BOTAŞ Teftiş Kurulu Yönetmeliği

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam ve Tanımlar

Amaç

BOTAŞ-Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi Teftiş Kurulu, Şirket çalışmalarının Kanun, Tüzük, Yönetmelik, Ana Sözleşme ve sair mevzuat hükümlerine uygunluğunun, sürekli ve etkili bir biçimde, Genel Müdür adına denetlenmesini sağlamak amacıyla kurulmuştur.

Kapsam

Bu Yönetmelik, BOTAŞ Teftiş Kurulunun kuruluş ve görevlerini, Teftiş Kurulu Başkanının atanmasını, müfettiş yardımcılarının işe alınma, yetiştirilme ve müfettişliğe atanmalarını, Teftiş Kurulu Başkanı, başmüfettiş, müfettiş, müfettiş yardımcısı ve Teftiş Kurulu Şube Müdürlüğünün görev, yetki ve sorumluluklarını, özlük haklarını, teftiş edilenlerin sorumluluklarını, Kurulun çalışma usul ve esaslarını kapsar.

Tanımlar

Bu Yönetmelikte geçen;

Başkanlık: BOTAŞ Genel Müdürlüğü Teftiş Kurulu Başkanlığını,

BOTAŞ: Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketini,

Büro Personeli: Teftiş Kurulu Başkanlığı Denetim ve İdari İşlemler Şube Müdürlüğünde görevli müdür, şef ve şubede görevli diğer personeli,

Genel Müdür: BOTAŞ Genel Müdürünü,

Genel Müdürlük: BOTAŞ Genel Müdürlüğünü,

Kurul Başkanı: BOTAŞ Genel Müdürlüğü Teftiş Kurulu Başkanını,

Kurul Bürosu: Teftiş Kurulu Başkanlığı Denetim ve İdari İşlemler Müdürlüğünü,

Müfettiş: Müfettiş ve Başmüfettişler ile teknik müfettiş ve başmüfettişleri,

Müfettiş Yardımcısı: Resen teftiş, inceleme ve soruşturmaya yetkili veya yetkisiz BOTAŞ müfettiş yardımcılarını,

Refakat Müfettişi: Teftiş Kurulu Başkanına yardımcı olmak üzere görevlendirilen Müfettişleri,

Teftiş Kurulu: BOTAŞ Genel Müdürlüğü Teftiş Kurulunu,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Kurul’un Teşekkülü, Müfettişliğe Atanma, Görev, Yetki ve Sorumluluklar

Kuruluş ve Bağlılık

Teftiş Kurulu Başkanlığı;

a) Başkan,

b) Başmüfettiş ve teknik başmüfettişleri,

c) Müfettiş ve teknik müfettişleri,

d) Müfettiş Yardımcıları,

e) Teftiş Kurulu Şube Müdürü ve personelinden

oluşur. Teftiş Kurulu doğrudan Genel Müdüre bağlıdır. Başkan görevlerini, müfettişler ise teftiş, inceleme ve soruşturmalarını Genel Müdür adına yapar.

Müfettişlere Genel Müdür ile Başkan dışında hiçbir makam ve mercii emir ve talimat veremez.

Şube Müdürlüğü

Kurulun yazışma, hesap, arşiv, kütüphane ve benzeri işleri Başkana bağlı Denetim ve İdari İşlemler Şube Müdürlüğü tarafından yürütülür. Şube Müdürlüğünde görevlendirilecek personelin, sayısını ve özelliklerini Başkan belirler.

Görev Merkezi

Teftiş Kurulu Başkanlığının çalışma merkezi Ankara’dır.

Ancak, ihtiyaç halinde Ankara dışında taşra ünitelerinde Başkanın önerisi ve yönetim kurulu kararı ile merkeze bağlı denetim grupları kurulabilir, bunlar aynı yolla değiştirilebilir, kaldırılabilir.

Denetim gruplarının idari ve mesleki temsilinden bu gruplardaki en kıdemli müfettiş sorumludur.

Görev derecesi 1 olan unvanlarda görev yaptıktan sonra müfettişliğe dönenler, denetim gruplarında görevlendirilemezler.

Teftiş Kurulu Başkanlığı’nın Görevleri

Teftiş Kurulu Başkanlığı’nın görevleri şunlardır:

a) Teftiş çalışmalarının etkili ve verimli şekilde yürütülmesi hususunda kabul görmüş genel prensipler doğrultusunda şirketteki uygulama esaslarını tespit etmek ve personelin verimli çalışmasını teşvik edici bir teftiş sistemi geliştirmek,

b) Şirket’in merkez ve taşra birimleri ile bağlı ve ilgili kuruluşlarının tamamında, her türlü teftiş, inceleme ve soruşturma yaptırmak,

c) Şirketin görevleri ile ilgili kanun, tüzük, yönetmelik, kararname, genelge, talimat ve sair mevzuatın uygulaması ile tespit olunan noksanlık ve aksaklıklar hakkında teklifte bulunmak,

d) Yılda enaz bir defa Genel Müdürlük birim amirlerinin de katılımı ile, Müfettişlerin bir yıllık çalışma dönemi sonucunda tespit ettikleri uygulamada görülen aksaklıklar ile çözüm yolları ve tekliflerin değerlendirileceği toplantılar düzenlemek.

Teftiş Kurulu Başkanının Atanması

Teftiş Kurulu Başkanlığına, kamuda müfettiş yardımcılığı dâhil en az beş yıl müfettişlik hizmeti bulunan müfettişler arasından atama yapılır.

Kurul Başkanının bağlı ve sorumlu olduğu makam, Genel Müdürdür.

Başkan’ın Görev ve Yetkileri

Teftiş Kurulu Başkanı, Müfettiş sıfat ve yetkilerine sahip olarak Genel Müdür’ün emir ve onay’ı ile aşağıdaki görevleri Genel Müdür adına yürütür :

a) Teftiş Kurulu’nu yönetmek, Müfettişlerin çalışmalarını düzenlemek ve denetlemek,

b) Genel Müdür’ün gerekli gördüğü işlerde ve hallerde, bizzat teftiş, soruşturma ve inceleme yapmak,

c) Kurul personelinin özlük işlerini yürütmek, sayı ve kalite olarak yeterli kadroyu oluşturmak,

d) Gerekli görüldüğü zamanlarda ve hallerde Müfettişlerin çalışmalarını teftiş mahallinde denetlemek,

e) Teftiş programlarını düzenleyerek Genel Müdür’ün onayına sunmak, programın verimli ve etkili şekilde uygulanmasını sağlamak,

f) Müfettişlerden gelen rapor ve yazıları incelemek, hatalı ve noksan hususların düzeltilmesini ve tamamlanmasını ilgili müfettişten istemek, rapor sonuçlarının Genel Müdüre sunulması için Başkanlık müzekkeresinin tanzimini sağlamak ve yapılmasını gerekli gördüğü işlemler ile alınması icap eden tedbirler hakkında teklifte bulunmak, Genel Müdürün onayını takiben müzekkereyi ilgili ünitelere intikal ettirmek

g) Raporlar üzerinde Genel Müdürlükçe ve/veya ilgili birimlerce alınan tedbirler ile yapılan işlemlerin kanun, tüzük, yönetmeliklere ve diğer mevzuata veya işin gereğine uygun mütalaa edilmemesi halinde, durumu gerekçesi ile birlikte Genel Müdüre intikal ettirmek,

h) Önemli teftiş, inceleme ve soruşturma konuları hakkında Genel Müdüre bilgi vermek,

i) Müfettişlerin mesleki bilgi ve becerilerinin geliştirilmesini sağlayıcı tedbirleri almak,

j) Kurulun büro hizmetlerinin düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak,

k) Kurul’un çalışmalarına ait yıllık faaliyet raporlarını düzenlemek ve Genel Müdüre sunmak,

l) Müfettişlerin çalışmalarını izlemek, seyahat emirlerini imzalamak, aylık çalışma ve yolluk bildirimlerini incelemek ve onaylamak,

m) Raporların incelenmesi ve acele konuların teftiş programlarını aksatmadan tetkik ve tahkikini temin için, bir veya bir kaç müfettişi, Genel Müdür’ün Olur’unu da alarak geçici bir süre refakatinde çalıştırmak,

n) Bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinde belirtilen görevleri, Genel Müdür’ün emir ve onayı ile Genel Müdür adına yürütmek,

o) Kurumun merkez ve taşra üniteleri ile bağlı ve ilgili kuruluşlarında teftişin etkin bir şekilde yürütülmesi hususunda genel prensipler tespit etmek ve personelin verimli çalışmasını teşvik edici teftiş sistemini geliştirmek, gerektiğinde, kârlılık ve verimlilik ile birimlerin faaliyet sonuçları üzerinde her türlü inceleme ve araştırma yapmak ve yaptırmak, alınan sonuçların hayata geçirilmesini sağlamak,

p) Kanun, Tüzük, Yönetmelik ve sair mevzuat ile Genel Müdür tarafından verilecek benzeri diğer görevleri yerine getirmek.

