Zeytin Lisanslı Depo Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

4/12/2010 tarihli ve 27775 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Zeytin Lisanslı Depo Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde geçen “veya Bakanlıktan ürün senedi alım satımı konusunda izin alan ticaret borsasını” ibareleri yürürlükten kaldırılmış ve (i) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“i) Lisanslı depo teminatı: Lisanslı depo işletmesi/işleticisinin, Kanunda ve Kanuna istinaden çıkarılan ikincil düzenlemelerde öngörülen yükümlülüklerini yerine getirmemesi dolayısıyla meydana gelecek zararları karşılamak üzere Fona verdiği Bakanlık tarafından kabul edilen ve Kanunda belirtilen nakit ve nakde çevrilebilir güvenceleri,”

Aynı Yönetmeliğin 7 nci maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, dördüncü fıkrası ise yürürlükten kaldırılmıştır.

“(3) Lisanslı depoda depolanan ürün için düzenlenen tartım makbuzu ve ürün senedinde belirtilecek olan ağırlıkları saptamada kullanılacak tartı alet ve cihazları ile kantarlara ilişkin 3516 sayılı Kanuna ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılan yönetmeliklere uygun olarak yapılan işlem, kontrol ve denetimlerde, doğru tartım yapmadığı saptanan tartım araç ve kantarları, düzeldikleri saptanıncaya kadar kullanılamaz. Tartım ve tartım makbuzunun doğru ve usulüne uygun yapılmasından, tartıcıyla birlikte lisanslı depo işletmesi/işleticisi de sorumlu olur.”

Aynı Yönetmeliğin 8 inci maddesinin birinci ve üçüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, ikinci fıkrasının sonuna aşağıdaki cümleler eklenmiştir.

“(1) Ürün senetlerinin güven içinde ticaretinin ve takibinin yapılabilmesini teminen lisanslı depo işletmesi ile borsa arasında sözleşme yapılır. Sözleşmede; ürün senetlerinin borsaya kota ettirilmesi, hareketlerinin kontrol ve takibi, teyidi, iptali, bilgi akışının düzenli olarak sağlanması, lisanslı depolardaki ürünlerin gerektiğinde her zaman veya üçer aylık dönemleri geçmemek üzere Bakanlıkça uygun görülecek sürelerde borsaca incelenmesi ve kontrolü ile aralarındaki bilgi iletişim sistemi ve Bakanlıkça belirlenecek diğer hususlar yer alır. Bakanlık, sözleşmeleri matbu olarak düzenleyebilir.”

“Sözleşmenin herhangi bir nedenle feshini doğuracak bir sebebin ortaya çıkması halinde bu durum, taraflarca en geç beş işgünü içinde Bakanlığa bildirilir ve ayrıca mudilerin zarar görmemesi için gerekli tedbirler alınır. Sözleşmenin feshi, söz konusu bildirimin Bakanlığa ulaştığı tarihten itibaren otuz günlük sürenin dolmasından sonra hüküm ifade eder.’’

“(3) Lisanslı depo işletmesi, birinci fıkradaki yükümlülüğünü de kapsayacak şekilde lisanslı depoculuk faaliyetlerine ilişkin gerekli bilgi işlem alt yapısını oluşturur ve sertifikaları temin eder. Oluşturulan bilgi işlem alt yapısına ilgili borsanın ve talep halinde Bakanlığın erişimi sağlanır.”

Aynı Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“b) Kamu tüzel kişileri hariç, tüzel kişi ortakların serbest muhasebeci mali müşavirlerce veya Bakanlıkça gerekli görülmesi durumunda yeminli mali müşavir ya da bağımsız denetim kuruluşlarınca düzenlenen veya onaylanan son bir yıla ait bilanço ve gelir gider tablosu ile istenilen ek mali tablolarını sunmaları, ortaklık payları dikkate alınarak gerçek ve tüzel kişi ortakların mali ve ticari itibar bakımından lisanslı depo işletmesinin itibarına zarar verebilecek nitelikte engel bir durumlarının bulunmaması,”

Aynı Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin dördüncü fıkrasında geçen “29/6/1956 tarihli ve 6762” ibaresi “6102” şeklinde değiştirilmiştir.

Aynı Yönetmeliğin 16 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında geçen “denetim elemanı,” ve yedinci fıkrasında geçen “Bakanlığın talebi üzerine” ibareleri yürürlükten kaldırılmıştır.

Aynı Yönetmeliğin 18 inci maddesinin madde başlığı ile birinci ve üçüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Yetkili sınıflandırıcılarla sözleşme yükümlülüğü”

“(1) Lisanslı depo işletmesi, depolanacak veya depolanmış ürünlerin analiz, sınıflandırma ve belgelendirme işlemlerinin yürütülmesi için yetkili sınıflandırıcılarla sözleşme yapar. Bakanlık bu sözleşmeleri matbu olarak da düzenleyebilir.”

