilatı
Başkanlık merkez teşkilatı, anahizmet birimleri, danışma ve yardımcı birimlerden meydana gelir. Başkanlık, hizmetin gerektirdiği yerlerde taşra teşkilatı kurabilir.
Başkanlık merkez teşkilatı ekli cetvelde gösterilmiştir.
BİRİNCİ BÖLÜM
Başkan
Başkan
Başkan, Kurumun en ast amiridir. Kurum hizmetlerinin mevzuata, milli güvenlik siyasetine, kalkınma planlarına, yıllık programlara uygun olarak yürütmekle Başbakan’a karşı sorumludur.
Başkan, Kurumun faaliyetlerini, işlemlerini ve hesaplarını denetlemekle görevli ve yetkilidir.
Kurum Başkanına genel müdür, başkan yardımcılarına genel müdür yardımcıları için öngörülen ek göstergeler uygulanır ve bunlara verilen zam ve tazminatlar ödenir.
İKİNCİ BÖLÜM
Ana Hizmet Birimleri
Ana Hizmet birimleri
Başkanlığın ana hizmet birimleri şunlardır:
a) Araştırma Dairesi Başkanlığı,
b) Koordinasyon Dairesi Başkanlığı,
c) Aile Eğitimi Dairesi Başkanlığı.
Araştırma Dairesi Başkanlığı
Araştırma Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Ailenin bütünlüğünün korunması, güçlendirilmesi ve sosyal refahının artırılması için araştırma yapmak veya yaptırmak,
b) Araştırma projelerini değerlendirmek,
c) Nüfus ve aile planlamasının toplumsal etki ve sonuçlarını arıştırmak,
d) Aile konusunda kamuoyundaki eğilim ve istekleri tespit etmek,
e) Başkanlıkça verilecek diğer görevleri yapmak.
Koordinasyon Dairesi Başkanlığı
Koordinasyon Dairesi Başkanlığıma görevleri şunlardır:
a) Aile sorunları konusunda faaliyette bulunan özel ve kamu kurum ve kuruluşları ile ortak çalışmalar düzenlemek,
b) Hazırlanan projeleri uygulamak,
c) Sosyal amaçlı vakıf, dernek, federasyon ve gönüllü kuruluşlarla ilgili çalışmaları yapmak ve işbirliği yapılacak olanların tespiti için Kurula teklifte bulunmak,
d) Başkanlıkça verilecek diğer görevleri yapmak.
Aile Eğitimi Dairesi Başkanlığı
Aile Eğitimi Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Kırsal bölgelerle gecekondu alanlarında ve kent merkezlerinde aile müessesesi birliğinin sağlanması amacıyla aile bütçesi, akraba evlilikleri, yaşlıların ve düşkünlerin toplumda ve ailedeki yeri, çocuk bakım ve sağlığı gibi konularda kurs, seminer, konferans ve benzeri eğitim faaliyetleri düzenlemek,
b) Aile ile ilgili her türlü kitap, dergi, broşür ve benzeri yayınları hazırlamak veya hazırlatmak,
c) Aile ile ilgili film, slayt, video, sinema ve eğitici programları hazırlamak veya hazırlatmak,
d) Kurulun sekreterya hizmetlerini yapmak,
e) Başkanlıkça verilecek diğer görevleri yapmak.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Danışma Birimleri
Danışma Birimi
Başkanlığın danışma birimi Hukuk Müşavirliğidir.
Hukuk Müşavirliği
Hukuk Müşavirliğinin görevleri şunlardır:
a) Başkanlığın diğer birimlerinden sorulan hukuki konular ile hukuki, mali, cezai sonuçlar doğuracak işlemler hakkında görüş bildirmek,
b) Kurumun menfaatlerini koruyucu, anlaşmazlıkları önleyici hukuki tedbirleri zamanında almak, anlaşma ve sözleşmelerin bu esaslara uygun olarak yapılmasına yardımcı olmak,
c) Başkanlığın taraf olduğu davalarla ilgili gerekli bilgileri hazırlamak ve idareyi ilgilendiren idari davalarda Başkanlığı temsil etmek,
d) Başkanlık birimleri tarafından hazırlanan veya bakanlıklardan yahut Başbakanlıktan gönderilen kanun, tüzük ve yönetmelik tasarılarım hukuki açıdan inceleyerek görüşlerini bildirmek.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yardımcı Birimler
Yardıma Birimler
Başkanlığın yardımcı birimleri şunlardır:
a) Personel Dairesi Başkanlığı,
b) İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı,
c) Savunma Uzmanlığı.
