EN
TR
3 Haziran 1976 tarih ve 13603 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Sayıştay Denetçi ve Raportörlerinin Denetim ve Çalışma Usulleri Hakkında Yönetmeliğin “Kapsam ve Dayanak” başlıklı 1 inci maddesinin “F” bendi “G” olarak değiştirilmiş ve “E" bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki bent eklenmiştir.
"F) Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulacak raporların hazırlanmasına ilişkin çalışma usul ve esasları, "
Yönetmeliğin “Tanımlar” başlıklı 2 nci maddesine “HESAP” tanımından sonra gelmek üzere aşağıdaki dört tanım eklenmiştir.
“YARGI RAPORU : Sayıştay dairelerince yapılacak yargılamaya esas olmak üzere denetçiler tarafından hesap ve işlemlerin incelenmesi sonucu düzenlenen raporu,
DEĞERLENDİRME RAPORU: Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulacak Sayıştay raporlarının hazırlanmasına esas olmak Üzere denetçiler tarafından yapılan inceleme ve denetleme sonuçlarını içeren raporu,
GÖZLEM VE SAYIM RAPORU : Yerinde incelenen mal saymanlığı hesaplarında yapılan sayım sonucu saptanan hususlara ilişkin olarak düzenlenen raporu,
SAYIŞTAY RAPORU : Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulmak üzere hazırlanan raporu,”
Yönetmeliğin “Sabit, Döner Sermaye ve Fon Saymanlıkları” başlıklı 18 inci maddesinin “E” bendinin son cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Değerlendirme raporlarına esas olacak tahlillere tabi tutulmak üzere Başkanlıkça görevlendirilecek gruba gönderilir."
Yönetmeliğin “Mal Sayman Hesaplarına İlişkin Raporlar” başlıklı 39 uncu maddesinin “C” bendinin ilk paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“C) Yerinde incelenen mal saymanlığı hesapları için ayrıca “GÖZLEM VE SAYIM RAPORU” adı altında asıl rapora ek ve beş nüsha olarak ikinci bir rapor düzenlenir. Nüshalardan birisi değerlendirme raporlarında, bu konudaki daire kararı ile birlikte dikkate alınmak üzere Başkanlıkça görevlendirilecek gruba gönderilir.”
Yönetmeliğin “Müzekkere Yazılması" başlıklı 43 üncü maddesinin birinci fıkrasının "C” bendi yürürlükten kaldırılmış, “D” bendi “C” olarak değiştirilmiş ve aynı fıkranın son cümlesi ile ikinci fıkra aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Gereğine göre içtihadın birleştirilmesi, değiştirilmesi, karar alınması veya Sayıştay görüşünün saptanması için konuyu bir müzekkere ile Başkanlığa bildirirler.
(A) bendinde yazılı konulara ilişkin müzekkerelerde; ilgili kararların Daireleri, tarih ve numaraları, konuları ve mahiyetlerinin ne olduğu; içtihat kararının tarihi ve numarası, konusu ve mahiyetinin ne olduğu,
(B) Bendinde yazılı konulara ilişkin müzekkerelerde; ilgili ilâmların Daireleri (veya Temyiz Kurulu), tarih ve numaraları, konuları ve mahiyetlerinin ne olduğu, sayman hesaplarının adları ve yılları,
(C) Bendinde yazılı konulara ilişkin müzekkerelerde; farklı şekillerde anlaşılabilir olmaları nedeniyle yoruma müsait görülen mevzuat hükümleri,
Ve bu konularda denetçinin kendi görüş ve düşünceleri ile 832 sayılı Sayıştay Kanununun 18, 31 ve 80 inci maddelerinden hangisine dayanılarak müzekkere yazıldığı ve ne yapılmasının istenildiği açıkça belirtilir."
Yönetmeliğin “Belge ve Cetvellerin Alınması ve Saklanması" başlıklı 49 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 49
Genel ve katma bütçeli daireler tarafından gönderilen kesin hesaplar ve Hazine genel hesabı Yazı İşleri Müdürlüğü (Evrak) aracılığı ile;
Yargılama sırasında veya sonunda dairelerce düzenlenen (Ek 16 numaralı) muhüralar ve Bilgi İşlem Merkezinin ödenek aktarma tezkereleri; ilgili denetçi, raportör veya grup tarafından doğrudan doğruya;
Kesinhesap Grubu kalemine verilir ve özelliklerine göre ilgili defterlere işlenir.
