Zeytin Lisanslı Depo Yönetmeliği (mülga)

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

(1) Bu Yönetmeliğin amacı, zeytin ticaretini kolaylaştırmak, depolanması için yaygın bir sistem oluşturmak, ürün sahiplerinin mallarının emniyetini sağlamak ve kalitesini korumak, lisanslı depo işleticilerinin kişiler arasında ayrım yapmaksızın depolanmak üzere zeytin kabul etmelerini temin etmek, ürünlerin mülkiyetini temsil eden, satışını ve teslimini sağlayan, teminat olarak verilebilen ürün senedi çıkartmak ve standartları, kalitesi belirlenmiş zeytin depolanması hizmetini sunan lisanslı depo işletmelerinin kuruluş, işleyiş ve denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

(1) Bu Yönetmelik; yetkili sınıflandırıcılar tarafından standartları belirlenen zeytinin, emniyetli ve sağlıklı koşullarda depolanmasına ve ürün senetleri vasıtasıyla ticaretinin kolaylaştırılmasına ilişkin hizmet ve faaliyetleri yürütmek üzere zeytin lisanslı depo işletmelerinin kurulması ve lisans alması ile bunların işleyiş ve denetimine ilişkin usul ve esasları kapsar.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik; 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununun 38 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

(1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Bakan: Gümrük ve Ticaret Bakanını,

b) Bakanlık: Gümrük ve Ticaret Bakanlığını,

c) Borsa: Aralarındaki sözleşme çerçevesinde lisanslı depo işletmesince düzenlenen ürün senetlerinin kota ettirildiği, alım satımının yapıldığı ve hareketlerinin kontrol ve takip edildiği ürün ihtisas borsasını,

ç) Depolama hizmetleri: Lisanslı depoya kabul edilen ürünlerin tartılması, boşaltılması, yüklenmesi, taşınması, nakliyesi, depolamaya ve şartlara uygun hale getirilmesi ve depolanması, ürün ambalajlarının onarılması, ürünün depodan çıkarılması gibi hizmetleri,

d) Fon: Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonunu,

e) İlgili Bakanlık: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Ekonomi Bakanlığını,

f) İlgili birim: İç Ticaret Genel Müdürlüğünü,

g) Kanun: 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununu,

ğ) Lisans: Bakanlıkça verilen faaliyet iznini gösterir belgeyi,

h) Lisanslı depo: Kanun kapsamında zeytinin sağlıklı koşullarda muhafaza ve ticarî amaçla depolanması hizmetlerini sağlayan tesisleri,

ı) Lisanslı depo işletmesi veya lisanslı depo işleticisi: Zeytinin depolanmasıyla iştigal eden ve Kanun kapsamında geçerli bir lisansa sahip anonim şirketi,

i) Lisanslı depo teminatı: Lisanslı depo işletmesi/işleticisinin, Kanunda ve Kanuna istinaden çıkarılan ikincil düzenlemelerde öngörülen yükümlülüklerini yerine getirmemesi dolayısıyla meydana gelecek zararları karşılamak üzere Fona verdiği Bakanlık tarafından kabul edilen ve Kanunda belirtilen nakit ve nakde çevrilebilir güvenceleri,

j) Mudî: Depolama hizmetleri için ürününü lisanslı depoya teslim eden veya lisanslı depo işletmesince düzenlenen ürün senedini mevzuata uygun olarak elinde bulunduran gerçek veya tüzel kişiyi,

k) Parti: Sınıfı, tipi (olgunluk derecesi), çeşidi, kilogramdaki dane adedi (kalibre) aynı olan, ham zeytinler için ürün hasat zamanı (ay/yıl), yarı mamul ürünler için hasat sezonu aynı olan ve bir seferde muayeneye ve depoya kabule sunulan zeytin miktarını,

l) Tank: Gıdaya uygun polyester, fiberglas veya yüksek dansiteli polietilen malzemelerden yapılan tanklar ile bu malzemelerle kaplanmış beton havuzları,

m) Tartıcı: Lisanslı depoya getirilen ya da depodan teslim edilen kalibresi aynı ürünü tartmak ve ağırlığını belgelendirmek üzere tartım makbuzu düzenlemekle görevli Bakanlık tarafından lisans verilmiş gerçek kişileri,

n) Ürün senedi: Ürünün mülkiyetini temsil ve rehnini temin eden, lisanslı depo işleticisince nama veya emre düzenlenmiş, teminat olarak verilebilen, ciro edilebilen veya edilemeyen ve Kanunda öngörülmeyen durumlarda Türk Ticaret Kanununda düzenlenen makbuz senedi hükümlerine tâbi olan kıymetli evrakı,

o) Yabancı madde: Salamurada, zeytinde ve ambalâj salamurasında bulunmasına izin verilen maddeler dışındaki gözle görülebilir her türlü maddeleri,

ö) Yenilebilme olgunluğu: Zeytinlerin doğal acılığı giderildikten sonra, uygulanan işlemlere bağlı olarak, çeşni veren maddeler katılsın veya katılmasın, zeytinin kendine has tat ve koku almasını,

p) Yetkili sınıflandırıcı: Kanun kapsamında lisans almış olan ve tarım ürünlerini analiz eden, ürünün nitelik ve özelliklerini belirleyen, standartlara uygun olarak sınıflandıran ve bu durumu belgelendiren laboratuarları işleten gerçek ve tüzel kişileri,

r) Ürün veya zeytin: Türk Gıda Kodeksinde tanımlanan sofralık zeytini,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Lisanslı Depolarda Bulunması Gereken Asgari Nitelikler, Depo Numaraları, Kantar ve Bilgi İşlem Donanımı

Lisanslı depolarda bulunması gereken asgari nitelikler

(1) Bu Yönetmeliğe konu ürünlerin depolanacağı lisanslı depoların;

a) Taban, iç ve dış duvar yüzeyleri ile çatısının ürüne yabancı madde karışmasını ve kirlenmesini önleyecek ve rutubeti geçirmeyecek, zeytini her türlü koku ve hava etkisi ile iç ve dış zararlardan koruyacak şekil ve nitelikte olması,

b) Kapalı depo olması, ürünün depolara aktarılması ya da depodan tahliyesi amacıyla ihtiyaç duyulan nakil ve diğer araç ve gereçlerin rahatça çalışabileceği genişlikte boş alanların bulunması,

c) Lisanslı depo işletmesinin merkez ve şubelerindeki lisansa tabi toplam kapalı ürün depo kapasitesinin asgari 5.000 ton, müstakil her bir ünitenin ya da şubenin kapalı depo kapasitesinin asgari 1.000 ton ürün kapasitesine sahip olması,

ç) Ham zeytinler için; ürün hasat zamanı, yarı mamul ürünler için; hasat sezonu aynı olan zeytin ile değişik çeşit, tip, sınıf zeytinin karışmasını, niteliklerinin bozulmasını önleyecek önlemlerin alınmasına elverişli büyüklükte ve nitelikte olması,

d) Yeterli nem alma ve/veya havalandırma sistemine sahip olması,

e) Yeterli yangın söndürme sistemine sahip bulunması,

f) Özel muhafazalı ve toza, neme, kaçak akıma karşı korumalı elektrik sistemine sahip bulunması,

g) Depolama hizmetleri ve depolamayla ilgili ihtiyaç duyulan diğer yan hizmetleri yerine getirebilecek uygun ve yeterli alet, ekipman ve cihazlarla donatılması, depoda ihtiyaç duyulan teknik donanım ile bunları kullanacak yeterli ve nitelikli personel istihdamının sağlanması,

ğ) İhtiyaç duyulması halinde; depolanmak üzere getirilen ürünün niteliğine göre eleme, yabancı maddelerden ayıklama, ön işleme tabi tutma ve benzeri hizmetlerin sağlanabilmesi amacıyla lisanslı depo bünyesinde veya yakın civarında, uygun kapasite ve tipte makine, cihaz, ünite ve tesislerinin bulunması ya da lisanslı depo işletmesinin bu hizmeti, başka işletmelerle anlaşma yaparak sağlaması ve depolanmak istenen ürünü depolarına nakledecek gerekli altyapı ve nakil sistemini kurması, anlaşmalı olduğu bu tür işletmeleri depoda kolayca görünebilecek şekilde teşhir etmesi,

h) Depolardaki zeytinin muhafaza edileceği tankların polyester, fiberglas veya yüksek dansiteli polietilen malzemelerden yapılması, bu malzemelerle kaplanmış beton havuzların maksimum 3m yüksekliğinde ve 16 m3 kapasiteli olması,

ı) Depodaki zeytinin kalite ve hijyen koşullarına uygun tahliyesini sağlayacak bir sistemin olması,

i) Türk Gıda Kodeksine uygun koşulların sağlanması,

gereklidir.

(2) Bakanlık depolanacak ürünün sağlıklı muhafazasına yönelik olarak gerekli gördüğü diğer depo niteliklerini de, lisans koşulu olarak arayabilir veya uygulamaya koyabilir.

Depo numaraları

(1) Ürünlerin depolanacağı lisanslı depo, lisanslı depo içindeki üniteler, üniteler içindeki tanklar ve diğer bölümler, üzerlerinden çıkmayacak ve her numaranın kapsadığı alanı gösterecek şekilde numaralandırılır.

(2) Zeytinin depo ve bölümlerine, üst kısımlarındaki açıklıkta ya da yanında kolayca görülecek biçimde numara verilir.

(3) Bakanlık numaralandırmanın nasıl yapılacağı konusunda standart bir düzenleme yapıp zorunlu uygulamaya koyabilir.

Tartım araçları, kantarlar ve Bakanlık kontrolü

(1) 11/1/1989 tarihli ve 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu ve 3516 sayılı Kanuna dayanılarak çıkarılan yönetmeliklere uygun olarak, her lisanslı depoda, depoya giren ve çıkan zeytinin tartımının yapılabilmesi amacıyla yeterli tartım aleti, cihaz ve kantarlar bulunur.