Personel Dairesi Başkanlığı
Personel Dairesi Başkanlığına görevleri şunlardır:
a) Başkanlığın insangücü planlaması ve personel politikasıyla ilgili çalışmaları yapmak, personel sisteminin geliştirilmesiyle ilgili tekliflerde bulunmak,
b) Başkanlık personelinin atama, özlük, emeklilik ve benzeri işlemlerini yürütmek,
c) Başkanlığın eğitim planını hazırlamak, hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim programlarım düzenlemek ve uygulamak,
d) Başkanlıkça verilecek benzeri işleri yapmak.
İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı
İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Başkanlık için gerekli araç, gereç ve malzemenin temini ile ilgili hizmetleri yürütmek,
b) İhtiyaç duyulan bina ve arazinin kiralanma, satın alma işlemlerini yürütmek,
c) Başkanlığın mali işlerle ilgili hizmetlerini yürütmek,
d) Temizlik, aydınlatma, ısıtma, bakım, onarım ve taşıma hizmetlerini yapmak,
e) Sosyal tesislerin kurulması ve yönetimi ile ilgili hizmetleri düzenlemek ve yürütmek,
f) Başkanlık personelinin ve ailelerinin sağlık hizmetlerinden yararlanmalarını sağlamak,
g) Başkan ve başkan yardımcılarının direktif ve emirlerini ilgililere duyurmak ve işlemlerini takip etmek, Başkanlığın iç ve dış protokol hizmetlerini yürütmek,
b) Süreli evrakın zamanında işleme konulmasını sağlamak,
i) Başkanlığı ilgilendiren toplantı, brifing ve görüşmeleri düzenlemek, bunlara ait önemli not ve tutanakları tutmak ve yaymak,
j) Genel evrak, arşiv ve haber merkezinin hizmet ve faaliyetlerini düzenlemek ve yürütmek,
k) Başkan tarafından verilecek diğer görevleri yapmak.
Savunma Uzmanlığı
Savunma Uzmanlığı, özel Kanununda ve diğer kanunlarda gösterilen görevleri yerine getirir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Sorumluluk ve Yetkiler
Yöneticilerin Sorumluluğu
Kurumun her kademesindeki yöneticisi, yapmakla yükümlü bulunduğu hizmet veya görevleri Başkanlığın emir ve direktifini yönünde, mevzuata, plan ve programlara uygun olarak düzenlemek ve yürütmekten üst kademeye karşı sorumludur.
Koordinasyon ve İşbirliği
Kurum, diğer kurumların hizmet alanına giren konularla ilgili faaliyetlerinde, Başkanlıkça belirlenen esaslar çerçevesinde bu kuruluşlara danışmak ve gerekli işbirliği ve koordinasyonu sağlamaktan sorumludur.
Mahalli İdarelerle Koordinasyon Sorumluluğu
Kurum hizmet alanına giren konularda mahalli idarelerle koordinasyonu sağlamaktan sorumludur.
Yetki Devri
Başkan ve her kademedeki yöneticiler, sınırlarını açıkça belirlemek şartıyla, yetkilerinden bir kısmını yazılı olarak astlarına devredebilir. Yetki devri, yetki devreden amirin sorumluluğunu kaldırmaz.
BEŞİNCİ KISIM
Çeşitli Hükümler
Atama
Başkan ve başkan yardımcıları müşterek kararla atanır. Diğer kadrolara Başkan onayı ile atama yapılır.
Personel Statüsü
Kurum personeli hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümleri uygulanır.
