EN
TR
BK md. 71 gerekçesinde de belirtildiği üzere Türk hukukunda, yabancı hukuka nazaran…
I. Tehlike Sorumluluğuna Dair Özel Düzenlemeler
Hukukumuzda 818 sayılı Borçlar Kanunu döneminde düzenlenen özel tehlike sorumluluğu…
1. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu md. 85
Tehlike sorumluluğunun uygulamada en yaygın örneği kuşkusuz motorlu taşıt işletmeleridir.…
“Araç sahibinin ( işletenin ) sorumluluğu, 6085 sayılı Yasanın 50. maddesiyle düzenlenmiştir. Az önce anılan yasa ile öngörülen sorumluluk tehlike sorumluluğu olarak nitelenir. Buna göre dış çevrede belirli tehlikeler yaratan uğraşıların ve davranışların sonuçlarından kaçınma ve bunları önleme olanağı bulunmasa bile bu uğraşılardan yararlananlar ya da bu uğraşıları kendi egemenlik alanlarında yürütenler sorumlu tutulurlar. Öyle ki, sorumlu kişi, uğraşılardan ileri gelen tehlikenin sonuçlarını yasa gereğince yüklenme zorunda olduğundan, tazminat borcu altında bulunur. […]. İşte, motorlu taşıtların tehlike ve büyük bir zarar yarattıkları gözlenerek, trafik olaylarının sonuçlarının zarara uğrayanlara yükletilmemesi için 6085 sayılı Yasanın 232 sayılı Yasa ile değiştirilen 50. maddesiyle araç sahibinin sorumluluğu tehlike sorumluluğu olarak düzenlenmiştir. […]Tersi bir görüşte böyle bir durumda 50. maddenin uygulanamayacağını ileri sürmek, zarar göreni modası geçmiş kusur sorumluluğu kuralları ile başbaşa bırakmak sonucu doğurur ki, bu çözüm, hakseverliğe (hakkaniyete) ve öte yandan sosyal güvenliğe de aykırı düşer”.2. 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu md. 134
Hava araçlarının verdiği zararlar da, tehlike esasına dayanılarak 2920 sayılı Türk…
“Sivil hava aracının üçüncü kişilere verdiği zarardan, sivil hava aracının işleteni sorumludur.”…
Ancak ilgili düzenlemede bazı istisnalar öngörülmüştür. Gerçekten de sivil hava aracı,…
Belirtilmesi gereken bir diğer husus ise tıpkı Karayolları Trafik Kanunu’nda olduğu…
3. 2872 Sayılı Çevre Kanunu md. 28
2872 sayılı Çevre Kanunu md. 28’de yer verilen düzenleme(141)…
“Çevreyi kirletenler ve çevreye zarar verenler sebep oldukları kirlenme ve bozulmadan doğan zararlardan dolayı kusur şartı aranmaksızın sorumludurlar. …
Kirletenin, meydana gelen zararlardan ötürü genel hükümlere göre de tazminat sorumluluğu saklıdır. …
Çevreye verilen zararların tazminine ilişkin talepler zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren beş yıl sonra zamanaşımına uğrar.”…
İlgili düzenlemenin niteliği ya da dayandığı esas hakkında ihtilaf vardır. Gerçekten…
4. Diğer Düzenlemeler
3634 sayılı Milli Müdafaa Mükellefiyeti Kanunu md. 17 doğrultusunda tehlike esasına…
Ayrıca 8559 sayılı Petrol Kanunu m. 86 f. 2’de, petrol hakkı sahibinin kusursuz sorumluluğu…
Nihayet nükleer santral işletenin ve nükleer madde taşıyanın sorumluluğu, 5710 sayılı…
II. Mahkeme İçtihatları
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 71. maddesinin gerekçesinde de belirtildiği üzere…
1. Enerji Nakil Hatlarında Meydana Gelen Kazalar
