EN
TR
28/6/2002 tarihli ve 24799 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hammadde ve Şeker Fiyatları Yönetmeliğinin 2 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 2
Bu Yönetmelik 4/4/2001 tarihli ve 4634 sayılı Şeker Kanununun 5 inci ve 12 nci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.”
Aynı Yönetmeliğin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (n), (o) ve (r) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddeye (r) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki bentler eklenmiştir.
“n) Sözleşme: Hammadde üretimi ve teslimi ile ilgili usul ve esasların yer aldığı sözleşmeyi,”
“o) Üretici Temsilcisi: Hammadde (pancar, mısır) üreten üreticilerin üyesi bulunduğu mahalli kooperatifleri veya bu kooperatiflerin oluşturduğu üst birliği,”
“r) Fire: Üreticilerden teslim alınan pancardaki yaprak, toprak, çamur, kuyruk ve düzgün kesilmeyen baş kısmı vb. yabancı maddelerin teslim alınan pancara göre yüzdesini,”
“s) Üretici: Hammadde üretim faaliyetinde bulunan kişiyi,”
“ş) Üretici Grubu: Sözleşmenin bir tarafını teşkil etmek üzere oluşturulan ve gerektiğinde birbirleriyle sorumluluk yönünden bağlı olan birden fazla sayıdaki üreticileri,”
“t) Pancar Ekim Alanı: Şirketlerin veya fabrikaların şekerin hammaddesi olan pancarı, üreticilerle sözleşme yapmak suretiyle temin edebileceği, şirketlerin mutabakatları da göz önüne alınarak Kurulca sınırları kesin olarak belirlenen coğrafi alanı,”
“u) Randıman: Üretilen şeker miktarının, işlenen pancar miktarına göre yüzde oranını ifade eder.”
Aynı Yönetmeliğin 4 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 4
Kurul tarafından tespit edilerek şirketlere tahsis edilen şeker kotalarının garantisi için gerekli hammaddenin temini amacıyla, şeker fabrikası işleten gerçek ve tüzel kişiler ile üreticiler ve/veya temsilcileri arasında, sözleşme düzenlenir. Kurul tarafından tespit edilerek şirketlere veya fabrikalara tahsis edilen pancar şekeri kotalarının üretim/arz garantisi için gerekli olan şeker pancarı, yine Kurulca belirlenen pancar ekim alanlarından, üreticiler ve/veya temsilcileri ile şirketler veya fabrikalar arasında sözleşme düzenlenmesi suretiyle temin edilir. Şirketler, kendilerine tahsis edilen pancar şekeri kotalarını karşılamak üzere sözleşme yapmadan önce; üreticiler ile bu üreticilere tahsis edilecek A ve B kotası şeker pancarı kota miktarının tespitine ilişkin esasları belirleyerek Kuruma bildirirler. Sözleşmede; hammadde fiyatları ve miktarı, üretim şartları, münavebe, tohum, ekim ve mücadele, teslim ve alım şartları, fire tespiti, hammadde taşımaları, tarımsal destekler, yan ürünler, bedel ödemeleri, teknik ve cezai şartlar ile anlaşmazlıkların çözümüne ilişkin hususlar yer alır.
Sözleşmede, tespit edilen fiyat veya avans fiyat ile her üreticinin üreteceği net A ve B kotası hammadde miktarı yer alır. Sözleşme ile belirlenen kota miktarlarının yalnızca alıcıya satılabileceği ve alıcının sözleşmeye uygun olarak satın alma zorunluluğu kayıt altına alınır. Sözleşmelerde; Kurulca şirketlere tahsis edilen A ve B şeker kota miktarları esas alınmak suretiyle tespit edilen üretici ve/veya üretici gruplarının A ve B pancar kota miktarları yer alır.
A ve B kotaları dışında üretilen ve teslim edilen pancar ise C pancarı olarak kabul edilir. C şekeri karşılığı pancarın alınıp alınmaması, şeker üreten gerçek ve tüzel kişiler ile üretici ve/veya üretici temsilcilerinin mutabakatına bağlıdır.