Teftiş Kurulu Başkanı, Kurul’un yönetiminden ve Müfettişlerin bu Yönetmelikte yazılı esaslara göre çalıştırılmalarından Genel Müdüre karşı sorumludur.

Teftiş Kurulu Başkanı’na Yardım

Teftiş Kurulu Başkanı, Genel Müdür’ün Onay’ını da alarak, tercih edeceği Müfettiş’e refakat görevi verebilir. Kendisine refakat görevi verilen Müfettiş, Kurul çalışmalarının yürütülmesinde Başkan’a yardımcı olur ve Başkan’ın vereceği görevleri yapar. Başkan’ın görevde bulunmadığı zamanlarda Teftiş Kurulu Başkanlığı Görevini tedvir eder ve Genel Müdür’e karşı Başkan gibi sorumlu olur.

Müfettişliğe Atanma

Mesleğe, özel yarışma sınavını kazanmak şartıyla, müfettiş yardımcısı olarak girilir. Müfettiş yardımcılarından, 3 yıllık yetiştirme dönemi sonunda yapılan yeterlilik sınavında başarılı olanlar müfettişliğe atanırlar.

Müfettişlerin Terfii

Bu Yönetmeliğin 11. maddesinde kayıtlı hükümler çerçevesinde Müfettişliğe atananların kıdemleri, yeterlik sınavındaki başarı derecelerine göre tespit edilir. Müfettişlerin taltif ve terfileri, kıdem ve yeterlikleri dikkate alınarak Kurul Başkanı’nın teklifi üzerine atamaya yetkili Makam’ın onayı ile yapılır.

Yönetmelik hükümlerine uygun olarak 11. maddenin (a) ve (b) bendinde tarif olunan şekilde Müfettiş ünvanını kazanmış ve bu ünvanlarda BOTAŞ’ta en az üç yıl başarılı hizmet vererek iyi sicil almış olanlar arasından, Başkan’ın teklifi ve Genel Müdür’ün Onayı ile Başmüfettişliğe atama yapılabilir. Başmüfettişliğe terfide esas, mesleki yetenek, kıdem, gayret ve başarıdır. Yükselmelerde Başkan’ın yazılı görüşü alınır.

Mesleğe yarışma sınavı olmadan ve/veya yeterlik almadan atananların; denetim hizmetleri dışında geçen hizmet sürelerinin yarısı, denetim mesleğinde geçen sürelerinin tamamı denetim meslek kıdeminden sayılır.

Müfettişin Görev ve Yetkileri

Müfettişler, bu Yönetmelikte yer alan esaslar ile Teftiş Kurulu Başkanlığı’nın talimatlarına göre hareket ederek,

a) Şirketin merkez ve taşra ünitelerinin işlem ve faaliyetlerinin Kanun, Tüzük, Yönetmelik, Ana Sözleşme, Sözleşme, Genelge, Sirküler ve Genel Müdürlük emirlerine uygun olarak yürütülüp yürütülmediği hususlarında denetleme, inceleme ve soruşturma yapmak,

b) Çalışmaları sırasında gördükleri yanlış, eksik ve usulsüz uygulamalar hakkında gözlem ve tesbitlerini, Kurul’un çalışma usulleri dahilinde Başkanlığa bildirmek,

c) Görevlerini yaparken muttali oldukları yolsuzlukları, usulü vechile ve sür’atle Başkanlığa bildirmek ve tesbit ettikleri suç niteliği taşıyan işlem ve uygulamalarla ilgili delillerin yok edilmesini önleyici tedbirleri almak,

d) Şirketin dahili mevzuatının geliştirilmesi, eksik ve yetersiz olanlarının düzeltilmesi, faaliyetlerin etkili, sür’atli ve verimli şekilde yürütülmesi, maliyet ve masraflarının aşağıya çekilmesi, uygulayıcı personelin mesleki bilgi ve becerilerinin geliştirilmesi, kuruluşun kârlılık ve verimlilik göstergelerinin arttırılması konularında tetkikler yapmak ve alınması gerekli görülen tedbirler hakkında önerilerde bulunmak,

e) Görevlendirildikleri komisyon, kurs, seminer, toplantı ve araştırma çalışmalarına katılmak,

f) Tahkikat çalışmalarının selâmetle yürütülebilmesi bakımından, görev başında bulunmalarında sakınca görülen personelin, üç aya kadar geçici olarak görevden uzaklaştırılmaları hususunda, mucip sebepleri ile birlikte talepte bulunmak, gerektiğinde bu sürenin uzatılmasını teklif etmek,

g) Teftiş, inceleme ve soruşturma sırasında görevi başında bulunması zorunlu görülen personelin, izinli olarak ayrılmalarının geciktirilmesini, izinde bulunanların ise göreve çağrılmalarını ilgili ünitenin amirinden istemek,

h) Görev sırasında, teşkilata bağlı bütün görevlilerin muhafaza ve yönetimindeki her çeşit kayıt, defter, belge ve evrakı, gizlilik dereceli yazıları, senet, çek, para, para hükmündeki kağıtları ve kıymetli belgeleri, demirbaş malzeme ve kayda tabi eşyayı saymak ve incelemek,

i) Görev sırasında, her türlü işleme ait defter, evrak, kayıt ve belgelerin suretlerini ve bunlar herhangi bir usulsüzlüğün delilini teşkil ettiği takdirde asıllarını almak, gerekli gördüğü her türlü yardımı ilgililerden istemek,

j) Görevden uzaklaştırıldığı halde işini terketmeyip görevi başında kalmakta ısrar ettiği tespit edilen personel hakkında icabeden yasal işlemleri yapmak,

k) Gerektiğinde denetimlerine tabi birimlerin her kademedeki personeli hakkında, Müfettişliğin görüş ve kanaatini belirten değerlendirme raporları düzenlemek,

l) Önceki teftiş dolayısıyla Genel Müdürlük'çe teftiş edilen birimlere gönderilmiş olan tenbihname gereklerinin yerine getirilip getirilmediğini kontrol etmek,

m) Yanlarındaki Müfettiş Yardımcılarının mesleğin gereklerine uygun şekilde yetiştirilmelerini sağlamak ve bunların mesleki bilgi, tutum ve davranışları ile ilgili olarak 3 (üç) ayda bir rapor düzenleyerek Kurul’a göndermek,

n) Teftiş Kurulu Başkanlığı'nca verilen diğer görevleri yapmak.

Hususlarında, Genel Müdür adına işlem yapmakla görevli ve yetkili olup, aksi davranışlarından Başkan’a karşı sorumludurlar. Ayrıca, Müfettişler yaptıkları çalışmalar ile hazırladıkları raporların sonuçlarından, yürürlükteki mevzuat çerçevesinde sorumludurlar.

Müfettiş Yardımcılarının bu yetkileri kullanabilmeleri veya bağımsız olarak görev yapabilmeleri, belirli bir yetişme süresinin sonunda kendilerine “Yetki” verilmesiyle mümkündür.

Asılları Müfettiş tarafından alınan evrak ve belgelerin, Müfettişlik mühür ve imzası ile tasdik edilmiş suretleri, dosyasında saklanmak üzere evrak ve belgelerinin bulunduğu birime verilir.

