2005/155 Ruh Hastalarının Sevk ve Takipleri Genelgesi

Ruh sağlığı; sosyal uyum ile içinde yaşanılan çevreye, sosyal yatırımlara ve ekonomik gelişmelere katkıda bulunan üretkenliğin, huzurun ve istikrarın vazgeçilmez bir parçasıdır. Ruh sağlığını teşvik edecek etkili planlar geliştirilmesi ve uygulanması, ruh sağlığı iyi ve üretken bir toplum inşa etmek için esastır.

Bireysel anlamda ruh sağlığının iyi olması aynı zamanda, toplumsal ruh sağlığı ve yaşam tarzlarının yükselmesinde çok önemlidir. Ruh sağlığının korunması ve/veya tedavisinin teşvik edilmesi, bireyin yaşam kalitesini yükseltmekte ve bununla birlikte, ruh sağlığı sorunları olan insanlar ile toplum sağlığının ruhsal yönden de iyilik halinde olmasını temin etmektedir.

Sosyal, psikolojik, biyolojik ve çevresel faktörler, insanların ruhsal yapıları üzerinde potansiyel risk oluşturmaktadır. Bu bağlamda, hassasiyetleri ve ihtiyaçları göz önüne alınarak bilhassa gençlere ve yaşlılara yönelik olarak, ruh sağlığının geliştirilmesi ve ruh sağlığının sorunlarının önlenmesi ve tedavi edilmesi ile ilgili faaliyetlere öncelik verilmelidir. Özellikle, çocukluk döneminde karşılaşılan ruhsal bozukluklar, yetişkin ruh sağlığı bozukluklarının önemli habercileridir. Bu yüzden, çocukların ve ergenlerin ruh sağlığını desteklemek, yetişkin ve yaşlılık döneminde bireyler, toplumlar ve sağlık sistemleri için uzun dönemde yararlar sağlayacak stratejik yatırımlar olarak görülmelidir.

II- Ruh Sağlığı Hizmetlerinin Yürütülmesi ve Sevkler

1) Bilindiği üzere toplum temelli ruh sağlığı hizmetleri uygulamasında ruh sağlığı hizmetlerinin bölgesel hastanelerde değil, toplum içinde yaygınlaştırılan sağlık kuruluşlarında ve hastanın yaşadığı ortamda yapılabilmesi esastır. Ulusal Ruh Sağlığı Eylem Planında yer aldığı üzere psikiyatri kliniklerinin genel hastaneler içinde yer alması ve toplum ruh sağlığı merkezlerinin kurularak yaygınlaştırılması planlanmıştır. Mülga Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 2004/126 no'lu Genelgesi ile; her il ve büyük ilçe devlet hastanelerinde 5 yataktan başlamak üzere akut psikiyatrik bakım için uygun psikiyatri servislerinin oluşturulmasına karar verilmiştir. Bu hususlarda gerekli uygulamalar yapılacaktır.

2) Diğer hastalıklarda olduğu gibi ruh hastalıklarında da hastaların bulundukları yerleşim yerinde teşhis, tedavi ve rehabilitasyonlarının sağlanması esastır. Dolayısıyla hasta sevklerine, ancak hastanın bulunduğu yerde tedavi imkanı olmaması durumunda son seçenek olarak başvurulacaktır.

3) Ağır ruhsal bozukluğu olan hastalar, kendilerine ve çevrelerine zarar verme riskinin yüksek olduğu hastalığın alevlenme dönemlerinde “psikiyatrik acil durum” olarak değerlendirilecek ve bu durumlarda hastaların acil yardım hizmetlerinden faydalandırılmaları sağlanacaktır.

4) Psikiyatrik acil durumlarda sahadan hastaneye hasta sevki 112 Acil Sağlık Hizmetleri tarafından yapılacaktır.

5) Acil ve zorunlu hallerde hastaların başka bir hastaneye veya başka bir ile sevk edilmesi gerekiyorsa, hastaneye ait ambulans veya hasta nakil aracıyla sevk işlemi gerçekleştirilecektir.

6) Süreçte hizmetin aksamaması bakımından, kamu hastane birlikleri tarafından gerekli altyapı oluşturuluncaya ve sonucunda tekrar bir talimat verilinceye kadar sevkinde zorunluluk görülen hastalar, öncelikle genel sekreterlik bünyesindeki diğer hastanelere, bunlarda yer bulunmaması halinde bağlı olunan bölge hastanesine (Ek1) veya en yakın ildeki hastaneye sevk edilerek gereksiz sevkler ve yığılmalar engellenecektir.

7) Sevkinde zorunluluk görülen hastalar, ilk tıbbi müdahalesi yapılıp mümkün ölçüde stabilizasyonu ve sedasyonu sağlanarak sevk edilecektir. Sevk işleminden önce, hastanın sevk edileceği hastanenin bulunması konusunda 112 Komuta Kontrol Merkezince destek verilecektir. Hastanın sağlığı ve güvenliği açısından, sevk sırasında hastaya uygulanabilecek tıbbi işlemler hakkında nakil ekibine bilgi verilecek, acil serviste yapılan tıbbi işlemlerin ve önerilerin yer aldığı epikriz teslim edilecektir.