(2) Bu tartım aletleri ve kantarların doğru tartım yapması hususunda lisanslı depo işleticisince gerekli her türlü tedbir alınır.

(3) Lisanslı depoda depolanan ürün için düzenlenen tartım makbuzu ve ürün senedinde belirtilecek olan ağırlıkları saptamada kullanılacak tartı alet ve cihazları ile kantarlara ilişkin 3516 sayılı Kanuna ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılan yönetmeliklere uygun olarak yapılan işlem, kontrol ve denetimlerde, doğru tartım yapmadığı saptanan tartım araç ve kantarları, düzeldikleri saptanıncaya kadar kullanılamaz. Tartım ve tartım makbuzunun doğru ve usulüne uygun yapılmasından, tartıcıyla birlikte lisanslı depo işletmesi/işleticisi de sorumlu olur.

(4) Kontrol ve denetimlerde doğru tartım yapmadığı saptanan tartım araç ve kantarları, bunların düzeldiği saptanıncaya kadar kullanılamaz. Tartım ve tartım makbuzunun doğru ve usulüne uygun yapılmasından, tartıcıyla birlikte lisanslı depo işleticisi ve yöneticisi de birlikte sorumlu olur.

Borsayla sözleşme yükümlülüğü ve bilgi işlem donanımı

(1) Ürün senetlerinin güven içinde ticaretinin ve takibinin yapılabilmesini teminen lisanslı depo işletmesi ile borsa arasında sözleşme yapılır. Sözleşmede; ürün senetlerinin borsaya kota ettirilmesi, hareketlerinin kontrol ve takibi, teyidi, iptali, bilgi akışının düzenli olarak sağlanması, lisanslı depolardaki ürünlerin gerektiğinde her zaman veya üçer aylık dönemleri geçmemek üzere Bakanlıkça uygun görülecek sürelerde borsaca incelenmesi ve kontrolü ile aralarındaki bilgi iletişim sistemi ve Bakanlıkça belirlenecek diğer hususlar yer alır. Bakanlık, sözleşmeleri matbu olarak düzenleyebilir.

(2) Sözleşme ve sözleşmede yapılacak değişiklikler ancak Bakanlık onayından sonra geçerli olur. Sözleşmenin herhangi bir nedenle feshini doğuracak bir sebebin ortaya çıkması halinde bu durum, taraflarca en geç beş işgünü içinde Bakanlığa bildirilir ve ayrıca mudilerin zarar görmemesi için gerekli tedbirler alınır. Sözleşmenin feshi, söz konusu bildirimin Bakanlığa ulaştığı tarihten itibaren otuz günlük sürenin dolmasından sonra hüküm ifade eder.

(3) Lisanslı depo işletmesi, birinci fıkradaki yükümlülüğünü de kapsayacak şekilde lisanslı depoculuk faaliyetlerine ilişkin gerekli bilgi işlem alt yapısını oluşturur ve sertifikaları temin eder. Oluşturulan bilgi işlem alt yapısına ilgili borsanın ve talep halinde Bakanlığın erişimi sağlanır.

(4) 8/10/2005 tarihli ve 25960 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliğinde gösterilen usul ve esaslar çerçevesinde faaliyet gösteren bir Merkezi Kayıt Kuruluşu mevcut ise lisanslı depo işletmesinin bununla yapacağı sözleşme çerçevesinde ürün senetlerine ilişkin işlemler elektronik ortamda gerçekleştirilebilir.

(5) Ürün senetleri elektronik ortamda düzenleniyorsa, mudiye basılı bir ürün senedi verilemez. Ancak mudinin talebi üzerine, elektronik ürün senedinin tarih ve seri numarasına atıf yapılarak, ürünün miktar ve sınıfını gösteren ve diğer açıklayıcı bilgiler içeren bilgi amaçlı bir belge lisanslı depo işletmecisince mudiye verilir. Bu belge, yalnızca delil niteliğini haiz belge olarak kabul edilir ve ürün senedi özelliğini taşımaz ve ürün senedi gibi işlem görmez.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Lisanslı Depo İşletmesinin Kuruluş Şartları, Faaliyet Konuları ile Kuruluş İşlemleri

Lisanslı depo işletmesi kuruluş şartları ve aranılan belgeler

(1) Lisanslı depo işletmesinin kuruluşu Bakanlığın iznine tabidir.

(2) Lisanslı depo işletmesinin kuruluşuna izin verilebilmesi için aşağıdaki şartlar aranır.

a) Ekonomik ihtiyaç ve etkinlik şartlarının uygun olması,

b) Depolanacak ürüne ilişkin piyasa yapısının, mevcut bir lisanslı depodan ayrı olarak depo kurulmasını gerektirecek nitelik ve düzeyde olması,

c) Anonim şirket şeklinde şirket ana sözleşmesinin hazırlanması ve 29/6/1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununda öngörülen anonim şirket kuruluş işlemlerinin tamamlanması,

ç) Bir milyon TL’den az olmamak üzere depolama kapasitesine göre Bakanlıkça belirlenen tutarda ödenmiş sermayeye sahip olması,

d) Pay senetlerinin tamamının nama yazılı olması.

(3) Lisanslı depo işletmesinin kuruluşuna izin verilebilmesi için aşağıdaki belgeler aranır.

a) Başvuru dilekçesi,

b) Başvuru sahiplerinin unvanı veya adı ve soyadı, T.C. kimlik/ticaret sicil numarası, adresi, telefon, faks numarası ve e-posta adresi, mevcut ise tesis ve depolarının adresi,

c) Lisanslı depo işletmesinin faaliyet konuları, depolanacak ürünler ve öngörülen depo kapasitesi.

(4) Bakanlık kuruluş başvuru ve işlemlerinde, ihtiyaç gördüğü formların doldurulması ve sunulmasını isteyebilir.

Lisanslı depo işletmesi kurucularının, ortaklarının, yönetim kurulu üyelerinin ve denetçilerin sahip olmaları gereken şartlar

(1) Lisanslı depo işletmesi kurucularının, ortaklarının, yönetim kurulu üyelerinin ve denetçilerinin;

a) Kanun, 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu ile 13/11/1996 tarihli ve 4208 sayılı Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesine Dair Kanun ve ödünç para verme işleri hakkında mevzuat kapsamında cezai hüküm giymemiş olması ve Kanunun 7 nci maddesinde belirtilen nedenlerden dolayı yasaklı olmaması,

b) Kamu tüzel kişileri hariç, tüzel kişi ortakların serbest muhasebeci mali müşavirlerce veya Bakanlıkça gerekli görülmesi durumunda yeminli mali müşavir ya da bağımsız denetim kuruluşlarınca düzenlenen veya onaylanan son bir yıla ait bilanço ve gelir gider tablosu ile istenilen ek mali tablolarını sunmaları, ortaklık payları dikkate alınarak gerçek ve tüzel kişi ortakların mali ve ticari itibar bakımından lisanslı depo işletmesinin itibarına zarar verebilecek nitelikte engel bir durumlarının bulunmaması,

c) Kendileri veya sınırsız sorumlu oldukları kuruluşlar hakkında iflas kararı verilmemiş ve konkordato ilan edilmemiş olduğuna dair noterce tasdikli beyanda bulunması,

ç) Yabancı uyruklu kurucu ve ortakların, Türk gerçek ve tüzel kişiler için aranan şartları taşıdığına dair, bulundukları ülke yetkili makamlarınca onanmış bilgi ve belgelerin noterce tasdikli çevirilerinin veya geçerliliği kanun veya uluslararası sözleşmelerle kabul edilen şekilde sunulmuş olması,

zorunludur.

Sermaye şartı ve mali tablolar

(1) Lisanslı depo işletmesi, şirketin kuruluşunda bir milyon TL’den az olmamak üzere, lisanslı depo kapasitesine göre aşağıda belirlenen tutarda ödenmiş sermayeye sahip olması gerekmektedir:

a) 5 bin tona kadar; 1 milyon TL,

b) 5 binden fazla 10 bin tondan az; 1,5 milyon TL,

c) 10 binden fazla 25 bin tondan az; 2 milyon TL,

ç) 25 binden fazla 50 bin tondan az; 2,5 milyon TL,

d) 50 bin tonu aşan her 5 bin ton için de ilave 200 bin TL.

(2) Birinci fıkrada depo kapasitesine göre belirlenen ve 1 milyon TL’yi aşan ilave sermaye tutarı, şirketin faaliyet izni için başvurma tarihine kadar tamamlanabilir.

(3) Lisanslı depoculuk yapacak şirkete faaliyet izni verilmeden önce, şirketin tasdikli bilançosu, gelir gider tablosu, mizanı ve istenen diğer mali tablo ve raporların Bakanlığa ibrazı zorunludur. Bakanlık gerekli görürse, bunların bağımsız denetimden geçmiş veya yeminli mali müşavirlerce onaylanmış olması mecburiyetini arayabilir.

Ticaret borsalarının, ürün ihtisas borsalarının ve lisanslı depo işletmelerinin ortaklığı

(1) Ticaret borsaları ve ürün ihtisas borsaları, kurulmuş veya kurulacak lisanslı depo işletmesine ortak olabilir veya aralarındaki sözleşme uyarınca bunlarla birlikte çalışabilir. Lisanslı depo işletmeleri de kurulmuş ya da kurulacak ürün ihtisas borsalarına ortak olabilir.