Müfettişlerin Riayet Edecekleri Hususlar

Müfettişler, bulundukları yerlerde, görev ve sıfatlarının önemine uygun bir ciddiyet ve vakar göstermek, münasabetlerinde nezaket kurallarına riayet etmek, her ne suretle olursa olsun tartışmaya girmekten kaçınmak, mesai saatlerini ve zamanını Müfettişe yaraşır bir görev anlayışı içinde değerlendirmek, hal ve hareketlerinde temsili makam sıfatının icaplarına uymak zorundadırlar.

Müfettişler;

a) İcraya müdahale edemezler.

b) Evrak, defter ve kayıtlar üzerine, evrakın görüldüğünden başka bir manayı içerecek şekilde şerh düşemezler, ilave ve tashihat yapamazlar.

c) Teftişlerine tabi olanlar ile onların aile efradı ve BOTAŞ’la iş ilişkileri bulunan kimselerle nezaket ve ikram ölçülerinin dışına çıkan menfaat ilişkisinde bulunamazlar.

d) Görevli olarak gidecekleri yerleri, yapacakları işleri ve öğrendikleri sırları açıklayamazlar.

e) Teftiş mahalline vardıklarında, görevli olduklarını bildirmek amacıyla, işyeri amirini ziyareti takiben çalışmalarına başlarlar.

Teftişe Tabi Olanların Sorumlulukları

Her kademedeki personel, görevli Müfettiş tarafından talep edilen ve idaresinden sorumlu olduğu gizli ve açık her türlü evrakı, defter, belge, kayıt ve bilgileri ilk isteme anında vermeye, çağrıldıklarında gelmeye, yazılı ve sözlü açıklamalarda bulunmaya, belge, kayıt ve mevcutlardan örnekler alınması, mal, para ve diğer kıymet ölçüm ve sayımlarının yapılması için her türlü yardımı yapmaya, denetim çalışmalarının sür’atle yerine getirilebilmesi için kolaylık sağlamaya, yer, araç ve gereç temin etmeye, denetim organı ile olan iş ilişkilerinde nezaket kurallarının icaplarına uymaya ve görevin gerekleri içinde ölçülü davranmaya, öğrendiği bilgi, belge ve sırları muhafaza etmeye ve denetim organı dışında hiç bir kişi ve kuruma açıklamamak hususunda tedbirli olmaya mecburdur.

İlgili personel bu ve benzeri zorunlulukların yerine getirilmesini, amirlerinden veya üst amirlerinden izin almak gibi nedenler ileri sürerek hiçbir şekilde geciktiremez ve savsaklayamaz.

Teftişe ve/veya soruşturmaya tabi ünite amirleri, denetim hizmetlerinin gereklerine uygun yer, araç, gereç sağlamak, gerekli ve işi kolaylaştırıcı her türlü tedbiri almak zorundadır.

Büro Personelinin Görevleri

Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde kayıtlı Kurul Bürosunda görevlendirilecek personel;

a) Müfettişlerden, kurum içinden veya dışından Kurul Başkanlığı'na intikal eden her türlü evrakın kaydını tutmak, ilgili olduğu yerlere vermek, akibetini takip ve cevaplarını sevketmek,

b) İşi bitmiş rapor ve evrakı düzenli ve emniyetli şekilde muhafaza etmek, Başkan’ın haberi ve muvafakatı olmadan hiç kimseye bilgi ve belge vermemek,

c) Kurul’un çalışmaları ile ilgili her türlü muhaberat işlemlerini düzenli ve sür’atle yürütmek, kayıt ve dosyalarını tutmak,

d) Kurul’un yazışma, haberleşme ve sekreterya işlerini düzenli ve aksatmadan yürütmek,

e) Sır saklama yükümlülüğüne uymak,

f) Kurul’a tahsisli her türlü demirbaş eşya ve malzemenin kayıt, takip, korunma ve ekonomik kullanımı hususunda özenle davranmak,

g) Kurul'un malzeme stoklarını takip etmek, işin akışını aksatmayacak şekilde ihtiyatlı bulundurmak,

h) Müfettişlerin her aysonu itibariyle düzenleyip Başkanlığa vermeleri gereken aylık çalışma cetvelleri ile yolluk cetvellerinin müteakip ayın 5 inci gününe kadar verilmiş olmasını takip etmek ve gerekenlerin ilgili birimlere geciktirmeden intikalini sağlamak,

i) Kurul Bürolarının temiz ve düzenli bulundurulmasına özen göstermek, ziyaretçilerin giriş - çıkışlarını kontrol altında bulundurmak,

j) Görevin gerektirdiği nezaket kurallarına uymak, müfettişlerle münasebetlerde işin gereklerini aşan davranışlardan kaçınmak,

k) Başkan tarafından verilecek diğer görevleri yapmak, hususlarında görevli olup aksi davranışlarından Başkan’a karşı sorumludurlar.

Kurul bürosunda görevli personelin taltif ve terfileri, Kurul Başkanı’nın teklifi üzerine, Genel Müdürlükçe yapılır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Kurul’un Çalışma Esas ve Usulleri

Müfettişin Çalışma Anlayışı ve Amacı

Müfettişler, bütün çalışmalarında, esas itibariyle kurumda teftiş ve denetimi etkin bir şekilde yürütmek ve bu çerçevede olayları ekonomik, sosyal, idari, hukuki ve teknik açılardan, işletmeciliğin icaplarına göre irdeleyerek, şirket faaliyetlerinin rasyonel ve verimli bir şekilde sürdürülmesini sağlayacak teftiş sistemini geliştirmek gayesini gözönünde tutarlar ve bu maksatla, çalışmaları esnasında tesbit ettikleri çalışkan, başarılı, görevini gayret ve feragatle yapan, kurum menfaatlerini gözeten basiretli personelin taltif edilmeleri için teklifte bulunurlar. İnceleme, araştırma, teftiş ve soruşturma çalışmaları sırasında, çalışanların morallerini bozmayacak ve işin verimini arttıracak şekilde hareket etmeye özen gösterirler. Ancak, ifa edilemiyecek veya sürüncemede bırakılan işlerin ikmal edilmesine ve buna yol açanların cezalandırılmasına da önem verirler.

Teftişin Tanımı

Genel Müdür’ün onayından geçmiş mutad teftiş programı veya Genel Müdür’ün talimatı ile, kurumun merkez ve taşra teşkilatında, Hukuki, İdari, Mali ve Teknik her türlü işlem hesap ve faaliyetlerin, Kanun, Tüzük, Yönetmelik, Ana Sözleşme, Yönetim Kurulu Kararları ve Genel Müdürlük Talimatları ile kârlılık ve verimlilik ilkeleri çerçevesinde yapılıp yapılmadığının, tesbit, tahlil ve tedbirine yönelik çalışmalar bütünüdür.

Teftiş Usulleri

Teftiş, tarama veya sondaj (yoklama) usulleriyle yapılır. Tarama, teftiş dönemine dahil işlem ve faaliyetlerin tek tek gözden geçirilmesi, sondaj ise incelenmek istenen işlem ve faaliyet grubu hakkında yeterli kanaat elde etmeye elverişli ölçüde ve örnekleme metodu ile seçilen muamelatın, tetkik ve değerlendirilmesini ifade eder.

Teftiş Programı

Kurumun merkez ve taşra ünitelerinin, yıllık periyodlar halinde denetlenmesi amacıyla, Başkanlık tarafından hazırlanıp, Genel Müdürün onayı ile uygulanan denetim planını ifade eder. Teftiş programları, teftiş edilecek ünitelerin iş kapasitesi ve çalışma durumları ile bir önceki teftiş programları ve Müfettiş kadrosu gözönünde bulundurularak hazırlanır. Bu program, teftişi yapacak Müfettişin adı, teftiş olunacak ünite, teftişin kapsadığı tarihler, teftiş çalışmasının yapılacağı süre ve programın uygulanmasına ilişkin yetkiler gibi ana bilgileri ihtiva eden bir cetvel şeklinde düzenlenir ve Başkan’ın imzası ile çalışma devrelerinin başlangıcından önce Makam Olur’una sunulur. Onaylanan programlar, usulüne göre Müfettişlere bildirilir.

Teftiş çalışmalarının herhangi bir sınırlamaya tabi olmadan, duyulan ihtiyaca göre, aralıklarla veya sürekli halde her zaman programlanması ve uygulanması esastır. Ancak, turne programlarının yılın Mayıs/Haziran ayından itibaren başlaması şeklindeki mutad uygulamalar gözönünde bulundurulabilir.

