14/4/2009 tarihli ve 27200 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinin 4 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
”MADDE 4
(1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Acil durum: 22/1/2003 tarihli ve 25001 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasası Şebeke Yönetmeliği, TEİAŞ’ın lisansı ve ilgili mevzuatın diğer hükümleri çerçevesinde, sistem kararlılığı ve emniyeti açısından tehlike arz eden durumları,
b) Acil durum talimatı: Acil durumların giderilmesine yönelik sistem işletmecisi tarafından verilen yük alma ve yük atma talimatlarını,
c) Aracı banka: Avans ve fatura ödeme işlemlerinin yürütülmesi amacıyla piyasa katılımcıları tarafından kullanılan bankayı,
ç) Avans dönemi: Bir fatura dönemi içerisindeki bir takvim gününde saat 00:00’dan başlayıp, aynı gün saat 24:00’de biten süreyi,
d) Avans ödeme: Gün öncesi dengeleme kapsamında bir gün öncesinde ticareti yapılan elektrik enerjisine ilişkin fatura kesilmeksizin yayınlanan avans ödeme bildirimine istinaden gerçekleştirilen ödemeyi,
e) Bağlantı noktası: Piyasa katılımcılarının ve/veya serbest tüketicilerin bağlantı anlaşmaları uyarınca iletim ya da dağıtım sistemine bağlandıkları saha veya irtibat noktasını,
f) Bakanlık: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını,
g) Başkan: Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Başkanını,
ğ) Blok alış teklifi: Gün öncesi piyasasına katılan piyasa katılımcılarının, bir sonraki günün birden fazla ardışık saati için geçerli, kapsadığı zaman dilimi için ortalama fiyat ve miktar bilgilerini içeren aktif elektrik enerjisi alış tekliflerini,
h) Blok satış teklifi: Gün öncesi piyasasına katılan piyasa katılımcılarının, bir sonraki günün birden fazla ardışık saati için geçerli, kapsadığı zaman dilimi için ortalama fiyat ve miktar bilgilerini içeren aktif elektrik enerjisi satış tekliflerini,
ı) Blok teklif: Blok alış-satış tekliflerini,
i) BYTM: Bölgesel Yük Tevzi Merkezini,
j) Dağıtım: Elektrik enerjisinin gerilim seviyesi 36 kV ve altındaki hatlar üzerinden naklini,
k) Dağıtım bölgesi: Bir dağıtım lisansında tanımlanan bölgeyi,
l) Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi: 29/6/1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulan dağıtım lisansı sahibi şirketler ile dağıtım lisansı sahibi Organize Sanayi Bölgesi tüzel kişiliklerini,
m) Dağıtım sistemi: Bir dağıtım şirketinin belirlenmiş bölgesinde işlettiği ve/veya sahip olduğu elektrik dağıtım tesisleri ve şebekesini,
n) Dağıtım şirketi: Belirlenen bir bölgede elektrik dağıtımı ile iştigal eden tüzel kişiyi,
o) Değerleme katsayısı: Piyasa katılımcılarından talep edilen nakit dışı teminatların TL karşılığının belirlenmesinde kullanılacak katsayıyı,
ö) Dengeden sorumlu grup: Piyasa katılımcılarının Piyasa İşletmecisine bildirmek suretiyle oluşturdukları ve grup içinden bir piyasa katılımcısının grup adına denge sorumluluğuna ilişkin yükümlülükleri üstlendiği grubu,
p) Dengeden sorumlu taraf: Dengeden sorumlu grubun enerji dengesizliğine ilişkin Piyasa İşletmecisine karşı mali sorumluluğu, dengeden sorumlu grup adına üstlenen ya da herhangi bir dengeden sorumlu gruba dahil olmayan piyasa katılımcısını,
r) Dengeleme: Elektrik enerjisi arz ve talebini dengede tutmak amacıyla yürütülen faaliyetleri,
s) Dengeleme birimi: Dengelemeye katılabilecek bir üretim veya tüketim tesisini ya da üretim veya tüketim tesisinin bir bölümünü,
ş) Dengeleme güç piyasası: Arz ve talebin gerçek zamanlı olarak dengelenmesi amacına hizmet etmek üzere, onbeş dakika içerisinde gerçekleştirilebilen çıkış gücü değişimi ile elde edilen yedek kapasitenin alış-satışının gerçekleştiği ve sistem işletmecisi tarafından işletilen organize toptan elektrik piyasasını,
t) Dengeleme mekanizması: İkili anlaşmaları tamamlayıcı nitelikte ve gün öncesi dengeleme ile gerçek zamanlı dengelemeden oluşan faaliyetleri,
u) EIC: Oluşturulmasına ilişkin usul ve esasları ENTSO-E tarafından belirlenip kuruluşun resmi internet sitesinde duyurulan ve ENTSO-E’ya bağlı tüm ülkelerde kullanılan, enerji tanımlama kodlama sistemini,
ü) Esnek satış teklifi: Gün öncesi dengeleme faaliyetlerine katılan piyasa katılımcılarının, bir sonraki gün için, belirli bir saat ile ilişkili olmayan, saatlik aktif elektrik enerjisi satışına ilişkin sunmuş oldukları tekliflerini,
v) Eşleştirme: Bir teklif bölgesi ya da belirli teklif bölgelerinden oluşan bir bölgede, ilgili bölgede yer alan teklif bölgeleri için gün öncesi piyasasına sunulmuş olan saatlik alış-satış teklifleri dikkate alınarak, söz konusu bölge için arz ve talep eğrilerinin çizilerek, eğrilerin kesişim noktasının belirlenmesi işlemini,
y) ENTSO-E: Avrupa Elektrik İletim Sistemi İşletmecileri Ağını,
z) Fatura dönemi: Bir takvim ayının ilk günü saat 00:00’da başlayıp, aynı ayın son günü saat 24:00’de biten süreyi,
aa) Fiyat bölgesi: Dengeleme güç piyasası kapsamında bir uzlaştırma dönemi için aynı saatlik marjinal fiyata sahip teklif bölgelerinin tamamını,
bb) Gerçek zamanlı dengeleme: Aktif elektrik enerjisi arz ve talebini gerçek zamanlı olarak dengede tutmak amacıyla, sistem işletmecisi tarafından yürütülen faaliyetleri,
cc) Gün öncesi dengeleme: Sistemdeki arz ve talebin ve/veya piyasa katılımcılarının sözleşme taahhütleri ile üretim ve/veya tüketim planlarının gün öncesinden dengelemesi amacıyla gerçekleştirilen gün öncesi planlama ya da gün öncesi piyasasına ilişkin faaliyetleri,
çç) Gün öncesi fiyatı: Gün öncesi planlama kapsamında belirlenen sistem marjinal fiyatlarını ya da gün öncesi piyasasında belirlenen nihai piyasa takas fiyatlarını,
dd) Gün öncesi piyasası: Bir gün sonrası teslim edilecek uzlaştırma dönemi bazında elektrik enerjisi alış-satış işlemleri için kurulan ve Piyasa İşletmecisi tarafından işletilen organize toptan elektrik piyasasını,
ee) Gün öncesi piyasası fiyatı: Nihai piyasa takas fiyatını,
ff) Gün öncesi piyasası katılım anlaşması: Piyasa katılımcısının gün öncesi piyasasına katılımı ile Piyasa İşletmecisinin gün öncesi piyasasının işletimine ilişkin koşul ve hükümlerin yer aldığı standart anlaşmayı,
gg) Gün öncesi piyasası teklifleri: Gün öncesi piyasasına katılan piyasa katılımcılarının sundukları saatlik alış-satış teklifleri, blok alış-satış teklifleri ve esnek satış tekliflerini,
ğğ) Gün öncesi planlama: Gün öncesi piyasasının devreye gireceği zamana kadar, bir gün sonrasına yönelik olarak öngörülen saatlik talebin gün öncesinden dengelemesi amacıyla Piyasa İşletmecisi koordinasyonunda yürütülen faaliyetleri,
hh) Gün öncesi planlama modülü: Gün öncesi planlama kapsamında, sistem marjinal fiyatlarının belirlenmesi ve gün öncesi programının oluşturulması fonksiyonlarını dengeleme maliyetlerini en aza indirecek şekilde gerçekleştirme amacıyla Piyasa İşletmecisi ve sistem işletmecisi tarafından kullanılan, PYS kapsamında yer alan yazılım modülünü,
ıı) Gün öncesi programı: Gün öncesi dengeleme faaliyetleri sonucunda, bir gün sonrası için oluşturulan ulusal ölçekli üretim/tüketim programını,
ii) Gün öncesi üretim/tüketim programı (GÜP): Bir uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin bağlı olduğu dengeden sorumlu tarafın yükümlülüklerine bağlı olarak bir sonraki güne ilişkin gerçekleştirmeyi öngördüğü ve Piyasa İşletmecisine gün öncesi dengeleme aşamasının başlangıcında bildirdiği, uzlaştırmaya esas elektrik enerjisi teslim noktası bazındaki üretim ya da tüketim değerlerini,
jj) Gün öncesi sistem satış teklifleri: Gün öncesi dengeleme faaliyetleri kapsamında sunulan saatlik, blok ve esnek satış tekliflerini,
kk) Gün öncesi sistem alış teklifleri: Gün öncesi dengeleme faaliyetleri kapsamında sunulan saatlik ve blok alış tekliflerini,
ll) İkili anlaşmalar: Gerçek veya tüzel kişiler ile lisans sahibi tüzel kişiler arasında veya lisans sahibi tüzel kişilerin kendi aralarında özel hukuk hükümlerine tabi olarak, elektrik enerjisinin alınıp satılmasına dair yapılan ticari anlaşmaları,
mm) İletim: Elektrik enerjisinin gerilim seviyesi 36 kV üzerindeki hatlar üzerinden naklini,
nn) İletim kapasitesi: İletim sisteminin herhangi bir noktasından gönderilebilen/alınabilen megavat cinsinden (MW) elektrik enerjisi güç miktarını,
oo) İletim sistemi: Elektrik iletim tesisleri ve şebekesini,
öö) İletim sistemi konfigürasyonu: İletim sistemine verilen ya da iletim sisteminden çekilen elektrik enerjisinin hesaplanması için dikkate alınacak sayaçlar, sayaçların veriş ya da çekiş açısından hangi yönde olduğu ve sayaçlara uygulanacak kayıp katsayıları gibi bilgileri içeren hesaplama kurallarını,
pp) İlgili mevzuat: Elektrik piyasasına ilişkin kanun, yönetmelik, tebliğ, genelge, Kurul kararları ile ilgili tüzel kişilerin sahip olduğu lisans veya lisansları,
rr) İtibari bağlantı noktası: Kurum tarafından Başkan onayı ile çıkarılacak olan kayıp katsayıları metodolojisinde kayıpların hesaplanmasında kullanılan itibari noktayı,
ss) Kanun: 20/2/2001 tarihli ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununu,
şş) Kesinleşmiş gün öncesi üretim/tüketim programı (KGÜP): Bir uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin bağlı olduğu dengeden sorumlu tarafın yükümlülüklerine ve gün öncesi dengeleme sonucuna bağlı olarak bir sonraki güne ilişkin gerçekleştirmeyi öngördüğü ve sistem işletmecisine dengeleme güç piyasasının başlangıcında bildirdiği üretim ya da tüketim değerlerini,
tt) Kısıt yönetimi: İletim sisteminde oluşan veya oluşması öngörülen kısıtların giderilmesine ilişkin yöntemleri,
uu) Kısıtsız piyasa takas fiyatı (KPTF): Belli bir saat için, gün öncesi piyasasında tüm teklif bölgeleri için sunulan alış-satış tekliflerinin eşleştirilmesi sonucunda belirlenen saatlik elektrik enerjisi alış-satış fiyatını,
üü) Kurul: Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunu,
vv) Kurum: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunu,
yy) Merkezi uzlaştırma bankası: Piyasa katılımcıları arasındaki bu Yönetmelik kapsamındaki ödeme ve teminata ilişkin işlemleri yürütmesi amacıyla Piyasa İşletmecisi ve piyasa katılımcıları tarafından kullanılan bankayı,
zz) Merkezi uzlaştırma bankası anlaşması: Piyasa İşletmecisi ile merkezi uzlaştırma bankası arasında imzalanacak ve tarafların teminat yönetimi ve ödemelere ilişkin görev ve sorumluluklarını içeren anlaşmayı,
aaa) Merkezi uzlaştırma bankası-katılımcı anlaşması: Piyasa İşletmecisi tarafından hazırlanarak, piyasa katılımcıları ile merkezi uzlaştırma bankası arasında teminat yönetimi ve nakit takas hizmetlerine ilişkin olarak imzalanacak olan anlaşmayı,
bbb) Milli Yük Tevzi Merkezi (MYTM): TEİAŞ bünyesinde yer alan ve elektrik enerjisi arz ve talebinin gerçek zamanlı olarak dengelenmesinden ve sistem işletiminden sorumlu merkezi birimini,
ccc) Minimum nakit teminat: Gün öncesi dengeleme kapsamında faaliyet gösteren piyasa katılımcılarının; gün öncesi dengeleme faaliyetlerine ilişkin olarak Piyasa İşletmecisi adına sunmaları gereken toplam teminat tutarının TL cinsinden nakit olarak sunulması zorunlu olan kısmını,
ççç) Nihai piyasa takas fiyatı (NPTF): Belli bir saat ve belli bir teklif bölgesi için, teklif bölgeleri arasındaki iletim kısıtları dikkate alınarak belirlenen saatlik elektrik enerjisi alış-satış fiyatını,
ddd) Organize toptan elektrik piyasası: Elektrik enerjisi, kapasitesi ya da bunların türev ürünlerinin toptan alış-satışının gerçekleştirildiği ve piyasa ve/veya sistem işletmecisi tarafından işletilen gün öncesi piyasası, dengeleme güç piyasası, yan hizmetler gibi elektrik piyasalarını,
eee) Otomatik sayaç okuma sistemi (OSOS): Sayaç verilerinin otomatik olarak uzaktan okunabilmesi, verilerin merkezi bir sisteme aktarılması, doğrulanması, eksik verilerin doldurulması, verilerin saklanması ve ilgili taraflara istenilen formatta sunulması amacıyla, TEİAŞ ve dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından kurulacak olan ve gerekli yazılım, donanım ve iletişim altyapısını kapsayan sistemi,
fff) Otoprodüktör: Esas olarak kendi elektrik enerjisi ihtiyacını karşılamak üzere elektrik üretimi ile iştigal eden tüzel kişiyi,
ggg) Otoprodüktör grubu: Esas olarak ortaklarının elektrik enerjisi ihtiyacını karşılamak üzere elektrik enerjisi üretimi ile iştigal eden tüzel kişiyi,
ğğğ) Ölçüm sistemi: Sayaçlar, ölçü trafoları (gerilim ve akım trafoları), ilgili iletişim teçhizatı ve kablajı da içeren ölçüm teçhizatının tümünü,
hhh) Piyasa İşletmecisi: Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezini,
ııı) Piyasa katılım anlaşması: Gün öncesi piyasası hariç olmak üzere, piyasa katılımcısının dengeleme mekanizmasına katılımı ile Piyasa İşletmecisi ve sistem işletmecisinin dengeleme mekanizmasının işletimine ilişkin koşul ve hükümlerin yer aldığı standart anlaşmayı,
iii) Piyasa katılımcısı: Bu Yönetmelikte tanımlanan lisans sahibi tüzel kişileri,
jjj) Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi (PMUM): Görev ve sorumlulukları Kanunda ve bu Yönetmelikte belirlenen ve gün öncesi planlama/gün öncesi piyasası ve uzlaştırmayı çalıştırmakla görevli birimi,
kkk) Piyasa yönetim sistemi (PYS): Dengeleme mekanizması ve uzlaştırmaya ilişkin işlemlerin yürütülmesi amacıyla, Piyasa İşletmecisi, sistem işletmecisi, piyasa katılımcıları ve sayaçların okunmasından sorumlu iletim ve dağıtım lisansı sahibi tüzel kişilerin kullanımına sunulan ve küçük istemci yapısında çalışan uygulamaları,
lll) Primer frekans kontrol kapasitesi: İşletme yedeğinin, türbin hız regülatörlerinin otomatik olarak kullanılarak sistem frekansını normal regülasyon aralığında tutmak için kullanılan ve bu işlem için yeterli olacak şekilde seçilen kısmını,
mmm) Saatlik alış teklifleri: Gün öncesi dengeleme faaliyetlerine katılan piyasa katılımcılarının, bir sonraki günün her saati için, saatlik aktif elektrik enerjisi alışına ilişkin sunmuş oldukları fiyat ve miktarları,
nnn) Saatlik satış teklifleri: Gün öncesi dengeleme faaliyetlerine katılan piyasa katılımcılarının, bir sonraki günün her saati için, saatlik aktif elektrik enerjisi satışına ilişkin sunmuş oldukları fiyat ve miktarları,
ooo) Sekonder frekans kontrol kapasitesi: İşletme yedeğinin, frekans kontrolü amacı ile kullanılan primer frekans kontrol yedeğinin serbest kalması, frekansın nominal değerine geri dönebilmesi ve komşu elektrik şebekeleriyle olan toplam elektrik enerjisi alışverişinin programlanan düzeyde tutulabilmesinin sağlanması için, sekonder kontrol sistemi vasıtasıyla kullanılan ve bu işlem için yeterli olacak şekilde seçilen kısmını,
ööö) Serbest tüketici: Kurul tarafından belirlenen elektrik enerjisi miktarından daha fazla tüketimde bulunması veya iletim sistemine doğrudan bağlı olması nedeniyle tedarikçisini seçme serbestisine sahip gerçek veya tüzel kişiyi,
ppp) Sistem alış talimatı: Gün öncesi planlamaya katılan piyasa katılımcılarının sistem alışları için ilgili piyasa katılımcılarına sistem işletmecisi ya da Piyasa İşletmecisi tarafından yapılan bildirimleri,
rrr) Sistem alış teklif fiyatı: Gün öncesi dengeleme faaliyetlerine katılan piyasa katılımcılarının sistemden alış için talep ettikleri birim fiyatları,
sss) Sistem alış teklif miktarı: Gün öncesi dengeleme faaliyetlerine katılan piyasa katılımcılarının ilgili dengeleme biriminde yapmayı teklif ettiği üretim azalması ya da tüketim artış miktarlarını,
şşş) Sistem: Elektrik iletim sistemi ve dağıtım sistemi dahil olmak üzere tüm kullanıcı sistemlerini,
ttt) Sistem dengesizlik fiyatı: Uzlaştırma dönemi bazında belirlenen piyasa katılımcılarının denge sorumluluklarından kaynaklanan enerji dengesizliklerine uygulanan fiyatı,
uuu) Sistem işletmecisi: Milli Yük Tevzi Merkezini ve Bölgesel Yük Tevzi Merkezlerini,
üüü) Sistem marjinal fiyatı: Dengeleme güç piyasası kapsamında, dengeleme amacıyla iletim sistemi kısıtları dikkate alınmaksızın; sistemin enerji açığını gidermek için yük aldırılan dengeleme birimlerine uygulanan, kabul edilen en yüksek saatlik yük alma teklif fiyatını veya sistemin enerji fazlasını gidermek için yük attırılan dengeleme birimlerine uygulanan, kabul edilen en düşük saatlik yük atma teklif fiyatını,
vvv) Sistem satış talimatı: Gün öncesi dengeleme faaliyetlerine katılan piyasa katılımcılarının sistem satışları için ilgili piyasa katılımcılarına sistem işletmecisi ya da Piyasa İşletmecisi tarafından yapılan bildirimleri,
yyy) Sistem satış teklif fiyatı: Gün öncesi dengeleme faaliyetlerine katılan piyasa katılımcılarının sisteme satış için talep ettikleri birim fiyatları,