Kurumda;
a) Başkan, başkan yardımcısı, daire başkanı, hukuk müşaviri, uzman ve uzman yardımcısı kadroları karşılık gösterilmek kaydıyla, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve diğer kanunların sözleşmeli personel hakkındaki hükümlerine bağlı kalmaksızın sözleşmeli personel çalıştırabilir. Bu şekilde çalıştırılacak olan sözleşmeli personelin sayısı, sözleşme usul ve esasları, ücretlerin taban ve tavan ile yapılacak diğer ödemeler Bakanlar Kurulunca tespit edilir. Sözleşmeyle çalıştırılacak personel istekleri halinde T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilirler.
b) Kamu kurum ve kuruluşlarında (c) bendinde belirtilen niteliklere sahip olanlardan mensup olduğu kuruluşda yeterlik sınavını kazanarak uzman unvanını almış olanlar sınav ve yaş şartı aranmaksızın Kurumdaki uzman kadrolarına naklen atanabilirler.
c) Uzman yardımcılığına atanabilmek için, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda sayılanlara ilaveten aşağıdaki nitelikler aranır;
1. Kurumun görev ve hizmetlerinin gerektirdiği niteliklere sahip olmak,
2. Kurumun görev alanına giren en az dört yıllık yüksek öğretim kurumlarından veya bunlara denkliği kabul edilen yurt dışındaki yüksek öğretim kurumlarından mezun olmak,
3. Yapılacak yarışma ve yeterlik sınavında başarılı olmak,
4. İmtihanın yapıldığı yılın Ocak ayının ilk gününde 30 yaşını doldurmamış olmak.
Uzman yardımcılığına atananlar, en az 3 yıl çalışmak ve olumlu sicil almak kaydıyla açılacak yeterlik sınavına girmek hakkını kazanırlar. Sınavda başarılı olanlar Aile Araştırma Uzmanı unvanını alırlar.
Üst üste iki defa yeterlik sınavında başarı gösteremeyenler başka kadrolara nakledilirler.
Uzman yardımcılığı ve uzmanlıkla ilgili usul ve esaslar ile bunların yurt içinde ve yurt dışında eğitime tabi tutulmaları, seçilme esasları ve diğer hususlar bir yönetmelikle düzenlenir.
Kadro
Kadroların tespit, ihdas, kullanma ve iptali ile kadrolara ait diğer hususlar 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre düzenlenir.
Görevlendirme
Genel ve katma bütçeli daireler, iktisadi devlet teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşları ile bunlara bağlı müesseselerde görevli uzman personel, kendilerinin ve kurumlarının muvafakatları ile aylık, ödenek, her türlü zam ve tazminatlar ile diğer mali sosyal hak ve yardımları kurumlarınca ödenmek kaydıyla geçici olarak Kurumda görevlendirilebilirler.
Sözleşme ile Araştırma ve Proje Hazırlatma
Kurum Başkanlığı, görevleri ile ilgili olarak araştırma, etüt ve proje hazırlama gibi işleri üniversite öğretim elemanları ile yerli ve yabancı gerçek ve tüzel kişilere sözleşme ile yaptırabilir.
Bu hususta 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanunu ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri ile 832 sayılı Sayıştay Kanununun vizeye ilişkin bükümleri uygulanmaz.
Kaldırılan Hükümler
24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Kanunun 356 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 9 uncu maddesine eklenen (k) bendi ve 10 uncu maddesine eklenen (l) bendi yürürlükten kaldırılmış ve ekli (II) sayılı listede belirtilen kadro iptal edilerek 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye bağlı (I) sayılı cetvelin ilgili bölümünden çıkarılmıştır.
Ekli (I) sayılı listede yer alan kadrolar ihdas edilerek 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) sayılı cetvele Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı bölümü olarak eklenmiştir.
Kurumun 1990 yılı harcamaları ile ilgili her türlü düzenlemeleri yapmaya Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir.
Bu Kanun Hükmünde Kararname yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Bu Kanun Hükmünde Kararname hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.