İnceleme

Bir konu, işlem veya faaliyet hakkında, iktisadi, ticari, mali, hukuki, idari, teknik ve işletmecilik yönlerinden, rekabet ortamı, piyasa şartları ve sektör göstergeleri de dikkate alınarak yapılacak kapsamlı tetkik ve araştırmalar sonucu elde edilen bilgilerin, tahlil ve değerlendirilmesi ile bu çalışmaların hayata geçirilmesine yönelik tedbir ve önerileri de içeren mesleki etüdleri kapsar. Müfettişin yapacağı inceleme sonuçlarının, konuyu aydınlatıcı ve gerekli tesbitleri yapmaya elverişli belge ve bilgilere dayandırılması şarttır.

Soruşturma

Kurum personelinin, Kanun, Tüzük, Yönetmelik, Ana Sözleşme, Sözleşme, Genelge, Genel Müdürlük Talimatları ve diğer mevzuat hükümlerine aykırı ve sorumluluklarını gerektirecek nitelikteki fiil ve davranışları hakkında Genel Müdür’ün Olur ve Talimatları ile yapılan çalışmaları ifade eder.

Soruşturma (tahkikat) çalışmalarına, konu ile ilgili evrak ve belgelerin tetkiki ile başlanır, daha sonra ilgililerin ifadelerinin alınması ile işlem tamamlanır. Gerektiğinde kurum içinde ve dışında, konu ile ilgili ek incelemeler de yapılabilir. Soruşturma çalışmalarının, gizlilik ve tarafsızlık ilkeleri içinde yapılması zorunludur.

İfade Alınması

Soruşturma çalışmalarının tamamlanabilmesi ve ilgililerin sorumluluklarının tesbit edilebilmesi için, tahkikata konu işlemde iştirak ve yükümlülüğü bulunanların bilgi ve görüşlerinin de alınması gereklidir. Bunun için, karşılıklı görüşme veya işin icabına uygunsa yazılı olarak sorulmak şeklinde ilgilinin ifadesine başvurulur. Mektupla soru yöneltip yazılı cevap isteme uygulaması istisnai hallere mahsus olup, karşılıklı görüşmelerle ilgililerin ifadesinin alınması esas prensiptir. Karşılıklı görüşme sonucu bir ifade tutanağı düzenlenir ve bu tutanak ifade verenler ile ifadeyi alan Müfettiş tarafından imzalanır.

Müfettişin talebine rağmen alınamayan ifadeler, yazılı olarak tespit edilir. Zamanında icabet edilmemiş veya usulune uygun olarak yerine getirilmemiş olan ifadeler, hiç verilmemiş kabul edilir.

Görevden Uzaklaştırma

Tahkikat süresince görevi başında bulunmasında sakınca görülen personelin görevinden uzaklaştırılması yetkisi, atamaya yetkili amir olan Genel Müdür'e aittir. Tespit edilen durumun, ilgili personelin görevden uzaklaştırılabilmesi için mucip sebepler ile Genel Müdür’den alınması gerekli Onay prosedürünün ihtiyaç göstereceği süre içinde olumsuz etkilenmesi söz konusu değil ise Olur aldıktan sonra; aksi halde bu süre içinde durumun kötüye gideceği, işlemi aydınlatıcı bilgi ve belgelerin alınmasının zorlaşacağının anlaşılması veya belgelerin tahrif ve yok edileceğine dair işaretler bulunması halinde, ya da gizli veya açık zimmet veya ihtilas veya işlemlerde önemli yolsuzluk görülmesi veya para ve para hükmündeki kayıtlar ile defter ve belgelerin gösterilmemesi ve bunlarla ilgili soruları cevaplamaktan kaçınılması veya görevin yapılmasına engel olunması ya da güçleştirilmesi ve benzeri hallerde ilgili personel, Genel Müdür Onay'ı beklemeden Müfettiş tarafından re’sen görevden uzaklaştırılır ve durum mucip sebepleri ile birlikte aynı gün ve en seri vasıta ile Başkanlığa yazılı olarak bildirilir. Müteakiben Başkanlığın talimatı doğrultusunda hareket edilir.

Görevden uzaklaştırma tedbiri, teftiş ve soruşturmanın her safhasında alınabilir. Atama yetkisi Yönetim Kurulu'na ait personelin görevden uzaklaştırılması halinde keyfiyet, Kurul Başkanınca, Yönetim Kurulu’na bildirilmek üzere Genel Müdür’e sunulur.

Yapılan inceleme neticesinde, suç işlendiğinin tespit edilemediği veya yeterli delil bulunamadığı hallerde, görevinden uzaklaştırılmış olan personel, atamaya yetkili amir tarafından, aynı usulle görevine iade edilir.

Görevden uzaklaştırılan personelin görevi, vekili veya idarece görevlendirilecek personel tarafından yürütülür.

Görevlendirme

Müfettişler Genel Müdür’ün emir ve onayı üzerine Teftiş Kurulu Başkanı’ndan aldıkları talimatla görev yaparlar. Aldıkları görevlerin sonuçlarını, Kurul Başkanlığı’na rapor ederler.

Müşterek Çalışmalar

Teftiş ve tahkikat çalışmalarının grup çalışması şeklinde planlanması halinde, gruba dahil müfettişlerden, müfettişlik’te en kıdemli olanı grup temsilcisi sıfatıyla çalışmaları koordine eder. Grup temsilcisi işe başlarken ve çalışmaların devamı süresince, işlerin seyrini takip ve sonuçlandırılmasını temin edecek tedbirlerin alınmasını ve uygulanmasını sağlar. Ayrıca, çalışmaların seyri hakkında zaman zaman veya talep halinde, Başkanlığa bilgi ve ara rapor verir. Grubun çalışmaları düzenlenecek müşterek raporda belirtilir. Bu rapor en geç, grup tetkikinin sona erdiği tarihi takibeden bir aylık süre içinde Başkanlığa sunulur.

Rapor Yazma Süresi

Müfettişler kendilerine verilen işleri Başkanlıkça belirlenen süreler içerisinde sonuçlandırıp, raporları zamanında düzenleyerek Başkanlığa teslim ederler.

Eğer Başkanlıkça bir süre belirlenmemiş ise, müfettişlere verilen inceleme ve soruşturma görevlerine ilişkin raporların, bilgi ve belge temini işlerinin tamamen sonuçlandırılmasından itibaren en geç otuz gün içinde düzenlenip başkanlığa verilmesi esastır. İnceleme ve soruşturma raporlarının bu süre içerisinde ya da her halükarda görevlendirme tarihinden itibaren en geç üç ay içinde verilmemesi halinde, durum gerekçeli bir yazı ile Başkanlığa bildirilir. İzin, rapor ve öncelikli diğer görevler gibi geçerli nedenlerin bulunması halinde, işin özelliği de dikkate alınarak başkan tarafından bu süre yeteri kadar uzatılabilir.

İşin Devri

Müfettişe verilmiş olan işlerin bizzat yerine getirilmesi ve başkasına devredilmemesi asıldır. Müfettişler, ellerindeki işleri ancak Teftiş Kurulu Başkanlığı'nın yazılı talimatı ve müsaadesi ile başka bir müfettişe devredebilirler.

Devredilecek işler için, devri yapacak olan Müfettiş tarafından bir “devir notu” hazırlanarak, o güne kadar yapılmış çalışmaların boyutu ve tespit edilmiş hususlar ile varılan kanaat hakkında işi devralan müfettişi bilgilendirir ve devredilen iş ile ilgili belgeleri bir dizi pusulasına ekli olarak teslim eder.

Görevin Bizzat İfa Edilmesi

Teftiş ve tahkik çalışmaları sırasında, yardım amacıyla, görevli personelden veya diğer bir müfettişten çalışmalara kolaylaştırıcı katkıda bulunmasının kabul edilmiş olması, teftiş ve tahkik görevi verilmiş olan Müfettişin görevden doğan sorumluluklarını hiçbir şekilde kaldırmaz ve hafifletmez. Müfettiş, görevlendirildiği işleri, bizzat yapmakla yükümlü, aksi davranışlardan sorumludur.