zzz) Sistem satış teklif miktarı: Gün öncesi dengeleme faaliyetlerine katılan piyasa katılımcılarının ilgili dengeleme biriminde yapmayı teklif ettiği üretim artışı ya da tüketim azalma miktarları,
aaaa) Talep kontrolü: Üretim kapasitesinin yetersiz olması durumunda talebi düşürmek için, Elektrik Piyasası Şebeke Yönetmeliğinde belirtilen esaslar çerçevesinde TEİAŞ ve kullanıcılar tarafından uygulanan hizmetleri,
bbbb) Talep tahmini: Sistem işletmecisi tarafından günlük olarak yayımlanan, saatlik tüketim öngörülerini,
cccc) Talimat: Yük alma veya yük atma talimatlarını,
çççç) Talimat etiket değeri: Talimat etiketinin dengeleme amaçlı talimatlar için 0, sistem kısıtlarının giderilmesi amaçlı talimatlar için 1, yan hizmetler kapsamında verilen talimatlar için 2 olarak belirlenen değerini,
dddd) Talimat etiketi: Sistem işletmecisi tarafından gün öncesi planlama ve/veya dengeleme güç piyasasında piyasa katılımcılarına yük alma ya da yük atma talimatlarının hangi amaçla verildiğinin belirlenmesi için kullanılan değişkeni,
eeee) TCMB: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasını,
ffff) Tedarikçi: Elektrik enerjisi ve/veya kapasite sağlayan üretim şirketleri, otoprodüktörler, otoprodüktör grupları, toptan satış şirketleri ve perakende satış lisansına sahip şirketleri,
gggg) TEİAŞ: Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketini,
ğğğğ) Teklif bölgesi: Sınırlarını oluşturan iletim sistemi bağlantı noktalarında büyük çaplı iletim kısıtlarının beklendiği en küçük topolojik iletim sistemi bölgesini,
hhhh) Teknik parametreler: Bir dengeleme biriminin devreye girme, devreden çıkma, yüklenme, yük düşme ve verilen talimatları yerine getirme ile ilgili performans özelliklerini içeren ve dengeleme birimi sahibi piyasa katılımcıları tarafından sistem işletmecisine bildirilen değerleri,
ıııı) Teminat seviyesi: Bir piyasa katılımcısının Piyasa İşletmecisine sunmuş olduğu teminat olarak kabul edilebilecek değerlerin toplam tutarını,
iiii) Tersiyer kontrol yedek kapasitesi: İşletme yedeğinin, sekonder frekans kontrol yedeği devreye alındıktan sonra, dengeleme birimlerinin onbeş dakika içerisinde gerçekleştirilebildikleri çıkış gücü değişimi ile sağlanan, ihtiyaç duyulduğunda manuel olarak servise alınan ve başka bir frekans sapması tehlikesine karşı sekonder frekans kontrol yedeğinin serbest hale getirilmesini sağlamaya yeterli olacak şekilde seçilen kısmını,
jjjj) Tesis: Elektrik enerjisi üretimi, tüketimi, iletimi veya dağıtımı işlevlerini yerine getirmek üzere kurulan tesis ve/veya teçhizatı,
kkkk) TETAŞ: Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketini,
llll) Ticaret sınırları: Teklif bölgeleri arasındaki teknik, güvenlik gibi nedenlerle kullanıma kapatılmış olan iletim kapasitesi dışında kalan, elektrik ticareti için saatlik olarak izin verilebilir maksimum iletim kapasitesi limitlerini,
mmmm) Ticari işlem onayı: Piyasa İşletmecisinin, her bir teklif bölgesi için NPTF’nin hesaplanmasını takiben, her bir piyasa katılımcısına yapmış olduğu ve ilgili piyasa katılımcısı için belirlenmiş olan alış-satış miktarlarını içerir bildirimleri,
nnnn) Toptan elektrik piyasası: Elektrik enerjisi, kapasitesi ya da bunların türev ürünlerinin toptan alış-satışının gerçekleştirildiği; ikili anlaşmalar piyasası ya da piyasa ve/veya sistem işletmecisi tarafından organize edilen gün öncesi piyasası, dengeleme güç piyasası, yan hizmetler gibi elektrik piyasalarını,
oooo) Tüketim: Elektrik enerjisi tüketimini,
öööö) Tüketim birimi: Elektrik enerjisinin tüketildiği tesisleri,
pppp) Uzlaştırma: Dengeleme mekanizmasından ve/veya enerji dengesizliğinden doğan alacak ve borç miktarlarının hesaplanması ve ilgili alacak-borç bildirimlerinin hazırlanması işlemlerini,
rrrr) Uzlaştırma dönemi: Uzlaştırma işlemleri için esas alınan zaman dilimlerini,
ssss) Uzlaştırmaya esas elektrik enerjisi teslim noktası: Çekiş ya da ihracat yapılan ve iletim sistemi kaybına maruz bir iletim sistemi bağlantı noktasını,
şşşş) Uzlaştırmaya esas ikili anlaşma bildirimi: Piyasa katılımcılarının lisansları gereği gerçekleştirdikleri faaliyetler kapsamında tesis ettikleri düzenlemeye tabi olan ya da olmayan ikili anlaşmalar ile belli bir uzlaştırma dönemi için almayı ya da satmayı bildirdikleri aktif elektrik enerjisi miktarlarını içeren ve uzlaştırmaya esas teşkil etmesi amacıyla dengeden sorumlu tarafça Piyasa İşletmecisine yapılan bildirimleri,
tttt) Uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi: Her bir piyasa katılımcısına ilişkin uzlaştırma hesaplamalarının yapılabilmesi amacıyla, piyasa katılımcıları tarafından tanımlanarak PYS aracılığıyla kaydı yapılan aktif elektrik enerjisi üreten ya da tüketen birimleri,
uuuu) Uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi konfigürasyonu: Uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimlerine ait uzlaştırmaya esas veriş-çekiş miktarının hesaplanmasında dikkate alınacak sayaç verileri, sayaçların veriş ya da çekiş açısından hangi yönde olduğu ve hangi piyasa katılımcısı adına kayıtlı olduğu bilgilerini içeren hesaplama kurallarını,
üüüü) Uzlaştırmaya esas veriş-çekiş miktarı: Uzlaştırma hesaplamalarında esas alınmak üzere, uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi konfigürasyonunda yer alan sayaçlardan elde edilen ölçümlerin, uzlaştırmaya esas aktif elektrik enerjisi teslim noktası bazındaki değerlerini,
vvvv) Ünite: Bağımsız olarak yük alabilen ve yük atabilen her bir üretim grubunu, kombine çevrim santralleri için her bir gaz türbin ve jeneratörü ile gaz türbin ve jeneratörüne bağlı çalışacak buhar türbin ve jeneratörünün payını,
yyyy) Üretim: Enerji kaynaklarının, üretim tesislerinde elektrik enerjisine dönüştürülmesini,
zzzz) Üretim faaliyeti gösteren tüzel kişi: Üretim, otoprodüktör ya da otoprodüktör grubu lisansı sahibi tüzel kişileri,
aaaaa) Üretim tesisi: Elektrik enerjisinin üretildiği tesisleri,
bbbbb) Yan hizmetler: Elektrik Piyasası Şebeke Yönetmeliğinde tanımlanan hizmetleri,
ccccc) Yük alma: Bir dengeleme biriminin sistem işletmecisi tarafından verilen talimatlar doğrultusunda, üretimini artırarak ya da tüketimini azaltarak sisteme enerji satması durumunu,
ççççç) Yük alma talimatı: Dengeleme güç piyasasına katılan piyasa katılımcılarının yük almaları için ilgili piyasa katılımcılarına sistem işletmecisi ya da Piyasa İşletmecisi tarafından yapılan bildirimleri,
ddddd) Yük alma teklif fiyatı: Dengeleme güç piyasasına katılan piyasa katılımcılarının Yük Alma için talep ettikleri birim fiyatları,
eeeee) Yük alma teklif miktarı: Dengeleme güç piyasasına katılan piyasa katılımcılarının ilgili dengeleme biriminde yapmayı teklif ettiği üretim artış ya da tüketim azaltma miktarlarını,
fffff) Yük alma teklifi: Dengeleme güç piyasasına katılan piyasa katılımcılarının yük almak amacıyla teklif ettikleri, fiyat, miktar ve geçerli olduğu zaman gibi bilgileri içeren teklifleri,
ggggg) Yük atma: Bir dengeleme biriminin sistem işletmecisi tarafından verilen talimatlar doğrultusunda, üretimini azaltarak ya da tüketimini artırarak sistemden enerji alması durumunu,
ğğğğğ) Yük atma talimatı: Dengeleme güç piyasasına katılan piyasa katılımcılarının yük atmaları için ilgili piyasa katılımcılarına sistem işletmecisi ya da Piyasa İşletmecisi tarafından yapılan bildirimleri,
hhhhh) Yük atma teklif fiyatı: Dengeleme güç piyasasına katılan piyasa katılımcılarının yük atma için talep ettikleri birim fiyatları,
ııııı) Yük atma teklif miktarı: Dengeleme güç piyasasına katılan piyasa katılımcılarının ilgili dengeleme biriminde yapmayı teklif ettiği üretim azalması ya da tüketim artış miktarlarını,
iiiii) Yük atma teklifi: Dengeleme güç piyasasına katılan piyasa katılımcılarının yük atmak amacıyla teklif ettikleri, fiyat, miktar ve geçerli olduğu zaman gibi bilgileri içeren teklifleri,
ifade eder.”
Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesine dördüncü fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş ve diğer fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.
“(5) Piyasa İşletmecisi, bir fatura dönemi içerisinde, katılımcıların teklif miktarları, dengesizliklerinin gelişimi gibi konulara ilişkin izleme faaliyetlerini yürütür. Herhangi bir katılımcının fatura dönemi içerisindeki dengesizlik miktarının sürekli olarak artmasının tespit edilmesi durumunda, Piyasa İşletmecisi ilgili katılımcıdan ek teminat talep eder.”
Aynı Yönetmeliğin 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“a) Dağıtım sistemine bağlı uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi ve dengeleme birimi olan piyasa katılımcılarının, uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi konfigürasyonu içerisinde yer alan tüm sayaçlarının, dağıtım sistemine bağlı olan ve ikili anlaşma yapmak yoluyla bölgesindeki perakende satış lisansı sahibi dağıtım şirketinin dışında bir tedarikçiden elektrik enerjisi alımı yapan serbest tüketicilerin sayaçlarının ve iki dağıtım bölgesi arasındaki elektrik enerjisi akışlarını ölçen sayaçların, kayıt işlemlerine ilişkin hükümler doğrultusunda kayıt altına alınması,
b) Bu fıkranın (a) bendinde belirtilen sayaçlara yönelik test, kontrol ve denetim çalışmaları yapmak suretiyle uzlaştırmaya esas ölçüm verilerinin doğruluğunun sağlanması, sayaçların okunması, bölgesinde bulunan uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi konfigürasyonlarının belirlenmesi, ölçüm verilerinin saklanması, zamanında ve Piyasa İşletmecisi tarafından belirlenen formatta Piyasa İşletmecisine bildirilmesi, ilgili tek hat şemalarının onaylanması,”
Aynı Yönetmeliğin 16 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bendleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“a) İletim sistemine bağlı uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi ve dengeleme birimi olan piyasa katılımcılarının uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi konfigürasyonu içerisinde yer alan tüm sayaçlarının ve iletim sistemine bağlı olan serbest tüketicilerin sayaçlarının, piyasa katılımcılarının kayıt işlemlerine ilişkin hükümler doğrultusunda kayıt altına alınması;
b) Sayaçlara yönelik test, kontrol ve denetim çalışmaları yapmak suretiyle uzlaştırmaya esas ölçüm verilerinin doğruluğunun sağlanması, sayaçların OSOS vasıtasıyla okunması, üretim faaliyeti gösteren tüzel kişiler hariç olmak üzere diğer piyasa katılımcılarına ait iletim sisteminde yer alan sayaçların ve iletim sistemine bağlı serbest tüketicilere ait sayaçların OSOS ile iletişim sağlamasını temin etmek üzere gerekli iletişim altyapısının ve aktif ve pasif cihazların tesis edilmesi ve işletilmesi, uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi konfigürasyonlarının belirlenmesi, ölçüm verilerinin saklanması, zamanında ve Piyasa İşletmecisi tarafından belirlenen formatta Piyasa İşletmecisine bildirilmesi, ilgili tek hat şemalarının onaylanması,”
Aynı Yönetmeliğin 27 nci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “ETSO” ibaresi “ENTSO-E” olarak değiştirilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin 28 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
”MADDE 28
(1) Piyasa katılımcıları, sorumlu oldukları uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimlerini Piyasa İşletmecisine kayıt ettirirken;
a) Kayıt edilecek uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimlerine ait ölçüm ve bağlantı noktalarını gösteren ve ilgili dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi ya da TEİAŞ tarafından onaylı tek hat şeması,
b) Bağlantı anlaşmasının birer kopyası,
c) Tüzel kişilik kaydı sırasında teslim edilmiş olanlar hariç olmak üzere, üretim tesislerine ait lisanslarının temsil ve ilzama yetkili kişi veya kişilerce şirket kaşesi üzerine imzalanmış sureti,
ç) Üretim tesislerine ait geçici kabul tutanağı,
d) Uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi kayıt formu,
Piyasa İşletmecisine elden teslim edilir.
(2) Bir piyasa katılımcısının yeni bir uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi için kayıt başvurusu yaptığı sırada bir dengeden sorumlu gruba dahil olması durumunda, kayıt başvurusu ilgili piyasa katılımcısı ile dengeden sorumlu grup adına denge sorumluluğunu üstlenmiş olan dengeden sorumlu tarafça ortaklaşa yapılır.
(3) Uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimlerinin kayıt edilmesi sırasında, söz konusu birime ait uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi konfigürasyonu tanımlanır ve kayıt altına alınır. Ölçüm sistemlerine uygulanacak kayıp katsayıları, ölçüm sistemlerinin kayıt edilmesi aşamasında belirlenir.
(4) Kayda alınan her bir uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimine Piyasa İşletmecisi tarafından ENTSO-E standartlarında uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi kodu verilir.
(5) Uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin kaydının tamamlanabilmesi için;
a) Uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi konfigürasyonu içerisinde yer alan sayaçların kaydının tamamlanmış olması,
b) Piyasa katılımcısının Piyasa İşletmecisine vermiş olduğu teminatların toplam miktarının, kaydı yapılmakta olan uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi dahil olmak üzere piyasa katılımcısının sunması gereken toplam teminat tutarını karşılayacak seviyede olması,
gereklidir.
(6) Sisteme ilk kez enerji verecek bir üretim tesisinin Piyasa İşletmecisine uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi kaydının yapılmasından sonra dengeleme mekanizması ve uzlaştırma uygulamalarına katılması, söz konusu üretim tesisinin veya üretim tesisinin ünite veya ünitelerinin Bakanlık geçici kabul heyeti ve ilgili TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi yetkililerinin hazır bulunacağı geçici kabul işlemleri esnasında tutulan sayaç tespit tutanağına müteakip gerçekleşir. Bakanlık tarafından geçici kabulü yapılmış bir üretim tesisinin veya üretim tesisinin ünite veya ünitelerinin Piyasa İşletmecisine uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi kaydı yaptırmak üzere başvurmamış olması durumunda söz konusu üretim tesisinin dengeleme mekanizması ve uzlaştırma uygulamalarına katılması; Piyasa İşletmecisine uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi kaydının yapılması ve söz konusu uzlaştırmaya esas veriş çekiş birimi konfigürasyonu içerisinde yer alan sayaçların kayıt altına alınmasından sonra gerçekleşir.”
Aynı Yönetmeliğin 29 uncu maddesinin ikinci fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan “riske maruz değeri” ibaresi “teminat gereksinimini” olarak değiştirilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin 30 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 30
(1) Uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimlerinin kayıt edilmesi sırasında, söz konusu birime ilişkin uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi konfigürasyonu içerisinde yer alan sayaçlar kayıt altına alınır.
(2) Piyasa İşletmecisi, uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi konfigürasyonu içerisinde yer alan sayaçların karşılıklı kayıt altına alınması için piyasa katılımcısına ve TEİAŞ’ın ilgili diğer birimleri ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiye bildirimde bulunur.
(3) İlgili mevzuata uygun olmayan sayaçların kayıt işlemi yapılmaz.
(4) Profil uygulamasına ilişkin usul ve esaslar uyarınca uzlaştırma dönemi bazında ölçüm yapabilen sayaç takma zorunluluğu bulunan tüketim tesisleri yükümlülüklerini yerine getirmedikleri takdirde söz konusu sayaçların kaydı silinir. Sayaç kaydı silinen katılımcı, mevzuata uygun sayaç değişikliği yaptığı ayı takip eden ilk ay başı saat 00:00 dan itibaren kayda alınır.
(5) Bildirimde yer alan tarihe kadar piyasa katılımcısının yetkilisi ve TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi yetkilisi tarafından, ilk endeks tespit protokolleri düzenlenir. Yeni teçhiz edilen veya 11/1/1989 tarihli ve 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu hükümleri doğrultusunda ayar, kalibrasyon ve bakım için periyodik kontrol süresi dolmuş olan sayaçların kayıt altına alınması için gerekli ölçüm sistemlerinin testleri ile Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerinin Kapsamına ve Sayaç Değerlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esasları uyarınca OSOS kapsamında yer alması gereken sayaçların OSOS ile iletişim kurulması için gerekli test işlemleri gerçekleştirilir.