“(3) Sözleşme ve sözleşmede yapılacak değişiklikler ancak Bakanlık onayından sonra geçerli olur. Sözleşmenin herhangi bir nedenle feshini doğuracak bir sebebin ortaya çıkması halinde bu durum taraflarca en geç beş işgünü içinde Bakanlığa bildirilir ve ayrıca mudilerin zarar görmemesi için gerekli tedbirler alınır. Sözleşmenin feshi, söz konusu bildirimin Bakanlığa ulaştığı tarihten itibaren otuz günlük sürenin dolmasından sonra hüküm ifade eder.’’

Aynı Yönetmeliğin 19 uncu maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları aşağıdaki şekilde, beşinci fıkrasında geçen “yönetimince” ibaresi ise “tarafından” olarak değiştirilmiştir.

“(2) İstenen teminat tutarına eşit nakit para, banka teminat mektubu, gayrimenkul rehni veya sorumluluk sigortası, mevzuatta öngörülen yükümlülüklerin yerine getirilmesinde temerrüde düşülmesi halinde Fona bu tür teminatı alış, satış, düzenleme ve transfer gibi her türlü tasarrufta bulunma yetkisi veren bir gayri kabili rücu yetki belgesiyle birlikte verilir.”

“(3) Banka teminat mektubunun, Bakanlıkça kabul edilen Türkiye’de yerleşik bir bankadan alınması, vazgeçilmesi olanaksız ve kesin olması gerekir. Sorumluluk sigortasının, lisanslı depolarda depolanan ürünlerin mevzuatta öngörülen şekilde mudiye teslim edilmemesi rizikosu dahil, lisanslı depo işletmesi/işleticisinin Kanunda ve Kanuna istinaden çıkarılan ikincil düzenlemelerde öngörülen yükümlülüklerini yerine getirmemesi dolayısıyla meydana gelecek zararları karşılayacak mahiyette olması şarttır.”

Aynı Yönetmeliğin 20 nci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, ikinci fıkrasının sonuna aşağıdaki cümle eklenmiş ve maddeye aşağıdaki sekizinci fıkra eklenmiştir.

“(1) Lisanslı depo işleticisi, lisans koşulu olarak işletme tesisleri ve lisanslı depoculuk faaliyeti kapsamında depoladığı ürünler için; hırsızlık, yangın, duman, infilak, deprem, dahili su basması, sel, grev-lokavt-kargaşalık, terör, fırtına, kar ağırlığı, yıldırım, yer kayması, kara, deniz veya hava araç çarpması ve benzeri diğer rizikolara karşı sigorta yaptırmak zorundadır.”

“Ancak, ürün senetlerinin teminat olarak gösterildiği hallerde kredi veya avans veren kuruluşun hakları saklıdır.”

“(8) Lisanslı depo teminatının sorumluluk sigortası olarak verilmesi halinde, bu sigorta ile birinci fıkrada belirtilen sigortaların aynı sigorta şirketine yaptırılması zorunludur.”

Aynı Yönetmeliğin 26 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında geçen “yaptıracağı” ibaresinden sonra gelmek üzere “her türlü inceleme ve” ibaresi eklenmiştir.

Aynı Yönetmeliğin 28 inci maddesine aşağıdaki üçüncü fıkra ilave edilmiştir.

“(3) Tartıcı, tartım işlemleri ve araçlarının mevzuata uygun, düzenli ve sağlıklı bir şekilde yürütülmesi ve kullanılmasına engel teşkil edebilecek hususları derhal lisanslı depo işletmesine bildirmekle yükümlüdür.”

Aynı Yönetmeliğin 30 uncu maddesinin birinci fıkrasında geçen “aynı miktar, tip, çeşit, sınıf, işleme ve piyasaya sunuş şekli ile kalibresinde” ibaresi “kabul edilebilir kalite ve kalibraj kaybı cetvelindeki değerler ile fire tespit komisyonunca belirlenen azami fire değerleri içerisinde” şeklinde değiştirilmiştir.

Aynı Yönetmeliğin 32 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde geçen “, ‘kredi” ibaresi “veya avans alınmışsa, ‘Kredi/Avans” biçiminde, (ğ) bendinde geçen “hırsızlık, yangın, duman, infilak, deprem, dahili su basması, sel, grev-lokavt-kargaşalık ile bunlara ilaveten lisans sırasında Bakanlıkça istenmişse fırtına, kar ağırlığı, yıldırım, yer kayması, araç çarpması gibi” ibaresi “hırsızlık, yangın, duman, infilak, deprem, dahili su basması, sel, grev-lokavt-kargaşalık, terör, fırtına, kar ağırlığı, yıldırım, yer kayması, kara, deniz veya hava araç çarpması ve benzeri” biçiminde, (h) bendinde geçen “analiz sonuçları” ibaresi “analiz ve sınıflandırma belgesinin tarihi ve nosu” biçiminde, (ı) bendinde geçen “Ay ve yıl” ibaresi “Yıl” biçiminde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki ibare üçüncü fıkra olarak eklenmiştir.