Teftişe Başlayış

Teftiş çalışmalarının habersiz ve ani olarak başlatılması esastır. Bunun için Müfettiş, görevli olarak gideceği yer ve yapacağı işler hakkında kimseyi haberdar etmeyecek şekilde hareket eder. Teftiş amacıyla gidilen çalışma mahallinde ilk yapılacak işler şunlardır.

a) Teftiş mahalline mesai saatleri içinde varılması halinde, Müfettiş, vakit kaybetmeden, doğrudan işyerinin para ve nakit hükmündeki kıymetlerinin (kasa) sayımını yapar. Kasa işlemleri ile ilgili fiş, çek ve benzeri belgeleri tespit eder ve kasa defterine gerekli şerhi vermek suretiyle imzalar.

b) Teftiş mahalline mesai saatleri dışında varıldığında, zamanın müsait olması halinde yine doğrudan işyerine gidilerek, yetkililere haber gönderilir ve kıymetlerin muhafaza edildiği kasa ile gerektiğinde depo, dolap gibi yerler mühür altına alınır ve durum tutanakla tevsik olunur. Ancak, bu uygulamanın özel önem arzeden istisnai teftişlere münhasır kılınması şeklindeki mutad prensipler de gözönünde bulundurulur. İşaret olunan türden özel mahiyet arzeden bir durum yoksa, teftiş mahalline mesai saatleri dışında varılması halinde müfettiş, hüviyetini belli etmeden müteakip mesai gününü bekler ve mesai başlangıcından önce ilgili birime giderek mutad şekilde çalışmalara başlar.

Sayım

Teftiş çalışmalarına, nakit ve kıymetlerin sayımı ile başlanır. Sayım ve mutabakat çalışmalarında aşağıdaki hususlara riayet edilir.

a) Sayımı yapılan kıymetlerle ilgili görevlilerin sayım sırasında hazır bulunmaları ve tespit tutanaklarını imzalamaları gereklidir.

b) Bir günden fazla devam edecek sayımlarda günlük sayım tutanakları tanzim edilir ve depolar müşterek muhafaza esasına göre mühürlenerek keyfiyet bir tutanakla da tevsik edilir. Ertesi gün yine bir tutanakla müştereken açılır.

c) Sayım ve mutabakat çalışmaları tam ve sağlıklı olarak sonuçlandırılmadan, diğer işlemlerin tetkikine başlanılmaması esastır. Ancak nakit ve nakit hükmündeki varlıklar dışında kalan kıymetlerin mutabakatının zamana ihtiyaç göstermesinin mutad olduğu hallerde, bir yandan mutabakat çalışmalarına kontrollü olarak devam edilirken, diğer yandan da muamelat tetkikine geçilmesi, işin icaplarına uyması halinde görevli Müfettişin takdirindedir.

d) Teftiş çalışmalarının başlatılması ile birlikte sayımı yapılacak kıymetler şunlardır: Kasadaki paralar, çekler, çek karneleri, alacak senetleri, menkul kıymet portföyü, teminat mektupları, demirbaş ve kayda tabi malzemeler, ambar mevcutları, nakil vasıtaları ve iş makinaları, stoklar, kullanılmamış makbuzlar, ekonoma ile sayımında fayda görülen diğer mevcut ve kıymetler.

e) Bütün kıymetlerin noksansız şekilde sayılıp ölçülmesi ve teftişin başlangıcındaki mevcutların kayıtlarla karşılaştırılması esastır. Ancak, stok mevcutlarının fazla olduğu işletmelerde, sayımın sondaj esasına göre de yapılması mümkün olduğu gibi, ölçmenin fazla zaman ve masrafa ihtiyaç gösterdiği hallerde, örnekleme metodu ile de tesbit yapılabilir. Ancak, sayıma tabi kıymet ve stoklar hakkında şüphe ya da usulsüzlük sözkonusu ise veya soruşturma amaçlı bir tetkik halinde tahmin ve sondaj usullerinin kullanılmasına yer olmayıp, sayımların tam olarak yapılması gerekir.

f) Senede bağlı alacaklar ile menkul kıymetler ve teminat mektupları gibi kıymetli kağıtların sayım ve mutabakatı fiili çekim esasına göre yapılır. Banka ve müşteri cari hesaplarının nihai durumu, teftişe başlandığı tarih itibariyle ilgili kuruluştan yazılı olarak sorulur.

g) Mevcutların tam ve kayıtların muntazam olduğuna kanaat getirilen birimlerde, demirbaş ve tesisler sondaj suretiyle sayılabilir.

h) Teftişin başladığı gün itibariyle ilgililerden bir teftiş mizanı istenir, yardımcı hesap bazındaki kayıtları ihtiva edecek olan bu mizan ile fiili sayımlar karşılaştırılmak suretiyle muhasebe mutabakatı temin edilir.

i) Bütün sayım sonuçlarının tutanağa bağlanması esastır. Ancak, sayım yapılan ünitenin durumu da dikkate alınarak, farklılık gösteren durumların tutanağa geçilmesi hususunda müfettiş takdir yetkisini kullanabilir.

j) Sayım ve mutabakat çalışmalarının hangi usulle (tarama, sondaj vb.) yapıldığı hususuna raporda işaret olunur.

Teftişlerde Riayet Edilecek Hususlar

Teftişe tabi birimde bütün servislerin kanun, tüzük, yönetmelik, genelge ve emirler doğrultusunda, işletmecilik ilkeleri ile kârlılık ve verimlilik esaslarına uygun şekilde çalışıp çalışmadıkları tetkik ve tahlil edilerek sonuçlarına teftiş raporunun ilgili bölümünde yer verilir. Gerek ve yarar görülmesi halinde ayrı bir rapor da düzenlenebilir.

Muhasebe teftişlerinde, bütün mali kayıtlar ile müsbit evrak ve belgelerin, defter kayıtları ile karşılaştırmalı olarak ve tarama usulü ile incelenmesi esastır.

Önceki yıl teftişleri üzerine Genel Müdürlükten gönderilmiş talimatlarda işaret olunmuş işlem ve tedbirlerin yerine getirilip getirilmediğinin tetkiki ile sonuçlarının rapora derci gereklidir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Müfettişlerin Verecekleri Raporlar

Rapor Düzenleme Zorunluluğu

Müfettişlerce yapılan her teftiş, inceleme ve soruşturma mutlaka bir rapora bağlanır. Rapor ve eklerinin her sahifesi, müfettiş tarafından mühürlenip paraf edilir. Raporların kapsamı ve uygulamaya ilişkin usuller Başkanlık’ca tespit edilir.

Rapor Türleri

Raporlar, konularına ve tabi tutulacakları işlemin mahiyetine göre;

a) Cevaplı Teftiş Raporu,

b) İnceleme Raporu (Basit Rapor),

c) Tahkikat (Soruşturma) Raporu,

d) Genel Durum Raporu,

biçiminde tanzim edilir.

Cevaplı Teftiş Raporu

Cevaplı teftiş raporları, yapılan teftişler sonunda, Kanun, Tüzük, Yönetmelik, Anasözleşme, Sözleşme, Yönetim Kurulu Kararı, Genel Müdürlük Talimatları gibi mevzuat hükümleri ile kârlılık ve verimlilik ilkelerine uymayan yanlış ve hatalı uygulamalarla, kurumun çalışma prensiplerine uymayan usul ve davranışların tespiti ile, hangi mevzuata aykırı olduğunu göstermek ve yapılması gereken işlem veya alınması icap eden önlemleri belirtmek üzere düzenlenen raporlardır.

A - Cevaplı Raporların Düzenlenmesi:

Cevaplı teftiş raporları, teftişi yapan müfettiş sayısı da dikkate alınarak en az 4 nüsha düzenlenir. 1 ve 3. nüshalar, teftiş sonuçları üzerinde gerekli işlemlerin yapılabilmesi için bir yazı ekinde Kurul Başkanlığı'na 2. nüsha ise yine bir yazı ekinde teftiş edilen birime verilir. 4. nüsha ise, teftişi yapan müfettişte kalır.