Kesinhesaplar için özel zarflar açılır; muhtıralar ise ayırıma tabi tutularak dosyalanır.
Bu belgeler, Kesinhesap Grubunca yapılacak işlemleri tamamlandıktan sonra saklanmak üzere Arşiv Müdürlüğüne gönderilir.”
Yönetmeliğin “Sayıştay Birimlerinin Çalışma Şekilleri" başlıklı Üçüncü Bölümünün 4. Kısmı “5. Kısım", 5. Kısmı “6. Kısım", 6. Kısmı da “7. Kısım" olarak; 32 nci maddenin numarası ise “31” olarak değiştirilmiş ve Yönetmeliğe "Dış İlişkiler Grubu" başlığıyla aşağıdaki 4. Kısım eklenmiştir.
“4. KISIM
DIŞ İLİŞKİLER GRUBU
Görevleri
MADDE 52
Dış İlişkiler Grubunun başlıca görevleri şunlardır;
a) Uluslararası ilişkileri yürütmek, yabancı yüksek denetim kurumları ve uluslararası kuruluşlarla Sayıştay arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi ve ortak çalışma alanlarının tesbiti hususlarında yaptığı çalışmaları Başkanlığa sunmak,
b) Yüksek denetim kurumları ve bunların oluşturdukları uluslararası teşkilatlarca yapılan çalışma ve yayınları takip ederek Sayıştay ile ilgili olabilecek hususları Başkanlığa sunmak ve Başkanlıkça gerekli görülenleri meslek mensuplarına duyurmak,
c) Meslek mensuplarının hizmet içi eğitimlerine katkıda bulunmak ve yüksek denetim kurumları ve uluslararası kuruluşlarca yürütülen kurs, seminer, konferans gibi çalışmalara katılmalarını sağlamak üzere gerekli planlamaları yaparak Başkanlığa sunmak,
d) Sayıştay Meslek Mensuplarının Yabancı Ülkelere Gönderilme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin gerektirdiği çalışmaları yaparak Başkanlığa sunmak,
e) Yukarıda yazılı maddelerin uygulanması sırasında yapılan her türlü yazışmalar ile alınan ve gönderilen dokümanları belirli bir sistem dahilinde arşivlemek,
f) Başkanlıkça denetime ilişkin olarak verilecek diğer görevleri yapmak.”
Yönetmeliğin Grup Şeflerinin “Görevleri” başlıklı 64 üncü maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve ikinci fıkradan sonra gelmek üzere bir fıkra eklenmiştir.
“Grup şefleri, başında bulundukları grubu yönetmek ve temsil etmekle görevli olup, çalışma düzenini, denetçiler arasında işlerin ahenkli bir şekilde yürütülmesini, hesapların Başkanlıkça programlanan sürelerde incelenerek sorgu ve raporlarının yazılmasını, Sayıştay raporları ile ilgili değerlendirme raporlarının yazılmasını, mevzuata uygun bulunan kadro ve ödenek işlemlerinin süresi içinde vizesi ile sözleşme ve bağıtların süresi içinde tescilini temin ederler; gerektiğinde, gruba verilen hesap ve işlemlerin Başkan adına dağıtımını yaparlar; grupta çalışan yönelim mensubu memurların görevlerinin genelgeler ve emirlere uygun olarak yürütülmesini sağlarlar.
Grup şefleri Başkanlıkça inceleme, denetleme ve idari nitelikteki işler ile ilgili olarak, gruplar arasında uygulama birliğinin sağlanabilmesi amacıyla düzenlenen, koordinasyon toplantılarına katılırlar. Toplantı gündemi Başkanlıkça belirlenir. Grup şefleri toplantı öncesi gündeme madde ilavesi talebinde bulunabilirler. Bu taleplerden Başkanlıkça uygun görülenler gündeme alınır.”
Yönetmeliğin "Grup Şeflerinin İmzalamakla Yükümlü Oldukları Konu ve İşlemler” başlıktı 65 inci maddesinin ”III” numaralı bendinin “a” alt bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve "e" alt bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki "f" alt bendi eklenmiştir.