(6) Düzenlenen ölçüm sistemlerinin test tutanağı ve ilk endeks tespit protokolü piyasa katılımcısı yetkilisi ve TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi yetkilisi tarafından imza altına alınır. Taraflarca test tutanağı ve ilk endeks tespit protokolünün imzalanması ve Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerinin Kapsamına ve Sayaç Değerlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar uyarınca OSOS kapsamına dahil olan sayaçlar için OSOS ile iletişim kurulmasına ilişkin çalışmaların tamamlanması ile sayaçlar kayıt altına alınmış olur
(7) Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerinin Kapsamına ve Sayaç Değerlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esasları uyarınca OSOS kapsamında yer alan sayaçlar için ilgili tarafların bu usul ve esaslar çerçevesinde belirtilen görev ve sorumluluklarını yerine getirmiş olmaları esastır.
(8) Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerinin Kapsamına ve Sayaç Değerlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esasları uyarınca OSOS kapsamına dahil olmayan sayaçlar için, bu durum ilk endeks okuması esnasında tespit edilir. Söz konusu sayaçların okuma periyoduna ve okuma süresine dair bilgiler imzalanan ilk endeks tespit protokolünde yer alır. İlk endeks tespit protokolü ve ölçüm sistemlerinin test tutanağının düzenlenmesi ile birlikte sayaçlar kayıt altına alınmış olur.
(9) Kayıt edilen sayaçlar için uygulanacak dağıtım sistemi kayıp katsayısı, Kurum tarafından Başkan onayı ile belirlenen kayıp katsayıları hesaplama metodolojisi kullanılarak dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından hesaplanır ve Kuruma sunulur.
(10) TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler, Kurum tarafından Başkan onayı ile belirlenen kayıp katsayıları hesaplama metodolojisini, Kurul tarafından onaylanan ilgili dağıtım bölgesine ilişkin kayıp katsayıları değerlerini ve 80 inci maddede belirtilen kriterleri dikkate alarak transformatör kaybı ve/veya hat kaybı uygulanıp uygulanmayacağını tespit eder. Transformatör ve/veya hat kaybı uygulanması gereken durumlarda transformatöre ve/veya hatta ait ilgili Kurul kararı ile belirlenen transformatör ve hat kayıp katsayısı formülüne ilişkin karakteristik bilgiler TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından tek hat şemasına işlenir.
(11) Devreye alınacak yeni üretim tesislerinin ve/veya yeni ünitelerin iletim sistemine bağlantısının gerçekleştirilip ilk kez enerjilendirilmesi öncesinde gerçekleştirilen tesis geçici kabulü sonucunda geçici kabul heyeti tarafından hazırlanan sayaç tespit tutanağı, ilk endeks tespit protokolü olarak kabul edilir.
(12) Başka bir uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi konfigürasyonu içerisinde de yer alan ve önceden kayıt altına alınmış sayaçlar yeniden kayıt edilmez.”
Aynı Yönetmeliğe 30 uncu maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
“Serbest tüketicilere ilişkin uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimlerine ait tedarikçi değiştirme süreçleri
MADDE 30/A
(1) Kurulca onaylanmış perakende satış tarifeleri kapsamında perakende satış sözleşmesi ile perakende satış lisansı sahibi dağıtım şirketinden enerji alan bir serbest tüketiciye ait çekiş birimine perakende satış anlaşması kapsamında kurulca onaylanmış perakende satış tarifeleri dışında, ilk defa ikili anlaşma ile elektrik enerjisi tedarik etmek isteyen bir piyasa katılımcısının, enerji alacak söz konusu tüketiciye ait uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimlerine ilişkin sayaç kaydı, uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi kaydı ve portföylerine ekleme ile ilgili talepte bulunması durumunda:
a) Yeni tedarikçi olmak isteyen piyasa katılımcısı ve/veya bölgesinde bulunan serbest tüketiciye perakende satış anlaşması kapsamında kurulca onaylanmış perakende satış tarifeleri dışında, ikili anlaşma ile enerji satmak isteyen perakende satış lisansı sahibi dağıtım şirketi, içinde bulunulan ayın en geç altıncı gününden önceki son iş günü saat 17:00’ye kadar uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi ve sayaçlara ilişkin bilgi girişlerini PYS üzerinden yaparak, Serbest tüketicilere satışlar için Enerji Alım-Satım Bildirim Formunu, Piyasa İşletmecisine teslim eder. Yeni tedarikçi tarafından yapılan bilgi girişleri, serbest tüketicinin mevcut tedarikçisine, PYS aracılığıyla duyurulur.
b) İçinde bulunulan ayın en geç yirmiüçüncü gününden önceki son iş günü saat 17:00’ye kadar:
1) Söz konusu tüketicinin, serbest tüketici niteliği taşıdığı ve mevcut tedarikçisine karşı yükümlülüklerini yerine getirdiği, mevcut tedarikçisi niteliğinde olan ilgili perakende satış lisansı sahibi dağıtım şirketi tarafından PYS aracılığıyla onaylanır veya yine PYS aracılığıyla gerekçeleri bildirilerek reddedilir. Yükümlülüğün yerine getirildiğinin reddedilmesi halinde durum gerekçeleri ile birlikte aynı gün içerisinde yeni tedarikçi olmak isteyen piyasa katılımcısına PYS aracılığıyla bildirilir. Söz konusu tüketicinin mevcut tedarikçisine karşı ödeme yükümlülüğü, düzenlenmiş son fatura dikkate alınarak değerlendirilir.
2) Kayıt edilecek uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimlerine ait ölçüm ve bağlantı noktalarını gösteren ve PYS üzerinde elektronik olarak yer alan ve ilgili uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi için uygun olan tek hat şemasına göre sayaçların ilgili mevzuata uygun oldukları ve kayıp değerleri ile diğer parametreler, ilgili dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi veya TEİAŞ tarafından, PYS aracılığıyla onaylanır veya yine PYS aracılığıyla gerekçeleri bildirilerek reddedilir. Uygunluğun reddedilmesi halinde Piyasa İşletmecisi tarafından durum, gerekçeleri ile birlikte aynı gün içerisinde yeni tedarikçi olmak isteyen piyasa katılımcısına PYS aracılığıyla bildirilir.
(2) Daha önceden ikili anlaşmalar kapsamında bir tedarikçiden enerji temin eden bir serbest tüketicinin tedarikçi değiştirmesi durumunda;
a) Serbest tüketicinin yeni tedarikçisi olmak isteyen ilgili piyasa katılımcısı, portföy değişikliği ile ilgili talebini, içinde bulunulan ayın en geç altıncı gününden önceki son iş günü saat 17.00’ye kadar bilgi girişlerini PYS üzerinden yaparak, Serbest tüketicilere satışlar için Enerji Alım-satım Bildirim Formunu Piyasa İşletmecisine teslim eder. Yeni tedarikçi tarafından yapılan bilgi girişleri, serbest tüketicinin mevcut tedarikçisine, PYS aracılığıyla duyurulur.
b) Piyasa İşletmecisi, portföy değişikliği ile ilgili olarak PYS üzerinden gerçekleştirilecek işlemleri, içinde bulunulan ayın en geç 10 uncu gününden önceki son iş günü saat 17:00’ye kadar yapar.
c) İçinde bulunulan ayın en geç yirmiüçüncü gününden önceki son iş günü saat 17.00’ye kadar söz konusu serbest tüketicinin, mevcut tedarikçisine karşı yükümlülüklerini yerine getirdiği, mevcut tedarikçisi tarafından, PYS aracılığıyla onaylanır veya yine PYS üzerinden gerekçeleri bildirilerek reddedilir. Yükümlülüğün yerine getirildiğinin reddedilmesi halinde Piyasa İşletmecisi tarafından durum, gerekçeleri ile birlikte aynı gün içerisinde yeni tedarikçi olmak isteyen piyasa katılımcısına PYS aracılığıyla bildirilir. Söz konusu tüketicinin mevcut tedarikçisine karşı ödeme yükümlülüğü, düzenlenmiş son fatura dikkate alınarak değerlendirilir.
(3) Bir piyasa katılımcısının, bir serbest tüketiciye ait çekiş birimini portföyünden çıkartmasını talep etmesi durumunda;
a) Serbest tüketicinin mevcut tedarikçisi niteliğinde olan piyasa katılımcısı, içinde bulunulan ayın en geç altıncı gününden önceki son iş günü saat 17:00’ye kadar, Piyasa İşletmecisine resmi yazı ile başvuruda bulunur.
b) Serbest tüketicinin mevcut tedarikçisi olan piyasa katılımcısının portföyünden, serbest tüketiciyi çıkarma işlemi Piyasa İşletmecisi tarafından gerçekleştirilir.
(4) Piyasa İşletmecisi, içinde bulunulan ayın en geç yirmiyedinci gününden önceki son iş günü saat 17:00’ye kadar portföyden çıkarılan, portföyü değiştirilen ve yeni kaydedilen sayaçlar listesini PYS aracılığıyla ilgili dağıtım şirketi, TEİAŞ ve ilgili piyasa katılımcısına duyurur.
(5) İçinde bulunulan ayın son günü saat 24:00’e ilişkin sayaç değerlerinin okunması ile sayaçların kayıt altına alınması için piyasa katılımcısının yetkilisi ve TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi yetkilisi tarafından ilk endeks tespit protokolleri düzenlenir.
(6) İçinde bulunulan ayın son günü saat 24:00’e ilişkin yapılan sayaç okumaları mevcut tedarikçi için son okuma, yeni tedarikçi için ilk okuma olarak kabul edilir ve söz konusu uzlaştırmaya esas veriş çekiş birimleri mevcut tedarikçinin portföyünden çıkarılır.
(7) Bu maddenin birinci ve ikinci fıkrasında belirtilen tarihe kadar, yine bu fıkralarda yer alan bilgilerin PYS üzerinden onaylanmaması ya da reddedilmemesi durumunda, serbest tüketiciye ilişkin bu bilgiler onaylanmış kabul edilir.
(8) Bir serbest tüketiciye ait çekiş birimlerine elektrik enerjisi tedarik eden bir piyasa katılımcısının, uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimlerini portföylerine ekleme ve portföyden çıkarmaya ilişkin taleplerinden vazgeçmesi durumunda, ilgili piyasa katılımcısı içinde bulunulan ayın en geç 23 üncü gününden önceki son iş günü saat 17.00’ye kadar, bu talebini Piyasa İşletmecisine ilgili serbest tüketici ile mutabakat sağlandığını belgeleyen ikili anlaşma iptal bildirim formu ile bildirir. Bu durum, serbest tüketicinin mevcut tedarikçisine aynı gün içerisinde PYS aracılığıyla bildirilir.”
Aynı Yönetmeliğin 31 inci maddesinin üçüncü fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş ve diğer fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.
“(4) Piyasa katılımcısının serbest tüketici niteliği taşıyan bir tüketim birimini dengeleme birimi olarak kayıt ettirecek olması durumunda, ilgili tüketim birimine sahip tüzel kişinin, tüketim tesisini ilgili piyasa katılımcısı adına kayıt ettirmesi konusunda onay verdiğini bildirir belge, ilgili piyasa katılımcısı tarafından Piyasa İşletmecisine elden teslim edilir.”
Aynı Yönetmeliğin 33 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 33
(1) Piyasa katılımcısına ait kayıt bilgileri;
a) Piyasa katılımcısına ait bilgilerin değişmesi,
b) Mevcut dengeleme birimlerine ait bilgilerin değişmesi veya silinmesi,
c) Mevcut uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimlerine ait bilgilerin değişmesi veya silinmesi,
ç) Mevcut ölçüm sistemlerine ilişkin bilgilerin değişmesi veya silinmesi,
d) Yeni bir dengeleme biriminin kayıt altına alınması,
e) Yeni bir uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin kayıt altına alınması,
f) Yeni bir ölçüm sisteminin kayıt altına alınması,
g) Bir piyasa katılımcısının bir dengeden sorumlu gruba katılması ya da dahil olduğu dengeden sorumlu grubu değiştirmesi,
hallerinde güncellenir.
(2) Piyasa katılımcıları, portföylerinde yer alan serbest tüketicilere ilişkin uzlaştırmaya esas veriş çekiş birimlerini portföylerinden çıkarma ya da portföylerine ekleme ile ilgili taleplerini madde 30/A’da belirtilen süreç kapsamında gerçekleştirir. Piyasa katılımcısının portföylerinde yer alan uzlaştırmaya esas veriş çekiş birimlerini portföylerinden çıkarma ile ilgili taleplerini bildirdiklerinde bir dengeden sorumlu gruba dahil olmaları durumunda, dengeden sorumlu grup adına denge sorumluluğunu üstlenmiş olan dengeden sorumlu taraf konu hakkında bilgilendirilir.
(3) Bir güncelleme işleminin birden fazla piyasa katılımcısının kaydını etkilemesi durumunda, etkilenen piyasa katılımcılarının kayıt güncellemeleri eş zamanlı olarak yapılır.
(4) Bir piyasa katılımcısının, uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimini kendi hesabına kayıt ettirmek suretiyle tedarik yaptığı serbest tüketiciye tedarik yapmaktan vazgeçmek ve bu doğrultuda söz konusu serbest tüketiciye ait uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimini kendi kaydından çıkartmak istemesi halinde, kayıt değişikliği başvurusu piyasa katılımcısı ile serbest tüketici arasındaki ikili anlaşmanın buna ilişkin hükümleri doğrultusunda yapılır.
(5) Bir piyasa katılımcısının halihazırda sistemde kayıtlı bir uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimini portföyüne kaydetmek istemesi veya sistemde kayıtlı bir uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin kayıt bilgilerinde değişiklik olması durumunda 28 inci madde ve madde 30/A’da tarif edilen süreçler uygulanır. Ancak 28 inci maddenin birinci fıkrası ve madde 30/ A’nın birinci ve ikinci fıkralarında belirtilen belgelerden sadece değişiklik olanlar Piyasa İşletmecisine yeniden sunulur.”
Aynı Yönetmeliğin 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde yer alan “12:30” ibaresi “13:00”, (e) bendinde yer alan “12:30-13:00” ibaresi “13:00-13:30”, (f) bendinde yer alan “13:00” ibaresi “13:30” olarak değiştirilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin 81 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Uzlaştırmaya esas veriş-çekiş değerlerinin okunması, toplanması ve doğrulanması
MADDE 81
(1) Piyasa katılımcıları adına kayıtlı olan uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi konfigürasyonları içerisinde yer alan sayaçlardan Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerinin Kapsamına ve Sayaç Değerlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar uyarınca OSOS kapsamında yer alması gereken sayaçlar TEİAŞ veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından OSOS vasıtasıyla okunur ve elektronik olarak PYS’ye aktarılır. OSOS kapsamında yer almayan sayaçlar için ise Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerinin Kapsamına ve Sayaç Değerlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar uyarınca belirlenen tüketim değerleri dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından elektronik olarak PYS’ye aktarılır. TEİAŞ ve/veya ilgili dağıtım şirketi tarafından, OSOS vasıtasıyla okunan sayaç değerlerinde eksik olması halinde TEİAŞ ve/veya ilgili dağıtım şirketi tarafından belirlenen ve yayınlanan OSOS yerine koyma ve doğrulama prosedürleri dâhilinde tamamlanan değerler elektronik olarak PYS’ye aktarılır.
(2) PYS’ye veri aktarımında kullanılacak olan elektronik veri aktarım biçimi Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına duyurulur.
(3) Uzlaştırma kapsamında değerlerinin bildirilmesi gereken sayaçların listesi, yeni kayıtlar ve kayıtların güncellenmesine bağlı olarak, Piyasa İşletmecisi tarafından fatura dönemi bazında PYS aracılığı ile güncellenir.
(4) OSOS kapsamına dahil olan uzlaştırma kapsamındaki sayaç üzerinden, ilgili fatura döneminin her bir uzlaştırma dönemine ait:
a) kWh olarak sistemden çekilen aktif elektrik enerjisi,
b) kWh olarak sisteme verilen aktif elektrik enerjisi,
değerleri okunur.
(5) Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerinin Kapsamına ve Sayaç Değerlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar uyarınca OSOS kapsamına dahil olmayan uzlaştırma kapsamındaki sayaçlar için ise ilgili fatura döneminin her bir uzlaştırma dönemine ait kWh olarak sistemden çekilen aktif elektrik enerjisi değerleri Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerinin Kapsamına ve Sayaç Değerlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar çerçevesinde belirlenir.
(6) Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerinin Kapsamına ve Sayaç Değerlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar uyarınca fatura döneminin sonunu takip eden ilk dört gün içerisinde okunması gereken sayaçlar için, OSOS’un kurulu olmadığı hallerde:
a) TEİAŞ ve dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler, sayaçların okumalarını fatura döneminin sonunu takip eden ilk 4 gün içerisinde bitirebilmek için hangi sayacın hangi tarihte ve hangi saatte okunacağına dair bir okuma planlaması yapar ve söz konusu planları ilgili piyasa katılımcılarına bildirir.
b) TEİAŞ veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından; sayaçlar, fatura döneminin sonunu takip eden ilk dört gün içerisinde ilgili piyasa katılımcısının yetkilisinin de iştirakiyle okunur, okuma tutanağı tarafların temsilcileri tarafından müştereken hazırlanır ve imza altına alınır. Okunan değerler ilgili dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi ve/veya TEİAŞ tarafından Piyasa İşletmecisine PYS veya kurumsal elektronik posta vasıtasıyla bildirilir.
c) Piyasa katılımcısının yetkilisinin veya ilgili dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi ve/veya TEİAŞ yetkilisinin sayacın okuma işlemine zamanında katılmaması durumunda, hazır bulunan diğer taraf temsilcisi ya da temsilcileri tarafından sayaç okunur ve okuma tutanağı hazırlanır. Hazır bulunanlarca imzalanan tutanak, her fatura döneminin sonunu takip eden ilk dört gün içerisinde yazılı ve elektronik ortamda sayaç okuma işlemine katılmayan tarafa gönderilir. İlgili dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi ve/veya TEİAŞ, okumakla sorumlu oldukları sayaçlara ait sayaç değerlerini Piyasa İşletmecisine PYS veya kurumsal elektronik posta vasıtasıyla bildirir.
ç) Sayaç okuma işlemine, ilan edilen zaman dilimi içerisinde ilgili tarafların hiçbirinin katılmaması ve/veya hazır bulunanlarca imzalanan tutanaktaki değerlerin fatura döneminin sonunu takip eden dördüncü gününe kadar Piyasa İşletmecisine elektronik ortamda gönderilmemesi durumunda ve/veya gönderilen okuma tutanağında herhangi bir uzlaştırma dönemine ilişkin değerlerin eksik olması halinde, bir önceki fatura döneminin ilgili uzlaştırma dönemlerine ait veriş-çekiş değerleri ilgili fatura dönemi için esas alınır.
