DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TUTUKLULUK HALİNİN SONA ERMESİ ve TUTUKLULUKTAN DOĞAN ZARARLARIN ONARIM VE GİDERİMİ
I. Tutukluluk Halinin Sona Ermesi
Tutuklama ceza muhakemesinin gerçekleştirilebilmesi için araç niteliği taşıyan, geçici…
Tutuklamanın sona ermesinin ardından ise sanık hakkında bir hapis cezası mahkûmiyetine…
1. Tutukluluk Halini Sona Erdiren Haller
a. Tutuklama Nedenlerinin Ortadan Kalkması
Tutuklama tedbiri, tutuklama koşul ve nedenlerinin varlığına binaen uygulanan bir…
CMK sisteminde soruşturma evresinde, tutuklama nedenlerinin ortadan kalkması gerekçesiyle…
Belirtelim ki, 1412 sayılı mülga CMUK’dan CMK’ya intikal etmiş olan…
Soruşturma evresinde tutuklama nedenlerinin ortadan kalkıp kalkmadığına ilişkin olarak,…
Kovuşturma evresine gelindiğinde ise, soruşturma evresinde olduğu gibi, tutuklama…
b. Azami Tutukluluk Süresinin Dolması
Hukukun üstünlüğü ilkesi, diğer temel hak ve özgürlükler gibi, kişi özgürlüğü ve…
Bu noktada, tutuklama tedbirinin yerine getirilmesine ara verilmiş olması, sözgelimi…
CMK’da 5560 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik ile, azami tutukluluk süresinin dolması…
c. Yargısal Karar İle Tutukluluğun Ortadan Kalkması
aa. Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı
CMK sisteminde, Cumhuriyet savcısı tarafından yürütülen bir ceza soruşturması neticesinde…
İkinci olarak ise, Cumhuriyet savcısı, soruşturma evresinin sonunda, kamu davasının…
Tutuklama tedbiri, ceza muhakemesinin düzgün bir biçimde yapılabilmesini güvence…
bb. Sanık Hakkında Beraat veya Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı
CMK md. 223/2 uyarınca, yüklenen fiilin yasada suç olarak tanımlanmamış olması, yüklenen…
Sanık hakkında, yüklenen suçla bağlantılı olarak yaş küçüklüğü, akıl hastalığı veya…
Tutuklu kişinin salıverilmesi için ilk derece mahkemesi tarafından verilmiş olan…
cc. Davanın Reddi, Düşmesi veya Durması Kararı
Non bis in idem ilkesi, aynı fiilinden dolayı hakkında önceden açılmış bir dava veya verilmiş bir hüküm bulunan kişi hakkında yeniden bir dava açılamaması ve hüküm verilememesi anlamını taşır. Bu yönüyle non bis in idem, bireylerin…
Non bis in idem ilkesi CMK sisteminde md. 223/7’de ifade edilmiş olup, bu hüküm uyarınca, aynı fiil nedeniyle, aynı sanık için önceden verilmiş bir hüküm veya açılmış bir dava varsa davanın reddine karar verilir. Şu halde, sanığın tutuklu olarak yargılandığı bir davanın sonucunda, sanık hakkında aynı fiil…
Bunun yanı sıra, CMK md. 223/8 uyarınca, TCK’da öngörülen düşme sebeplerinin varlığı…
dd. AYM Bireysel Başvuru Kararı
Bireysel başvuru yolu, 07.05.2010 tarih ve 5982 sayılı Kanun (md. 18) değişikliği…
Tutuklama tedbiri, gerek anayasal düzeyde (AY md 19) gerekse AİHS (md. 5) tarafından…
Ancak AYM’ye bu şekilde bireysel başvuru yapabilmek için yalnızca bir “ihlal” iddiası…
Bireysel başvuru hakkında AYM nezdindeki komisyonlarca önce kabul edilebilirlik incelemesi…
Ancak bu noktada, tutuklama işlemine ilişkin olarak ihlal sonucuna ulaşan AYM bireysel…
2. Tutukluluğun Sona Erdirilmesi Usulü
Tutukluluk halinin sona erdirilmesine ilişkin bir hâkim/mahkeme kararı ortaya çıktığında,…
Tutukluluk halini sona erdiren kararın duruşma dışında ortaya çıkması durumunda ise,…
CMK sisteminde tutukluluk haline son verilmek suretiyle özgürlüğüne kavuşan şüpheli…
II. Tutukluluktan Doğan Zararların Onarım ve Giderimi
1. Tutuklulukta Geçen Sürenin Mahkûmiyetten Mahsup Edilmesi
a. Mahsup Kavramı ve Hukuki Niteliği
Ceza muhakemesi faaliyetinin yürütülmesi sürecinde sanık herhangi bir aşamada tutuklanmış…
Bununla birlikte, tutuklulukta geçirilen sürenin mahkûmiyetten mahsup edilmesi konusunda…
Tutuklulukta geçen sürenin ceza mahkûmiyetinden mahsup edilmesi kurumunun hukuki…
b. Mahsup Edilmenin Koşulları
aa. Özgürlükten Yoksun (Tutuklu) Geçirilen Bir Süre Bulunması
Mahsup işleminin gerçekleştirilebilmesi için ilk olarak, işlenen suça ilişkin olarak…
Kişi yurtdışında yabancı makamlar tarafından yakalanmış, gözaltına alınmış, tutuklanmış…
bb. Ceza Mahkûmiyetinin Bulunması
Tutuklulukta geçirilen sürenin mahsup edilmesinden söz edebilmek için diğer koşul,…
Tutukluluk süresinin mahsup edilebilmesi için, kişi hakkında bir ceza mahkûmiyetinin…
c. Mahsup İşleminin Uygulanması
Sanık hakkında birden fazla ceza mahkûmiyetinin söz konusu olduğu hallerde, mahsup…
Kural olarak tutuklu geçirilen sürenin mahkûm olunan cezadan mahsup işlemini, mahkûmiyet…
Mahsup işlemine konu olan cezanın bir hapis cezası olması durumunda, tutuklu kalınan…
Ağırlaştırılmış müebbet hapis ve müebbet hapis cezaları ilke olarak mahsup işlemine…
2. Tutuklamanın Haksız Olması Halinde Tazminat Ödenmesi
a. Genel Olarak
Tutuklama tedbiri, ceza muhakemesinin gerçekleştirilebilmesi amacına yönelen bir…
Devletin tazminat yükümlülüğünün pozitif kaynakları ise gerek AİHS gerekse 1982 AY’nda…
Haksız tutuklama tedbiri nedeniyle zarar görenlerin maddî ve manevî zararlarının…
CMK öncesinde koruma tedbirleri nedeniyle uğranılan zararların tazmin edilmesi konusu,…
b. Tazminat Nedenleri
Türk hukukunda kanuna aykırı koruma tedbirlerinden kaynaklanan maddî ve manevî zararlara…
- kanunlarda belirtilen koşullar dışında yakalanan, tutuklanan veya tutukluluğunun…
- kanuna uygun olarak tutuklandığı halde makul sürede yargılama mercii huzuruna çıkarılmayan…
- kanuna uygun olarak yakalandıktan veya tutuklandıktan sonra haklarında kovuşturmaya…
EN
TR
