EN
TR
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
Bu Kanunun amacı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin erbaş kadrolarında devamlılık arz eden teknik ve kritik görevlerde, yetişmiş personel ihtiyacını karşılamak maksadıyla istihdam edilecek uzman onbaşı ve uzman çavuşların temini, hizmet şartlan, görev ve hakları, yükümlülükleri, astsubay sınıfına geçirilmeleri ile ilgili esas ve usulleri düzenlemektir.
Kapsam
Bu Kanun Türk Silahlı Kuvvetleri erbaş kadrolarında istihdam edilecek uzman erbaşlarla, bunları istihdam edecek ve bunların istihdamı ile ilgili birlik, kurum ve kuruluşları kapsar.
Tanımlar
Bu Kanunda yer alan deyimlerden;
1. Uzman Çavuş: En az ortaokul veya dengi okul mezunu olup muvazzaflık hizmetini çavuş rütbesi ile tamamlayanlardan, muvazzaflık hizmetini müteakip Türk Silahlı Kuvvetlerinin devamlılık arz eden teknik ve kritik uzmanlık görev yerlerinde veya astsubay ve çavuş kadro görev yerlerinde, bu Kanun esaslarına göre istihdam edilenlerle, yönetmelikte belirtilen esaslara göre uzman onbaşılıktan uzman çavuşluğa geçirilenleri,
2. Uzman Onbaşı: En az ortaokul veya dengi okul mezunu olup muvazzaflık hizmetim onbaşı rütbesi ile tamamlayanlardan, muvazzaflık hizmetini müteakip Türk Silahlı Kuvvetlerinin devamlılık arz eden teknik ve kritik uzmanlık görev yerlerinde veya onbaşı kadro görev yerlerinde, bu Kanun esaslarına göre istihdam edilenleri,
3. Uzman Erbaş: Bu Kanun hükümlerine göre istihdam edilen uzman çavuş ve uzman onbaşıları,
İfade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Alınma, Hizmet Süresi, Hizmet Şartları ve Görev
Göreve alınma
Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca hazırlanarak, Genelkurmay Başkanlığınca onaylanan veya uygun bulunan uzman onbaşı ve uzman çavuş kadrolarına göre, her yıl alınacak uzman erbaşlarla ilgili kadro görev yerleri, mezkûr komutanlıklarca yayınlanarak duyurulur. İstekli olan ve yönetmelikte belirtilen niteliklere sahip onbaşı ve çavuşlar istenilen belgelerle müracaat ederler. Bunlardan uygun görülenler, yönetmelikte belirtilen esaslara göre çalıştırılırlar.
Hizmet süresi
Uzman erbaşlar iki yıl süre ile sözleşme yaparak göreve başlar ve T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilirler. Bunların sözleşme süreleri en çok 30 yaşına girdiği yıla kadar uzatılabilir.
Hizmet şartları
Uzman erbaşlar, onbaşı ve çavuş rütbesini taşıyan asker kişi sayılırlar. Astlık üstlük münasebetleri, disiplin ve cezaî müeyyideler ile yargılama usulü bakımından, er ve erbaşların tabi oldukları hükümlere tabi olurlar Ancak bunlar hakkında yeni baştan askerlik ve rütbenin geri alınması fer’i cezaları uygulanmaz.
Görev
Uzman erbaşlar istihdam edildikleri kadro görevleri ile beraber Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununda erbaşlar için belirtilen görevleri de yaparlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Haklar, Terfi ve Yükümlülükler, Başarı Gösteremeyenler Hakkında Yapılacak İşlem
Uzman erbaşların giyecek, bakım ve barınmaları
Uzman erbaşların giyecek, bakım ve barınmaları er ve erbaşlar gibi Devlet tarafından sağlanır. Uzman erbaşların giyim, kuşam istihkakları ilgili bakanlıklarca düzenlenecek istihkak ve tahsis listelerinde gösterilir.
Kademe ilerlemesi ve terfi
Bir ücret kademesinde fiilen bir yılını tamamlayan uzman erbaşlar, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 207 nci maddesi uyarınca kademe ilerlemesi yaparlar. En az bir yıl hizmet ettikten sonra görevde başarılı olan uzman onbaşılar, çıkarılacak yönetmelikte belirtilecek esaslara göre uzman çavuşluğa terfi ettirilirler.