Şeker tanımına girmeyen ve şeker içermeyen nihai ürünlerin üretimi için temin edilecek pancar; şirketlerin veya fabrikaların Kurul Kararı ile belirlenmiş ekim alanlarından karşılanmak ve sözleşmede fiyat ve net miktar belirtilmek koşuluyla ürettirilebilir. Bu amaçla ürettirilecek pancar, C pancarı kapsamı dışındadır. Bu şekilde sözleşmeye bağlanacak hammadde miktarı ve fiyatı Kuruma ekim başlamadan önce bildirilir.
Sözleşmede, üretimin yapılacağı yer ile alıcı tarafından belirlenecek kalite normları yer alır. Şeker pancarı üretiminde uygulanacak münavebe planı dikkate alınarak, münavebe sahası dışında üretilen pancarların satın alınmayacağı, teslim edilecek ürünün sözleşmede yer alan normlar dışında; ticari değerini etkileyecek şekilde hatalı, hileli, bozuk, çürük, hastalıklı ve başka ürünlerle karışık olamayacağı belirtilir.
Şirketler veya fabrikalar, sözleşme akdeden her bir üreticinin ekim yaptıkları alanları ölçmek suretiyle kayıt altına alırlar. Şirketler veya fabrikalar, üreticilerin, sözleşmede yazılı olan A ve B kotası pancar miktarını üretecek büyüklükteki alanın; şirket veya fabrika tarafından kabul edilen ortalama dekara pancar verimini esas almak suretiyle, kendi pancar ekim alanı ve münavebe sınırları içerisinde ekilip ekilmediğini tespit etmekle yükümlüdürler. Pancar ekim alanı ve münavebe sınırları içerisinde ekilmediğinin ve/veya noksan ekim yapıldığının tespiti halinde, üreticinin A ve B pancar kotası, şirket veya fabrika tarafından kabul edilen ortalama dekara pancar verimi üzerinden en geç Temmuz ayı sonuna kadar şirketçe pancar ekim alanı ve münavebe sınırları içerisindeki ekim miktarına uygun olarak yeniden düzenlenir. Ekimde kullanılacak tohum çeşidinin tespiti, temini ve üreticilere teslimi şirketlere veya fabrikalara aittir. Şirket tarafından gerekli görülmesi halinde bu işlev üretici temsilcilerine devredilebilir. Tohumun fiyatlandırılması ile ekimin yapılma şekli ve mücadele ile ilgili esaslar belirlenerek sözleşmede belirtilir. Şirketler veya fabrikalar bu hususlara sözleşmelerde yer verirler.
Hammaddenin teslim alınacağı alım merkezi, alımların başlama ve bitiş tarihleri ile ilgili esaslara sözleşmede yer verilir. Alım merkezine kadar olan hammadde taşıma ücretinin taraflardan hangisine ait olduğu ve ne şekilde tespit edileceği hükme bağlanır. Mücbir sebepler ve uygulama esasları belirlenir. Mücbir sebepler dışında üretilmesi taahhüt edilen A ve B kotası hammadde miktarından noksan hammadde teslim edilmesi halinde uygulanacak müeyyideler açıklığa kavuşturulur. Üreticilerce alım merkezinde teslim edilen hammaddedeki firenin tespitine ilişkin usul ve esaslar ile, fire tespiti sırasında üreticileri temsilen gözlemci bulundurulmasına olanak sağlayacak hükümlere yer verilir.
Sözleşmede, ayni ve nakdi desteklerin miktarı, zaman ve şekli belirtilir. Üreticilerin talebi halinde yan ürünlerin dağıtımına ilişkin esaslara yer verilir. Hammadde bedel ödemelerinin şekil ve zamanı, gecikmesi halinde şirket tarafından üstlenilecek yükümlülükler hükme bağlanır.
Sözleşme eki olarak bir "Teknik Şartlar" kitapçığı hazırlanır. Bu kitapçıkta; tarla hazırlığı, gübreleme, ekim, bakım, sulama, bitki sağlığı, hasat vb. gibi konulara yer verilir.
Sözleşmeye uyulmaması halindeki cezai şartlar ile taraflar arasındaki anlaşmazlıkların ve davaların çözümü için hangi mahkemelerin yetkili olduğu belirtilir.