(7) Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerinin Kapsamına ve Sayaç Değerlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar uyarınca fatura dönemi bazında okunması gerekmeyen sayaçlar için;
a) Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler, her fatura dönemi sonunda okunması gereken sayaçların okumalarını Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerinin Kapsamına ve Sayaç Değerlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslarda belirtilen periyotlarla yaparlar. Hangi sayaçların bu kapsamda yer aldığı sayaç kaydı esnasında PYS aracılığıyla Piyasa İşletmecisine bildirir.
b) Piyasa katılımcıları adına kayıtlı olan uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi konfigürasyonları içerisinde yer alan ancak Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerinin Kapsamına ve Sayaç Değerlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar uyarınca her bir fatura dönemi sonunda okunması gerekmeyen sayaçlar için dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi fatura döneminin bitişini takip eden ilk dört gün içerisinde bu Usul ve Esaslar uyarınca tüketim değerlerini belirleyerek ilgili piyasa katılımcısına ve Piyasa İşletmecisine PYS veya kurumsal elektronik posta vasıtasıyla bildirir.
(8) Bu madde kapsamında PYS’ye aktarılan, elektronik ortamda Piyasa İşletmecisine gönderilen ve PYS’ye aktarılan sayaç değerleri, faturaya esas değerler olarak kabul edilir.
Aynı Yönetmeliğin 83 üncü maddesinin başlığı aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Okunan sayaç değerlerinin uzlaştırma dönemi bazında olmaması veya sayaçların her fatura dönemi sonunda okunamaması durumu”
“(2) Uzlaştırma kapsamındaki sayaçlardan, her fatura dönemi sonunda okunması gerekmeyenler ve yönetmelikte atıfta bulunulan diğer hususlar Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerinin Kapsamına ve Sayaç Değerlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslarda belirlenir. Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerinin Kapsamına ve Sayaç Değerlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Kurum tarafından hazırlanır ve Kurul tarafından onaylanarak yürürlüğe girer.”
Aynı Yönetmeliğin 88 inci maddesinin beşinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
Aynı Yönetmeliğin 93 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 93
(1) Gün öncesi dengeleme kapsamında piyasa katılımcılarının sisteme satışlarına ilişkin olarak, teklif bölgesi bazında, bir avans dönemi için ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek alacak tutarı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:

(2) Bu formülde geçen;
SSTt,p,s “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “s” avans döneminde gerçekleşen sistem satışlarından dolayı ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek alacak tutarını (TL),
SSFt,p,s,u,r 94 üncü madde uyarınca hesaplanan, “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “s” avans dönemindeki “u” uzlaştırma dönemine ait geçerli “r” teklifi için uygulanacak sistem satış fiyatını (TL/MWh),
SSMt,p,s,u,r Gün öncesi dengeleme sonucunda belirlenen, “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “s” avans dönemindeki “u” uzlaştırma dönemine ait geçerli “r” teklifinden dolayı gerçekleştirmiş olduğu sistem satış miktarını (MWh),
n “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “s” avans dönemindeki “u” uzlaştırma dönemine ait sisteme enerji satışı gerçekleştirmiş olduğu teklif sayısını,
a ilgili avans dönemine ilişkin uzlaştırma dönemlerinin sayısını,
ifade eder.
(3) Gün öncesi dengeleme kapsamında piyasa katılımcılarının sisteme satışlarına ilişkin olarak, teklif bölgesi bazında, bir fatura dönemi için ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek alacak tutarı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:
(4) Bu formülde geçen;
SSTt,p,s “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “s” avans döneminde gerçekleşen sistem satışlarından dolayı ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek alacak tutarını (TL),
SSTt,p “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, ilgili fatura döneminde gerçekleşen sistem satışlarından dolayı ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek alacak tutarını (TL),
b ilgili fatura dönemine ilişkin avans dönemi sayısını,
ifade eder.”
Aynı Yönetmeliğin 95 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 95
(1) Gün öncesi dengeleme kapsamında piyasa katılımcılarının sistemden alışlarına ilişkin olarak, teklif bölgesi bazında, bir avans dönemi için ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek borç tutarı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:
(2) Bu formülde geçen;
SATt,p,s “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “s” avans döneminde gerçekleşen sistem alışlarından dolayı ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek borç tutarını (TL),
SAFt,p,s,u,r 96 ncı madde uyarınca hesaplanan, “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “s” avans dönemindeki “u” uzlaştırma dönemine ait geçerli “r” teklifi için uygulanacak sistem alış fiyatını (TL/MWh),
SAMt,p,s,u,r “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “s” avans dönemindeki, “u” uzlaştırma dönemine ait geçerli “r” teklifinden dolayı gerçekleştirmiş olduğu sistem alış miktarını (MWh),
n “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “s” avans dönemindeki, “u” uzlaştırma dönemine ait sistemden enerji alışı gerçekleştirmiş olduğu teklif sayısını,
a ilgili avans dönemine ilişkin uzlaştırma dönemlerinin sayısını,
ifade eder.
(3) Gün öncesi dengeleme kapsamında piyasa katılımcılarının sistemden alışlarına ilişkin olarak, teklif bölgesi bazında, bir fatura dönemi için ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek borç tutarı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:
(4) Bu formülde geçen;
SATt,p “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “s” avans döneminde gerçekleşen sistem alışlarından dolayı ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek borç tutarını (TL),
SATt,p,s “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “s” avans döneminde gerçekleşen sistem alışlarından dolayı ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek borç tutarını (TL),
b ilgili fatura dönemindeki avans dönemi sayısını,
ifade eder.”
Aynı Yönetmeliğin 97 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 97
(1) Uzlaştırma dönemi bazında, gün öncesi planlamaya katılan her bir piyasa katılımcısının, öngörülen enerji açık ya da fazlası aşağıdaki formüle göre belirlenir:
(2) Bu formülde geçen;
ÖEDMp,u “p” piyasa katılımcısının, “u” uzlaştırma dönemi için gün öncesinden öngörülen enerji dengesizlik miktarını (MWh),
GÜPb,u “p” piyasa katılımcısına ait “b” uzlaştırmaya esas veriş çekiş biriminin “u” uzlaştırma dönemi için Piyasa İşletmecisine bildirilmiş olan ve sisteme veriş için pozitif, sistemden çekiş için negatif değere sahip gün öncesi üretim/tüketim programını (MWh),
UEİAMp,u 112 nci madde uyarınca hesaplanan, “p” piyasa katılımcısının, “u” uzlaştırma dönemi için uzlaştırmaya esas ikili anlaşma miktarını (MWh),
TTp,u Gün öncesi planlama kapsamında Piyasa İşletmecisine bildirilen, “p” piyasa katılımcısının, “u” uzlaştırma dönemi için, ilgili piyasa katılımcısının kendi adına kayıtlı ve dengeleme birimi olmayan tüketim tesisleri vasıtasıyla tüketilmesi öngörülen enerjiye ilişkin tüketim tahminini (MWh),
k “p” piyasa katılımcısı adına kayıtlı uzlaştırmaya esas veriş çekiş birimi sayısını,
ifade eder.”
Aynı Yönetmeliğin 98 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 98
(1) Bir avans dönemi için, uzlaştırma dönemi bazında, gün öncesi planlamaya katılan her bir piyasa katılımcısının, öngörülen enerji açık ya da fazlasının giderilmesi amacıyla gerçekleştirilen enerji alış ya da satışına ilişkin alacak/borç tutarı aşağıdaki formüle göre belirlenir:
(2) Bu formülde geçen;
ÖEDTp,s “p” piyasa katılımcısının, “s” avans dönemi için, gün öncesinden enerji dengesizliğinin giderilmesine yönelik sistemden aldığı ya da sisteme sattığı enerjiye ilişkin, piyasa katılımcısına, değerin pozitif olması durumunda alacak, negatif olması durumunda borç olarak tahakkuk ettirilecek olan öngörülen enerji dengesizlik tutarını (TL),
ÖEDMp,u “p” piyasa katılımcısının, “u” uzlaştırma dönemi için gün öncesinden öngörülen enerji dengesizlik miktarını (MWh),
SGÖFu “u” uzlaştırma dönemine ait gün öncesi fiyatını (TL/MWh),
a ilgili avans dönemine ilişkin uzlaştırma dönemlerinin sayısını,
ifade eder.
(3) Bir fatura dönemi için, avans dönemi bazında, gün öncesi planlamaya katılan her bir piyasa katılımcısının, öngörülen enerji açık ya da fazlasının giderilmesi amacıyla gerçekleştirilen enerji alış ya da satışına ilişkin alacak/borç tutarı aşağıdaki formüle göre belirlenir:
(4) Bu formülde geçen;
ÖEDTp “p” piyasa katılımcısının, ilgili fatura dönemi için, gün öncesinden enerji dengesizliğinin giderilmesine yönelik sistemden aldığı ya da sisteme sattığı enerjiye ilişkin, piyasa katılımcısına, değerin pozitif olması durumunda alacak, negatif olması durumunda borç olarak tahakkuk ettirilecek olan öngörülen enerji dengesizlik tutarını (TL),
ÖEDTp,s “p” piyasa katılımcısının, “s” avans dönemi için, gün öncesinden enerji dengesizliğinin giderilmesine yönelik sistemden aldığı ya da sisteme sattığı enerjiye ilişkin, piyasa katılımcısına, değerin pozitif olması durumunda alacak, negatif olması durumunda borç olarak tahakkuk ettirilecek olan öngörülen enerji dengesizlik tutarını (TL),
b ilgili fatura dönemindeki avans dönemi sayısını,
ifade eder.”
Aynı Yönetmeliğin 99 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 99
(1) Gün öncesi piyasası faaliyetlerine ilişkin teklif bölgeleri arasındaki fiyat farklılıklarından kaynaklanan ve TEİAŞ tarafından öncelikli olarak fiyat farkına sebep olan iletim kısıtını gidermek için iletim yatırımı yapılmak üzere değerlendirilecek gelir kalemi aşağıdaki formüle göre hesaplanır:

(2) Bu formülde geçen;
GÖPGs “s” avans dönemi için gün öncesi piyasası faaliyetlerine ilişkin bölgesel fiyat farklılıklarından kaynaklanan ve TEİAŞ tarafından sadece iletim yatırımı yapılmak üzere değerlendirilecek gün öncesi piyasası geliri (TL),
SATt,p,s “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “s” avans döneminde gerçekleşen sistem alışlarından dolayı ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek borç tutarını (TL),
SSTt,p,s “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “s” avans döneminde gerçekleşen sistem satışlarından dolayı ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek alacak tutarını (TL),
n “s” avans dönemine ilişkin teklif bölgelerinin sayısını,
m “s” avans dönemine ilişkin piyasa katılımcılarının sayısını,
ifade eder”
Aynı Yönetmeliğin 115 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 115
(1) Bir fatura döneminde, “f” dengeden sorumlu taraf için sıfır bakiye düzeltme katsayısı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:

(2) Bu formülde geçen;
SBDKf Bir fatura döneminde “f” dengeden sorumlu tarafın sıfır bakiye düzeltme katsayısını (%),
UEÇMf,b,u 84 üncü madde uyarınca hesaplanan, “f” dengeden sorumlu taraf adına kayıtlı “b” uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin, “u” uzlaştırma dönemi için uzlaştırmaya esas çekiş miktarını (MWh),
n Bir fatura dönemine ilişkin “f” dengeden sorumlu taraf adına kayıtlı piyasa katılımcısına ait uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi sayısını,
m Bir fatura dönemine ilişkin toplam uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi sayısını,
k Bir fatura dönemine ilişkin uzlaştırma dönemi sayısını,
ifade eder.”
Aynı Yönetmeliğin 116 ncı maddesinin üçüncü fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “fatura” ibareleri “avans” olarak değiştirilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin 117 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 117
(1) Gün öncesi dengelemeye katılan her bir piyasa katılımcısına, gün öncesi dengeleme faaliyetlerine ilişkin olarak tahakkuk ettirilecek olan piyasa işletim ücreti aşağıdaki formüle göre hesaplanır:
(2) Bu formüllerde geçen;
PIÜS_GÖ Bir fatura döneminde, gün öncesi dengeleme faaliyetleri için Piyasa İşletmecisi tarafından tahakkuk ettirilecek toplam gün öncesi dengeleme piyasa işletim ücreti sabit payını (TL),
PIÜ_GÖ Bir fatura döneminde, gün öncesi dengeleme faaliyetleri için Piyasa İşletmecisi tarafından tahakkuk ettirilecek toplam gün öncesi dengeleme piyasa işletim ücreti tutarını (TL),
PIÜD_GÖ Bir fatura döneminde, gün öncesi dengeleme faaliyetleri için Piyasa İşletmecisi tarafından tahakkuk ettirilecek toplam gün öncesi dengeleme piyasa işletim ücreti değişken payını (TL),
PIÜS_GÖs Bir avans ödeme döneminde, gün öncesi dengeleme faaliyetleri için Piyasa İşletmecisi tarafından tahakkuk ettirilecek toplam gün öncesi dengeleme piyasa işletim ücreti sabit payını (TL),
PIÜD_GÖs Bir avans ödeme döneminde, gün öncesi dengeleme faaliyetleri için Piyasa İşletmecisi tarafından tahakkuk ettirilecek toplam gün öncesi dengeleme piyasa işletim ücreti değişken payını (TL),
a İlgili avans döneminde yer alan uzlaştırma dönemi sayısını,
b İlgili fatura döneminde yer alan avans dönemi sayısını,
PIÜ_GÖp,s “p” piyasa katılımcısına, “s” avans ödeme döneminde, gün öncesi dengeleme faaliyetleri için Piyasa İşletmecisi tarafından tahakkuk ettirilecek gün öncesi dengeleme piyasa işletim ücreti tutarını (TL),
K Gün öncesi dengelemeye katılan piyasa katılımcısı sayısını,
SSMt,p,s,u,r Gün öncesi dengeleme sonucunda belirlenen, “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “s” avans ödeme dönemindeki “u” uzlaştırma dönemi için geçerli “r” teklifinden dolayı gerçekleştirmiş olduğu sistem satış miktarını (MWh),
t1 Gün öncesi dengeleme kapsamında, “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “s” avans ödeme dönemindeki “u” uzlaştırma dönemi için sisteme satış gerçekleştirmiş olduğu teklif sayısını,
m ilgili fatura dönemi için belirlenmiş olan teklif bölgesi sayısını,
SAMt,p,s,u,r “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “s” avans ödeme dönemindeki “u” uzlaştırma dönemi için geçerli “r” teklifinden dolayı gerçekleştirmiş olduğu sistem alış miktarını (MWh),
t2 Gün öncesi dengeleme kapsamında, “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “u” uzlaştırma dönemi için sistemden alış gerçekleştirmiş olduğu teklif sayısını,
PIÜ_GÖp Bir faturda döneminde “p” piyasa katılımcısına, gün öncesi dengeleme faaliyetleri için Piyasa İşletmecisi tarafından tahakkuk ettirilecek gün öncesi dengeleme piyasa işletim ücreti tutarını (TL),
ifade eder.”
Aynı Yönetmeliğin 118 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 118
(1) Dengeleme güç piyasasına katılan her bir piyasa katılımcısına, dengeleme güç piyasası faaliyetlerine ilişkin olarak tahakkuk ettirilecek olan piyasa işletim ücreti aşağıdaki formüle göre hesaplanır;


(2) Bu formüllerde geçen;
PIÜS_DGP Bir fatura döneminde, dengeleme güç piyasası faaliyetleri için Piyasa İşletmecisi tarafından tahakkuk ettirilecek toplam dengeleme güç piyasası piyasa işletim ücreti sabit payını (TL),
PIÜ_DGP Bir fatura döneminde, dengeleme güç piyasası faaliyetleri için Piyasa İşletmecisi tarafından tahakkuk ettirilecek toplam dengeleme güç piyasası piyasa işletim ücreti tutarını (TL),
PIÜD_DGP Bir fatura döneminde, dengeleme güç piyasası faaliyetleri için Piyasa İşletmecisi tarafından tahakkuk ettirilecek toplam dengeleme güç piyasası piyasa işletim ücreti değişken payını (TL),
PIÜ_DGPp,s “p” piyasa katılımcısına, “s” avans ödeme döneminde, dengeleme güç piyasası faaliyetleri için Piyasa İşletmecisi tarafından tahakkuk ettirilecek dengeleme güç piyasası piyasa işletim ücreti tutarını (TL),
l Dengeleme güç piyasasına katılan piyasa katılımcısı sayısını,
a İlgili avans döneminde yer alan uzlaştırma dönemi sayısını,
b İlgili fatura döneminde yer alan avans dönemi sayısını,
KEYALMp,d,s,u,r “p” piyasa katılımcısına ilişkin, dengeleme güç piyasası kapsamındaki “d” dengeleme biriminin “s” avans dönemindeki “u” uzlaştırma dönemi için geçerli “r” teklifinin kabul edilen ve yerine getirilmiş yük alma teklifi miktarını (MWh),
t1 Dengeleme güç piyasası kapsamındaki “d” dengeleme birimine ilişkin “u” uzlaştırma dönemi için kabul edilmiş olan yük alma tekliflerinin sayısını,
d1 Dengeleme güç piyasası kapsamında, “p” piyasa katılımcısına ilişkin “u” uzlaştırma dönemi için kabul edilmiş olan yük alma teklifi olan dengeleme birimi sayısını,
KEYATMp,d,s,u,r “p” piyasa katılımcısına ilişkin, dengeleme güç piyasası kapsamındaki “d” dengeleme biriminin “s” avans ödeme dönemindeki “u” uzlaştırma dönemi için geçerli “r” teklifinin kabul edilen ve yerine getirilmiş yük atma teklifi miktarını (MWh),
t2 Dengeleme güç piyasası kapsamındaki “d” dengeleme birimine ilişkin “u” uzlaştırma dönemi için kabul edilmiş olan yük atma tekliflerinin sayısını,
d2 Dengeleme güç piyasası kapsamında, “p” piyasa katılımcısına ilişkin “u” uzlaştırma dönemi için kabul edilmiş olan yük atma teklifi olan dengeleme birimi sayısını,
PIÜ_DGPp bir fatura döneminde “p” piyasa katılımcısına, dengeleme güç piyasası faaliyetleri için Piyasa İşletmecisi tarafından tahakkuk ettirilecek dengeleme güç piyasası piyasa işletim ücreti tutarını (TL),
ifade eder.”