Raporda, hangi tarihler arasındaki muamelatın teftiş edildiği, hangi işlem grubunun hangi usulle (tarama veya sondaj) incelendiği, hatalı ve noksan görülen hususların, mevzuatın hangi hükümlerine ve ne sebeple uygun bulunmadığı, mevzuatına göre yapılması gereken işlemin ne olduğu hususları, açık bir ifadeyle belirtilir. Her tenkit, tahlil ve temenni, behemahal objektif bir kıstasa dayandırılır.

Raporlarda, muğlak ifadelere yer verilmez; kolay anlaşılabilen, kararsızlık yansıtmayan, açık ve sade bir üslup kullanılır.

Raporlarda, hacimden ziyade, muhtevaya itibar edilmesi esas olduğundan, gereksiz ayrıntıya girilmek yerine, kısa, öz ve anlamlı yazılması lazımdır.

Cevaplı raporların, teftiş edilen birimin fonksiyonlarını yansıtacak bölüm dizaynına sahip olması ve şekil yönünden Başkanlık tarafından tespit ve temin edilecek formatlara uygun olarak hazırlanması esastır. Bu esaslar, gelişen ve değişen şartlar ve periyodik teftiş sonuçları da dikkate alınarak, Başkanlık'ca yeniden düzenlenir. Müfettişler, yeni düzenlemeleri titizlikle uygulayıp, Kurum camiasında yeknesaklığı temin ederler.

B - Raporların Cevaplandırılması:

Teftiş çalışmaları sonucunda kendisine rapor tebliğ edilen ünite, raporda konu edilen işlemleri değerlendirerek, tespit ve görüşlerini en geç 15 gün içinde doğrudan teftişi yapan müfettişe gönderir. Rapor cevapları, müfettişin rapor tevdiine ilişkin yazısında kayıtlı şekil ve sayıda hazırlanır, her sahifesi, mühürlü ve yetkililerce imzalanmış olarak, bir takdim yazısı ekinde müfettişlik adresine gönderilir.

Teftiş edilen birim yetkilileri, cevaplı teftiş raporunda kayıtlı maddelere verecekleri cevapların açık ve istenilen hususların tam karşılığı olmasına bilhassa özen gösterirler. Rapor cevaplarında, anlaşılması zor, mesnedsiz, konuyu amacından saptıran, sadelikten uzak ve muğlak ifadelere, keza kişisel görüşlere ve rapor metninde kayıtlı bulunmayan konulara yer verilmez.

Raporun, verilen 15 günlük süre içinde cevaplandırılmasının kabul edilebilir sebeplerle mümkün olamayacağının anlaşılması halinde, teftişe tabi ünite yetkilileri, teftişi yapan Müfettişe müracaat ederek ek süre talebinde bulunurlar. Müfettiş, ilk cevap süresini aşmamak kaydıyla ek süre verebilir. Bu süre zarfında da rapor cevabının alınamaması halinde, durum, Müfettiş tarafından yazılı olarak Başkanlığa bildirilir ve alacağı talimata göre işlem yapar.

Müfettiş, tanzim ve tevdi ettiği raporların, verilen süreler içinde cevaplandırılmasını takip ve teminden sorumludur.

Kabul edilebilir haklı bir sebep olmadıkça, kendisine tevdi edilen rapor ve yazılara süresi içinde, işin gereklerine ve usule uygun şekilde cevap vermeyen görevliler hakkında yürürlükteki mevzuat çerçevesinde disiplin işlemine başvurulur.

C - Müfettişin Son Görüş Hazırlaması:

Teftiş raporlarına, ilgili ünite tarafından verilen cevaplar, Müfettişlikçe değerlendirilir. Raporda kayıtlı hususlarla, verilen cevaplar arasında farklılık mevcutsa, Müfettiş, nihai mütalaasını bildirir, varsa bilgi ve belgeler ilave ederek, yapılmasını uygun bulduğu işlem hakkında net ve kesin görüş bildirir. Raporla, cevap arasında bariz fark varsa, Müfettiş, gerektiğinde mahaline giderek konuyu yeniden tetkik eder ve son görüşünü buna göre hazırlar. Eğer raporda kayıtlı hususlar ile ünite cevabı arasında mutabakat varsa, bu takdirde, Müfettiş, mütalaasında uygulamaya esas görüşünü belirtir.

Müfettişlikçe tanzim edilen son görüşün 1 ve 2. nüshaları ile, ünite cevabının ilk iki nüshası, bir yazı ekinde geciktirilmeden Başkanlığa verilir. Bu evraka, teftişe tabi üniteden alınmış ve rapor cevabının gönderildiğine dair takdim yazısının bir kopyası da eklenir.

Hastalık, askerlik vesair zaruri nedenlerle Müfettişce tekemmül ettirilemeyen son mütalaa raporları, Başkan’ın görevlendireceği bir Müfettiş tarafından hazırlanır.

İnceleme Raporu

Teftiş çalışmaları sırasında, yürürlükteki mevzuata ve kurumun çalışma usullerine uygun olmayan işlem ve uygulamaların mevcut olduğunun anlaşılması ve bu konuda yeterli kanaat oluşturacak belge ve bilgilerin tesbit edilmesi halinde, durum, teftiş sonuçları beklenmeden bir ön raporla (basit rapor) Başkanlığa bildirilerek, alınacak talimata göre hareket edilir. Bu raporda, tesbit edilen işlemin mahiyeti ana hatları ile anlatılır ve bu konu hakkında yeterli kanaat oluşturacak belgeler de eklenerek, Müfettişin görüş ve kanaati açık olarak belirtilir.

Şikayet ve ihbar üzerine, yapılan inceleme ve soruşturma sonucunda kovuşturmayı gerektirir bir durum görülmediği takdirde, yine inceleme raporu düzenlenir.

Genel Müdür tarafından, incelenmesi istenen konular ve bunların düzeltilmesi yollarına ilişkin Müfettişlik görüş ve önerileri inceleme raporları kapsamındadır.

İnceleme raporlarının ilk iki nüshası bir yazı ekinde Başkanlığa gönderilir. Başkanlıkça gerek görüldüğünde bu raporlar ilgili yerlere gönderilir ve konu hakkında görüşleri alındıktan sonra Genel Müdüre sunulur.

Tahkikat (Soruşturma) Raporu

Yürürlükteki mevzuata ve kurumun çalışma esas ve usullerine uymayan durumlarda ve bu işlem ve uygulamalar ilgililerin sorumluluğunu gerektirdiği hallerde, yapılan tetkik ve tahkikat sonucunda düzenlenen raporlar, soruşturma raporlarının mevzuunu teşkil eder.

Bir konu hakkında tahkikat açılabilmesi için, kurumun en üst yetkilisi olan Genel Müdür’ün Onay'ının bulunması gerekir.

Müfettişler;

a) Kurul Başkanı tarafından kendilerine verilen talimata istinaden,

b) Kimliği belli kimseler tarafından imzalı olarak kendilerine verilen ihbar ve şikayet mektuplarında yazılı olup, tetkik ve tahkiki gerektiren,

c) Teftiş sırasında ortaya çıkardıkları ve soruşturmayı icabettiren hususlar hakkında soruşturma yapmak ve rapor düzenlemekle yükümlüdür.

Ancak, (b) ve (c) bentleri uyarınca soruşturmaya başlanabilmesi için, durumun Başkanlığa bildirilerek izin alınması gerekir. Şu kadar ki, soruşturmaya başlanamaması durumunda ceza veya disiplin hukuku yönünden suç sayılan durumların veya usulsüzlüklerin tekrarlanacağına ya da delillerin yok olacağına yahut kurumun maddi veya manevi zarara uğratılacağına kanaat getirilirse Müfettiş tarafından tahkike hemen başlanır ve durum aynı gün ve en seri araçla Başkanlığa bildirilir.

Tahkikat raporları, prensip olarak şu bölümlerden oluşur:

I - Konu ve Müfettişliğe İntikali,

II - Yapılan İnceleme ve Soruşturma,

III - Netice ve Kanaat.

Tahkikat konusunun çok geniş ve grift olması halinde, raporun III. Bölümünün "Tahlil ve Mütalaa" olarak tanzim edilip, Netice ve Kanaatin IV. Bölüm olarak düzenlenmesi de mümkündür.