Yargıtay’ın gerek 3., gerek 4. Hukuk Dairelerine intikal eden olayların ortak noktası,…
a) 26.2.2014 tarihinde 3. Hukuk Dairesi’nin verdiği E. 2014/1877 K. 2014/2977 sayılı…
Yargıtay, dava taleplerini haklı bulduğu karar gerekçesinde enerji nakil hattı işletmecisine…
“Enerji nakil hattının sahibi bulunan davalı Dedaş, tehlike arzeden bu yapı eserinin fena yapılmasından, bakımı ve işletilmesindeki eksikliklerden 818 Sayılı B.K.nun 58. (6098 Sayılı T.B.K.nun 69.) maddesi uyarınca sorumludur. Bu sorumluluk hukuki niteliği itibariyle kusura dayanmayan (objektif) bir sorumluluktur.”…
b)Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin 11.2.2013 tarihli kararında(146)…
“Tehlike esasına dayalı kusursuz sorumluluğun düzenlendiği Borçlar Yasası’nın 58. maddesi gereğince “...imal olunan herhangi bir şeyin maliki, o şeyin fena yapılmasından yahut muhafazadaki kusurundan dolayı mesul olur.” Belirtilen yasal düzenleme gereğince davalı kurum, zararlandırıcı sonucun doğmasına yol açan enerji hattının yapım ve bakım eksikliklerinden kaynaklanan zararlı sonuçlarından sorumludur. Sorumluluktan kurtulmanın, olumsuz koşulu ise; zararla yapım bozukluğu ve bakım eksikliği arasındaki nedensellik bağının kesilmiş olmasıdır. Kusur aranmaksızın sorumluluğun düzenlendiği haller, kusursuz sorumluluk halleri olarak ifade edilmektedir. Doktrinde kusursuz sorumluluk hallerinin olağan sebep sorumluluğu-tehlike sorumluluğu şeklinde ikili ayırıma tabi tutarken, T.B.K. tarafından açıklanan ve bizim de benimsediğimiz şekliyle hakkaniyet sorumluluğu-özen (sebep) sorumluluğu-tehlike sorumluluğu şeklinde ayırıma tabi tutulduğu görülmektedir. Kusursuz sorumlulukta ispat kolaylığından yararlanılan bir kurum da isbat yükünün yer değiştirilmesidir. Denetleme ve gözetimde özen (cura in custodio) gereği kusur unsur olarak aranmadığından, zararı doğuran unsurun yabancı unsur-durum olması halinde tazminattan indirimi haklı kılan bir sebep olarak dikkate alınabilir. (G. Antalya, B.Hukuku Genel Hükümler, C.1., 2012 İst., sh.533.535.) Kusursuz sorumluluğun süjesi kendi alanındaki durumu ve gözetim teknik-denetim izleme fonksiyonlarını en iyi bilen kişi veya kurum olmasına göre tüm tedbiri-önleyici fiil ve …
c) 4. Hukuk Dairesi’nin 10.3.2009 tarihli kararına(147)…
Yargıtay bu çerçevede özellikle enerji nakil hattının ilgili mevzuata uygun şekilde…
d) Yabancı hukuktan benzer örnekler her ne kadar aşağıda etraflıca incelenecek olsa…
Ancak asıl eleştiriye sebebiyet veren nokta burada meydana gelen olayın, bir yapının…
2. Baz İstasyonları
2000’li yılların başından beri mahkemelere intikal eden bir diğer mesele, baz istasyonlarının…
a) 27.9.2004 tarihinde verdiği kararda Yargıtay 4. Hukuk Dairesi(149),…
b) 4. Hukuk Dairesi, içtihadını 14.10.2008 tarihli kararında(150)…
c) Anılan kararlar göstermektedir ki Yargıtay, tehlike ilkesine dayanan kusursuz…
İlgili karara dair bir diğer tespit ise Yargıtay’ın izlediği yöntemdir. Gerçekten…