Lisanslı depo işletmesinin faaliyet konuları

(1) Lisanslı depo işletmesi, depoculuk ana faaliyeti yanında, lisanslı depo şirketinin ana sözleşmesinde gösterilmek ve Bakanlıkça uygun görülmek kaydıyla, ilgili mevzuatına uygun şekilde bu ürünlere dayalı ya da ilişkili ticaret, antrepoculuk, taşıma ve nakliye, sigorta, sanayi tesisi kurma, işleme, ambalajlama, kurutma ve ayıklama gibi diğer konularda da faaliyet gösterebilir.

Kuruluş işlemleri

(1) Kuruluş başvurusu; 9 uncu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen kuruluş şartlarına uygun olarak hazırlanacak ana sözleşme ile aynı maddenin üçüncü fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde gösterilen bilgi ve belgelerle birlikte Bakanlığa yapılır.

(2) Bakanlık ana sözleşmeyi matbu olarak düzenleyebilir ya da asgari unsurlarını belirleyebilir.

(3) Bakanlık bu başvuruyu, 9 uncu maddenin ikinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamında inceler ve değerlendirmeye tabi tutar. Bakanlığın başvuruyu kabul edip uygun görüş vermesi durumunda, başvuru sahibince 9, 10 ve 11 inci maddelerde aranılan diğer belgeler de tamamlanarak Bakanlığa sunulur.

(4) Bakanlık öncelikle, kuruluş başvurusu için sunulan belgelerin tam ve yeterli olup olmadığının tespitini yapar, varsa eksikliklerin giderilmesini talep eder. Bilgi ve belgelerde, Kanun, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve bu Yönetmelik çerçevesinde bir eksiklik ya da aykırılık olmaması halinde, Bakanlıkça şirketin ana sözleşmesi onaylanır ve Türk Ticaret Kanunu çerçevesinde şirketin kuruluş işlemleri tamamlanır. Kuruluşu gerçekleşen lisanslı depo işletmesi Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nde ilan olunur.

(5) Pay devirlerinde, payları devralacak gerçek ve tüzel kişilerin 10 uncu maddede sayılan şartlara sahip olmaları gerekir.

(6) Şirket ana sözleşmesinin, ortaklarının ve ortaklık paylarının değişikliği Bakanlık iznine tâbidir.

(7) Kuruluş izni alan şirkete, ancak Kanunun ve bu Yönetmeliğin öngördüğü lisans şartlarını taşıdığının tespiti halinde faaliyet izni verilir. Şirket faaliyet izni almadan ürün kabul edemez, ürün senedi düzenleyemez.

(8) Tarım ürünleri lisanslı depo işletmesinin şube açması ve lisans kapsamını değiştirmesi de Bakanlığın iznine tâbidir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Lisanslı Depo İşletmesinin Lisans Başvurusu, Lisans Şartları, Faaliyete Geçme, Teminat ve Sigorta

Lisans başvurusu ve aranılan belgeler

(1) Bakanlıkça depoculuk lisansı verilebilmesi için aşağıdaki şartlar aranır.

a) Lisans için başvuran şirketin kuruluşunun yayımlandığı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi, şirketin Ticaret Sicil Memurluğunca onaylı değişiklikleri de içeren ana sözleşmesi, kayıtlı vergi dairesi adı ve vergi kimlik numarası beyanı.

b) Kuruluş izni verilirken aranılan şartların kaybedilmemiş olması, değişiklikler varsa bunların yazılı olarak bildirilmesi,

c) Lisanslı depo işleticisinin bina ve tesislerinin mülk sahibi veya kiracısı olduğuna dair yazılı beyanı.

ç) Lisanslı depo işletmesinin tamamından sorumlu yönetici veya müdürünün, bölüm sorumlularının ve varsa şube sorumlularının isimleri, T.C. Kimlik numaraları, ikamet adresleri ve diploma fotokopileri.

d) 7 nci maddeye uygun olarak yeterli tartım, alet, cihaz ve kantarların bulunması,

e) 8 inci madde gereğince borsayla sözleşme yükümlülüğünün yerine getirilmesi, bilgi işlem donanımının kurulması,

f) 55 inci maddede gösterilen defter ve kayıt yükümlülüğünün yerine getirilmiş olması,

g) Kanunun 5 inci maddesi ve bu Yönetmeliğin 19 uncu maddesi gereğince teminat yükümlülüğünün yerine getirilmiş olması,

ğ) 11 inci madde kapsamında aranılan sermaye şartının yerine getirilmiş ve istenilen mali tablo ve raporların Bakanlığa sunulmuş olması,

h) Faaliyetleri ile ilgili muhasebe kayıt, bilgi ve belge sistemi ile düzenli iş akışı ve haberleşmeyi sağlayacak yeterli bir altyapı kurulmuş ve teknik donanım ile iç kontrol sisteminin oluşturulmuş olması,

ı) Lisanslı depo işletmelerinin faaliyet ve ihtiyaçlarına uygun olarak, yeterli sayıda ziraat mühendisi, gıda mühendisi, kimya mühendisi, kimyager, biyolog veya tarım ürünlerinin muhafazası ya da depolanması konusunda lisans veya ön lisans yapmış ya da depolama, gıda, laboratuvar ve kimya konularındaki liselerden diploma almış veya Bakanlıkça kabul edilen ilgili kamu veya özel kuruluşlarca düzenlenen kursa, belli bir sertifika programına veya eğitime tabi tutularak, lisanslı depo işletmesinin iş ve faaliyetlerine ilişkin bir sertifikaya hak kazanmış, lisanslı personel, teknik personel veya diğer idari ve yardımcı personel istihdamının sağlanması,

(2) Bakanlıkça depoculuk lisansı verilirken verilebilmesi için aşağıdaki belgeler aranır.

a) Lisans için başvuran şirketin kuruluşunun yayımlandığı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi, şirketin ticaret sicil memurluğunca onaylı değişiklikleri de içeren ana sözleşmesi ve vergi levhası suretleri,

b) Lisanslı depo işletmesi ve depolarının varsa şubelerinin yerleşim planı,

c) Lisanslı depo işleticisinin bina ve tesislerinin kira sözleşmesi veya tapu senedinin onaylı sureti,

ç) Lisanslı depo işletmesinin tamamından sorumlu yöneticisi veya müdürünün, bölüm sorumlularının, varsa şube sorumlularının isimleri, T.C. kimlik numaraları, ikamet adresi, diploma ve nüfus cüzdanı fotokopisi,

d) Personelin unvan, görev ve sorumlulukları ile iş tanımlarını da gösterir personel ve organizasyon şeması,

e) Lisanslı depolarda kullanılacak cihaz, alet ve ekipmanların marka, model, üretim yılı ve kullanım talimatları,

f) 20 nci madde gereğince sigorta yükümlülüğünün yerine getirildiğine dair sigorta poliçelerinin onaylı suretleri,

g) Kanun ve bu Yönetmelikte öngörülen veya lisanslı depo işletmesinin niteliğine göre gerekli görülen diğer bilgi ve belgeler.

(3) Bakanlık lisans başvuru ve işlemlerinde, ihtiyaç gördüğü formların doldurulması ve sunulmasını isteyebilir.

(4) Lisans verilirken aranılan bilgi ve belgeler zaman içinde güncellenebilir veya değiştirilebilir. Bu durumda Bakanlık ve ilgili lisanslı depo işletmesi, kendilerinden kaynaklanan değişiklikleri ivedilikle birbirlerine haber verir ve gerekli değişiklikler yapılır.

Faaliyete geçme

(1) Kuruluşuna izin verilen lisanslı depoculuk şirketinin Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilmesini takiben en geç bir yıl içinde, faaliyet izni alması şarttır. Bu süre gerektiğinde Bakanlık tarafından en fazla bir yıl daha uzatılabilir. Söz konusu süre içinde Bakanlığa başvurmayan veya başvurusunun sonucunda kendilerine faaliyet izni verilmesi uygun görülmeyen kuruluşların faaliyet izni alma hakkı düşer. Bu durumda en geç üç ay içinde ana sözleşmelerindeki ticaret unvanı, amaç ve faaliyet konularını değiştirmesi veya tasfiyeye girmesi zorunludur.

(2) Faaliyet izninin verilebilmesi için; Bakanlık öncelikle, 15 inci maddede aranılan belgelerin tam ve yeterli olup olmadığının tespitini yapar, varsa eksikliklerin giderilmesini talep eder. Sonra lisanslı depo işleticisi olmak için başvuranın lisans kapsamındaki depo ve diğer tesisleri, Kanun ve bu Yönetmelik hükümleri ile teknik yeterlilik bakımından Bakanlık tarafından oluşturulan bir komisyona yerinde incelettirilir.

(3) Komisyon, Bakanlık bünyesinden ve/veya dışarıdan, sayısı üçten az olmamak üzere teknik ve uzman kişilerden oluşturulur.

(4) Bakanlık bu incelemeyi, kuracağı bir komisyon yerine, uygun göreceği başka bir kuruluştan da talep edebilir.

(5) İnceleme sonucu gerekçeleriyle birlikte bir rapora bağlanarak Bakanlığa sunulur. Raporda lisans alması uygun görülenlere Bakanlıkça lisans verilir.

(6) Bakanlık düzenlenen raporu yetersiz bulursa ya da ihtiyaç duyarsa, lisans verilmeden önce konuyla ilgili ek ya da yeni bir inceleme yapılmasına da karar verebilir.

(7) Yapılan incelemeye ilişkin olarak, bir gider belgesine veya bu mümkün olmazsa gideri yapanın beyanına dayalı giderler, inceleme sırasında; lisans bedeli ise, lisans verilmeden önce başvuru sahiplerince ödenir.

(8) Kuruluş izni ve lisans alınmasına ilişkin olarak öngörülen şartlardan herhangi birinin kaybedilmesi üzerine, Bakanlıkça verilecek süre içerisinde söz konusu şartların sağlanmaması halinde, lisanslı depoların lisansları askıya alınır, faaliyetleri geçici olarak durdurulur veya lisansları iptal edilir.