Tahkikat raporlarında değerlendirmeye alınan ve sonuca esas teşkil eden konuların geçerli delillere dayandırılması ve tevsik edici evrakın rapora eklenmesi şarttır. İlgililer yönünden sorumluluk doğuran işlemlerde, yüzeysel tesbit muğlak ifade veya zan’a itibar olunamaz.

Tahkikat raporlarının 1 ve 2 nci nüshaları, bir yazı ekinde geciktirilmeden Başkanlığa sunulmakla, Müfettişin konu ile ilgisi sona erer.

Müfettiş, kendisine verilen tahkikat görevini sürüncemede bırakmadan ve öncelikle sonuçlandırır.

Genel Durum Raporu

Teftiş edilen ünitenin faaliyetlerinin genel olarak değerlendirilmesi ve mutad teftiş raporlarından bağımsız olarak kurumun üst yönetiminin bilgisine sunulmasında yarar görülen hallerde düzenlenen inceleme raporları bu kapsamdadır.

Bu raporlarda, topyekün faaliyet değerlendirmesi ile kârlılık ve verimlilik analizleri yapılır, fayda-maliyet ve sebep-sonuç ilişkileri irdelenir, program-gerçekleşme mukayesesi yapılır, aktif-pasif yapısı tahlil edilir, piyasa etkinlikleri, rekabet şartları ve sektör göstergeleri gibi faktörler dikkate alınır, hukuki mevzuata uygunluk yanında teknik gereklere, ekonomik hesaplara ve işletmeciliğin icaplarına ne derece uygun hareket edildiği ve kurumun amaçlarına ulaşmasında tetkike konu faaliyet veya ünitenin müspet ve/veya menfi katkılarının ne durumda bulunduğu hususları tetkik, tahlil ve değerlendirme konusu yapılır. Bu raporlarda, tetkike konu birimin mevcut imkan ve ihtiyaçları ile Müfettişin, mesleki kanaat ve önerilerine de yer verilir.

Müstakil bir çalışmaya ihtiyaç olmayan durumlarda, teftiş edilen ünitenin genel faaliyet değerlendirmesine, cevaplı teftiş raporu içinde ayrı bir bölüm olarak yer verilebilir.

Genel durum raporları, bir veya birkaç işlemden ziyade, ünitenin genel performansını, daha çok ekonomik ve işletmecilik yönleri ile analiz edip, sonuç çıkarmayı amaçladığından muhteva olarak basit rapordan farklı, ancak tanzim şekli ve işlem prosedürü yönünden benzer durumdadır.

Öncelikli (Müstacel) Cevaplı Not

Teftiş çalışmaları sırasında tesbit edilen ve teftiş raporunun tanzimini beklemeden, teftişe tabi ünite yetkililerince tedbir alınmasında yarar görülen ve açıklamada bulunmalarına ihtiyaç duyulan işlem ve konular hakkında, görevli Müfettiş tarafından, teftişe tabi birimin amirliğine yazılı tebligatta bulunulabilir. Bu tebligatlar, ünite amirleri tarafından öncelikle cevaplandırılır ve işlemin mahiyet ve sonuçlarına cevaplı teftiş raporunda konunun önemine göre yer verilir.

Raporlar Üzerine Yapılacak İşlemler

Başkanlığa sunulan raporlar, Kurul Başkanı ya da Başkanlıkça görevlendirilen refakat müfettişleri tarafından incelendikten sonra bağımsız bir müzekkere ekinde Genel Müdürün onayına sunulur.

Rapor incelenmesi sonucunda düzeltilmesi veya tamamlanması gereken hususlar tespit edilirse, bunların giderilmesi raporu düzenleyen müfettişten istenir.

Başkanlıkça, raporda belirtilen görüş ve kanaate iştirak edilmemesi ve görüş birliğine varılamaması halinde, müfettişin görüş ve kanaati ile Başkanlık görüşünün yer aldığı bir müzekkere hazırlanır ve Genel Müdürün onayına sunulur.

Bilahere, Makam onayını ihtiva eden Başkanlık müzekkeresi gereği yerine getirilmek üzere ilgili yerlere gönderilir.

Müzekkerenin intikal ettiği ünite yetkilileri, gerekli tetkikleri yapar, icap eden tedbirleri alır, yapılması gereken uygulamaların süratle sonuçlandırılmasını temin eder ve yapılan işlemleri bir yazı ile Kurul Başkanlığına bildirir.

Raporlar üzerine ilgili birimlerce yapılması gereken işlemler, Başkanlıkça takip edilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Genel Müdürlük Müfettişliğine Giriş ve Yeterlik Dönemi

Müfettişliğe Giriş

Genel Müdürlük müfettişliğine müfettiş yardımcısı olarak girilir. Müfettiş yardımcılığına atanabilmek için, ÖSYM Başkanlığınca yapılan Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) sonunda, Kurul Başkanlığınca belirlenen yeterli puanı almış olmak ve ilanlarda Genel Müdürlüğün belirttiği şartları haiz olanlar arasında yapılacak giriş sınavını kazanmak şarttır.

Müfettiş Yardımcılığı Sınavına Katılma Şartları

İhtiyaç halinde Genel Müdürlüğün açacağı Müfettiş Yardımcılığı giriş sınavına katılabilmek için, müracaat sahiplerinin aşağıdaki niteliklere sahip olması şarttır. Sayılan özelliklere uymayanların sınav için başvuruları kabul edilmez:

a) Devlet Memurları Kanunu’nun 48 inci maddesinde yazılı genel şartlar ile BOTAŞ Yönetmeliklerinin Denetim Elemanları için aradığı nitelikleri taşımak.

b) Sınavın açıldığı yılın Ocak ayı başında 35 yaşını doldurmamış bulunmak. (Fiili askerlik görevini yapmış olanlar için bu yaş sınırına 2 sene eklenir.)

c) Fiili askerlik görevini yapmış (Tercih sebebidir) veya erteletmiş olmak.

d) BOTAŞ’ın açmış olduğu Müfettiş Yardımcılığı giriş sınavına bir defadan fazla katılmamış olmak.

e) Müfettişlik karakter ve vasıflarını haiz bulunmak.

f) Başka bir kurum ve kuruluşa karşı zorunlu hizmetle yükümlü olmamak.

g) İşi yapmasına engel bir hali bulunmamak ve sağlık durumu bakımından Türkiye’nin her yerinde görev yapmaya ve her türlü vasıta ile seyahat etmeye elverişli olmak.

h) Üniversitelerin; Siyasal Bilgiler, İktisat, İşletme, Hukuk Fakülteleri ile, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültelerinin 4 yıllık Yüksek Öğrenim veren Ekonomi, İşletme, Maliye ve Kamu Yönetimi bölümlerini veya Yüksek Öğretim Kurumu'nca yukarıda belirtilen Fakültelere denkliği onaylanmış, yabancı ülkelerdeki öğretim kurumlarından birini (Endüstri Mühendisliği ve İşletme Mühendisliği dahil) bitirmiş olmak.

i) Ağır hapis ve süresi ne olursa olsun yüz kızartıcı suçlardan hüküm giymemiş olmak. (Atanmaya hak kazananlardan savcılık belgesi istenir ve haklarında Emniyet Soruşturması yaptırılır.)

(d) ve (e) bentlerinde belirtilen hususlar Teftiş Kurulu Başkanlığı’nca yapılacak incelemelerle tesbit edilir.

j) Sınava, usulüne uygun müracaat etmiş olmak.

Sınav İçin Duyuru

Müfettiş Yardımcılığı Giriş Sınavı’nın, tarihi, yeri, şartları, son müracaat tarihi, sınav tarihinden en az 1 ay önce, sınava katılımı sağlayabilecek vasıtalarla duyurulur. Adayların müracaat ve kayıt süresi, sınavın başlama tarihinden en çok 15 gün öncesine kadar devam edecek şekilde tespit olunur.

Sınav Bürosu

Müfettiş Yardımcılığı Giriş Sınavı ile ilgili bütün büro, sekreterya, organizasyon ve koordinasyon işlemleri Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından yürütülür.

Sınava Müracaat

Müfettiş Yardımcılığı Giriş Sınavına katılmak isteyen adaylar, gerekli belgeleri ekleyerek bir dilekçe ile, duyuruda belirtilen şekil ve süre içinde sınav bürosuna başvururlar.