"a) Bu Yönetmeliğin 43 üncü maddesinin (A), (B) ve (C) bentlerinde yazılı müzekkereler,
f) Sayıştay raporlarına esas olmak üzere denetçiler tarafından hazırlanan değerlendirme raporları,”
Yönetmeliğin Denetçilerin “Görevleri” baslıktı 67 nci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Denetçiler, incelenmek üzere Başkanlıkça veya onun adına grup şeflerince kendilerine verilen idare hesaplarıyla kesinhesapları ve işlemleri kanun, tüzük, yönetmelik ve genelgelerdeki esas ve Usuller dairesinde inceleyerek sonucunu birer raporla Başkanlığa bildirmek; incelenen konunun özelliğine göre gerektiğinde fiili ve fiziki denetimde bulunmak, işlem, iş ve hizmetleri Hazine menfaatleri açısından değerlendirmek ve 832 sayılı Sayıştay Kanunu ile verilen diğer Sayıştay hizmetlerini yapmakla görevlidirler.”
Yönetmeliğin "Bilirkişi Tayini” baslıktı 71 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 71
Özel bilgi ve uzmanlığı gerektiren hallerde hesabı inceleyen denetçi, Sayıştay Savcısı ve Üyeler tarafından bilirkişi incelemesi istenebileceği gibi; Daireler ve Başkanlık tarafından bilirkişi İncelemesi yaptırılmasına doğrudan karar verilebilir.
Denetçi, Sayıştay Savası ve Üyelerce bilirkişi tarafından incelenmesi istenen hususları kapsayan gerekçeli bir müzekkere ile durum Başkanlığa bildirilir. Başkanlık tarafından bilirkişi incelemesinin gerekli olduğuna karar verilmesi halinde ilgili kamu kurum ve kuruluşları, meslek teşekkülleri ile uzman kuruluşlar ve uzman tanınan kişilerden işin gereğine göre yeterli sayıda bilirkişi tayin edilir.
Dairelerce bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmesi halinde Daire tarafından ikinci fıkrada sözü edilenlerden işin gereğine göre yeterli sayıda bilirkişi tayin edilir.
Bilirkişi incelemesine gerek görülüp görülmediği hususu Başkanlık tarafından ilgili denetçi, Savcı ve Üyeye bildirilir. Bilirkişi incelemesinin gerekli olmadığına karar verilen hallerde, denetçi keyfiyeti raporuna derceder.
Bilirkişi incelemesine ilişkin belgeler ayrı bir dosyada toplanır ve konu mutlaka düzenlenen rapora alınır. Rapor daha önce verilmiş ise, konu ek raporda belirtilir.”
Yönetmeliğin "Bilirkişiye Yemin Ettirilmesi ve Bilgi Verilmesi” başlıklı 72 nci maddesinin ilk iki fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Bilirkişi seçilen şahıslara, yerinde inceleme halinde ilgili denetçinin belirttiği yere, merkezde ise ilgili Daireye veya Başkanlığa belirtilen günde gelerek yemin etmesi için gerekli tebligat yapılır.
Bilirkişiye, bilirkişilikten çekinmesini gerektirir bir hali olup olmadığı sorulur ve yok ise (Tarafsız olarak ve tamamen ilim ve fenne uyan oyumu bildireceğime vicdanım üzerine yemin ederim.) şeklinde yemin ettirilerek, durum bir tutanak ile saptanır.”
Yönetmeliğin "Bilirkişi Raporunun Verilmesi” başlıklı 76 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 76
Bilirkişi, raporunu, istenilen miktarda düzenleyerek yerinde inceleme halinde ilgili denetçiye, merkezde ise Sayıştay Evrak Müdürlüğüne imza karşılığında verir.
Bu raporlardan bir nüshası, merkezde bilirkişi incelemesi isteminde bulunmuş olan Denetçi, Savcı, Üye veya Başkanlığa ya da ilgili Daireye verilir. Bir nüshası da dosyasında saklanır. Denetçi tarafından istemde bulunulmamış olmakla beraber, sonuçta ortaya yeni bir durum çıkmış ise; bilirkişi raporunun bir nüshası da gerekli ek raporun yazılmasını teminen, ilgili sayman hesabının raporunu düzenlemiş olan denetçiye verilir.