Aynı Yönetmeliğin 119 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
”MADDE 119
(1) Her bir dengeden sorumlu tarafa, dengesizliklerin uzlaştırılması faaliyetlerine ilişkin olarak tahakkuk ettirilecek olan piyasa işletim ücreti aşağıdaki formüle göre hesaplanır:

(2) Bu formüllerde geçen;
PIÜS_D Bir fatura döneminde, dengesizliklerin uzlaştırılması faaliyetleri için Piyasa İşletmecisi tarafından tahakkuk ettirilecek toplam dengesizliklerin uzlaştırılması piyasa işletim ücreti sabit payını (TL),
PIÜ_D Bir fatura döneminde, dengesizliklerin uzlaştırılması faaliyetleri için Piyasa İşletmecisi tarafından tahakkuk ettirilecek toplam dengesizliklerin uzlaştırılması piyasa işletim ücreti tutarını (TL),
PIÜD_D Bir fatura döneminde, dengesizliklerin uzlaştırılması faaliyetleri için Piyasa İşletmecisi tarafından tahakkuk ettirilecek toplam dengesizliklerin uzlaştırılması piyasa işletim ücreti değişken payını (TL),
EDMf,t,s,u 111 inci madde uyarınca hesaplanan, “f” dengeden sorumlu tarafın, bir fatura dönemi içindeki bir gün için belirlenmiş olan “t” teklif bölgesinde, “u” uzlaştırma dönemi için enerji dengesizlik miktarını (MWh),
m ilgili fatura dönemi için belirlenmiş olan teklif bölgesi sayısını,
b İlgili fatura döneminde yer alan avans dönemi sayısını,
PIÜ_Df,s “f” dengeden sorumlu tarafa, bir avans ödeme dönemine ilişkin dengesizliklerin uzlaştırılması faaliyetleri için Piyasa İşletmecisi tarafından tahakkuk ettirilecek dengesizliklerin uzlaştırılması piyasa işletim ücreti tutarını (TL),
PIÜ_Df bir fatura döneminde “f” dengeden sorumlu tarafa, dengesizliklerin uzlaştırılması faaliyetleri için Piyasa İşletmecisi tarafından tahakkuk ettirilecek dengesizliklerin uzlaştırılması piyasa işletim ücreti tutarını (TL),
a Bir fatura döneminde yer alan uzlaştırma dönemi sayısını,
k Dengeden sorumlu taraf sayısını,
ifade eder.”
Aynı Yönetmeliğin Yedinci Kısmının Birinci Bölümünün başlığı “Teminatlar ve Ödemelere İlişkin Tarafların Sorumlulukları” olarak, İkinci Bölümünün başlığı “Teminatlar” olarak değiştirilmiş ve İkinci Bölüm başlığı 124 üncü maddeden önce gelmek üzere düzenlenmiştir.
Aynı Yönetmeliğin 120, 121,122, 123, 124, 125, 126, 127, 128, 129, 130, 131 ve 132 nci maddeleri başlıkları ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
”Piyasa işletmecisinin sorumlulukları
MADDE 120
(1) Piyasa İşletmecisi;
a) Merkezi uzlaştırma bankasının belirlenerek katılımcıların bu hususa ilişkin olarak bilgilendirilmesinden,
b) Teminat ve ödeme işlemlerinin yürütülmesi amacıyla Piyasa İşletmecisi tarafından belirlenen merkezi uzlaştırma bankasının tüm taraflarca kullanılabilmesi amacıyla, merkezi uzlaştırma bankası ile anlaşma yapılmasından,
c) Piyasa katılımcılarının sunması gereken toplam teminat tutarının doğru şekilde hesaplanmasından,
ç) Minimum teminat hesaplamalarında kullanılacak olan katılımcı bazındaki sabit teminat tutarı ile sistem kullanım anlaşmasına bağlı olarak katılımcılardan sistem kullanım anlaşmasında yer alan maksimum alış/veriş miktarları bazında talep edilecek olan minimum teminat tutarının belirlenmesinden,
d) Piyasa katılımcıları tarafından gün öncesi dengeleme faaliyetlerine ilişkin olarak sunulan minimum nakit teminat tutarı oranının belirlenmesinden,
e) Piyasa katılımcılarının, sunmaları gereken teminat tutarları hakkında düzenli ve doğru şekilde bilgilendirilmesinden,
f) Merkezi uzlaştırma bankasının, piyasa katılımcılarının sunmakla yükümlü oldukları teminat tutarları ve alacakları/borçları hakkında, düzenli ve doğru şekilde bilgilendirilmesinden,
g) TEİAŞ adına sunulan teminat mektuplarının muhafazasından ve kendisine sunulan teminat mektupları hakkında merkezi uzlaştırma bankasının bilgilendirilmesinden,
ğ) Bir piyasa katılımcısının belli bir piyasa faaliyetine ilişkin olarak sunmuş olduğu toplam teminat tutarı ve/veya minimum nakit teminat tutarının, sağlaması gereken seviyenin altına düşmesi durumunda, ilgili katılımcıya sunması gereken toplam ve/veya minimum nakit teminat tutarına ilişkin teminat tamamlama çağrısı yapılmasından,
h) Her bir katılımcının mevcut teminat tutarı ile sunmakla yükümlü olduğu teminat tutarını karşılaştırarak, gerekmesi halinde ilgili katılımcıdan ek teminat talebinde bulunulmasından,
ı) Merkezi uzlaştırma bankası tarafından sunulan teminat yönetimi ve nakit takas hizmetine ilişkin olarak, merkezi uzlaştırma bankası tarafından alınacak olan hizmet bedeline ilişkin oranlar ile merkezi uzlaştırma bankası tarafından sunulan TL cinsinden nakit teminatların nemalandırılması hizmeti karşılığında tahsil edilecek olan fon yönetim komisyonu oranın piyasa katılımcılarına duyurulmasından,
i) Kendi nam ve hesabına, merkezi uzlaştırma bankasında gerekli hesapların açılmasından,
j) Temliknameler kapsamında yapılacak ödemeler ile ilgili olarak merkezi uzlaştırma bankasının zamanında ve doğru şekilde bildirilmesinden,
sorumludur.
Piyasa katılımcılarının sorumlulukları
MADDE 121
(1) Piyasa katılımcıları;
a) Piyasa İşletmecisi tarafından belirlenen merkezi uzlaştırma bankasında kendi namına, teminat ve ödemelere ilişkin işlemlerin gerçekleşmesine yönelik olarak teminat ve nakit hesabının zamanında ve doğru şekilde açılmasından,
b) Merkezi uzlaştırma bankası tarafından sunulacak olan teminat mektubu dışındaki diğer teminatları saklama ve nakit takas hizmetine ilişkin merkezi uzlaştırma bankası-katılımcı anlaşmasının imzalanmasından,
c) Piyasa İşletmecisi tarafından avans ve fatura ödeme işlemlerinin yürütülmesi amacıyla aracı bankalarda, kendi namına, ödemelere ilişkin işlemlerin gerçekleşmesine yönelik olarak nakit hesabının zamanında ve doğru şekilde açılmasından,
ç) Piyasa İşletmecisi tarafından kendilerine bildirilen avans ödeme bildirimleri ve faturalara ilişkin olarak ödemelerin zamanında ve doğru bir şekilde yapılmasından,
d) Piyasa İşletmecisi namına sunmaları gereken teminat tutarının bu Yönetmelikte yer alan ilgili maddeler gereğince hesaplanmasından,
e) Ödeme yükümlülüklerini teminat altına almak için Piyasa İşletmecisi tarafından belirlenen merkezi uzlaştırma bankasında, adlarına açılmış olan teminat hesaplarına, Piyasa İşletmecisi tarafından bildirilen miktardaki teminatın zamanında yatırılmasından,
f) Merkezi uzlaştırma bankası tarafından sunulan teminat yönetimi ve nakit takas hizmetine ilişkin olarak kendilerinden talep edilen hizmet bedelinin merkezi uzlaştırma bankasına zamanında yatırılmasından,
sorumludur.
Merkezi uzlaştırma bankasının sorumlulukları
MADDE 122
(1) Merkezi uzlaştırma bankası;
a) Avans, fatura ve temlik ödemeleri ile teminat işlemlerinin zamanında ve doğru bir şekilde gerçekleştirilmesinden,
b) Avans, fatura ve temlik ödemeleri ile teminat işlemlerine ilişkin olarak Piyasa İşletmecisi, piyasa katılımcıları ve aracı bankalar ile iletişimi sağlayacak olan altyapının kurulması ve kurulan sistemin işletilmesinden,
c) Piyasa katılımcıları ile teminat mektubu dışındaki diğer teminatları saklama ve nakit takas hizmetine ilişkin merkezi uzlaştırma bankası-katılımcı anlaşmasının imzalanmasından,
ç) Teminat ve ödeme işlemlerinin yürütülmesi amacına yönelik olarak Piyasa İşletmecisi ile merkezi uzlaştırma bankası anlaşmasının imzalanmasından,
d) Piyasa İşletmecisi tarafından kendisine bildirilen temliknameler kapsamındaki ödemelerin doğru bir şekilde yapılmasının takibinden ve yapılan ödemelere ilişkin olarak Piyasa İşletmecisinin bilgilendirilmesinden,
e) Teminat yönetimi, avans ve fatura ödemelerine ilişkin gerçekleşen işlemlerle ilgili olarak Piyasa İşletmecisinin bilgilendirilmesinden,
f) Piyasa İşletmecisi adına sunulan teminat mektubu dışındaki tüm teminatların muhafazasından,
g) Teminatlara ilişkin gerçekleşen işlemlerin izlenmesinden,
ğ) Piyasa İşletmecisinin, piyasa katılımcılarının teminat hesaplarında gerçekleştirilen işlemler ve mevcut teminat seviyesi hakkında doğru şekilde bilgilendirilmesinden,
h) Bir piyasa katılımcısının belli bir piyasa faaliyetine ilişkin olarak sunmuş olduğu toplam teminat tutarı ve/veya minimum nakit teminat tutarının, ilgili katılımcının sağlaması gereken teminat seviyesinin altına düşmesi durumunda, ilgili katılımcıya sunması gereken toplam ve/veya minimum nakit teminat tutarına ilişkin teminat tamamlama çağrısına ilişkin olarak gerekli bildirimin Piyasa İşletmecisine yapılmasından,
ı) Piyasa katılımcıları tarafından TL cinsinden sunulan nakit teminatların nemalandırılmasından,
i) Piyasa katılımcısının temerrüde düşmesi durumunda, temerrüt cezalarının hesaplanması ve buna ilişkin olarak Piyasa İşletmecisinin bilgilendirilmesinden,
j) Piyasa katılımcıları tarafından ödenmesi gereken hizmet bedelleri ile ilgili, katılımcıların bilgilendirilmesinden,
k) Piyasa İşletmecisi tarafından, piyasa katılımcılarına ilişkin olarak kendilerine gönderilen katılımcı bazındaki ticari işlemler ve teminat kullanımı gibi ticari sır niteliğindeki bilgi ve verilerin üçüncü kişilerle paylaşılmamasından,
sorumludur.
(2) Nemalandırmaya ilişkin usul ve esaslar merkezi uzlaştırma bankasının yasal sorumluluğunda olup; söz konusu nemalandırma işlemi günün piyasa koşullarına göre en iyi gayret gösterilmek suretiyle merkezi uzlaştırma bankası tarafından gerçekleştirilir ve nema tutarı ilgili piyasa katılımcısı hesabına bir sonraki iş günü aktarılır.
Aracı bankaların sorumlulukları
MADDE 123
(1) Aracı bankalar;
a) Merkezi uzlaştırma bankası tarafından kendilerine yapılan bildirimler ile ilgili olarak, zamanında ve doğru bir şekilde, ilgili piyasa katılımcılarının bilgilendirilmesinden,
b) Piyasa katılımcısının borçlu olması durumunda, piyasa katılımcısı tarafından kendisine gönderilen ödeme tutarının zamanında ve doğru şekilde merkezi uzlaştırma bankasına iletilmesinden; piyasa katılımcısının alacaklı olması durumunda ise merkezi uzlaştırma bankası tarafından kendisine gönderilen ödeme tutarının ilgili katılımcıya zamanında ve doğru şekilde iletilmesinden,
c) Ödeme işlemlerinin zamanında ve doğru şekilde gerçeklemesine yönelik olarak merkezi uzlaştırma bankası ile haberleşmeyi ve iletişimi sağlayacak uyumlu bir sistem kurulmasından,
sorumludur.
Teminatlara ilişkin genel esaslar
MADDE 124
(1) Teminatlar, piyasa katılımcılarının piyasaya ilişkin yükümlülüklerini yerine getirememesi veya faaliyetlerini gerçekleştirememesi durumunda, katılımcılar arasındaki nakit akışının sürekliliğini; piyasa katılımcısının ödemesini zamanında gerçekleştirememesi durumunda ise alacaklı durumunda olan diğer piyasa katılımcılarının güvence altına alınmasını sağlar.
(2) Piyasa İşletmecisi, piyasa katılımcılarından, dengeleme mekanizması ve uzlaştırmaya ilişkin yükümlülüklerine karşılık teminat alır.
(3) Gerekli teminatın sağlanamaması halinde, piyasa katılımcıları ilgili piyasa faaliyetini gerçekleştiremez.
(4) Teminatlara ilişkin işlemler aşağıda belirtilen esaslara dayalı olarak yürütülür;
a) Piyasa İşletmecisi, piyasa katılımcılarının dengeleme mekanizması ve uzlaştırmadan kaynaklanan ödeme yükümlülüklerinin yerine getirilmesine ilişkin olarak piyasa katılımcılarından teminat alır. Piyasa İşletmecisi aşağıdaki durumlarda verilmiş olan teminat tutarının artırılmasını talep eder;
1) Yeni bir uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi kaydı,
2) Dengeden sorumlu gruba yeni bir piyasa katılımcısının dahil olması,
3) Üretim, otoprodüktör veya otoprodüktör grubu lisansı sahibi bir piyasa katılımcısı adına yapılmış olan sistem kullanım anlaşmasında yer alan maksimum alış/veriş kapasitesinin değişmesi,
4) Gün öncesi dengeleme kapsamında tarihsel alışkanlıklarına göre daha yüksek miktarda alım yapması,
5) Dengesizlik uzlaştırması sonuçlarına göre hesaplanan teminat gereksiniminin daha önceki faturalama dönemindeki hesaplanan gereksinimden daha yüksek olması,
6) Bir piyasa katılımcısının bir fatura dönemi içerisindeki dengesizliklerine ilişkin nihai uzlaştırma bildirimi yayınlanmamış olmasına rağmen; ilgili piyasa izleme faaliyetleri neticesinde, düştüğü dengesizlik miktarının sürekli bir şekilde artmakta olduğunun tespit edilmesi sonucunda, katılımcı riskinin mevcut teminat tutarı ile karşılanamayacağının öngörülmesi.
b) Piyasa katılımcılarının piyasa kapsamında yürütülen tüm faaliyetlere ilişkin toplam risklerini karşılayacak seviyede teminatı Yönetmeliğin ilgili maddelerinde belirtilen zaman dilimi içerisinde sunmaları esastır.
c) Piyasa katılımcılarının (a) bendinde belirtilen ticari işlemlere devam edebilmeleri için Piyasa İşletmecisi tarafından belirlenen teminatı sağlamaları esastır.
ç) Teminat ve ödeme işlemlerinin yürütülmesi amacıyla Piyasa İşletmecisi merkezi uzlaştırma bankasını kullanır.
d) Piyasa İşletmecisi ve merkezi uzlaştırma bankası arasında yapılan merkezi uzlaştırma bankası anlaşmasıyla, merkezi uzlaştırma bankasının görev ve sorumlulukları belirlenir.
e) Piyasa katılımcılarının teminat işlemlerinin yürütülmesine ilişkin olarak Piyasa İşletmecisi tarafından belirlenen merkezi uzlaştırma bankasıyla, ilgili anlaşmayı imzalayarak, çalışmaları esastır. Piyasa katılımcıları, teminatlarını birden fazla banka kullanarak sunabilir.
f) Piyasa katılımcısı tarafından sunulan teminat mektubu dışındaki tüm teminatlar, merkezi uzlaştırma bankası, teminat mektupları ise Piyasa İşletmecisi tarafından muhafaza edilir.
g) Merkezi uzlaştırma bankası, Piyasa İşletmecisi adına katılımcı bazında piyasa faaliyetlerine ilişkin kendisine sunulan teminat tutarına, Piyasa İşletmecisi lehine rehin koyar.
ğ) Piyasa katılımcısının madde 132/Ç de belirtilen süreler içerisinde avans ve fatura ödemelerini gerçekleştirememesi durumu dışında, dengeleme mekanizması ve dengesizliklerin uzlaştırılmasına ilişkin ödeme ve tahsilatlar teminatlar kullanılarak yapılamaz.
(5) Merkezi uzlaştırma bankası tarafından sunulan teminat saklama ve nakit takas hizmetine ilişkin olarak, merkezi uzlaştırma bankası tarafından alınacak olan hizmet bedeline ilişkin oranlar ile fon yönetim komisyonu oranı piyasa katılımcısı ile merkezi uzlaştırma bankası arasında imzalanacak olan merkezi uzlaştırma bankası-katılımcı anlaşmasında yer alır. Bu oranlarda değişiklik olması durumunda, Piyasa İşletmecisi değişen oranları, bu oranların geçerlilik tarihinden en geç bir ay önce PYS aracılığıyla yayınlar.
Teminat işlemlerine ilişkin süreç
MADDE 125
(1) Tüm piyasa katılımcıları, bireysel olarak, teminatlarına ilişkin işlemlerin yürütülmesi için merkezi uzlaştırma bankasında teminat hesapları açarlar. Bu hesapla ilgili tüm işlemlere ilişkin olarak Piyasa İşletmecisi tarafından merkezi uzlaştırma bankasına yetki verilir. Bu hesaba ilişkin olarak doğan faizler yasal yükümlülükler ve hizmet bedeli düşüldükten sonra, ilgili piyasa katılımcısına yansıtılır.
(2) Dengeleme mekanizması ve uzlaştırmadan kaynaklanan ödeme yükümlülüklerinin yerine getirilmesinin teminatı olarak, piyasa katılımcıları 126 ncı maddede belirtilen teminat olarak kabul edilebilecek kıymetlerden oluşan teminat mektubu dışındaki tüm teminatlarını merkezi uzlaştırma bankasına, teminat mektuplarını Piyasa İşletmecisine sunar. Piyasa katılımcısı tarafından sunulan teminat mektubu dışındaki tüm teminatlar, merkezi uzlaştırma bankası, teminat mektupları ise Piyasa İşletmecisi tarafından muhafaza edilir.
(3) Piyasa İşletmecisi her gün saat 14:30’a kadar ertesi güne ait katılımcı bazında sunulması gereken teminat tutarına ilişkin gerekli hesaplamaları yaparak, piyasa katılımcılarını ve katılımcı bazında merkezi uzlaştırma bankasını bilgilendirir.