Tedavi
Uzman erbaşlardan ve bunların bakmakla yükümlü olduğu eş, çocuk, anne ve babasından hastalananların muayene ve tedavileri askerî hastanelerde ücretsiz yapılır. Bunlar hakkında Türk Silahlı Kuvvetleri personelinin tabi olduğu hükümler uygulanır. Ancak havadeğişimi süresinin toplamı bir yıl içinde 2 ayı geçemez. Tedavi ve hava değişimi süresi iki ayı geçenlerin Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilir. Bunlardan barışta ve savaşta görev esnasında ve görev başında, görevlerinden dolayı bir saldırıya veya kazaya uğrayan veya bir meslek hastalığına yakalananların, iyileşinceye kadar ilişikleri kesilmez, izinli sayılırlar. Bunlardan sıhhi arızası devam edenler ve kendisinden istifade edilemeyeceği anlaşılanlar hakkında T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır.
İzin
Her uzman erbaşın yılda yol hariç bir ay (30 gün) izin hakkı vardır. İzinler Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Yönetmeliği esaslarına göre düzenlenir.
Uzman erbaşlara yıllık izinleri dışında, ayrıca 1111 sayılı Kanunun 78 inci maddesinde belirtilen esaslara göre izin verilir. Verilen bu izinler yıllık izinden sayılmaz.
Başarı gösteremeyenler
Görevde başarısız olanlarla, kendilerinden istifade edilemeyeceği anlaşılan uzman erbaşların, barışta sözleşme sürelerine bakılmaksızın Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilir. Görevde başarısız olma ve kendilerinden istifade edilememe halleri ve bunlara yapılacak işlemler çıkarılacak yönetmelikte düzenlenir.
Kıyafet
Uzman erbaşların kıyafetleri, Kıyafet Kararnamesinde gösterilir.
Çalışma saatleri ve ikamet
Uzman erbaşlardan isteyenler Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununun bu konudaki hükümleri saklı kalmak şartiyle, gece evlerine gidebilirler (Nöbetçi olanlar hariç). Gece kışlada veya gemide kalmayı kabul edenler yetkili amirin izni olmadan kışladan veya gemiden ayrılamazlar. Bunlar mümkün olduğu kadar erbaş ve erlerden ayrı olarak tahsis edilecek yerlerde yatırılırlar. Evlerine gidenler subay ve astsubay servislerinden istifade ederek mesai başlangıcında görevleri başında bulunurlar.
Astsubay sınıfına geçirilme
En az bir yıllık hizmetten sonra istekli olan ve sözleşme süresi içinde müracaat eden uzman erbaşlar, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ve bu Kanuna ait Astsubay Sınıf Okulları Yönetmeliğindeki şartları haiz iseler, astsubay sınıf okullarında gösterilecek öğrenim ve eğitimi müteakip astsubay nasbedilebilirler.
Bunların astsubay sınıf okullarındaki öğrenim, eğitim süre ve şekilleri bu Kanunun 19 uncu maddesi gereğince çıkarılacak yönetmelikte gösterilir. Bunlarda, Astsubay Sınıf Okulları Yönetmeliğindeki evli ve nişanlı olma durumu ile öğrenime ara vermiş olma durumu aranmaz. Bu şekilde astsubay nasbedileceklerin astsubay sınıf okullarındaki öğrenim ve eğitimlerinde özlük hakları yönünden uzman erbaşlık statüleri devam eder. Bunlardan astsubay nasbedilenlerin muvazzaf askerlik ve uzman erbaşlıkta geçen süreleri kıdemlerinden sayılır ve nasıpları buna göre düzeltilir. Nasıp düzeltmesinden dolayı maaş, maaş farkları ödenmez ve diğer özlük hakları verilmez. Sınıf okullarındaki öğrenim ve eğitimde başarılı olamayanların Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilir veya uzman erbaş olarak çalışmak isteyenler kıtaya iade edilir.
Özlük hakları
Uzman erbaşlara 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunundaki Uzman Jandarma Çavuşlar için aylık gösterge tablosu üzerinden, sözleşmenin onaylandığı aybaşından itibaren aylık verilir. Bunlardan uzman onbaşılar 11 inci derecenin birinci kademesinden, uzman çavuşlar 10 uncu derecenin 1 inci kademesinden giriş yaparlar. Uzman onbaşılıktan uzman çavuşluğa terfi edenlerin 10 uncu dereceye intibakları, bulundukları kademenin göstergesinden daha fazla olacak şekilde yapılır. Uzman erbaşlara yan ödemeleri, Silahlı Kuvvetler tazminatı, mahrumiyet yeri ödeneği, aile yardım ödeneği, doğum yardımı ödeneği, ölüm yardım ödeneği ve yakacak yardımı 926 sayılı Kanun esaslarına göre, tayın bedeli 2155 sayılı Kanun esaslarına göre ödenir. Bunlardan uçuş, paraşüt, denizaltı, dalgıç ve kurbağa adam hizmetlerinde görevlendirilenlere ise ayrıca 2629 sayılı Kanun esaslarına göre hizmet tazminatı ödenir.