Lisanslı depo işletmesinin şube ve depolama üniteleri

(1) Lisanslı depo işletmesinin depolama tesis ve ünitelerinin aynı yerde bulunmaması durumunda, depolama ünitelerinin aynı ilde ve işletme merkezinden en fazla 50 km uzaklıkta olması gerekir. Farklı bir il sınırı içinde olması veya uzaklığın 50 km’yi aşması durumunda bu ünitelerin şube şeklinde kurulması ve faaliyet göstermesi zorunludur.

(2) Lisanslı depo işletmesinin tüm şubeleri aynı lisans kapsamında çalışır, şubeler lisansta gösterilir.

(3) Lisans başvurusunda ya da değişikliğinde şubeler de yerinde incelenir.

(4) Şubeleri temsilen yetkileri belirlenmiş sorumlu personelin, lisans başvurusunda veya değişikliğinde Bakanlığa bildirilmesi zorunludur.

(5) Merkez ve şubelerde; depolama hizmetlerinin sunumunda, rapor, kayıt, belgelendirme ve personel düzeninde standart ya da benzer bir yönetim sistemi ve uygulaması olması esastır.

(6) Lisanslı depo işletmesinin merkez ve şubelerinde bulunan ve lisans almış olan depolara ilaveten, yeni depolama tesis veya üniteleri edinmek istenirse, bunlar için de Bakanlığa lisans değişiklik başvurusunda bulunulması zorunludur. Lisanslı depo işleticisi, lisans almadığı bir depoyu lisanslı depo şeklinde kullanamaz.

(7) Lisanslı depo işleticisi tarafından kullanılan lisanslı bir depo ya da depo ünitesi herhangi bir nedenle lisans koşulları bakımından yetersiz hale gelirse, onu yetersiz hale getiren neden ortadan kalkmadıkça ürün depolanması amacıyla kullanılamaz.

Yetkili sınıflandırıcılarla sözleşme yükümlülüğü

(1) Lisanslı depo işletmesi, depolanacak veya depolanmış ürünlerin analiz, sınıflandırma ve belgelendirme işlemlerinin yürütülmesi için yetkili sınıflandırıcılarla sözleşme yapar. Bakanlık bu sözleşmeleri matbu olarak da düzenleyebilir.

(2) Lisanslı depo işletmeleri, sözleşme kapsamında çalıştığı yetkili sınıflandırıcıları listeleyerek lisanslı depo işletmesinin görünecek bir yerine veya yerlerine asar.

(3) Sözleşme ve sözleşmede yapılacak değişiklikler ancak Bakanlık onayından sonra geçerli olur. Sözleşmenin herhangi bir nedenle feshini doğuracak bir sebebin ortaya çıkması halinde bu durum taraflarca en geç beş işgünü içinde Bakanlığa bildirilir ve ayrıca mudilerin zarar görmemesi için gerekli tedbirler alınır. Sözleşmenin feshi, söz konusu bildirimin Bakanlığa ulaştığı tarihten itibaren otuz günlük sürenin dolmasından sonra hüküm ifade eder.

Lisanslı depo teminatı

(1) Kanuna göre lisanslı depo işletmek üzere lisansa müracaat edenler ile lisanslı depo işletmecileri, lisans kapsamındaki depo kapasitesinin ürün rayiç bedelinin asgari %15’i oranında olan ve Bakanlık tarafından kabul edilen lisanslı depo teminatını vermek zorundadır. Depo kapasitesi; ürünün deponun bölümlerine kolayca taşınması, düzenli şekilde yerleştirilmesi, istiflenmesi ve depodan çıkarılması ile depoda bulunan cihaz, donanım, iş araç ve makinelerinin rahatça çalışabileceği boş alanlar ve geçiş yerleri gözetilerek lisanslı depo işletmesinin normal çalışma ve depolama faaliyetinde depolayabileceği azami ürün miktarını gösterir. Depo kapasitesi lisansta gösterilir.

(2) İstenen teminat tutarına eşit nakit para, banka teminat mektubu, gayrimenkul rehni veya sorumluluk sigortası, mevzuatta öngörülen yükümlülüklerin yerine getirilmesinde temerrüde düşülmesi halinde Fona bu tür teminatı alış, satış, düzenleme ve transfer gibi her türlü tasarrufta bulunma yetkisi veren bir gayri kabili rücu yetki belgesiyle birlikte verilir.

(3) Banka teminat mektubunun, Bakanlıkça kabul edilen Türkiye’de yerleşik bir bankadan alınması, vazgeçilmesi olanaksız ve kesin olması gerekir. Sorumluluk sigortasının, lisanslı depolarda depolanan ürünlerin mevzuatta öngörülen şekilde mudiye teslim edilmemesi rizikosu dahil, lisanslı depo işletmesi/işleticisinin Kanunda ve Kanuna istinaden çıkarılan ikincil düzenlemelerde öngörülen yükümlülüklerini yerine getirmemesi dolayısıyla meydana gelecek zararları karşılayacak mahiyette olması şarttır.

(4) Lisanslı depo işletmesinin toplam hissesinin % 51’i veya daha fazlasının, kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlar, kamu iktisadi teşebbüsleri, iktisadi devlet teşekkülleri, 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununa göre kurulan borsalar veya tarım satış kooperatifleri ve birlikleri ya da tarım kredi kooperatifleri ve birlikleri tarafından sahip olunması durumunda, toplam teminatın % 90’ına kadar gayrimenkul rehni ile teminat yükümlülüğü yerine getirilebilir. Diğer lisanslı depo işletmeleri için bu oran azami % 75 olarak uygulanır.

(5) Kanun kapsamında alınacak teminatlar, Fon adına ve lehine düzenlenir. Bu teminatların muhafazası, Kanunda öngörüldüğü şekilde nakde çevrilmesi ve zarar görene ödenmesi, kanuni takibinin yapılması, ilgililer hakkında dava açılması, tahsili, yeterliliği, depoculuk lisansının iptali durumunda lisanslı depo işletmesinin yerine getirmesi gereken bir tazmin veya yükümlülüğünün bulunmadığının tespiti sonrası teminatın iadesi ve bunların Bakanlığa bildirilmesi, teminatla ilgili diğer hususlar ve tasarruflar Fon tarafından yerine getirilir.

(6) Depoculuk lisansının iptali durumunda, lisanslı depo işletmesinin yerine getirmesi gereken bir tazmin veya yükümlülüğünün bulunmadığı Bakanlık ve Fon tarafından tespit edilmedikçe teminatlar iade olunamaz.

(7) Bakanlık, genel olarak lisansın değiştirilmesi, süresinin uzatılması, yeniden verilmesi sırasında lisanslı depo işletmesinin teminatını kontrol eder, eksik kalan tutarı tamamlatır. Ancak Fonun talebi ve/veya piyasadaki gelişmeler ile ürün fiyatlarının izlenmesi sonucu ihtiyaç görülmesi durumunda Bakanlıkça; lisanslı depo teminatları kontrol edilebilir, lisanslı depo işletmelerine yapılacak bir bildirimle teminat oranı yükseltilebilir veya toplam teminat oranı içindeki gayrimenkul oranı değiştirilebilir.

(8) Eksik kalan teminat tutarı tamamlattırılır.

(9) Lisanslı depo işletmeleri nezdinde yapılan denetim raporlarında da; işletmenin mali durumunda ve yükümlülüklerini yerine getirmesinde zayıflık ve güçlükler bulunduğu, takip eden dönemde de bunların devam edebileceği tespitine yer verilerek teminat tutar ve oranının artırılması önerilmişse, Bakanlık teminat oran ve tutarının artırılması da dâhil uygun gördüğü tedbirleri alır.

(10) Eksik kalan teminat Bakanlığın bildirimini takiben en geç 30 gün içinde tamamlanır. Teminat tamamlanmadan lisansta değişiklik, süre uzatımı veya lisans yenilemesi yapılmaz.

(11) Teminat tutarının hesabında; lisanslı depo işletmesi tarafından lisanslı depo kapasitesinin hangi oranda hangi ürün çeşidine tahsis edildiğine dair Bakanlığa verilen beyanname ya da form dikkate alınır. Bu formda gösterilen ürün çeşitlerinin borsada en çok işlem gören tür ve sınıfının, içinde bulunulan aydan önceki son 6 aya ait borsada oluşan ortalama fiyatı; borsa ortalama fiyatı tespit edilemiyorsa Bakanlıkça ürün için belirlenen referans borsa veya borsalarda oluşan ortalama fiyat esas alınır. Bu beyanname ya da form lisansın yenilenmesi sırasında güncellenerek tekrar düzenlenir. Ancak bu beyannamede gösterilen ürün tahsis oranları, depoya getirilen ürün çeşidi ve miktarına bağlı olarak zaman içinde değişiklik gösterebilir. Bu durumda teminat tutarı lisanslı depo işletmesince de takip olunur. Söz konusu değişikliklerin, Kanunda belirlenen asgari % 15 teminat oranının altına düşmesine yol açması durumunda, lisanslı depo işletmesi bunu en geç 15 iş günü içerisinde Bakanlığa bildirmekle yükümlüdür. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyen lisanslı depo işletmeleri hakkında Bakanlıkça teminat tutar ve oranının artırılması da dahil, 60 ıncı maddeye göre uygun görülen idari tedbirler alınır.

Sigorta

(1) Lisanslı depo işleticisi, lisans koşulu olarak işletme tesisleri ve lisanslı depoculuk faaliyeti kapsamında depoladığı ürünler için; hırsızlık, yangın, duman, infilak, deprem, dahili su basması, sel, grev-lokavt-kargaşalık, terör, fırtına, kar ağırlığı, yıldırım, yer kayması, kara, deniz veya hava araç çarpması ve benzeri diğer rizikolara karşı sigorta yaptırmak zorundadır.