(4) Kendisine katılımcı bazında teminat bilgileri sunulan merkezi uzlaştırma bankası, gerekli teminat tutarlarının takibini yürütür.
(5) Teminat mektupları her gün saat 10:30’a kadar Piyasa İşletmecisine, teminat mektubu dışındaki diğer teminatlar ise saat 11:00’a kadar merkezi uzlaştırma bankasına, piyasa katılımcısı tarafından sunulur.
(6) Hafta sonu veya resmi tatil günleri ile hafta sonu veya resmi tatil gününden bir önceki iş gününde yapılan teminat tamamlama çağrılarına ilişkin teminat mektupları, hafta sonu veya resmi tatil gününü takip eden birinci iş günü saat 10:30’a kadar Piyasa İşletmecisine, teminat mektubu dışındaki diğer teminatlar ise saat 11:00’a kadar merkezi uzlaştırma bankasına, katılımcı tarafından sunulur.
(7) Piyasa İşletmecisi, kendisine sunulan teminat mektubu miktarına ilişkin bilgileri katılımcı bazında merkezi uzlaştırma bankasına her gün en geç saat 10:30’a kadar bildirir.
(8) Merkezi uzlaştırma bankası piyasa katılımcıları tarafından sunulan teminat tutarına ilişkin bilgileri katılımcı bazında Piyasa İşletmecisine her gün en geç saat 11:00’a kadar bildirir.
(9) Gün öncesi dengeleme faaliyetleri kapsamında avans ödemelerinin gerçekleştirilmesini müteakiben, bir piyasa katılımcısının sunmuş olduğu minimum nakit teminat tutarı ile toplam teminat tutarının, sağlaması gereken seviyenin altına düşmesi durumunda, Piyasa İşletmecisi en geç saat 16:00’ya kadar, ilgili piyasa katılımcısına en geç ertesi gün saat 10:30’a kadar teminat mektuplarını, 11:00’a kadar ise teminat mektubu dışındaki diğer teminatlarını tamamlamasına yönelik olarak teminat tamamlama çağrısı yapar.
(10) Kendisine teminat çağrısı yapılan bir piyasa katılımcısının ilgili piyasa faaliyetlerine devam edebilmek için, öncelikle ilave teminatını teminatın niteliğine göre merkezi uzlaştırma bankası ve/veya Piyasa İşletmecisine sunması gereklidir.
Teminat olarak kabul edilebilecek kıymetler
MADDE 126
(1) Teminat olarak kabul edilebilecek kıymetler aşağıda belirtilmiştir:
a) Türk lirası,
b) Döviz (ABD doları veya AVRO),
c) Türkiye’de faaliyet gösteren mevduat bankaları ve katılım bankaları tarafından bankacılık alanına ilişkin mevzuata uygun olarak hazırlanmış olan TL veya döviz cinsinden (ABD doları veya AVRO) kesin ve süresiz teminat mektupları,
ç) Bankacılık mevzuatına göre Türkiye’de faaliyette bulunmasına izin verilen yabancı bankalar ile Türkiye dışında faaliyette bulunan banka veya benzeri kredi kuruluşlarının kontr garantisi üzerine Türkiye’de faaliyette bulunan mevduat bankaları veya katılım bankalarının düzenleyecekleri TL veya döviz cinsinden (ABD doları veya AVRO) kesin ve süresiz teminat mektupları,
d) Hamiline olmak kaydıyla Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleri.
(2) Teminatların TL karşılıklarının hesaplanması sürecinde; döviz nakit teminatlar ve döviz teminat mektupları için TCMB döviz alış kuru, devlet tahvili ve hazine bonosu için TCMB tarafından Resmî Gazete’de yayınlanan gösterge niteliğindeki fiyatlar baz alınır.
(3) Gün öncesi dengelemeye katılan piyasa katılımcılarının gün öncesi dengeleme faaliyetlerine ilişkin olarak sağlamaları gereken minimum nakit teminat tutarına ilişkin oran Piyasa İşletmecisi tarafından belirlenerek, PYS aracılığıyla bu oranın geçerlilik tarihinden en geç bir ay önce yayınlanır.
(4) Piyasa katılımcıları, sağlamaları gereken minimum nakit teminat tutarı dışındaki teminatları, bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen teminat olarak kabul edilebilecek kıymetlerden sadece biri ile sağlayabilecekleri gibi, belirtilen kıymetlerden birden fazlası ile de sağlayabilirler. Verilen teminatlar kısmen veya tamamen, teminat olarak kabul edilen diğer kıymetlerle değiştirilebilir.
(5) Teminat mektubu dışında teminat olarak kabul edilen kıymetlere ve döviz cinsinden teminat mektuplarına değerleme katsayısı uygulanır. Bu Yönetmelik kapsamında uygulanacak olan değerleme katsayısı; benzer piyasalarda uygulanan değerleme katsayıları dikkate alınarak merkezi uzlaştırma bankasının önerisi üzerine Piyasa İşletmecisi tarafından belirlenerek, PYS aracılığıyla piyasa katılımcılarına duyurulur.
(6) Teminatlarla ilgili tüm maliyetler ilgili piyasa katılımcısı tarafından karşılanır.
Minimum teminat kontrolü
MADDE 127
(1) Perakende veya toptan satış lisansı sahibi bir tüzel kişinin piyasada faaliyetlerine devam edebilmesi için sunması gereken minimum teminat tutarı aşağıdaki şekilde hesaplanır:

(2) Üretim, otoprodüktör veya otoprodüktör grubu lisansı sahibi tüzel kişinin gün öncesi planlama, gün öncesi piyasası ve dengeleme güç piyasası kapsamında faaliyetlerine devam edebilmesi için sunması gereken minimum teminat tutarı aşağıdaki şekilde hesaplanır:
a) İlgili piyasa katılımcısı tarafından yapılmış olan sistem kullanım anlaşmalarında yer alan maksimum alış/veriş kapasitesi toplamının 1000 MW’dan fazla olması durumunda:

b) İlgili piyasa katılımcısı tarafından yapılmış olan sistem kullanım anlaşmalarında yer alan maksimum alış/veriş kapasitesi toplamının 50 MW ile 1000 MW arasında olması durumunda;

c) İlgili piyasa katılımcısı tarafından yapılmış olan sistem kullanım anlaşmalarında yer alan maksimum alış/veriş kapasitesi toplamının 50 MW’ın altında olması durumunda;

(3) Bu formüllerde geçen;
MIN_TTp,g “p” piyasa katılımcısının “g” gününe ilişkin olarak sağlamakla yükümlü olduğu minimum teminat tutarını,
STT_1p,g bir piyasa katılımcısının perakende satış lisansı sahibi tüzel kişi, toptan satış lisansı sahibi tüzel kişi veya imzalamış olduğu sistem kullanım anlaşmalarında yer alan maksimum alış/veriş kapasitesi toplamı 1000 MW ve üzerinde olan üretim, otoprodüktör veya otoprodüktör grubu lisansına sahip tüzel kişi olması durumunda, “g” gününe ilişkin olarak ilgili katılımcının sunması gereken sabit teminat tutarını (TL),
KGUCp,g “g” gününde “p” piyasa katılımcısı adına kayıtlı tesislerin sistem kullanım anlaşmasında yer alan maksimum alış/veriş kapasitesinin toplamını (MW) ,
KGUC_TTp,g İmzalamış olduğun sistem kullanım anlaşmalarında yer alan maksimum alış/veriş kapasitesi toplamı 50 MW ile 1000 MW arasında olan üretim, otoprodüktör veya otoprodüktör grubu lisansına sahip tüzel kişi olan bir piyasa katılımcısından “g” gününde talep edilecek sabit teminat tutarını (TL/MW),
STT_2p,g bir piyasa katılımcısının imzalamış olduğun sistem kullanım anlaşmalarında yer alan maksimum alış/veriş kapasitesi toplamı 50 MW ve altında olan üretim, otoprodüktör veya otoprodüktör grubu lisansına sahip tüzel kişi olması durumunda, “g” gününe ilişkin olarak ilgili katılımcının sunması gereken sabit teminat tutarını (TL)
ifade eder.
(4) Herhangi bir piyasa katılımcısı tarafından sunulması gereken minimum teminat tutarı kapsamında belirlenen sabit teminat tutarları (TL), PMUM tarafından belirlenerek, bu tutarlarının geçerlilik tarihinden en geç bir ay önce PYS aracılığıyla yayımlanır.
(5) Bir piyasa katılımcısının sistem kullanım anlaşmalarında yer alan maksimum alış/veriş kapasitesinde artış olması durumunda, Piyasa İşletmecisi ilgili piyasa katılımcısını, bu değişiklik sebebiyle sunması gereken ek teminat tutarı ile ilgili olarak fatura tebliğ tarihinde bilgilendirir. Piyasa katılımcısı bu değişikliğe ilişkin olarak fatura tebliğ tarihini takip eden altı iş günü içerisinde teminat artırımı yapmakla yükümlüdür.
(6) Gün öncesi piyasası katılım anlaşmasını imzalamamış olan ve başka bir dengeden sorumlu gruba dahil olan bir piyasa katılımcısının, minimum teminat sağlama yükümlülüğü bulunmaz.
Gün öncesi dengelemede teminat kontrolü
MADDE 128
(1) Gün öncesi dengelemeye katılan bir piyasa katılımcısının gün öncesi dengeleme faaliyetlerine ilişkin olarak sunmuş olduğu tekliflerin Piyasa İşletmecisi tarafından kabul edilebilmesi için ilgili piyasa katılımcısının o güne ilişkin olarak sunmuş olduğu nakit teminat tutarının minimum nakit teminat tutarından, sunmuş olduğu toplam teminat tutarının da ilgili piyasa katılımcısının sahip olması gereken toplam teminat tutarından büyük ya da eşit olması esastır.
(2) Gün öncesi dengelemeye katılan bir piyasa katılımcısının, gün öncesi dengeleme işlemlerine devam edebilmesine ilişkin herhangi bir gün itibariyle sahip olması gereken toplam teminat tutarının hesaplanmasında kullanılacak olan gün öncesi teminat tutarı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:
(3) Bu formülde geçen;
SATp,g “p” piyasa katılımcısının, “g” gününde ticari işlem onayı vasıtasıyla gerçekleşen sistem alışlarından dolayı ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek borç tutarını (TL),
SAFt,p,u,r 96 ncı madde uyarınca hesaplanan, “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “u” uzlaştırma dönemi için geçerli “r” teklifi için uygulanacak sistem alış fiyatını (TL/MWh),
SAMt,p,u,r “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “u” uzlaştırma dönemi için geçerli “r” teklifinden dolayı gerçekleştirmiş olduğu sistem alış miktarını (MWh),
n1 “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “g” gününde yer alan “u” uzlaştırma dönemi için sistemden enerji alışı gerçekleştirmiş olduğu teklif sayısını,
m “g” günü için tanımlı teklif bölgesi sayısını,
d+1 gün öncesi dengelemeye ilişkin teminat kontrolünün yapıldığı günü,
TT_GÖp,d+1 gün öncesi dengelemeye katılan “p” piyasa katılımcısının, “d+1” gününe ilişkin gerçekleştirdiği gün öncesi dengeleme işlemleri için “d” gününde sağlamakla yükümlü olduğu teminat tutarını (TL),
k risk periyodunda yer alan gün sayısını,
ifade eder.
(4) Risk periyodunda yer alan gün sayısı, iki günden daha uzun resmi tatil günlerinde toplam resmi tatil gün sayısına iki gün eklenilmesi suretiyle hesaplanarak, resmi tatilin başlangıç tarihinin bir ay öncesinde piyasa katılımcılarına PYS aracılığıyla duyurulur. Bunun dışında, risk periyodu dört günlük bir süreyi kapsamaktadır.
Dengesizliklerin uzlaştırılmasında teminat kontrolü
MADDE 129
(1) Her bir dengeden sorumlu tarafın;
a) Yeni bir uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi kaydı,
b) Dengeden sorumlu gruba yeni bir piyasa katılımcısının dahil olması,
işlemlerinin gerçekleştirilebilmesi için, ilgili dengeden sorumlu tarafın sunmuş olduğu teminat tutarının ilgili dengeden sorumlu tarafın o gün itibariyle sahip olması gereken toplam teminat tutarından büyük ya da eşit olması esastır.
(2) Bir dengeden sorumlu tarafın, sahip olması gereken toplam teminat tutarının hesaplanmasında kullanılacak dengesizliklerin uzlaştırılmasına ilişkin teminat tutarı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:





(3) Bu formülde geçen:
EDMi,f,t,u 111 inci madde uyarınca hesaplanan, risk döneminde yer alan “i” ayı için, “f” dengeden sorumlu tarafın, “t” teklif bölgesindeki, “u” uzlaştırma dönemine ilişkin enerji dengesizliği miktarını (MWh),
SMFi,t,u risk döneminde yer alan “i” ayı ve “t” teklif bölgesi için 109 uncu madde uyarınca, “u” uzlaştırma dönemi için hesaplanan, sistem marjinal fiyatını (TL/MWh),
m
n
k İlgili fatura dönemi için toplam dengeden sorumlu taraf sayısını,
SMF_ORTi geçmiş 6 aylık risk dönemi içerisinde yer alan i ayındaki ortalama sistem marjinal fiyatını,
SMF_MAXg “g” ayına ilişkin teminat hesaplamasında kullanılan geçmiş 6 aylık risk dönemindeki maksimum aylık ortalama sistem marjinal fiyatını,
TT_DUf,g “f” dengeden sorumlu taraf niteliğinde olan “p” piyasa katılımcısının, “g” ayında, dengesizliklerin uzlaştırılmasına ilişkin sağlamakla yükümlü olduğu teminat tutarını,
RK risk katsayısını
ifade eder.
(4) Dengesizliklere ilişkin teminat tutarı, enerji açığı olan katılımcılar için hesaplanır.
(5) Piyasa katılımcısının dengesizliklerin uzlaştırılmasına ilişkin teminat hesaplamalarında, geçmiş altı ay içerisindeki, peş peşe gelen ikişer aylık toplam enerji dengesizlik miktarlarının en yükseği dikkate alınır.
(6) Kayıt işlemlerini tamamladığı tarihten itibaren faaliyetlerinde altıncı ayını tamamlamamış bir piyasa katılımcısının dengesizliklere ilişkin teminat gereksinimi aşağıdaki şekilde hesaplanır
a) Dengesizliklere ilişkinin teminat hesabının yapıldığı gün itibariyle, kayıt tarihinden itibaren faaliyetlerinde birinci ayını tamamlamamış bir katılımcıdan dengesizliklere ilişkin teminat talep edilmez.
b) Dengesizliklere ilişkinin teminat hesabının yapıldığı gün itibariyle, kayıt tarihinden itibaren faaliyetlerinde ikinci ayını henüz tamamlamamış bir katılımcıdan talep edilen teminat tutarı katılımcının bir önceki aydaki dengesizlik miktarının iki ile çarpılması ile elde edilen toplam dengesizlik miktarı ile bir önceki aya ilişkin sistem marjinal fiyatının ağırlıklı ortalamasının çarpılması ile elde edilir. Hesaplanan bu tutar daha sonra risk faktörü ile çarpılır.
c) Dengesizliklere ilişkinin teminat hesabının yapıldığı gün itibariyle, kayıt tarihinden itibaren faaliyetlerinde altıncı ayını henüz tamamlamamış bir katılımcıdan talep edilen teminat tutarı; katılımcının geçmiş aylarındaki iki aylık maksimum dengesizlik miktarı ile geçmiş aylardaki maksimum sistem marjinal fiyatının ağırlıklı ortalamasının çarpılması ile elde edilir. Hesaplanan bu tutar daha sonra risk faktörü ile çarpılır.
(7) Dengeden sorumlu taraf niteliğindeki piyasa katılımcıları, uzlaştırma bildirimlerinin yayınlanmasını müteakiben, dengesizliklerin uzlaştırılmasına ilişkin sunmaları gereken teminat tutarında artış olması durumunda, katılımcıların teminatlarını güncellemelerine ilişkin olarak fatura tebliğ tarihinde Piyasa İşletmecisi tarafından bilgilendirilir. Piyasa katılımcısı bu değişikliğe ilişkin olarak fatura tebliğ tarihini takip eden altıncı işgünü içerisinde teminat artırımı yapmakla yükümlüdür.
(8) Herhangi bir piyasa katılımcısının bir dengeden sorumlu gruba dâhil olması durumunda, dengeden sorumlu grup adına denge sorumluluğunu üstlenmiş olan dengeden sorumlu taraf, ilgili piyasa katılımcısının dengesizliklerine ilişkin teminat yükümlülüklerini de üstlenmiş olur.
(9) Risk katsayısı değerinde değişiklik olması durumunda, Piyasa İşletmecisi, yeni risk katsayısını, bu katsayının geçerlilik tarihinden en geç bir ay önce PYS aracılığıyla yayınlar.
Toplam teminat kontrolü
MADDE 130
(1) Piyasa katılımcısının gün öncesi dengeleme faaliyetlerine ilişkin olarak sunmakla yükümlü olduğu teminat tutarı günlük bazda, dengesizliklere ilişkin olarak sunmakla yükümlü olduğu teminat tutarı aylık bazda hesaplanır.
(2) Herhangi bir günde, piyasa katılımcısı tarafından sunulması gereken toplam teminat tutarı aşağıdaki şekilde hesaplanır.

(3) Bu formülde geçen:
TT_TOPp,d+1 “p” piyasa katılımcısının bir sonraki güne ilişkin olarak sunması gereken toplam teminat tutarını,
TT_GÖ p,d+1 gün öncesi piyasasına katılan “p” piyasa katılımcısının, gün öncesi dengeleme işlemlerine ilişkin “d” günü itibariyle sağlamakla yükümlü olduğu Teminat Tutarını (TL),
TT_DUf,p,g “f” dengeden sorumlu taraf niteliğinde olan “p” piyasa katılımcısının, dengesizliklerin uzlaştırılmasına ilişkin, “g” fatura döneminde yer alan avans dönemleri boyunca, sağlamakla yükümlü olduğu teminat tutarını,
MIN_TTp,g piyasa katılımcılarının “g” fatura döneminde yer alan avans dönemleri boyunca sağlamakla yükümlü olduğu minimum teminat tutarını,
TAOp 124 üncü maddede bahsedildiği şekilde, gerekmesi halinde, “p” piyasa katılımcısına uygulanacak ve varsayılan değeri 1 olan teminat artırım oranını,
ifade eder.
(4) Bir piyasa katılımcısının sunmakla yükümlü olduğu, gün öncesi dengeleme işlemlerine ilişkin teminat tutarı ile minimum teminat tutarı, ilgili piyasa katılımcısı tarafından; dengesizliklerin uzlaştırılmasına ilişkin olarak sunmakla yükümlü olduğu teminat tutarı, ilgili dengeden sorumlu taraf tarafından karşılanır.