“(3) Bakanlık, ürün senedini matbu olarak düzenlemeye yetkilidir.”

Aynı Yönetmeliğin 34 üncü maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.

“(4) Kredi veya avans karşılığında teminat olarak gösterilen ürün senedi, borcun vadesinde ödenmemesi halinde kredi veya avans veren kuruluşun yazılı talebi üzerine lisanslı depo işletmesince mudiye bilgi verilmek kaydıyla borsada satılır. Bunun için, Kanunun 33 üncü maddesi hükmü gereği mudinin yazılı izninin ürün senedinin teminat olarak gösterilmesinden önce alınması gerekir.”

“(5) Dördüncü fıkraya göre yapılan satışa ilişkin masraflar ile tahakkuk eden depolama ücreti düşüldükten sonra, borsa tarafından satış bedelinin mudinin kredi ve avans veren kuruluşa olan borcunu karşılayacak kısmı bu kuruluşlara, kalan kısmı ise mudiye yedi iş günü içinde ödenir.”

Aynı Yönetmeliğin 38 inci maddesinin ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.

Aynı Yönetmeliğin 39 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “tip (olgunluk derecesi), çeşit, sınıf” ibaresi “çeşit/tip (olgunluk derecesi), sınıf/kalibre” biçiminde, dördüncü fıkrasında geçen “tip, çeşit, sınıf, kalibre” ibaresi “tip/çeşit, sınıf/kalibre” biçiminde değiştirilmiştir.

Aynı Yönetmeliğin 41 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “çiftçi kayıt defteri ve reçetesi bulunan veya yapılacak pestisit analizinin sonucuna göre uygun olan” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.

Aynı Yönetmeliğin 42 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “30” ibaresi “180” şeklinde değiştirilmiş, fıkranın sonuna aşağıdaki cümleler eklenmiş ve üçüncü fıkrasında geçen “, tür ve kalibrelerine” ibaresi ise “ile ürünün depoya konulmasından önce yetkili sınıflandırıcılarca yapılan analiz sonucuna” biçiminde değiştirilmiştir.

“Ancak, bu şekilde kabul edilecek ürün miktarı, bu ürünün depolama döneminin başlangıcını takip eden ilk üç ay içinde merkez veya şubede o ürün için tahsis edilen depolama kapasitesinin yüzde onunu geçemez. Bu fıkrada belirtilen geçici depolama süresi, gerekli görülmesi halinde genel olarak veya lisanslı depo işletmesi bazında Bakanlıkça en fazla yarısı oranında arttırılıp azaltılabilir.”

Aynı Yönetmeliğin 43 üncü maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde, üçüncü fıkrasında geçen “küçük kalite” ibaresi “kabul edilemez kalite ve kalibraj” biçiminde değiştirilmiş, üçüncü fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde geçen “kaliteli” ibarelerinden sonra gelmek üzere “ve/veya üst kalibrede” ibareleri, “kalite” ibarelerinden sonra gelmek üzere ise “ve/veya kalibraj” ibareleri eklenmiştir.

“(1) Lisanslı depo işletmesi, aynı dönemde hasat edilen aynı tip/çeşit, sınıf/kalibredeki zeytinleri karıştırarak depolayabilir. Bu durumda, depolamak üzere kabul ettiği ürünü her hasat dönemi öncesinde hazırlayarak Bakanlığın onayını alıp ilan ettiği cetveldeki kabul edilebilir kalite ve kalibraj kaybı değerleri içerisinde geri vermesi esastır. Ürünün mudiye tesliminde ortaya çıkabilecek kabul edilemez kalite ve kalibraj farklılıkları ise prim ve indirim tarifesine göre tazmin edilir. Prim ve indirim tarifesi ve bu tarifede yapılacak değişiklikler lisanslı depo işletmesince hazırlanır ve borsanın görüşü alınarak Bakanlıkça onaylanır.”

Aynı Yönetmeliğin 44 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde geçen “tip, çeşit, sınıf ve kalibresine” ibaresi “tip/çeşit, sınıf/kalibresine” biçiminde, “tip, çeşit, sınıf ve kalibresinden” ibaresi ise “tip/çeşit, sınıf/kalibresinden” biçiminde değiştirilmiştir.

