BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç
Bu Yönetmelik, posta pulu satıcıları vasıtasıyla yapılacak posta pulu, posta kartı, pullu zarf, kuşak, hava mektubu ve postada kullanılan diğer değerli kağıtların satışı ile ilgili usul ve esasları belirlemeyi amaçlar.
Kapsam
Bu Yönetmelik, posta pulu satıcılıklarının hangi şartlarla açılmasına izin verileceği, satıcıların taşıması gereken nitelikler ile görev ve sorumluluklarına ilişkin işlem ve esasları kapsar.
Dayanak
Bu Yönetmelik, 5584 sayılı Posta Kanununun 6 ncı ve 7/6156 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile onaylanarak 12/4/1973 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanıp yürürlüğe giren Posta Tüzüğünün 5 inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve Kısaltmalar
"Posta Pulu Satıcılığı" PTT merkezinin denetiminde, özel ve tüzel kişilerce kendi işyerlerinde posta pulu, posta kartı, pullu zarf, kuşak, hava mektubu (aerogram) ve postada kullanılan diğer değerli kağıtların satıldığı yeri,
"Posta Pulu Satıcısı" Bu yönetmelikte belirtilen esaslara göre ve belirli bir beyiye karşılığında satış yapan gerçek yada tüzel kişiyi,
''Acentelik" PTT Acentelikleri Yönetmeliğinde belirtilen esaslara göre açılıp, özel hukuk hükümlerine dayanılarak hazırlanan protokolle bağlı olduğu PTT merkezinin denetim ve gözetiminde gerçek yada tüzel kişiler tarafından faaliyetini sürdüren PTT işyerini,
"Şube" Bağlı olduğu PTT merkezînin kadrosundan görevlendirilen personel tarafından o merkezin gişesi veya servisi şeklinde yönetilen PTT işyerini,
"Merkez" Başmüdürlüğe bağlı olarak faaliyetini yürüten ve müdür tarafından yönelilen PTT merkez müdürlüğünü,
"Başmüdürlük" bir başmüdür tarafından yönelilen PTT Başmüdürlüğünü,
"PTT'' Posta Telgraf Teşkilatını,
"Genel Müdürlük" T.C. Posta Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğünü,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Satıcılık Açılması, Satıcılara Verilecek Beyiye ve Diğer İşlemler Satıcılık Açılabilecek Yerler
PTT, lüzum görülen yerlerde, posta pulu, posta karlı, pullu zarf, kuşak, hava mektubu (aerogram) ve postada kullanılan diğer değerli kağıtları sattırmak üzere satıcılıklar açılmasına izin verebilir.
PTT merkez ve şubesine 1 km'den daha az mesafede bulunan yerler ile PTT Acenteliği bulunan yerlerde satıcılık açılmaz.
Aynı çevrede birden fazla satıcılık açılmasına izin verilebilir.
Satıcıların Nitelikleri
Satıcının Türk uyruklu, 18 yaşını bitirmiş, mümeyyiz, iyi hal sahibi ve en az ilkokul mezunu olması şarttır.
Satıcı gerçek ve tüzel kişi olabilir.
Başvurma
Satıcılık yapmak isteyen gerçek kişiler bölgelerinde bulunan PTT merkezine yazı ile başvururlar. Bu yazıya, Cumhuriyet Savcılığından alınacak sabıka kaydının olmadığına dair alınan belge ile birlikte nüfus kimlik belgesinin suretini eklerler.
Tüzel kişiliklerden satıcılık yapmak isteyenler bu işin nerede yapılacağını ve sorumlu olacak kişinin adı ve soyadını da belirten bir yazıya, Ticaret Sicil Kaydını gösterir belge ile imza sirküleri örneklerini ekleyerek PTT merkezine başvururlar.
Kamu tüzel kişileri yazısında sorumlu olacak kişinin adını soyadını belirterek talepte bulunur.
PTT Merkezince Yapılacak İşlem
Satıcılık için başvurulduğunda, merkezce gerekli inceleme yapılarak başvuru sahibinin satıcılık yapıp yapamayacağına karar verilir.
İnceleme sırasında 7 nci maddede belirtilen belgelerin tamam olup olmadığı, satıcılığın yeri, PTT merkezine uzaklığı, satıcının işi ve adresi, aylık tahmini satış tutarı, posta kutusu konulmasına lüzum olup olmadığı ve posta gönderilerinin PTT iş yerine ne şekilde getirileceği araştırılır.