Sınava müracaat için gerekli belgeler

a) Nüfus cüzdanının aslı veya onaylı sureti,

b) Diploma aslı veya onaylı sureti veya mezuniyet belgesi,

c) Sağlık durumu bakımından yurdun her yerinde görev yapmaya ve her türlü iklim koşullarında yolculuk etmeye elverişli bulunduğuna dair ilgilinin yazılı beyanı,

d) Fiili askerlik görevini yaptığını veya erteleme durumunu gösterir belge,

e) 6x9 ebadında 8 adet renkli fotoğraf,

f) Savcılık’tan sabıka kaydı belgesi,

g) Adayın kendi el yazısı ile kısa özgeçmişi,

ğ) KPSS sonuç belgesinin aslı veya Başkanlıkça onaylı sureti.

h) Başkanlık'tan temin edilecek iş talep formu.

Sınava Giriş Kartı

Sınav bürosu, son müracaat gününün sona ermesinden itibaren, sınav için yapılmış bütün müracaatları, aranan şartlara uygunluk açısından değerlendirir ve giriş sınavına katılmaya hak kazananlara, sınav gününden önce ulaşacak şekilde yazılı tebligatta bulunulması için gerekli hazırlıkları yapar. (Duyuru metninde, böyle bir tebligatta bulunulmayacağı belirtilebilir.)

Sınava katılacak adaylar için fotoğraflı ve onaylı “Sınav Giriş Kartı” hazırlanır. Bu kartlar adaya önceden gönderilebileceği gibi, sınavın yapılacağı gün ve yerde de dağıtılabilir.

Yazılı sınav bittikten sonra, sınav giriş kartları adaylardan geri alınır.

Müfettiş Yardımcılığı Giriş Sınavları

Müfettiş Yardımcılığı için aranan şartlara sahip olan adaylar, biri yazılı, diğeri sözlü olmak üzere iki sınava tabi tutulurlar. Yazılı sınavda başarılı olamayanlar sözlü sınava alınmazlar.

(2) Ancak, (A) grubu kadrolar için ÖSYM Başkanlığınca yapılan Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) sonunda, Kurul Başkanlığınca belirlenen yeterli puanı alanlar arasından atanacak kadro sayısının 10 katından fazla olmamak üzere belirlenen adaylar arasında yapılacak sözlü sınav sonucunda da müfettiş yardımcılığına alınabilirler.

(3) Müfettiş yardımcılığı sınavının açılmasına Kurul Başkanının önerisi üzerine Genel Müdür onayı ile karar verilir. İhtiyaca göre hangi öğrenim dalından ne kadar müfettiş yardımcısı alınacağı, Başkanın önerisi ve Genel Müdürün onayıyla tespit edilip, yapılacak sınav ilanında belirtilir.

Müfettiş Yardımcılığına Giriş Sınavı Kurulu

Genel Müdür, Müfettiş Yardımcılığına giriş sınavlarını yapacak olan Kurulun tabii Başkanıdır. Bu Kurula Genel Müdürün görevlendireceği bir Yardımcısı da Başkanlık yapabilir.

Kurul Genel Müdürün seçeceği üyelerden teşekkül eder. Teftiş Kurulu Başkanı, Kurulun tabii üyesidir.

Genel Müdürün seçim yapmaması halinde Sınav Kurulu aşağıdaki üyelerden oluşur.

İdari ve Mali konulardan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısının Başkanlığında, Teftiş Kurulu Başkanı, Başhukuk Müşaviri, Personel İşlerinden Sorumlu Grup Başkanı, Muhasebe ve Mali İşlerden Sorumlu Grup Başkanı.

Sınav Kurulunda gerekli görüldüğünde, yeteri kadar Üniversite Öğretim Üyesi görevlendirilebilir.

Müfettiş Yardımcılığı Giriş Sınavı Konuları

Müfettiş Yardımcılığı giriş sınavı aşağıdaki konulardan seçilmek suretiyle yapılır.

A - HUKUK:

a) Anayasa Hukuku (Genel Esaslar),

b) İdare Hukuku Genel Esasları ve İdari Yargı,

c) Ceza Hukuku (Genel Esaslar, Devlet İdaresi ve Devlet Malı ve Ammenin İtimadı Aleyhine İşlenen Suçlar),

d) İcra İflas Hukuku,

e) Medeni Hukuk (Aile Hukuku Hariç),

f) Borçlar Hukuku,

g) Ticaret Hukuku,

h) Usul Hukuku.

B - EKONOMİ:

a) Genel İktisat Teorisi,

b) Para-Banka-Kredi,

c) Milli Gelir ve İstihdam,

d) Uluslararası Ekonomi,

e) İşletme Ekonomisi,

f) İktisadi Düşünceler ve Doktrinler Tarihi,

g) Güncel Ekonomik Konular.

C - MALİYE:

a) Maliye Teorisi ve Politikası,

b) Kamu Maliyesi (Devlet Borçlanması Dahil),

c) Türk Vergi Sistemi,

d) Bütçe ve Finansman.

D - MUHASEBE:

a) Genel Muhasebe (Şirketler Muhasebesi Dahil),

b) Maliyet Muhasebesi (Yönetim Muhasebesi Dahil),

c) Bilanço Analizleri (Mali Tablolar Analiz ve Teknikleri Dahil),

d) İşletme Denetimi ve Finansal Yönetim,

e) Ticari Hesap (İşletme Matematiği Dahil).

E - TÜRKÇE KOMPOSİZYON,

F - YABANCI DİL,

(İngilizce, Almanca, Fransızca, Arapça, Rusça)

G - Teknik Dallarda Müfettiş Yardımcılığı sınavına katılacaklar için, kendi öğrenim dallarına göre sınav soruları hazırlanır.

Sınav Notlarının Değerlendirilmesi

Müfettiş Yardımcılığı Giriş Sınavında tam not 100’dür. Yazılı sınavlarda her ders grubu ayrı ayrı 100 puan üzerinden değerlendirilir. Sözlü sınavda ise 100 üzerinden tek not şeklinde uygulama yapılır.

Yazılı sınavlarda başarılı sayılabilmek için, yabancı dil dışındaki yazılı sınavların her birinden en az 60 ve yazılı notlarının genel ortalamasının ise asgari 65 olması gerekmektedir. Yabancı dil yazılı sınavlarında da öngörülen asgari puanların aranması ihtiyaca göre, Makam Olur’u ile tespit edilir ve sınav şartları arasında önceden adaylara duyurulur.

Yazılı sınavda başarı gösterenler bir yazı ile sözlü sınava çağrılırlar.

Sözlü sınavda; adayların hukuki, iktisadi, mali ve yönetim tekniklerini esas alan meslek bilgileri ile fiziki görünüm, zeka, intikal ve ifade kabiliyeti, tavır ve hareketleri gibi şahsi vasıflarını ölçmeyi amaçlayan genel bir değerlendirme yapılır.

Sözlü sınavlarda başarılı sayılabilmek için bu sınavda alınan notun 65'ten aşağı olmaması gerekir.

Bir adayın Müfettiş Yardımcılığı yazılı ve sözlü sınavlarını başarmış sayılabilmesi için, yazılı ve sözlü sınav notları ortalamasının 65’in üzerinde olması gereklidir.

Sınavda başarı gösterenlerin sayısı, kadro sayısından fazla ise, atamada giriş sınavı notu yüksek olanlar tercih edilir. Not eşitliği halinde yabancı dil notu yüksek olan adaya öncelik tanınır.

Giriş Sınavlarında başarılı olmak, aday yönünden kazanılmış hak teşkil etmez.

Sınav sonuçları, Sınav Kurulu tarafından bir tutanakla tespit edilir.

Sınavda başarılı olan adaylara, gerekli tebligat Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından yapılır.

Yeterlik Sınavından Önce Kuruldan Çıkarılma

Müfettiş Yardımcılığı döneminde, Müfettişlik karakter ve vasıfları ile bağdaştırılamayan tutum ve davranışları sabit olanlar, yeterlik sınavı beklenilmeden, Teftiş Kurulu ile ilişkisi kesilerek kurum içinde başka bir göreve nakledilir.