(5) Piyasa katılımcısı tarafından sunulan toplam teminatın, katılımcının piyasa kapsamında yürüttüğü tüm faaliyetlere ilişkin toplam riskini karşılayacak seviyede olmadığının tespit edilmesi durumunda, Piyasa İşletmecisi, teminat artırım oranının artırılması yoluyla ilgili katılımcının sunması gereken teminat tutarının artırılmasını talep edebilir.
Merkezi uzlaştırma bankasına sunulan teminatların iadesi
MADDE 131
(1) Piyasa katılımcısının, merkezi uzlaştırma bankasına sunmuş olduğu teminatların toplam tutarının, piyasa katılımcısının sunması gereken toplam teminat tutarından büyük olması durumunda fazla teminat tutarı, söz konusu teminatın kısmen iadeye uygun olması durumunda ve piyasa katılımcısının talebi üzerine merkezi uzlaştırma bankası tarafından piyasa katılımcısına iade edilir.
(2) Piyasa katılımcısı tarafından gerçekleştirilecek olan nakit teminat çekme işlemleri herhangi bir iş gününde saat 14:30 ile 15:40 arasında, nakit dışı teminatların çekme işlemleri 14:30 ile 17:00 arasında gerçekleştirilebilir.
Avans ödeme bildirimleri
MADDE 132
(1) Uzlaştırma hesaplamaları sonucunda piyasa katılımcılarının gün öncesi dengeleme faaliyetlerine ilişkin olarak, bir fatura döneminin her günü için Piyasa İşletmecisine ödeyeceği ya da Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına ödenecek tutarları içeren günlük avans ödeme bildirimi, gün öncesi dengeleme faaliyetlerinin tamamlanmasını müteakiben en geç saat 14:30’da günlük bazda, Piyasa İşletmecisi tarafından merkezi uzlaştırma bankası ile ilgili piyasa katılımcılarına duyurulur.
(2) Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına duyurulan avans ödeme bildirimi aşağıda yer alan kalemleri içerir:
a) Uzlaştırma dönemi bazında gün öncesi dengeleme kapsamında piyasa katılımcılarının sisteme satışlarına ilişkin enerji miktarı ve alacak dökümü,
b)Uzlaştırma dönemi bazında gün öncesi dengeleme kapsamında piyasa katılımcılarının sistemden alışlarına ilişkin enerji miktarı ve borç dökümü.
(3) Piyasa İşletmecisi tarafından merkezi uzlaştırma bankasına duyurulan avans ödeme bildirimi aşağıda yer alan kalemleri içerir:
a) Gün öncesi dengeleme kapsamında piyasa katılımcılarının sisteme satışlarına ilişkin alacak dökümü,
b) Gün öncesi dengeleme kapsamında piyasa katılımcılarının sistemden alışlarına ilişkin borç dökümü.
Aynı Yönetmeliğe 132 nci maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki 132/A, 132/B, 132/C, 132/Ç, 132/D, 132/E, 132/F maddeleri ve 132 nci maddeden önce gelmek üzere “Üçüncü Bölüm” olarak “Avans Ödeme Bildirimleri, Uzlaştırma Bildirimleri, Faturalama, Ödemeler, Ödemelerin Yapılmaması” başlığı eklenmiştir.
Uzlaştırma bildirimleri
MADDE 132/A
(1) Uzlaştırma hesaplamaları sonucunda piyasa katılımcılarının her fatura dönemi için Piyasa İşletmecisine ödeyeceği ya da Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına ödenecek tutarları içeren ön uzlaştırma bildirimi, fatura dönemini takip eden ayın altıncı günü, nihai uzlaştırma bildirimi ise, fatura dönemini takip eden ayın onbirinci günü, PYS aracılığı ile ilgili piyasa katılımcılarına duyurulur.
(2) Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına duyurulan ön uzlaştırma bildirimi aşağıda yer alan kalemleri içerir:
a) Uzlaştırma dönemi bazında gün öncesi dengeleme kapsamında piyasa katılımcılarının sisteme satışlarına ilişkin enerji miktarı ve alacak dökümü,
b) Uzlaştırma dönemi bazında gün öncesi dengeleme kapsamında piyasa katılımcılarının sistemden alışlarına ilişkin enerji miktarı ve borç dökümü,
c) Uzlaştırma dönemi bazında dengeleme güç piyasası kapsamında kabul edilen yük alma tekliflerine ilişkin enerji miktarı ve alacak dökümü,
ç) Uzlaştırma dönemi bazında dengeleme güç piyasası kapsamında kabul edilen yük atma tekliflerine ilişkin enerji miktarı ve borç dökümü,
d) Uzlaştırma dönemi bazında, ilgili katılımcıya ait uzlaştırmaya esas ikili anlaşma bildirim miktarları dökümü,
e) Uzlaştırma dönemi ve teklif bölgesi bazında iletim sistemi veriş miktarı dökümü,
f) Uzlaştırma dönemi ve teklif bölgesi bazında iletim sisteminden çekiş miktarı dökümü.
(3) Bu maddenin ikinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde yer alan bilgiler gün öncesi dengelemeye katılan piyasa katılımcılarına, (c) ve (ç) bentlerinde yer alan bilgiler dengeleme güç piyasasına katılan piyasa katılımcılarına, (d), (e) ve (f) bentlerinde yer alan bilgiler dengeden sorumlu taraf niteliği taşıyan piyasa katılımcılarına sunulan uzlaştırma bildirimlerinde yer alır.
(4) Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına duyurulan nihai uzlaştırma bildirimi, aşağıda yer alan kalemleri içerir:
a) Uzlaştırma dönemi bazında gün öncesi dengeleme kapsamında piyasa katılımcılarının sisteme satışlarına ilişkin enerji miktarı ve alacak dökümü,
b) Uzlaştırma dönemi bazında gün öncesi dengeleme kapsamında piyasa katılımcılarının sistemden alışlarına ilişkin enerji miktarı ve borç dökümü,
c) Gün öncesi dengeleme faaliyetlerine ilişkin piyasa katılımcılarına tahakkuk ettirilecek piyasa işletim ücreti,
ç) Uzlaştırma dönemi bazında dengeleme güç piyasası kapsamında kabul edilen yük alma tekliflerine ilişkin enerji miktarı ve alacak dökümü,
d) Uzlaştırma dönemi bazında dengeleme güç piyasası kapsamında kabul edilen yük atma tekliflerine ilişkin enerji miktarı ve borç dökümü,
e) Dengeleme güç piyasası faaliyetlerine ilişkin piyasa katılımcılarına tahakkuk ettirilecek piyasa işletim ücreti,
f) Uzlaştırma dönemi ve teklif bölgesi bazında enerji fazlasına ilişkin alacak dökümü,
g) Uzlaştırma dönemi ve teklif bölgesi bazında enerji açığına ilişkin borç dökümü,
ğ) Geçmişe dönük düzeltme kalemi,
h) Sıfır bakiye düzeltme kalemi,
ı) Süresinde ödenmeyen alacaklar payı,
i) Dengesizliklerin uzlaştırılması faaliyetlerine ilişkin dengeden sorumlu taraflara tahakkuk ettirilecek piyasa işletim ücreti,
j) Uzlaştırma dönemi bazında, ilgili katılımcıya ait uzlaştırmaya esas ikili anlaşma bildirim miktarları dökümü,
k) Uzlaştırma dönemi ve teklif bölgesi bazında uzlaştırmaya esas veriş miktarı dökümü,
l) Uzlaştırma dönemi ve teklif bölgesi bazında uzlaştırmaya esas çekiş miktarı dökümü.
(5) Bu maddenin dördüncü fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan bilgiler gün öncesi dengelemeye katılan piyasa katılımcılarına, (ç), (d) ve (e) bentlerinde yer alan bilgiler dengeleme güç piyasasına katılan piyasa katılımcılarına, kalan diğer bentlerinde yer alan bilgiler dengeden sorumlu taraf niteliği taşıyan piyasa katılımcılarına sunulan uzlaştırma bildirimlerinde yer alır.
(6) Uzlaştırma sonucunda Piyasa İşletmecisi tarafından yapılan nihai uzlaştırma bildiriminde yer alan tutarlar içerisinde mevzuat gereği olan vergi ve harçlar da yer alır.
Uzlaştırma bildirimlerine ilişkin düzeltmeler
MADDE 132/B
(1) Piyasa katılımcılarının uzlaştırma bildirimlerinde tespit ettikleri maddi hatalara ilişkin itirazlarının, ilgili fatura dönemine ait işlemler kapsamında değerlendirmeye alınabilmesi için, ön ve nihai uzlaştırma bildirimlerine yapılacak itirazın bildirimlerin yapıldığı ayın onikinci günü saat 16:00’a kadar yapılması gerekir. İtirazların Piyasa İşletmecisi tarafından ayın ondördüncü günü 16:00’a kadar uygun bulunması halinde, faturalar düzeltilmiş bildirim miktarları esas alınarak düzenlenir. İtirazların ayın ondördüncü günü saat 16:00’a kadar sonuçlandırılamaması halinde 133 üncü maddedeki süreç uygulanır. İtirazın uygun bulunmaması durumunda da, bu süre içerisinde piyasa katılımcısına bilgi verilir.
Faturalama
MADDE 132/C
(1) Piyasa İşletmecisi, bildirimlerin yapıldığı ayın onbeşinci gününden itibaren yedi gün içinde, geçerli nihai uzlaştırma bildiriminde yer alan tutarlar veya nihai uzlaştırma bildirimine yapılan itirazın kabul edildiği hallerde düzeltilmiş tutarlara göre faturaları düzenler. PYS’de faturanın yayımlanma tarihi, fatura tebliğ tarihi olarak kabul edilir.
(2) Gün öncesi dengeleme faaliyetleri, dengeleme güç piyasası faaliyetleri ve dengesizliklerin uzlaştırılmasına ilişkin tek bir fatura düzenlenir ve ilgili piyasa faaliyetiyle iştigal eden piyasa katılımcılarına faturaları Piyasa İşletmecisi tarafından gönderilir.
(3) Piyasa İşletmecisi, bildirimlerin yapıldığı ayın onbeşinci gününden itibaren, katılımcının ilgili piyasa faaliyetlerine ilişkin düzenlenmiş olan faturalara istinaden borç/alacak bilgilerini merkezi uzlaştırma bankasına bildirir.
(4) Ödeme yapılacak piyasa katılımcıları, bildirimlerin yapıldığı ayın onbeşinci gününden itibaren yedi gün içinde, geçerli nihai uzlaştırma bildiriminde yer alan tutarlara veya nihai uzlaştırma bildirimine yapılan itirazın kabul edildiği hallerde düzeltilmiş tutarlara göre ve gün öncesi dengeleme faaliyetleri, dengeleme güç piyasası faaliyetleri ve dengesizliklerin uzlaştırılmasına ilişkin düzenlenen faturayı Piyasa İşletmecisine gönderir.
Ödemeler ve tahsilat
MADDE 132/Ç
(1) Gün öncesi dengeleme faaliyetlerine ilişkin Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına iletilen günlük avans ödeme bildirimlerinde yer alan bedeller, piyasa katılımcıları tarafından Piyasa İşletmecisinin merkezi uzlaştırma bankasındaki hesabına aracı bankalar kullanılarak bir sonraki iş günü en geç saat 15:00’a kadar ödenir.
(2) Gün öncesi dengeleme faaliyetlerine ilişkin günlük avans ödeme bildiriminde yer alan ve Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına ödenecek olan bedeller, piyasa katılımcılarına Piyasa İşletmecisinin merkezi uzlaştırma bankasındaki hesabından, aracı bankalar kullanılarak bir sonraki iş günü en geç saat 17:00’a kadar ödenir.
(3) Hafta sonu veya resmi tatil gününden bir önceki iş gününde gönderilen günlük avans ödeme bildirimlerine ilişkin piyasa katılımcıları tarafından Piyasa İşletmecisine yapılacak olan ödemeler, hafta sonu veya resmi tatil gününü takip eden ilk iş günü, en geç saat 15:00’e kadar gerçekleştirilir.
(4) Hafta sonu veya resmi tatil gününden bir önceki iş gününde gönderilen günlük avans ödeme bildirimlerine ilişkin Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına yapılacak olan ödemeler, hafta sonu veya resmi tatil gününü takip eden ilk iş günü en geç saat 17:00’a kadar gerçekleştirilir.
(5) Hafta sonu veya resmi tatil günlerinde gönderilen günlük avans ödeme bildirimlerine ilişkin piyasa katılımcıları tarafından Piyasa İşletmecisine yapılacak olan ödemeler, hafta sonu veya resmi tatil gününü takip eden ikinci iş günü, en geç saat 15:00’e kadar gerçekleştirilir.
(6) Hafta sonu veya resmi tatil günlerinde gönderilen günlük avans ödeme bildirimlerine ilişkin Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına yapılacak olan ödemeler, hafta sonu veya resmi tatil gününü takip eden ikinci iş günü en geç saat 17:00’a kadar gerçekleştirilir.
(7) Piyasa İşletmecisi ve piyasa katılımcıları tarafından gerçekleştirilen ödemelere ilişkin olarak merkezi uzlaştırma bankasından elektronik ortamda alınan dekontlar, ödeme alındı makbuzu yerine geçer ve ay sonunda uzlaştırmaya ilişkin olarak piyasa katılımcılarına veya Piyasa İşletmecisine iletilen faturanın ilgili kısmı avans olarak ödenmiş kabul edilir.
(8) Piyasa katılımcılarına uzlaştırmaya ilişkin iletilen faturaların bedelleri, gün öncesi dengeleme faaliyetlerine ilişkin avans ödemeleri toplamı fatura bedelinden düşülmek kaydı ile piyasa katılımcıları tarafından aracı bankalar aracılığıyla Piyasa İşletmecisinin merkezi uzlaştırma bankasındaki hesabına en geç fatura tebliğ tarihini takip eden altıncı iş günü ödenir.
(9) Piyasa katılımcıları tarafından Piyasa İşletmecisine iletilen faturaların bedelleri, gün öncesi dengeleme faaliyetlerine ilişkin avans ödemeleri toplamı fatura bedelinden düşülmek kaydı ile Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına en geç fatura tebliğ tarihini takip eden yedinci iş günü içerisinde, fatura tebliğ tarih ve sırasına göre, Piyasa İşletmecisinin merkezi uzlaştırma bankasındaki hesabından, aracı bankalar kullanılarak ödenir.
(10) Merkezi uzlaştırma bankası, sunmuş olduğu teminat yönetimi ve nakit takas hizmetine ilişkin olarak katılımcıların ödemesi gereken hizmet bedellerini, aylık bazda piyasa katılımcılarına bildirir. Merkezi uzlaştırma bankası tarafından piyasa katılımcılarına iletilen hizmet bedelleri, bu bedelin tebliğ tarihini takip eden altı iş günü içerisinde merkezi uzlaştırma bankasına ödenir.
(11) Piyasa katılımcıları, merkezi uzlaştırma bankası tarafından kendilerine yapılacak avans ve fatura ödemelerine ilişkin olarak tek bir aracı banka ile çalışırlar, merkezi uzlaştırma bankasına yapacakları ödemelere ilişkin olarak birden fazla banka ile çalışabilirler. Piyasa katılımcıları, merkezi uzlaştırma bankası tarafından kendilerine yapılacak avans ve fatura ödemelerine ilişkin birlikte çalışacakları aracı bankayı merkezi uzlaştırma bankasına ve Piyasa İşletmecisine yazılı olarak bildirir ve söz konusu bankayı değiştirmeleri durumunda, Piyasa İşletmecisine en kısa sürede bildirimde bulunur.
(12) Merkezi uzlaştırma bankası ve aracı bankalar tarafından teminatlar ve avans/fatura ödemelerine ilişkin olarak kullanılan bilgisayar, yazılım ya da teknolojik altyapının beklenmedik bir şekilde arızalanması ve bu Yönetmelik hükümleri doğrultusunda tamamlanması gereken süreçlerin belirlenmiş olan süre zarfında tamamlanmayacağının ortaya çıkması durumunda, aracı banka merkezi uzlaştırma bankasını, merkezi uzlaştırma bankası Piyasa İşletmecisini ivedilikle bilgilendirir. Bu durumda, Piyasa İşletmecisi, süreçlerin tamamlanabilmesi için yeni süreler belirler ve bu değişikliklerle ilgili piyasa katılımcılarını bilgilendirir.
(13) Bu maddenin 12 nci fıkrasında belirtilen sebeplerden ötürü merkezi uzlaştırma bankası, aracı bankalar ve Piyasa İşletmecisinin teminat ve ödeme işlemlerine ilişkin olarak yükümlülüklerini yerine getirmemeleri durumunda taraflara uygulanacak yaptırımlar, ilgili taraflar arasında yapılan anlaşmalarda yer alır.
Avans ödemelerinin yapılmaması
MADDE 132/D
(1) Piyasa katılımcısının, söz konusu avans ödemesini, gün öncesi dengeleme faaliyetinin gerçekleştiği günü takip eden işgünü en geç saat 15:00’a kadar gerçekleştirmemesi durumunda piyasa katılımcısının temerrüde düştüğü kabul edilir.
(2) Piyasa katılımcısının, sunması gereken toplam teminat tutarının üzerinde TL cinsinden nakit teminatının bulunması ve sunması gereken toplam tutarın üzerinde olan teminat tutarının ilgili avans ödeme bildirimine ilişkin katılımcının borcunu karşılayacak seviyede olması durumunda, katılımcının borcu, sunması gereken toplam teminat tutarının üzerindeki nakit teminattan otomatik olarak karşılanır ve katılımcı temerrüde düşmez.
(3) Piyasa katılımcısının söz konusu avans ödemesini bahsedilen zaman süresi içerisinde yapmaması ve ilgili tutarın katılımcının toplam teminatının üzerindeki nakit teminatından karşılanamaması durumunda, karşılanamayan miktara temerrüt faizi uygulanır. Katılımcıya uygulanan temerrüt faizi oranı, gün öncesi dengeleme faaliyetinin gerçekleştiği günü takip eden işgünü saat 15:00’dan sonra yapılan ödemeler için, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen faiz oranının %50’si, gün öncesi dengeleme faaliyetinin gerçekleştiği günü takip eden işgünü saat 17:00’dan sonra yapılan ödemeler içinse aynı maddeye göre belirlenen faiz oranıdır. Temerrüt faizine ilişkin bedeller her ay sonu itibariyle ilgili piyasa katılımcısına faturalanır.