Satıcının Göreve Başlatılması
Gerekli araştırma sonunda satıcılık yapması uygun görülenlerin satıcılığa başlamaları PTT Müdürlüğünce başvuru sahibine bilgi yönünden de bağlı olduğu Başmüdürlüğe bildirilir. Satıcılık yapmaları uygun görülmeyenlere de durum bir yazı ile bildirilir.
Satıcılara Verilecek Beyiye
Satıcılara; posta pulu, posta kartı, pullu zarf, kuşak ve postada kullanılan diğer değerli kağıtların bedeli üzerinden Genel Müdürlüğün belirlediği oranda beyiye (komisyon) verilir.
Bu beyiye merkezince satıcıya talebi sırasında pul ve değerli kağıtların bedelinden düşülmek sureliyle ödenir.
Bir ayda verilecek toplam beyiye miktarı, 2000 adet yurt içi ilk ağırlık kademesindeki mektup ücretini geçemez.
Ücret tarifesi değişikliğinde yeni beyiye takip eden aybaşından itibaren uygulanır.
Satıcılara Verilecek Bilgi
Satıcılığa başlaması PTT Müdürlüğünce uygun görülenlere posta ücretleri hakkındaki gerekli bilgiler PTT merkezince verilir.
Ücret tarifesi değişiklikleri, merkez müdürlüğünce zamanında satıcıya bildirilir ve gerektiğinde aydınlantılır. Satıcılar bildirilen tarifelere uymak zorundadır.
Satıcılara Verilecek Tarife, Levha, Yönetmelik ve Etiketler
Satıcılara bedelsiz olarak özet şeklindeki yurtiçi ve yurtdışı posta ücretlerini gösterir tarife ile "Posta Pulu Satıcılığı" levhası, Posta Pulu Satıcılıkları Yönetmeliği ve yeteri kadar posta servis etiketi verilir.
Satıcılar "Posta Pulu Satıcılığı" levhasını PTT merkezinin uygun göreceği bir yere asmak zorundadır.
Posta Kutusu Konulması
Satıcılığın önüne veya yakınına gerektikçe ve mümkün oldukça bir posta kutusu konulur.
Satıcılar, kutuların belirtilen saatlerde PTT ilgililerince açılıp açılmadığını takip etmekle, tespit edecekleri aksaklıkları ve kutuların durumlarıyla ilgili diğer düzensizlikleri PTT merkezine bildirmekle ödevlidirler.
Pul ve Diğer Değerli Kağıtların PTT Merkezinden Alınıp Satılması
Satıcılar, satış durumunu dikkate alarak, kendileri için gerekli olan posta pullarıyla posta kartı, hava mektubu (aerugram) ve postada kullanılan diğer değerli kağıtları, bedellerini peşin ödemek suretiyle bağlı bulunduğu PTT merkezinden 150.10.1217 stok numaralı "Gişe Pul Defteri" ne kaydettirerek alırlar.
Zaruret olmadıkça satıcılara anma pulu verilmez. Verilmek zorunda kalındığı taktirde durum gişe pul defterine not edilir.
Satıcılar, pul ve diğer değerli kağıtlardan yeteri kadarım her zaman bulundurmak ve her isteyene üzerlerinde yazılı değerleri ile satmak zorundadırlar.
Azalan türdeki pullar zamanında PTT merkezinden alınır. Zorunlu olmadıkça bir pul yerine daha az değerde birkaç pul verilmez. Satıcı müşterilerinin elindeki pulları para veya başka pullarla değiştiremez.
Posta Gönderilerinin Teslim Alınması
Satıcılar, yalnız büyüklükleri veya sayıca fazlalıkları sebebiyle posta kutusuna atılması mümkün olmayan posta gönderilerini teslim alarak bunları, kutuları açan görevlilere verirler.
PTT merkez ve şubesi olmayan yerlerde bulunan satıcılar, posta kutusu olmadığı taktirde, verilecek posta gönderilerini teslim alırlar. Bunları, gerekiyorsa, torbaya koyarak veya paket yaparak PTT merkezine götürecek görevliye verirler veya kendileri götürürler,
Posta Gizliliğine Uyma Zorunluluğu
Satıcıların, posta ilişkilerini açığa vurmaları, kapalı mektupları açmaları, içlerinde ne bulunduğunu araştırmaları ve haberleşme kağıtlarındaki yazıları okumaları veya herhangi birine bunları yapmaya imkan vermeleri yasaktır.