Bilirkişi raporu esas alınarak sorgu yapılması halinde bu raporun bir nüshası ilgili denetçi tarafından sorguya eklenerek sorumlulara tebliğ edilir.”
Yönetmeliğin “Bilirkişi Raporunun Noksan veya Anlaşılmaz Olması” baslıktı 77 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
MADDE 77
Bilirkişi raporunda noksan veya anlaşılmaz hususlar görüldüğünde; bilirkişi tayini isteminde bulunanlar ite Başkanlık veya bilirkişi incelemesine karar veren Daire tarafından bilirkişiden açıklama yapması istenebilir. Sorumlular ise bu isteklerini yerinde inceleme halinde ilgili denetçiye, merkezde Başkanlık veya Daireye bildirirler.
Bu takdirde, bilirkişiden yazılı veya sözlü olarak bilgi alınır. Bilirkişinin yapacağı sözlü açıklama hakkında bir tutanak düzenlenerek kendisine imza ettirilir. Alınan bilgi, istemde bulunanlar ile talepte bulunmuş olması halinde sorumlulara da verilir."
Yönetmeliğin "Bilirkişi Giderlerinin Ödenmesi" başlıklı 80 inci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Bilirkişi ücreti, Başkanlık veya ilgili Daire tarafından takdir olunur."
Yönetmeliğin "İnceleme Esasları" başlıklı 81 inci maddesinin ilk dört fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve dördüncü fıkradan sonra gelmek üzere maddeye bir fıkra daha eklenmiştir.
‘‘Sayıştay denetimine giren daire ve kurumların işlemleriyle ilgili belgeler, eşya ve mallar, işler ve hizmetlerin cari yıl da dahil olmak üzere herhangi bir dönem veya andaki kayıtları ile fiili ve fiziki durumları arasındaki uygunluğun ortaya konulması için gerekli inceleme, araştırma, soruşturma ve tesbit çalışmaları yapılabilir.
Taşrada hesap ve işlemlerin incelenmesi ile görevlendirilen denetçi bu tür çalışmaları, incelediği belgelerin durumuna göre kendi seçeceği hususlar için, Başkanlığın müsaadesi dahilinde yürütür. Merkezde inceleme halinde ise Başkanlıktan bu tür çalışmalar için talepte bulunabilir. Başkanlıkça talep uygun görülürse ilgili denetçi veya denetçiler taşraya işlem ve olayın her safhasında tespit yapmak için gönderilir. Üye, Savcı veya Daire tarafından bu tür çalışmaların yapılmasının istenilmesi halinde, çalışmanın nerelerde ve ne zaman yapılacağı Başkanlık tarafından belirlenebileceği gibi gerekti görülen hallerde bu tür çalışmaların yapılması doğrudan doğruya Başkanlıkça da kararlaştırılabilir,
Denetçi, Sayıştay Savcısı, Üye, Daireler ve Başkanlık tarafından işlem ve olayın her safhasında inceleme görevinin bilirkişilere yaptırılmasının gerekti görülmesi halinde bu Yönetmeliğin 70-80 inci maddelerine göre işlem yapılır.
İncelenen hesaplarda yer alan büyük yatırımlar (Ek 19 numaralı) formda gösterilir. Bunlardan, denetçi tarafından fiilen ve fiziken mahallinde incelenmiş olanlar ile incelenmesine lüzum görülmemiş olanlar formun ilgili bölümüne kaydedilir.
(Ek 19 numaralı) formda yer alacak harcamaların asgari büyüklükleri ve şartları her mali yıl başında Sayıştay Genel Kurulunca tesbit edilir. (Belirlenen tutarın altında kalmakla birlikte denetim açısından önem arzeden yatırım harcamaları da aynı formda gösterilir.)"
Yönetmeliğin “İnceleme Esnasında Suç Teşkil Eden Bir Fiile Rastlandığı Takdirde Yapılacak İşlemler" başlıklı Altına Bölümü “Yedinci Bölüm”, "Son Hükümler" başlıklı Yedinci Bölümü “Sekizinci Bölüm" olarak; 82-93 üncü maddelerin numaraları da sıralı şekilde 85-96 olarak değiştirilmiş ve Yönetmeliğe "Değerlendirme Raporları ve Sayıştay Raporları" başlıklı aşağıdaki "Altıncı Bölüm" eklenmiştir.