(2) Depolanan ürün için düzenlenen sigorta poliçesinde, poliçe lehtarı hasarın meydana geldiği tarihteki mudîdir. Ancak, ürün senetlerinin teminat olarak gösterildiği hallerde kredi veya avans veren kuruluşun hakları saklıdır.

(3) Lisanslı bir depoda sigorta kapsamına giren bir hasar meydana gelmesi durumunda, lisanslı depo işleticisi bu durumu ve muhtemel zarar miktarını derhal Bakanlığa ve ilgili sigorta şirketine bildirir. Zarar hesabında, ilgili ürünün hasar gördüğü tarihte borsada oluşan ortalama fiyat; borsa ortalama fiyatı tespit edilemiyorsa Bakanlıkça ilgili ürün için belirlenen yurt içi ve/veya yurt dışı referans borsa veya borsalarda oluşan ortalama fiyat esas alınır.

(4) Lisanslı depo işleticisi hukuken geçerli bir mazereti olmadıkça hasarın tespitini takiben en geç beş iş gününde istenen tüm belgeleri ilgili sigorta şirketine iletmek, sigorta şirketi de belgelerin ulaşmasını takiben en geç on iş gününde mudîye hasarın bedelini ödemek zorundadır.

(5) Kanun ve bu Yönetmelik kapsamında öngörülen sigorta sözleşmelerinin feshedilmesi sonucunu doğuracak bir nedenin ortaya çıkması durumunda, ilgili sigorta şirketi bunu derhal Bakanlığa ve lisanslı depo işletmesine bildirmekle yükümlüdür. Sigorta sözleşmesinin feshi, ancak söz konusu bildirimin Bakanlığa ulaştığı tarihten itibaren otuz günlük sürenin dolmasından sonra hüküm ifade eder.

(6) Hazine Müsteşarlığı, Kanun kapsamında sigorta yapacak sigorta şirketlerinde aranılacak nitelikleri ve bu niteliklere uyan sigorta şirketlerini her yıl Nisan ayında belirler ve Bakanlığa bildirir.

(7) Lisanslı depo işleticisi, lisanslı depo tesislerini ve içerisinde bulunan tüm ürünleri kapsayan sigorta poliçe ve sözleşmelerinde öngörülen kurallara uygun davranmak ve personelinin de bu sigorta hükümlerini ihlal edecek veya geçersiz kılacak davranışlardan kaçınmalarını sağlayacak tedbirleri almak zorundadır.

(8) Lisanslı depo teminatının sorumluluk sigortası olarak verilmesi halinde, bu sigorta ile birinci fıkrada belirtilen sigortaların aynı sigorta şirketine yaptırılması zorunludur.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Depoculuk Lisansının Düzenlenmesi, Reddi, Geri Verilmesi, Zayi Olması, Süresinin Uzatılması, Bedeli ve Tartıcı Lisansı

Depoculuk lisansı

(1) Lisanslı depoculuk faaliyetinde bulunmak için Bakanlıktan depoculuk lisansının alınması zorunludur. Bakanlıktan lisans alınmadan lisanslı depoculuk faaliyetinde bulunulamaz, lisanslı depo veya lisanslı depo işletmesi izlenimini verecek hiçbir isim, unvan, işaret ve benzerleri kullanılamaz.

(2) Bir lisanslı depo işletmesinde iki ya da daha fazla çeşit ürünün depolanması için bir lisans düzenlenebilir. Lisansta hangi ürünlerin depolanabileceği ve bunların azamî kapasiteleri gösterilir.

(3) Bu lisans, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilân edilir.

(4) Depoculuk lisansı devredilemez ve lisanslı depo işletmesinin tüm şubeleri aynı lisans kapsamında çalışır.

(5) Şirket unvanının ve depolama kapasitesinin değiştiği hallerde lisans değişikliği yapılması zorunludur.

(6) Lisansın değiştirilmesi ve yenilenmesi de lisans alınmasıyla aynı esas ve usûle tâbidir.

(7) Lisansın değiştirilmesi ve yenilenmesinden önce bu Yönetmelik hükümlerine uygunluk bakımından gerekli denetim Bakanlıkça yapılır ya da yaptırılır. Denetim sonucuna göre uygun görülenlerin lisansı yenilenir veya değiştirilir.

Lisans talebinin reddi

(1) Bakanlık tarafından yapılacak değerlendirme sonucunda; işletmenin ve deponun ürünlerin depolanmasına uygun olmadığı veya gerekli şartları taşımadığı, şirket ortaklarının, yönetici ve denetçilerinin Kanunun 7 nci maddesinde yer alan şartlara uymadığı veya güven ve ticarî itibar taşımadığı ya da lisans verilmesine engel geçerli bir sebebin varlığının tespiti hallerinde, depoculuk lisansı verilmesi, süresinin uzatılması veya lisansta değişiklik yapılması talepleri reddedilir.

Lisansın geri verilmesi

(1) Lisansın Bakanlıkça iptal edilmesi, askıya alınması veya süresi dolan lisansın süresinin uzatılmaması durumunda, lisans en geç yedi iş günü içerisinde Bakanlığa geri verilir.

(2) Bakanlıkça askıya alınan lisans askı süresi içinde iptal edilmemişse; askıya alınmanın başlangıç ve bitiş süreleri belirtilerek, ait olduğu lisanslı depo işleticisine geri verilir.

(3) Bakanlığın depoculuk lisansını askıya alma veya iptaline ilişkin kararları, ilgili ticaret siciline tescil ile Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ve bir ulusal gazetede ilan ettirilir.

Lisans belgesinin zayi olması

(1) Lisans belgesi zayi olan lisanslı depo işletmecisi gerekçeleriyle birlikte Bakanlığa başvurur. Bu durumda Bakanlık, lisanslı depo işletmesine verilmek üzere yeni bir lisans belgesi tanzim eder. Verilen belgede, orijinal lisans numarası ve tarihi ile yenileme nedeni belirtilir.

Lisansın geçerlilik süresi ve uzatılması

(1) Verilen lisanslar iki yıllık süre için geçerlidir. Süre bitiminde, bu Yönetmelikte ve lisansta belirtilen kurallara uygun olarak lisansların geçerlilik süresi Bakanlıkça aynı süreyle uzatılır.

Lisans bedelleri ve diğer ücretler

(1) Kanun kapsamında verilen, süresi uzatılan, değiştirilen veya yeniden verilen depoculuk lisansı ile diğer lisanslara ilişkin bedeller, Bakanlıkça genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere peşin olarak tahsil edilir.

(2) Birinci fıkrada yer alan lisans bedelleri her yıl 1 Ocak tarihinden geçerli olmak üzere, Bakan oluru ile belirlenir. Lisans bedelleri belirlenirken lisanslı depo işletmesinin depo kapasitesi dikkate alınır.

(3) Bakanlık, bu Yönetmelik kapsamında yapacağı veya yaptıracağı her türlü inceleme ve denetimler ile verilen hizmetlere ilişkin ücret ve masrafların tamamının veya bir kısmının ilgili lisanslı depo işletmecisi tarafından karşılanmasını talep edebilir. Bu durumda ilgililer ücret ve masrafları en geç on iş günü içerisinde öder.

Tartıcı lisansları

(1) Lisanslı depoda depolanacak veya depolanmış ürünün tartılması ve tartım makbuzuyla belgelendirilmesi, lisanslı depo işletmesinde istihdam edilen lisanslı tartıcılar tarafından yapılır.

(2) Lisanslı tartıcılar, lisanslı depoya depolanacak veya depolanmış ürünleri istem üzerine en kısa sürede, ayrımcılık yapmadan usulüne uygun olarak tartmak ve belgelendirmekle görevli ve yetkilidirler.

(3) Tartıcı lisansı için doğrudan Bakanlığa veya Bakanlığın belirleyeceği yerlere, isim, adres ve talebi belirten bir dilekçeyle başvurulur. Tartıcı lisansı için başvuran kişi, lisanslı depo işletmesinin bir personeli ya da temsilcisi ise, başvurusuna, lisanslı depo işleticisinin kendilerini yeterli gördüğünü ve tartıcı olarak çalıştırmak istediğine dair beyanını da ekler. Gerekli görülmesi halinde Bakanlık, ilave bilgi veya belgeler de isteyebilir.

(4) Tartıcı lisansı için başvuruda bulunanlara, tartım aletlerinin özellikleri ve kullanımı konusunda Bakanlıkça veya Bakanlığın belirlediği mercilerce ya da Bakanlığın kabul ettiği tartım aletinin satım veya kurulumunu yapan yetkili firma ya da kişilerce verilen bir eğitim veya program sonucunda, eğitim veya programa katıldığı ve yeterli olduğu anlaşılanlara tartıcı lisansı verilir. Tartıcı lisansı verilmeden önce başvuru sahibinin Kanun ve bu Yönetmelik hükümlerini okuduğuna ve bunlara uygun çalışacağına dair yazılı beyanı alınır.

Tartıcı lisansının iptali ve tartıcının sorumluluğu

(1) Kasten gerçeğe aykırı şekilde tartan veya herhangi bir nedenle tartım yapabilme yeterliliğini kaybeden tartıcının lisansı iptal edilir.

(2) Ayrıca yaptığı tartımlarda, Kanun hükümlerine aykırı davrandığı tespit edilen lisanslı tartıcılar hakkında gerekli hukuki işlemler yapılır.

(3) Tartıcı, tartım işlemleri ve araçlarının mevzuata uygun, düzenli ve sağlıklı bir şekilde yürütülmesi ve kullanılmasına engel teşkil edebilecek hususları derhal lisanslı depo işletmesine bildirmekle yükümlüdür.