Şirketler veya fabrikalar, Kurulca kendileri için belirlenen pancar ekim alanları dışından Kuruldan izin almaksızın hiçbir şekilde pancar temin edemezler. Şirketlerin, Kurulca kendileri için belirlenen pancar ekim alanları dışından pancar temin ettiklerinin tespiti halinde; tespiti yapılan pancar C pancarı, C pancarı karşılığı oluşan veya oluşacak şeker ise kendilerine tahsis edilen A kotası şeker üretim miktarı tamamlansın veya tamamlanmasın, C şekeri olarak değerlendirilir. Şirketlerin, Kurulca kendileri için belirlenen pancar ekim alanları dışından pancar temin etmelerinin tespiti durumunda; tespit edilen pancarın C şekeri olarak karşılığı şeker miktarı; pancar ekim alanı dışından temin edilen işlenen pancar miktarı ile hesaplamanın yapıldığı tarihte, kampanya bitmiş ise ilgili kampanya dönemine ait, kampanya bitmemiş ise kampanya başından hesaplama tarihine kadar olan döneme ait şirket veya fabrika randımanı ile çarpılması suretiyle bulunur. Pancar ekim alanı dışından temin edilen işlenen pancar miktarı ise; tespitin yapıldığı pazarlama yılı kampanya döneminde gerçekleşen, kampanya bitmemiş ise bir önceki kampanya ortalaması şirket bedeli ödenen-işlenen (%) farkının, şirketin pancar ekim alanı dışından temin edilen bedeli ödenen pancar miktarı ile çarpımı neticesinde oluşan fire miktarının, şirketin pancar ekim alanı dışından temin edilen bedeli ödenen pancar miktarından çıkarılması sureti ile bulunur.”
Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesinin beşinci ve yedinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Şirketlerin kendi ekim alanları içindeki C şekeri karşılığı C pancarı fiyatları ise, dünya borsa fiyatları da göz önünde bulundurularak her yıl Aralık ayı sonuna kadar, fabrika işleten gerçek ve tüzel kişiler tarafından üretici gözlemcisi gözetiminde belirlenir.”
“Pancar dışındaki diğer hammaddeler öncelikle üreticilerle şirketler arasında akdedilecek sözleşmeye göre temin edilir. Sözleşmeli üretimde, hammadde yetiştirilmesine ilişkin usul ve esaslar ayrıca belirlenir. Sözleşme ile temini ön görülen hammadde miktarı yetersiz kaldığı takdirde, ihtiyacın öncelikle iç piyasadan temini yoluna gidilir. Pancar dışındaki hammaddelerin iç veya dış piyasa temin şekli ve fiyatları Kuruma, her ayın ilk gününü takip eden 15 iş günü içinde şirketlerce yazılı olarak bildirilir. Yerli hammaddenin yeterli olmadığı durumlarda, A kotası şeker üretimi için hammadde temininde izlenecek yol Kurul tarafından belirlenir. Kurul onayı dışında ithalat yoluyla temin edilen pancar dışı hammaddelerden elde edilen şekerler C şekeri sayılır.”
Aynı Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkralarında geçen “Kurul’a” ibaresi “Kuruma” olarak değiştirilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin 9 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 9
Kurum, şirket ve bünyesindeki fabrikalarda görevleri ile ilgili konularda araştırma ve denetimde bulunabilir. Bu amaçla gerektiğinde şirketler ile ilgili kurum, kuruluş ve kişilerden yararlanabilir.”
Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki Geçici 2 nci madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 2
Şeker Kurulunun şirketler veya fabrikalar nezdinde pancar ekim alanlarını belirleyen ve düzenleme altına alan Kararlarının bu Yönetmeliğe aykırı olmayan hükümleri yürürlüğünü muhafaza eder. ”
Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 11
Bu Yönetmelik hükümlerini Şeker Kurumu Başkanı yürütür.”
Aynı Yönetmeliğin Geçici 1 inci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Bu Yönetmelik hükümlerini Şeker Kurumu Başkanı yürütür.