“ALTINCI BÖLÜM
DEĞERLENDİRME RAPORLARI VE SAYIŞTAY RAPORLARI
2. KISIM
İNCELEME VE DENETLEME ESASLARI
Genel Esaslar
MADDE 82
Denetçiler, Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulacak raporları hazırlamaya esas olmak üzere, Sayıştay denetimine tabi daire ve kurumlara ait hesap, işlem, mal, iş ve hizmetleri bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar doğrultusunda inceleme ve denetlemeye yetkilidir.
İnceleme ve denetlemelerde:
a) Hesap, işlem, iş ve hizmetlerin mevzuata uygun olarak yapılıp yapılmadığı,
b) Taşınmaz mal işlemlerinin mevzuata ve Hazine menfaatine uygun olarak yürütülüp yürütülmediği,
c) Bakanların sorumluluk yüklenmeleri halinde keyfiyet,
d) Kaynak kullanımının ve işlemlerin işin gereğine uygun olarak yapılıp yapılmadığı,
e) İdare ve kurumların işgücü, para ve mal gibi kaynakları Hazine menfaatlerine uygun olarak kullanıp kullanmadığı.
f) Harcama belgelerinde gösterilen sarfiyatın, fiziki ve fiili duruma yansıyıp yansımadığı,
g) Ulaşılan fiziki durumlarla gösterilen hedefler arasında uygunluk olup olmadığı,
g) Genel olarak amaçlanan hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığı,
Araştırılır.
3. KISIM
DENETİM PLANLAMA VE RAPOR GRUBU
Görevleri
MADDE 83
Denetim Planlama ve Rapor Grubu, Başkanlığa sunmak üzere aşağıdaki görevleri yerine getirir:
a) Denetim planlarına ve yıllık denetim programına ilişkin ön hazırlık çalışmalarını yürütmek,
b) Denetçiler tarafından hazırlanan aynı mahiyetteki değerlendirme raporlarını birleştirmek,
c) Denetim grupları arasında değerlendirme raporlarının hazırlanması ile İlgili olarak gerekli koordinasyonun sağlanması için çalışmalar yapmak,
d) Başkanlıkça verilecek diğer görevleri yapmak.
4. KISIM
SAYIŞTAY RAPORLARINA ESAS OLACAK DEĞERLENDİRME RAPORLARI
Rapor Konuları
MADDE 84
Sayıştay, inceleme ve denetimi sonucunda gerekli görülen hallerde Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulmak üzere;
a) Hazine menfaatlerini zarara uğratıcı nitelikle görülen mevzuat,
b) İnceleme ve denetlemeler sırasında hesap ve işlemlerden mevzuata uygun görülmeyenlerden Sayıştay Genel Kurulunca gerekli görülenler,
c) Gerektiğinde mali işler, hesap usulleri ve gelir tahakkuk sistemleri,
d) Bakanların sorumluluk yüklenmeleri,
e) Devlet malları,
f) Genel ve katma bütçeli daireler dışında kalan idare ve kurumların mali işlem ve işleyişleri,
g) Devlet borçları ve alacakları,
h) Devlet gelirleri,
ı) Denetimine tabi kuruluşların hesap ve işlemlerinin incelenmesi sonucunda gerekli gördüğü diğer hususlar,
Hakkında raporlar hazırlar. Bu raporlarda ele alınacak hususlar ile inceleme ve araştırmaların nasıl yapılacağı, ilgili mevzuat dahilinde Başkanlıkça belirlenir."
Yönetmeliğe aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
"EK MADDE 1
Bu Yönetmelikte yargılamaya esas olmak üzere denetçiler tarafından düzenleneceği öngörülen raporlar, 2 nci maddede tanımlanan yargı raporu mahiyetindedir.”
Yönetmeliğe ekli (Ek 10 numaralı) form "YARGI RAPORU" başlığıyla ekteki şekilde yeniden düzenlenmiş ve Yönetmeliğe (Ek 19 ve Ek 19/A numaralı) formlar eklenmiştir.
Yönetmeliğe aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
"GEÇİCİ MADDE 1
Eldeki (Ek 10 numaralı) eski form, mevcudu tükeninceye kadar kullanılır."
Yönetmeliğin 48 inci maddesinin “B" bendi ve 51 inci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Bu Yönetmelik hükümlerini Birinci Başkan yürütür.