ALTINCI BÖLÜM

Tartım Makbuzu, Analiz ve Sınıflandırma Belgesi, Ürün Senedi

Tartım makbuzu

(1) Kanun ve bu Yönetmelik uyarınca düzenlenen tartım makbuzu, asgari olarak aşağıdaki bilgileri içerir.

a) "Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu Ürün Tartım Makbuzu" başlığı,

b) Tarihi ve seri numarası,

c) Belgenin kaçıncı nüsha olduğu ve "ciro edilemez" ibaresi,

ç) Tartımı yapılan ürünün türü, tipi, çeşidi, sınıfı ve kalibresi,

d) Zeytinin depolandığı ya da depolanacağı lisanslı depo işletmesinin ticaret unvanı ve bulunduğu yer,

e) Mudinin ismi ve adresi,

f) Zeytinin, lisanslı depoya girişinde veya çıkışında tartıldığını gösteren ibare,

g) Zeytinin brüt ve net ağırlığı, işleme ve piyasaya sunuş şekli, ham ürün için ürün hasat zamanı, yarı mamul ürünler için ise hasat sezonu,

ğ) Tartımın ilgili mevzuat hükümlerine uygun yapıldığını belirten ibare ve tartıcının imzası.

(2) Eğer lisanslı tartıcı, zeytinin normal veya tahminen beklenen ağırlığından ciddi farklı bir ağırlıkla ya da ürünün ağırlığını etkileyen bir durum veya maddeyle karşılaşırsa, bu durumu ve bunun tahminen ne kadar olabileceğini, tartım makbuzuna not olarak yazar.

(3) Lisanslı depoda tam elektronik tartı aletinin bulunması zorunlu olup, tartı kartelalarının yukarıdaki bilgilerin tümünü içermesi ve başlığının "Ürün Tartım Makbuzu" şeklinde düzenlenmesi kaydıyla, ayrıca bir tartım makbuzu düzenlenmez.

Tartım makbuzunun mülkiyet hakkını temsili

(1) Bir ürünün lisanslı depo işletmesine teslimi sırasında, ürün senedinden önce düzenlenen tartım makbuzu ve delil niteliğini haiz benzer belgeler de o ürünün mülkiyetinin ispatında kullanılabilir. Ürün senedi, tartım makbuzu, analiz ve sınıflandırma belgesi ile delil niteliğini haiz diğer belgeler, ürünün kabul edilebilir kalite ve kalibraj kaybı cetvelindeki değerler ile fire tespit komisyonunca belirlenen azami fire değerleri içerisinde mudîye geri verilmesini garanti eder.

Analiz ve sınıflandırma belgesi ve itiraz

(1) Lisanslı depolarda depolanacak veya depolanmış ürünlere ilişkin analiz ve sınıflandırma belgesinin düzenlenmesi ile buna ilişkin itirazların sonuçlandırılması hakkında, 8/10/2005 tarihli ve 25960 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yetkili Sınıflandırıcıların Lisans Alma, Faaliyet ve Denetimi Hakkında Yönetmelikte gösterilen usul ve esaslar uygulanır.

(2) Bir ürünün numune analiz ve sınıflandırmasına ilişkin bir itiraz yapılmışsa, itiraz sonuçlanmadan o ürüne ilişkin ürün senedi düzenlenemez.

Ürün senedinin şekli ve içeriği

(1) Lisanslı depolarda depolanmış ürün için düzenlenen ürün senedinde aşağıdaki bilgilerin bulunması zorunludur:

a) Lisanslı depo işleticisinin lisans numarası,

b) Lisanslı depo işleticisinin ticaret unvanı ve adresi,

c) Ürünün depolandığı deponun numarası, adres ve yeri,

ç) Ürün senedinin düzenlendiği tarih ve seri numarası,

d) "5300 Sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu Kapsamında Lisanslı ve Teminatlıdır" ibaresi ile bu ibarenin altına "Ciro Edilebilir Zeytin Ürün Senedi" veya "Ciro Edilemez Zeytin Ürün Senedi" ibareleri,

e) Ürün senedi karşılığında kredi kullanılmışsa, ‘veya avans alınmışsa, ‘Kredi/Avans karşılığı teminat alınmıştır’ ibaresi ile teminatı alan kuruluşun unvanı,

f) Ürün senedinin kimin namına veya emrine düzenlendiğini gösteren ibare,

g) Gün, ay ve yıl olarak depolama tarihi ile lisanslı depo işletmecisinin, lisanslı depo ücret tarifesi çerçevesinde ücretlerini talep etme hakkına sahip olduğuna ve ürün senedinin alım satım ve depodan teslim alınması aşamasında ücretlerin tahsil edilerek lisanslı depo işletmecisine ödeneceğine dair bir açıklama,

ğ) Bu senedin, Kanun ve Yönetmelik hükümlerine tabi olarak senette miktar, çeşit, sınıf veya standardı tanımlanan ürünün ticaret ve muhafazası amacıyla, unvanı yazılı lisanslı depo işletmesinde depolanması için çıkarıldığı; ürün analiz ve sınıflandırmasının ürün standardına göre yetkili sınıflandırıcı tarafından yapıldığı; depodaki hırsızlık, yangın, duman, infilak, deprem, dahili su basması, sel, grev-lokavt-kargaşalık, terör, fırtına, kar ağırlığı, yıldırım, yer kayması, kara, deniz veya hava araç çarpması ve benzeri diğer riskler sebebiyle gerçekleşebilecek kayıp veya zararlara karşı sigorta kapsamına alınmış olduğu; mudinin talebi üzerine bu senetle, depolanan zeytinin azamî depolama süresini geçmemek şartıyla depodan geri alınabileceği; iş bu senette aksi belirtilmedikçe, lisanslı depo işleticisinin bu senede tek başına, birlikte veya diğerleriyle ortak olarak sahip olmadığı; iş bu senedin orijinal veya doğru olarak ciro edilmiş halde ibrazı ile lisanslı depo işletmecisinin depolama hizmeti ücretlerinin ödenmesinden sonra, aynı ya da daha iyi kalitedeki ürünü, bu senette yazılı mudinin kendisine veya yazılı emrine göre teslim edeceği ifadesi,

h) Zeytinin hasat edildiği yer, tip, çeşit, sınıf ve kalibresi, varsa alt sınıfı, analiz ve sınıflandırma belgesinin tarihi ve nosu ağırlığı, işleme ve piyasaya sunuş şekli,

ı) Yıl olarak zeytinin hasat dönemi, gün, ay ve yıl olarak depolanabileceği son tarih,

i) Lisanslı depo yetkilisinin imzası,

j) Ürünün depoya nasıl getirildiğine ilişkin kara taşıtı, denizyolu veya demiryolu ibaresi,

k) Senedin arkasında mudinin ciro edebileceği boş alan ve açıklamalar.

(2) Bakanlık, gerekli görülmesi halinde, ürün senedinde başkaca bilgilere de yer verilmesini isteyebilir.

(3) Basılı ürün senetleri hükmünde olmak üzere elektronik ortamda da ürün senetleri oluşturulabilir. Aynı ürüne ait hem basılı hem de elektronik ürün senedi düzenlenemez. Elektronik ürün senetlerinin düzenlenmesine, muhafazasına, güvenliğine, bu hizmetleri yürütecek kuruluşların lisans almalarına, faaliyetlerine, denetimlerine ve diğer hususlara ilişkin olarak Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliği hükümleri uygulanır.

(3) Bakanlık, ürün senedini matbu olarak düzenlemeye yetkilidir.

Ürün senedi örnekleri ve saklama süresi

(1) Aynı ürüne ait veya aynı seri numaralı birden çok ürün senedi düzenlenemez.

(2) Bütün basılı ürün senetlerinin bir adet sureti olur ve suretler açık ve belirgin bir şekilde basılı veya damgalı olarak "Surettir-Ciro Edilemez" ibaresi taşır. Lisanslı depo işleticisi, iptal edilen ürün senetlerinin asıllarına iptal damgası basarak bir klasör içinde Kanunda öngörülen süre boyunca saklar.

Ürün senetlerinin kaybolması, zarar görmesi ve haczi

(1) Kanun kapsamında düzenlenmiş ve iptal edilmemiş ürün senedinin temsil ettiği ürünün tümü veya bir bölümü için başka bir ürün senedi düzenlenemez.

(2) Ürün senedinin kaybolması veya zarar görmesi halinde ürün senedi sahibi, mülkiyetin tespiti için Türk Ticaret Kanununun makbuz senedinin kaybolmasına ilişkin hükümleri çerçevesinde bir karar almak üzere mahkemeye başvurur. Mahkeme kararına istinaden lisanslı depo işleticisi yeni bir ürün senedi düzenler.

(3) Kanun çerçevesinde ürün senedine bağlanmış tarım ürünlerinin haczi, ancak ürün senedinin haczi suretiyle yapılır.

(4) Kredi veya avans karşılığında teminat olarak gösterilen ürün senedi, borcun vadesinde ödenmemesi halinde kredi veya avans veren kuruluşun yazılı talebi üzerine lisanslı depo işletmesince mudiye bilgi verilmek kaydıyla borsada satılır. Bunun için, Kanunun 33 üncü maddesi hükmü gereği mudinin yazılı izninin ürün senedinin teminat olarak gösterilmesinden önce alınması gerekir.

(5) Dördüncü fıkraya göre yapılan satışa ilişkin masraflar ile tahakkuk eden depolama ücreti düşüldükten sonra, borsa tarafından satış bedelinin mudinin kredi ve avans veren kuruluşa olan borcunu karşılayacak kısmı bu kuruluşlara, kalan kısmı ise mudiye yedi iş günü içinde ödenir.