Aynı Yönetmeliğin 48 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(1) Ürünlerin aynı tip/çeşit, sınıf/kalibredeki diğer ürünlerle karıştırılarak depolanması halinde, lisanslı depo işletmesinin depolamak üzere kabul ettiği ürünü ürün senedinde belirtilen ve depolama süresine göre fire tespit komisyonunca belirlenen azami fire oranını düşerek geri vermesi esastır.”

“(2) Ürünlerin diğer ürünlerle karıştırılmadan ayrı olarak depolanması halinde, lisanslı depodan aynı orijinal ürün teslim edilir. Bu durumda üründeki fire miktarının fire tespit komisyonunca belirlenen azami fire oranını aşmaması esastır. Mudi, belirlenen azami fire oranını aşmayan ürünü teslim almaktan kaçınamaz.”

Aynı Yönetmeliğin 49 uncu maddesinin birinci ve üçüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(1) Türk Gıda Kodeksinde tanımlanan siyah ve rengi dönük zeytin, hasat döneminden itibaren azami 16 ay; yeşil zeytin ise hasat döneminden itibaren azami 12 ay süresince lisanslı depolarda depolanabilir. Ürünün depolama döneminin başlangıç ve bitiş tarihleri, uygulama göz önünde bulundurularak Bakanlıkça belirlenir. Ürünün hasat dönemi, ürün sahibinin beyanı ile gerekli analiz ve incelemelerle tespit edilir.”

“(3) Depolama döneminin bitiminde geri alınmayan ürünler, lisanslı depo işletmesince borsada satılabilir. Bu durumda, depolama ücreti ve diğer masraflar satış bedelinden düşülerek geri kalan tutar yedi iş günü içinde ilgiliye ödenir. Bu fıkra uyarınca borsada satılan ürünlere ilişkin düzenlenen ürün senetleri, lisanslı depo işletmesince derhal iptal edilerek mudiye ve borsaya bilgi verilir.”

Aynı Yönetmeliğin 50 nci maddesinin birinci fıkrasında geçen “ya da depolanmaya elverişsiz olması durumları” ibaresi “, depolanmaya elverişsiz olması ya da mevzuatta belirtilen diğer durumlar” biçiminde değiştirilmiştir.

Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“Yetkilendirilen ticaret borsaları

GEÇİCİ MADDE 1

(1) Ürün ihtisas borsası faaliyete geçinceye kadar, yeterli teknik, kurumsal ve mali altyapıya sahip ticaret borsaları ürün senetlerinin alım satımı konusunda Kanunun 3 üncü ve 5174 sayılı Kanunun 53 üncü maddesine göre Bakanlıkça yetkilendirilebilir. Yetkilendirilen ticaret borsaları hakkında, ürün ihtisas borsasına ilişkin bu Yönetmelikte öngörülen düzenlemeler uygulanır.

(2) Yetkilendirilmek üzere Bakanlığa başvuran ticaret borsasının yeterliliği, Bakanlıkça teknik ve/veya uzman kişilerden oluşturulan en az iki üyeden müteşekkil bir komisyonca incelenir. Komisyonun çalışmasına ilişkin hususlarda, 16 ncı maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen komisyona ilişkin hükümler uygulanır.

(3) Yetkilendirilen ticaret borsalarınca, 8/1/2005 tarihli ve 25694 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Ticaret Borsalarına Tabi Maddeler ve Bu Maddelerin Alım veya Satımlarının Tescili Hakkında Yönetmeliğe göre alınacak tescil ücreti dışında başkaca bir ücret alınamaz.

(4) Lisans bedelleri ve diğer ücretlere ilişkin 26 ncı madde hükümleri, yetkilendirilen ticaret borsaları hakkında da uygulanır.

(5) Lisanslı depo işletmesinin birden fazla yetkilendirilmiş ticaret borsası ile sözleşme akdetmesi durumunda, 19 uncu maddenin onbirinci fıkrasına, 20 nci maddenin üçüncü fıkrasına ve 43 üncü maddenin üçüncü fıkrasına göre yapılacak işlemlerde, sözleşme akdedilen borsalarda ilgili ürüne ilişkin oluşan ortalama fiyatların ortalaması baz alınır.

(6) Ürün senetlerine ilişkin alım satımın tescili, devir ile bedelinin ödenmesi, alıcı ve satıcı ile üçüncü şahısların haklarının korunması, yükümlülüklerinin yerine getirilmesi ve alım satıma ilişkin diğer hususlar yetkilendirilen ticaret borsasının sorumluluğunda olup bu işlemler ile takas işlemlerinden doğan zararlar bu borsa tarafından tazmin edilir.

(7) Yetkilendirilen ticaret borsaları, ürün senetlerinin alım satımı konusunda Kanun ve Kanuna istinaden çıkarılan ikincil düzenlemelere aykırı olmamak kaydıyla idari düzenlemeler yapabilir.”

Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Bu Yönetmelik hükümlerini Gümrük ve Ticaret Bakanı yürütür.