Bu yasağa uymayan satıcıların içine son verilmekle beraber haklarında ayrıca yasal kovuşturma da açtırılır.
Geçerli Sayılmayan Pul Satılması Hali
Posta ücretlerinin ödenmesinde geçerli sayılmayan posta pullarından satıcıları ilgilendiren konularda aşağıda yazılı işlemler yapılır.
a) Evvelce kullanılmış posta pullarıyla taklit ve tağyir edilmiş posta pullarını sattıkları tespit edilen satıcıların derhal işine son verilmekle beraber haklarında yasal kovuşturma da açtırılır.
b) Üzerinde tarih damgası iptal izi bulunabilecek büyüklükte bir parçası eksik, iki veya daha fazla parçaya ayrılmış, yürürlükten kaldırılmış ve rengini değiştirecek kadar kirlenmiş posta pullarını sattıkları tespit edilen satıcılar ilk defasında yazı ile uyarılırlar, tekrarı halinde bunların satıcılığına son verilir ve durum Başmüdürlüğüne bildirilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Satıcıların Kontrol Edilmesi
Satıcıların Kontrol Edilmesi ve Uygulanacak Cezai Müeyyide
PTT merkez müdürleri bizzat veya memurları vasıtasıyla satıcıların, Yönetmelik gereğince iş yapıp yapmadıklarını kontrol etmekle yükümlüdürler. Ayrıca kontrolle görevli PTT personeli de satıcıları denetleyebilir.
İlgili merkezce bu kontroller en az ayda bir defa ve belirsiz günlerde yapılır.
Bu kontrollerde satıcıların, özellikle yeterli pul ve diğer değerli kağıtları bulundurup bulundurmadığına, pul satın alma isteğinde bulunanların isteklerinin yerine getirilip getirilmediğine ve bu Yönetmelikte belirtilen diğer işleri yapıp yapmadığına bakılır.
Yukarıdaki hususlara uymayan, işini muntazam yapmayan veya pul bulundurmayanlara ilk defasında yazılı uyarıda bulunulur. Tüzel kişilik adına iş yapan satıcıların bu tür halleri görüldüğünde durum, tüzel kişiliğin müdür, başkan gibi yetkilisine bildirilir, ikinci defasında satıcılık görevine son verilir ve durum Başmüdürlüğüne bildirilir.
Devretme Yasağı
Satıcılar görevlerini başkalarına devredemezler. Geçici olarak işini bırakanlar PTT merkezine bilgi vermek zorundadırlar.
Tüzel kişilik adına satıcılık yapan kişi değiştiği taktirde durumun ilgili PTT merkezine en kısa zamanda yazı ile bildirilmesi gerekir.
Satıcılığın İptali
PTT, acentelik açılan yerlerle, lüzum gördüğü yerlerdeki satıcılıkları 1 ay önceden yazılı bildirimde bulunmak suretiyle iptal edebilir.
PTT, bu konuda açıklamada bulunmak zorunda olmadığı gibi satıcılar da bir hak iddiasında bulunamazlar.
Pul satıcılığını bırakmak isteyen satıcının talebi de kabul edilir ve satıcılık iptal edilir.
Bu taktirde satıcıların elindeki pul ve diğer değerli kağıtların, kullanılmaya elverişli olmak şartıyla, bedeli karşılığında geri alınması PTT'nin yetkisindedir.
PTT'nin, satıcılığı iptal edilen satıcının elindeki pul ve diğer değerli kağıtları geri almaya karar vermesi halinde, geri alınan pul ve diğer değeri i kağıtlara düşen beyiye iade edilecek bedelden kesilir
Satıcılar Hakkında Verilecek Bilgiler
Merkezler ay boyunca satıcılığa başlayan veya iptal edilen posta pulu satıcılıklarını Başmüdürlüğüne satıcının adı soyadı, sattığı değerli kağıtların tutan ve satıcıya verilen beyiye miktarını gösterir (EK:1) çizelge ile bildirir. Başmüdürlüklerde, üçer aylık dönemler halinde hazırladığı icmal (EK:2) çizelgeyi Genel Müdürlüğe bildirir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Son Hükümler
Satıcıların Yönetmeliği Okumaları
Satıcılara bu Yönetmelikten bir nüsha verilirken yönetmeliği okuyup, hükümlerini kabul ettiğine dair (Örnek ) taahhütname alınır.
Yürürlük
Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Bu Yönetmelik hükümlerini Posta Telgraf Teşkilatı Genel Müdürü yürütür.