(4) Gün öncesi dengeleme faaliyetinin gerçekleştiği günü takip eden işgünü saat 15:00’dan sonra yapılan ödemeler için bir piyasa katılımcısı tarafından ödenmesi gereken tutara uygulanan temerrüt faizine ilişkin olarak Piyasa İşletmecisi tarafından elde edilen gelir, ay sonunda diğer piyasa katılımcılarına sıfır bakiye düzeltme katsayısı oranında yansıtılır.
(5) Piyasa İşletmecisinin piyasa katılımcılarına ödeme yapacağı avans bedelini, ilgili gün içerisinde en geç saat 17:00’a kadar ödememesi halinde, ödenmesi gereken tutara temerrüt faizi uygulanır. Piyasa İşletmecisine uygulanan temerrüt faizi oranı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen faiz oranıdır. Temerrüt faizine ilişkin bedeller her ay sonu itibariyle Piyasa İşletmecisine faturalanır.
(6) Piyasa katılımcısının söz konusu avans ödemesini en geç saat 15:00’a kadar yapmaması ve ilgili tutarın katılımcının toplam teminatının üzerindeki nakit teminatından karşılanamaması durumunda, herhangi bir ihbara gerek kalmaksızın katılımcının teminatı borçlarına mahsup edilir.
(7) Piyasa katılımcısına, ödemesi yapılmamış avans tutarında kullanılan teminatın, ertesi güne ilişkin sunması gereken teminat tutarı seviyesine kadar tamamlanması uyarısı, Piyasa İşletmecisi tarafından, en geç saat 16:00’a kadar yapılarak, katılımcının en geç bir sonraki iş günü saat 10:30’a kadar teminat mektuplarını, 11:00’a kadar ise teminat mektubu dışındaki diğer teminatlarını tamamlaması istenir.
(8) Piyasa katılımcısının uyarıya rağmen, bahsedilen zaman süreci içerisinde teminatını tamamlamaması durumunda, söz konusu piyasa katılımcısının ertesi güne ilişkin olarak sunduğu teklif gün öncesi dengeleme kapsamında değerlendirilmez.
(9) Ödemeler ve teminatlara ilişkin yükümlülüklerin madde 132/Ç de belirtilen süreler içinde Piyasa İşletmecisi ve/veya merkezi uzlaştırma bankası tarafından kullanılan bilgisayar, yazılım ya da teknolojik altyapının beklenmedik bir şekilde arızalanması ve merkezi uzlaştırma bankasıyla ilgili olan arızaların Piyasa İşletmecisine geçerli sebeplerle raporlanması halinde, Piyasa İşletmecisi ve piyasa katılımcısına temerrüt faizi uygulanmaz.
(10) Piyasa katılımcısına uygulanacak asgari temerrüt matrahı ve temerrüt faizi Piyasa İşletmecisi tarafından PYS aracılığıyla duyurulur. Asgari temerrüt matrahının altındaki tutarlara temerrüt cezası uygulanmaz.
Fatura ödemelerinin yapılmaması
MADDE 132/E
(1) Piyasa katılımcısının, söz konusu fatura bedelini, fatura tebliğ tarihini takip eden altı iş günü içerisinde ödememesi halinde, ödenmesi gereken tutara temerrüt faizi uygulanacaktır. Temerrüt faizi oranı, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen faiz oranıdır. Temerrüt faizine ilişkin bedeller her ay sonu itibariyle ilgili piyasa katılımcısına faturalanır.
(2) Piyasa İşletmecisinin piyasa katılımcılarına ödeme yapacağı fatura bedelini, fatura tebliğ tarihini takip eden yedi iş günü içerisinde ödememesi halinde, ödenmesi gereken tutara temerrüt faizi uygulanacaktır. Temerrüt faizi oranı, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen faiz oranıdır. Temerrüt faizine ilişkin bedeller her ay sonu itibariyle Piyasa İşletmecisine faturalanır.
(3) Piyasa katılımcısının, söz konusu fatura bedelini, fatura tebliğ tarihini takip eden altı iş günü içerisinde ödememesi durumunda, piyasa katılımcısının temerrüt durumuna düştüğü kabul edilir. Temerrüt durumuna düşen piyasa katılımcısına ilişkin olarak, yasal yollar saklı kalmak üzere aşağıdaki işlemler yapılır:
a) Piyasa katılımcısının yatırmış olduğu teminat ödenmeyen fatura tutarı kadar Piyasa İşletmecisinin bilgisi dâhilinde merkezi uzlaştırma bankası tarafından kullanılarak borçlarına mahsup edilir,
b) Piyasa katılımcısına, ödenmeyen fatura tutarı kadar merkezi uzlaştırma bankası tarafından kullanılan teminatın başlangıç teminatı seviyesine kadar tamamlanması uyarısı, Piyasa İşletmecisi tarafından en geç saat 16:00’ya kadar yapılarak, katılımcının bir sonraki iş günü saat 10:30’a kadar teminat mektuplarını, 11:00’a kadar ise teminat mektubu dışındaki diğer teminatlarını tamamlaması istenir,
c) Kendisine teminat çağrısı yapılan bir piyasa katılımcısının yeterli miktarda teminatı sunmaması durumunda, katılımcı gün öncesi planlama, gün öncesi piyasası ve dengeleme güç piyasası kapsamında faaliyetlerine devam edemez.
(4) Yukarıda yer alan uyarıya rağmen, piyasa katılımcısının temerrüde düşmesinden sonraki beş iş günü içerisinde teminatını tamamlamamış olması durumunda, söz konusu piyasa katılımcısı ile ilgili olarak;
a) Piyasa katılımcısının portföyünde yer alan ve kendi tüzel kişiliğine ait olmayan serbest tüketiciler ve ilgili dağıtım şirketinin enerji sağladığı serbest olmayan tüketiciler hariç olmak üzere, portföyünde bulunan tüm uzlaştırmaya esas veriş çekiş birimlerine ilişkin olarak, sisteme dağıtımdan bağlı olması durumunda ilgili dağıtım şirketine, iletimden bağlı olması durumunda TEİAŞ’a, Piyasa İşletmecisi tarafından ilgili katılımcının sistem bağlantısının kesilmesi için bilgi verilir,
b) Piyasa katılımcısı hakkında ivedilikle Kuruma bilgi verilir ve mevzuata uyulmaması kapsamında Kanunun 11 inci maddesi çerçevesindeki gerekli yaptırımlar Kurum tarafından başlatılır,
c) Piyasa katılımcısının satıcı olduğu uzlaştırmaya esas ikili anlaşma bildirimleri iptal edilir ve ilgili taraflara bilgi verilir,
ç) Piyasa katılımcısının adına kayıtlı serbest tüketicilerin kayıtları silinir ve ilgili serbest tüketicilere bilgi verilir,
d) Takip eden fatura döneminin son ödeme tarihi itibariyle tüm muaccel borçlarını aşan teminat tutarının artan kısmı piyasa katılımcısına iade edilir,
e) Teminat tutarının piyasa katılımcısının Piyasa İşletmecisine olan tüm muaccel borçlarını karşılamaması durumunda, eksik olan kısım süresinde ödenmeyen alacaklar payı adı altında diğer piyasa katılımcılarına sıfır bakiye düzeltme katsayısı oranında yansıtılır,
f) Teminat tutarı üzerindeki süresinde ödenmeyen alacaklar için temerrüt faizi hesaplanmasına devam edilir ve tahsilat için yasal yollara başvurulur,
g) Diğer piyasa katılımcılarına yansıtılan alacakların, ileri bir tarihte tahsil edilmesi halinde; tahsil edilen tüm tutar, borcun yansıtılmış olduğu piyasa katılımcılarına, borcun paylaştırıldığı oranda yansıtılır.
(5) Ödemeler ve teminatlara ilişkin yükümlülüklerin madde 132/Ç de belirtilen süreler içinde Piyasa İşletmecisi ve merkezi uzlaştırma bankası tarafından kullanılan bilgisayar, yazılım ya da teknolojik altyapının beklenmedik bir şekilde arızalanması ve merkezi uzlaştırma bankasıyla ilgili olan arızaların Piyasa İşletmecisine geçerli sebeplerle raporlanması halinde, Piyasa İşletmecisi ve piyasa katılımcısına temerrüt faizi uygulanmaz.
(6) Piyasa katılımcısına uygulanacak asgari temerrüt matrahı ve temerrüt faizi Piyasa İşletmecisi tarafından PYS aracılığıyla duyurulur. Asgari temerrüt matrahının altındaki tutarlara temerrüt cezası uygulanmaz.
Merkezi uzlaştırma bankasına hizmet komisyonu ödemelerinin yapılmaması
MADDE 132/F
Piyasa katılımcısının, söz konusu aylık hizmet komisyonunu, tebliğ tarihini takip eden altı iş günü içerisinde ödememesi durumunda uygulanacak hükümler piyasa katılımcısı ile merkezi uzlaştırma bankası arasında yapılacak olan merkezi uzlaştırma bankası-katılımcı anlaşmasında yer alır.
Aynı Yönetmeliğin Yedinci Kısmının Üçüncü Bölümü, “Dördüncü Bölüm” olarak değiştirilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin 133 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “8 gün” ibaresi “60 gün” olarak değiştirilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin 134 üncü maddesinin birinci fıkrasının üçüncü cümlesinde yer alan “düzeltmeye ilişkin yazılı bildirimin yapıldığı tarihten sonraki ilk” ibaresi “itiraza konu olan faturanın tebliğ tarihini takip eden üçüncü” olarak değiştirilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin geçici 4 üncü maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir
Teminat ve Avans Ödemeleri
GEÇİCİ MADDE 4
(1) Teminat mekanizmasının alt yapısının kurulması ve işlerlik kazanmasına kadar piyasa katılımcılarının teminat sağlamaması, ilgili organize toptan elektrik piyasası faaliyetlerine katılmaları önünde engel teşkil etmez. Teminatın sağlanmaması, piyasa katılımcıları ve dengeden sorumlu tarafların bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerine ilişkin ödeme yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz. Teminat ve avans ödemeleri mekanizmasının alt yapısının kurulması ve işlerlik kazanmasına ilişkin çalışmalar 28/2/2011 tarihine kadar tamamlanır.”
Aynı Yönetmeliğin geçici 6 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
GEÇİCİ MADDE 6
(1) Bu Yönetmeliğin yayımlandığı tarihte sayaçları ilgili dengeleme biriminin bağımsız olarak ölçülebilmesini sağlayacak yerde bulunmayan dengeleme birimlerinin, dengeleme birimi olarak faaliyetlerini sürdürebilmeleri için sayaç yerlerini 31/12/2010 tarihine kadar ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde ve ilgili dengeleme biriminin bağımsız olarak ölçülmesini sağlayacak şekilde değiştirmeleri esastır. Belirtilen süre içinde sayaç yerlerini değiştirmeyen üretim tesisleri 31/12/2010 tarihinden itibaren sadece uzlaştırmaya esas veriş çekiş birimi olarak faaliyetlerini sürdürebilirler.”
Aynı Yönetmeliğin geçici 8 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
GEÇİCİ MADDE 8
(1) TEİAŞ ve dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler 1/4/2012 tarihine kadar OSOS kurulmasına ilişkin çalışmalarını tamamlar. Bu sürenin bitimine kadar, TEİAŞ ve dağıtım lisansı sahibi tüzel kişilerden OSOS kurulum işlemlerini tamamlayamamış olanlara bu Yönetmeliğin 81 inci maddesinin altıncı ve yedinci fıkralarında belirtilen hükümler uygulanır.”
Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici maddeler eklenmiştir.
Mevcut sayaçların OSOS kaydı
GEÇİCİ MADDE 12
(1) İlgili dağıtım şirketi tarafından OSOS sisteminin işler hale getirilmesini müteakip, söz konusu tarihte kaydı yapılmış olan fakat Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerinin Kapsamına ve Sayaç Değerlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar uyarınca OSOS kapsamına dâhil olan sayaçlar için bu usul ve esas uyarınca görevlerini ve sorumluluklarını yerine getirmeleri için sorumlu tüzel kişilere durumun tebliğini takiben üç ay süre tanınır. Bu süre sonunda dağıtım şirketi tarafından sayaçların OSOS ile iletişim kurulması için gerekli test işlemleri gerçekleştirilir. Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerinin Kapsamına ve Sayaç Değerlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar uyarınca OSOS kapsamına dâhil olan sayaçlar için bu usul ve esaslar uyarınca sayaç üzerinde yer alacak uzaktan haberleşme donanımının testleri de bu esnada gerçekleştirilir. Söz konusu testin başarılı olmaması halinde OSOS sistemine dâhil edilemeyen sayaçların kaydı silinir. Sayaç kaydı silinen katılımcı, yükümlülüklerini yerine getirdiği ayı takip eden ayın ilk günü saat 00:00 dan itibaren kayda alınır.
(2) TEİAŞ tarafından kurulan OSOS sistemi kapsamına Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerinin Kapsamına ve Sayaç Değerlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar uyarınca dâhil olması gerekip, önceden kaydı yapılmış olan sayaçlar için ise bu usul ve esaslar uyarınca belirlenen görevlerini ve sorumluluklarını yerine getirmeleri gereken ilgili taraflara üç ay süre tanınır. Bu süre sonunda TEİAŞ tarafından OSOS ile iletişim kurulması için gerekli test işlemleri gerçekleştirilir. Söz konusu testin başarılı olmaması halinde OSOS sistemine dâhil edilemeyen sayaçların kaydı silinir. Sayaç kaydı silinen katılımcı, yükümlülüklerini yerine getirdiği ayı takip eden ayın ilk günü saat 00:00 dan itibaren kayda alınır.
“OSOS’un kurulu olmadığı dönemde sayaç kayıtları
GEÇİCİ MADDE 13
(1) Dağıtım şirketi tarafından tesis edilip işletilecek OSOS’un kurulu olmaması halinde Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerinin Kapsamına ve Sayaç Değerlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar uyarınca sayaç üzerinde yer alacak uzaktan haberleşme donanımını sağlamakla sorumlu olan tarafın bu sorumluluğunu yerine getirip getirmediği, OSOS’un kurulmasını müteakip yapılacak olan OSOS ile iletişim kurulmasına dair testler esnasında değerlendirilecektir. OSOS kurulana kadar yapılacak sayaç kayıtlarında, ilk endeks tespit protokolü ile ölçüm sistemlerinin test tutanağı yeterli kabul edilir.
(2) Bölgesinde bulunan serbest tüketiciye perakende satış anlaşması kapsamında kurulca onaylanmış perakende satış tarifeleri dışında, ikili anlaşma ile enerji satmak isteyen perakende satış lisansı sahibi dağıtım şirketi, madde 30/A uyarınca kayıt olması gereken bu şekilde tedarik yaptığı tüketicilere dair uzlaştırmaya esas veriş çekiş birimi kayıtlarını yaptırmak üzere 30/11/2010 tarihine kadar Piyasa İşletmecisine başvuracaktır. Piyasa İşletmecisi söz konusu başvurulara ilişkin kayıtları 30/4/2011 tarihine kadar tamamlar.”
“Risk Katsayısı
GEÇİCİ MADDE 14
(1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte geçerli olan Risk Katsayısı 1,5’dir.”
“Minimum nakit teminat tutarı
GEÇİCİ MADDE 15
(1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte geçerli olan ve katılımcılar tarafından gün öncesi dengeleme faaliyetlerine ilişkin sunulması gereken minimum nakit teminat tutarı hesaplamalarında kullanılan minimum nakit teminat oranı %50’dir.”
“Teminat mektubu miktarı
GEÇİCİ MADDE 16
(1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte geçerli olan ve katılımcılar tarafından sunulması gereken teminat mektubunun, toplam teminat tutarı içersindeki oranı azami %25’dir.”
“Minimum teminat tutarı hesaplamaları
GEÇİCİ MADDE 17
(1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte geçerli olan ve minimum teminat tutarı hesaplamalarında kullanılacak olan sabit teminat tutarı (STT_1) piyasa katılımcısının perakende, toptan satış lisansı sahibi tüzel kişi veya imzalamış olduğu sistem kullanım anlaşmalarında yer alan maksimum alış/veriş kapasitesi toplamı 1000 MW ve üzerinde olan üretim, otoprodüktör veya otoprodüktör grubu lisansına sahip tüzel kişi olması durumunda 200.000 TL’dir.
(2) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte geçerli olan ve minimum teminat tutarı hesaplamalarında kullanılacak olan sabit teminat tutarı (STT_2) piyasa katılımcısının, imzalamış olduğu sistem kullanım anlaşmalarında yer alan maksimum alış/veriş kapasitesi toplamı 50 MW ve altında olan üretim, otoprodüktör veya otoprodüktör grubu lisansına sahip tüzel kişi olması durumunda 10.000 TL’dir.
(3) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte geçerli olan ve minimum teminat tutarı hesaplamalarında kullanılacak olan sabit teminat tutarı (TT_KGUC) piyasa katılımcısının, imzalamış olduğu sistem kullanım anlaşmalarında yer alan maksimum alış/veriş kapasitesi toplamı 50 MW ile 1000 MW arasında olan üretim, otoprodüktör veya otoprodüktör grubu lisansına sahip tüzel kişi olması durumunda, 200 TL/MW’dır.”
“Asgari temerrüt matrahı ve asgari temerrüt faizi tutarı
GEÇİCİ MADDE 18
(1) Bu Yönetmeliğin 137 inci maddesi kapsamında Piyasa İşletmecisi tarafından PYS aracılığıyla duyuruluncaya kadar, asgari temerrüt matrahı 50 TL ve asgari temerrüt faizi tutarı 5 TL olarak uygulanır.”
“Merkezi uzlaştırma bankası olarak çalışılacak bankanın belirlenmesi
GEÇİCİ MADDE 19
(1) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren, bir ay içerisinde, bu Yönetmelikte yer alan merkezi uzlaştırma bankasına ait görevleri yerine getirmek ve teminat mekanizmasının işletilmesi ve ödemelerin zamanında ve doğru bir şekilde gerçekleştirilerek, piyasadaki nakit akışının sürekli bir şekilde sağlanması amacına yönelik olarak, Piyasa İşletmecisi ile piyasa katılımcıları tarafından kullanılacak olan merkezi uzlaştırma bankası olarak İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş. arasında beş yıl süreli merkezi uzlaştırma bankası anlaşması imzalanır.”
Bu Yönetmeliğin;
a) 8, 9 ve 10 uncu maddeleri bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden 1 ay sonra,
b) 21 inci maddesi bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden 2 ay sonra,
c) 13 üncü maddesi Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerinin Kapsamına ve Sayaç Değerlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esasların yürürlüğe girmesiyle,
ç) Diğer maddeleri bu Yönetmeliğin yayımı tarihinde,
yürürlüğe girer.
Bu Yönetmelik hükümlerini Başkan yürütür.