Ürün senetlerinin basımı

(1) Ürün senetleri; lisanslı depo işletmesinin unvanını, varsa özel işaretini taşıyan, birbirini takip eden seri numaralı ve bu Yönetmelikte gösterilen bilgileri içeren ve Bakanlıkça kabul edilen formatta, giderleri lisanslı depo işletmesince ödenmek üzere filigranlı ya da özel kağıtlara Bakanlıkça bastırılır ve lisanslı depo işletmesine tutanakla teslim edilir.

(2) Elektronik ürün senetlerinde ise, şirketin unvanını, varsa özel işaretini taşıyan, birbirini takip eden seri numaralı ve bu Yönetmelikte gösterilen bilgileri içeren ve Bakanlıkça kabul edilen formatta olmak üzere Bakanlıkça izin verilmesini takiben Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliğine göre lisans almış Merkezi Kayıt Kuruluşu, lisanslı depo işletmesi tarafından verilecek ya da girilecek veriler doğrultusunda, ilgili lisanslı depo işletmesi adı ve hesabına ilgili ürün senedini elektronik ortamda oluşturur.

Ürün senetlerini imzalamaya yetkili kişi

(1) Lisanslı depo işleticileri, ürün senetlerini imzalamaya yetkili kişi ya da kişilerin isimleri ile orijinal imzalarını ticaret sicilinde tescil ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilân ettirir. İmzaya yetkili kişilerde herhangi bir değişiklik olduğu takdirde de aynı usûl izlenir. Ürün senedinin mevzuata uygun olarak düzenlenmesinden, senedi imzalayanlarla birlikte lisanslı depo işleticisi de sorumludur.

YEDİNCİ BÖLÜM

Lisanslı Depo İşleticisinin Hak ve Yükümlülükleri, Zeytinin Depolanması ve Teslimi Yasak Faaliyetler ve Lisanslı Depo Ücret Tarifesi

Lisanslı depo işleticisinin hak ve yükümlülükleri

(1) Lisanslı depo işleticisinin hakları şunlardır:

a) Depolama hizmetleri karşılığında Bakanlıkça onaylı ücret tarifesi çerçevesinde ücret talep etmek,

b) Ücreti ödenmemişse depolanmış ürün üzerinde hapis hakkını kullanmak,

c) Kanunda ve bu Yönetmelikte belirtilen durumlarda ürünlerin depolanmasını reddetmek,

ç) Kanun ve bu Yönetmelikte öngörülen diğer hakları kullanmak.

(2) Lisanslı depo işleticisinin yükümlülükleri şunlardır:

a) Lisans şartlarının korunması ve sürdürülmesi için gerekli tedbirleri almak ve bu şartların kaybolması hâlinde durumu derhal Bakanlığa bildirmek,

b) Depolama hizmetlerinde ve görevlerinde itinalı davranmak, aynı koşullarda kişiler arasında ayrım yapmamak ve depolanmış ürünün korunmasında gerekli dikkat ve özeni göstermek, her türlü tedbiri almak,

c) Kanun ve bu Yönetmelikte aksine bir hüküm olmadıkça teslim alınan ve depolanan ürün karşılığında ürün senedini ve diğer belgeleri düzenlemek,

ç) Mudînin talebi üzerine, ürünü gecikmeksizin teslim ve ürün senedini iptal etmek,

d) Borsaya ürün senetleriyle ilgili bilgi akışını düzenli olarak sağlamak, borsanın talebi hâlinde inceleme ve kontrolüne izin vermek, gerektiğinde kendi kayıtlarını borsa kayıtlarıyla teyit etmek,

e) Ücret tarifesine uygun davranmak ve mudîler arasında ayrım yapmamak,

f) Kanunda ve bu Yönetmelikte öngörülen kayıt ve defterleri tutmak,

g) Doğrudan Bakanlıkça veya denetim sırasında istenecek bilgi, belge ve raporları vermek, Bakanlıkça Kanun ve bu Yönetmelik çerçevesinde verilen diğer görevleri ve talimatları yerine getirmek,

ğ) Kanun ve bu Yönetmelikte öngörülen diğer hükümlere uymak.

Bozulmuş ve hasar görmüş ürünün depoya kabul edilmemesi

(1) Depolanmak üzere lisanslı depoya teslim edilmek istenen ürün, bu depodaki diğer ürünleri veya sağlığı olumsuz etkileyecek düzeyde tarımsal ilaçlar ile kir, dolu, yangın ve benzeri zarar verici maddelere maruz kalmış, hastalıklı, küflenmiş veya bozulmuş ise böyle ürünler depolamak üzere kabul edilmez ve depolanmışsa depodan çıkarılır.

(2) 4/11/2008 tarihli ve 27044 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bitkisel Ürünlerde Kullanılan Kimyasalların Kayıt Atına Alınması ve İzlenmesi Hakkında Yönetmelik ile 12/2/2009 tarihli ve 27139 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bitki Koruma Ürünlerinin Reçeteli Satış Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik uyarınca tutulan üretici kayıt defteri ile üretimde kullanılan kimyasal ilaçlar için düzenlenen reçetenin ibraz edilememesi halinde ürünler depolanmak üzere kabul edilemez. Ancak, yapılacak pestisit analizinin sonucuna göre uygun olan ürünler depoya kabul edilir.

Ürünü depolamaya hazır hale getirme

(1) Gerekli ve uygun araç, cihaz ve makinelerle donatılmış lisanslı depo işleticisi, depolanmaya ve standartlara uygun olmayan ya da depolandığında lisanslı depodaki diğer ürünleri olumsuz etkileyebilecek ürünleri, mudinin talebi üzerine ve ücreti karşılığında, depolanmaya ve standartlara uygun hale getirmek üzere ürünün niteliğine göre ihtiyaç duyulan temizleme, yabancı maddelerden ayıklama, eleme ve benzeri işlemlere tabi tutar.

(2) İhtiyaç duyulan işlemlerden sonra işleme tekniğinden kaynaklı olarak zeytinin toplam ağırlığında meydana gelen fire, Bakanlıkça belirlenen esaslara göre oluşturulan Fire Tespit Komisyonunca tespit edilen oran ve esaslara göre yetkili sınıflandırıcı tarafından hesaplanır.

(3) Zeytin; çeşit/tip (olgunluk derecesi), sınıf/kalibre ile işleme ve piyasaya sunuş şekillerine göre ayrı depo bölmeleri veya tanklarda giriş kalibre aralığı veya giriş ortalama kalibrelerine göre depolanır.

(4) Depolanmaya ve standartlara uygun hale getirilen ürün, tip/çeşit, sınıf/kalibre ve standartlarına uygun ürünlerle depolanabilir.

(5) Depolama şartları uygun olmamakla birlikte bozulmamış veya sağlığı olumsuz etkileyecek durumda olmayan ürünler ile standartların dışına çıkmış ürünler, lisanslı depolara alınmaz ve diğer ürünlerle karıştırılmaz.

Numune alımı, analiz ve sınıflandırma

(1) Lisanslı depo işletmesince depolanacak zeytinin numune alma, analiz ve sınıflandırma işlemleri; bu maddeye, bu maddede hüküm bulunmayan hallerde 8/10/2005 tarihli ve 25960 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yetkili Sınıflandırıcıların Lisans Alma, Faaliyet ve Denetimi Hakkında Yönetmeliğin 18 ve 32 nci maddelerine göre yapılır.

(2) Görevli tarafından numune alma araç ve cihazlarıyla elle veya otomatik olarak alınan numuneler, bir ambalajda ya da pakette veya doğrudan ilgili yetkili sınıflandırıcı tesisine ulaştırılır. Numune paket veya ambalajının, numuneyi dış etkilerden koruyacak, numunenin temsil nitelik ve özelliğini muhafaza edecek şekilde tasarlanması ve numunenin etiketlenmesi gerekir.

(3) Lisanslı depo işletmeleri ile bunların personeli, yetkili sınıflandırıcının gözetim ve sorumluluğunda numune işlemlerinde görev yapabilirler.

(4) Numune alınması ve gönderilmesi işlemlerine, istemeleri halinde ürün sahibi ile lisanslı depo işleticisi veya bunların temsilcileri nezaret edebilir.

Zeytinin parti olarak tartılması, depolanması ve blok ürün senedi

(1) Lisanslı depo işleticisi, ilgili mevzuatına uygun olarak tartımı yapılmış, sınıf ve standardı belirlenmiş ürünleri lisanslı depoya kabul ve teslim eder. Tüm ürünler, depolanmadan önce lisanslı depoda tartılır ve belirlenen ağırlık tartım makbuzunda belirtilir. Mudi tarafından ürünler depodan teslim alınırken yine tartım işlemi yapılır.

(2) Tartım, analiz, sınıf veya standarda ilişkin bir itiraz olursa, itiraz sonucu yeniden belirlenen değerlere göre hareket edilir.

(3) Mudinin talebi, lisanslı depo işletmesinin kabulü halinde; 1000 kilogramı aşan parti halindeki ürünlerin toplam miktarı için blok halinde tek ürün senedi düzenlenebilir. Bu durumda blok ürün senedi üzerine parti zeytinin toplam ağırlığı yazılır.

(4) Diğer durumlarda depolanan ürünün her bir 1000 kilogramı için ayrı bir ürün senedi düzenlenir. Elektronik ürün senetlerinin düzenlenmesine ilişkin Elektronik Kayıt Kurallarında yer alan hükümler saklıdır.

(5) Tartım, analiz ve sınıflandırması yapılmayan zeytin, lisanslı depolara alınmaz. Ancak depolanmış ürünlerden ayrı olarak bunlar için ayrılmış farklı bölüm veya özel alanlara analiz ve sınıflandırması yapılana kadar konulabilir. Analiz ve sınıflandırma süresi 24 saati geçemez.