Kendi kusurları olmaksızın hizmet sürelerinin uzatılmaması sebebiyle veya sözleşme süresini bitirip ayrılanlara her hizmet yılı için bulunduğu derece ve kademenin brüt aylığının 3 katı tutarında ikramiye verilir. İkramiyelerden damga vergisi hariç, vergi kesilmez.
Sağlık nedenleri hariç disiplinsizlik ve ahlakî nedenlerle sonradan Silahlı Kuvvetlerde kalması uygun görülmeyenlerin sözleşmeleri feshedilir ve bunlara ikramiye ödemesi yapılmaz. Astsubay nasbedilenlere de ikramiye ödenmez. Sağlık veya bulunduğu kadronun kaldırılması gibi nedenlerle bir yılı tamamlamadan ayrılanlara, bir yıl içinde alması gereken ikramiye tutarı 12 aya eşit olarak bölünmek suretiyle hizmet ettiği her aya isabet eden miktarda ödeme yapılır.
Uzman erbaşların istihdam edildiği kadro görev yerinin herhangi bir nedenle kaldırılması veya bu kadrolarda uzman erbaş istihdam edilmesine gerek kalmaması durumlarında uzman erbaşlar, ihtisas sahibi olduğu diğer birliklerdeki boş olan uzman erbaş kadro görev yerlerine atanabilirler veya sözleşmenin feshini isteyebilirler. Bu şekilde sözleşmenin feshini isteyen uzman erbaşların istekleri kabul edilir ve bunlara bu Kanun esaslarına göre tahakkuk edecek ikramiye ödenir.
Sözleşme süresi içinde (izin dahil) vefat edenlerin kanunî mirasçılarına iki maaş tutarında ölüm yardım ödeneği verilir. Ayrıca vefat eden uzman erbaşların hakettiği ikramiye de kanunî mirasçılarına aynen ödenir.
Fiilî hizmet süresi zammı
Uzman erbaşlar, 5434 sayılı Kanunun 32 nci maddesinin (a) fıkrasında belirtilen fiilî hizmet süresi zammından yararlanırlar.
Atama ve geçici görev
Uzman erbaşlar ihtiyaç halinde başka bir birliğe atanabilirler veya geçici görevle görevlendirilebilirler. Bu şekilde atanan veya geçici görevle görevlendirilenlere, bulundukları derece ve gösterge üzerinden, 6245 sayılı Kanun esaslarına göre harcırah verilir.
Yönetmelik
Personelde aranacak nitelikler, müracaat şekli ve zamanı, müracaatın kabul edilmesi, sözleşmenin yapılması ve feshedilmesi sebepleri, verilecek sicilin şekil ve usulleri, görevde başarısız olma ve kendilerinden istifade edilememe halleri ve bunlara yapılacak işlem şekli, sözleşmenin uzatılmasında uygulanacak esaslar, uzman onbaşıların uzman çavuş olabilmeleri için gerekli şartlar, astsubay sınıfına geçirilecekler için uygulanacak esaslar, astlık üstlük münasebetleri ile bu hususlardaki işlem şekli ve ilgili diğer hususlar kanunun yürürlüğe girmesini takip eden 6 ay içerisinde Millî Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığınca müştereken çıkarılacak bir yönetmelikte gösterilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Son Hükümler
Yürürlükten kaldırılan hükümler
6320 sayılı Çavuş ve Uzman Çavuş Kanununun uzman çavuşlarla ilgili hükümleri, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun Ek - 2 nci maddesinin uzman çavuşlarla ilgili hükümleri ile Ek - IX sayılı cetvelin uzman çavuşlar için aylık gösterge tablosu yürürlükten kaldırılmıştır.
926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu, 2155 sayılı Bazı Kamu Personeline Tayın Bedeli Verilmesi Hakkında Kanun, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu, 2629 sayılı Uçuş, Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç ve Kurbağa Adam Hizmetleri Tazminat Kanunu ve diğer kanunlardaki uzman çavuş tabiri uzman erbaş olarak değiştirilmiştir.
6320 sayılı Kanuna göre uzman çavuş olarak istihdam edilenler bu Kanun hükümlerine tabi olurlar.
Yürürlük
Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