Ürünlerin lisanslı depoya geçici olarak kabulü

(1) Zeytin, depolama amacından ziyade nakletme veya toplayarak ya da istifleyerek bir araca yükleme ve gönderme gibi kısa süreli muhafaza etme amaçlarıyla lisanslı depoya en fazla 180 günü geçmeyecek şekilde geçici olarak kabul edilebilir. Bu durumda lisanslı depo işleticisi, ürün sahibiyle kendisi arasında yaptığı özel sözleşme çerçevesinde ürünü depolar ve depolama ücret tarifesinden farklı olarak ücret talep edebilir. Ancak, bu şekilde kabul edilecek ürün miktarı, bu ürünün depolama döneminin başlangıcını takip eden ilk üç ay içinde merkez veya şubede o ürün için tahsis edilen depolama kapasitesinin yüzde onunu geçemez. Bu fıkrada belirtilen geçici depolama süresi, gerekli görülmesi halinde genel olarak veya lisanslı depo işletmesi bazında Bakanlıkça en fazla yarısı oranında arttırılıp azaltılabilir.

(2) Bu şekilde kabul edilen ürüne ilişkin ürün senedi düzenlenmez. Ancak bu tür ürünlerin lisanslı depoda geçici olarak bulundurma amacı ortadan kalkarsa veya geçici depolama süresi aşılırsa, o ürün için ürün senedi düzenlenir.

(3) Bu tür geçici olarak depoya kabul edilen ürün, ürün senedi düzenlenen ürünlerden ayrı olarak depolanır, üzerlerine geçici olarak kabul edildiğine dair bir ibare iliştirilir ve ağırlık ile ürünün depoya konulmasından önce yetkili sınıflandırıcılarca yapılan analiz sonucuna ilişkin bilgiler kayıtlarda ayrı olarak gösterilir.

(4) Buna ilişkin olarak ürün sahibi ve lisanslı depo işletmesi arasında çıkan ihtilaflar Kanun kapsamı dışında, aralarındaki sözleşme ve genel hükümlere göre çözülür.

Ürünlerin karıştırılması, prim ve indirim tarifesi

(1) Lisanslı depo işletmesi, aynı dönemde hasat edilen aynı tip/çeşit, sınıf/kalibredeki zeytinleri karıştırarak depolayabilir. Bu durumda, depolamak üzere kabul ettiği ürünü her hasat dönemi öncesinde hazırlayarak Bakanlığın onayını alıp ilan ettiği cetveldeki kabul edilebilir kalite ve kalibraj kaybı değerleri içerisinde geri vermesi esastır. Ürünün mudiye tesliminde ortaya çıkabilecek kabul edilemez kalite ve kalibraj farklılıkları ise prim ve indirim tarifesine göre tazmin edilir. Prim ve indirim tarifesi ve bu tarifede yapılacak değişiklikler lisanslı depo işletmesince hazırlanır ve borsanın görüşü alınarak Bakanlıkça onaylanır.

(2) Mudinin isteği ve depolama olanaklarının uygun olması halinde, farklı kalibrelerdeki ürünler de karıştırılabilir. Lisanslı depo işletmesi, mudinin iki veya daha fazla ürün senedinin temsil ettiği ürününün karıştırılması talebi üzerine, bu ürün senetlerini iptal eder, ürünü karıştırır ve yeni oluşan partiden alınan temsili numune ile belirlenen partinin sınıf ve özellikleri, yeni ürün senedi üzerinde gösterilir. Ürünlerin belli oranda karıştırılması işleminden sonra artan bir ürün olması halinde, bu ürün için, tartım ve analizi takiben yeni bir ürün senedi düzenlenir ve benzer kalibredeki ürünle birlikte depolanır ya da ayrı depolanır.

(3) Ürünün tesliminde kabul edilemez kalite ve kalibraj farklılıkları çıkmış ve bunlar prim ve indirim tarifesindeki oranları aşmamış ise, prim ve indirim tarifesindeki kabul edilebilir sınırlar içerisindeki değerlere göre;

a) Mudinin lisanslı depodan teslim aldığı ürün, teslim ettiğinden kaliteli ve/veya üst kalibrede çıkar ise, mudi tarafından ürünün sınıf ve kalibresine göre teslim tarihinde borsada oluşan ortalama fiyat baz alınarak, lisanslı depo işleticisine, kalite ve/veya kalibraj farklılığından doğan fiyat farkı indirim tarifesi olarak ödenir,

b) Ancak mudinin lisanslı depoya teslim ettiği ürün, teslim aldığından kaliteli ve/veya üst kalibrede çıkar ise, lisanslı depo işleticisince ürünün sınıf ve kalibresine göre teslim tarihinde borsada oluşan ortalama fiyat baz alınarak, mudiye, kalite ve/veya kalibraj farklılığından doğan fiyat farkı prim olarak ödenir.

Zeytinin depo bölümlerine yerleştirilmesi, ayrı depolanması

(1) Lisanslı depo işleticisi, depoya kabul edilen zeytini aşağıdaki şekilde depoya yerleştirir:

a) Ürün; bu fıkranın (b) bendinde yer alan durumlar hariç, zeytinin tip/çeşit, sınıf/kalibresine göre tahsis ve tasnif edilmiş, numaralanmış lisanslı depo, depo üniteleri ve tanklara, tip/çeşit, sınıf/kalibresinden diğer ürünler ile karıştırılarak düzenli ve kolayca erişilebilecek şekilde depolanır. Ürünlerin deponun bölümlerine taşınmasında, düzenli şekilde yerleştirilmesi, istiflenmesi ve depodan çıkarılmasında, iş araç ve makinelerinin rahatça çalışabileceği boş alanlar ve geçiş yerleri bırakılır,

b) Mudinin talebi, lisanslı depo işletmesinin kabul etmesi ve ürünün tank kapasitesinin en az %60’ına tekabül etmesi halinde, bu mudiye ait zeytin, diğer ürünlerle karıştırılmadan, ürünün kimliği korunarak ayrı olarak depolanabilir. Bu durumda lisanslı depo işletmesi, bu zeytini ayrı bir tank veya bölüme koyar ve bunlara diğer ürünleri karıştırmadan, açıkça ve fark edilebilir şekilde işaretler.

Lisanslı depoda bulunan ürünün korunması

(1) Lisanslı depo işleticisi, lisansın askıya alındığı süreler de dahil olmak üzere her zaman, sorumluluğu altında bulunan ürünlerin muhafazasında gerekli dikkati ve özeni gösterir. Depo her zaman temiz olmalı, yangın tehlikesini artıran veya ürünün sağlıklı muhafazasını engelleyen toz, çöp ve madde birikimleri, ısı ve nem gibi etkenlerin değişimlerinden korunmalıdır.

(2) Ürün, zarar veya hasar görebilecek bir depoda ya da depo bölümünde tutulamaz veya depolanamaz. Zeytinin depolanmasında, deponun yapısının herhangi bir kısmıyla doğrudan temas etmesi halinde ürüne zarar geleceği düşünülüyorsa, ürün deponun bu kısmında saklanmaz. Deponun bu kısmı, gerekli tadilatlar yapılıncaya ve zeytini bozulmadan sıhhatli şekilde depolamaya elverişli hale gelinceye kadar kullanılmaz.

Zeytinin yeniden depolama şartlarına uygun hale getirilmesi

(1) Lisanslı deposundaki herhangi zeytinin bozulduğunu veya bozulma riskinin olduğunu fark eden lisanslı depo işleticisi, bozulmanın daha ileri seviyeye ulaşmasını önlemek ve ürünün eski haline dönmesini sağlamak amacıyla, baskı ve salamura değişimi ile dezenfekte etme işlemleri gibi diğer uygun tedbirleri alarak ürünün yeniden depolama şartlarına uygun hale getirilmesine çalışır. Lisanslı depo işleticisi, amaca uygun cihazlarla donatıldığı ölçüde kendi deposunda ya da uygun cihazlara sahip olmadığı yerlerde söz konusu tertibata sahip başka bir depoda veya yerde ürünü, bu fıkrada belirtilen işlemlerin bir kısmına ya da hepsine tabi tutar.

(2) Üründeki bozulmanın birinci fıkrada belirtilen işlemlerden sonra dahi engellenemeyeceği tespit edilmiş veya bu işlemlerden sonra ürün eski haline dönmemişse, lisanslı depo işletmesi ivedilikle Bakanlığa, borsaya ve ilgili sigorta şirketine durumu bildirir. Bildirimde; zeytinin depolandığı deponun tank numarası, bozulan ürünün çeşidi, tahmini kalibre ve miktarı ile durumu ve eğer biliniyorsa, bunun nedeni belirtilir.

(3) Bildirim üzerine borsa ve lüzumu halinde Bakanlık gerekli incelemeyi ve denetimi yapar, ihtiyaç gördüğü tedbirleri alır.

(4) Zayi olan ya da nitelik kaybına uğrayan ürün bedeli sigorta tarafından karşılanacak hususlar kapsamı dışında ve lisanslı depo işleticisinin ürünün muhafazasına yönelik Kanunda ve bu Yönetmelikte belirtilen yükümlülüklerini aksatmasından kaynaklanmışsa:

a) Söz konusu ürünü teslim almak amacıyla mudinin başvurması üzerine ve o anda lisanslı depoda bu ürün senedinde kayıtlı miktar ve nitelikte ürünün bulunmaması durumunda, lisanslı depo işleticisi aynı nitelik ve miktardaki ürünü, başvurudan itibaren en geç yedi gün içerisinde piyasadan temin ederek teslim eder veya aynı nitelik ve miktardaki ürünün başvuru tarihinde borsada oluşmuş fiyatının % 5 üzerindeki bir bedeli öder. Bu durumda ilgili ürün senedi iptal edilir ve ürün lisanslı depodan çıkarılır,

b) (a) bendinde öngörülen şekilde mudi zararı giderilmemişse, Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonu Yönetmeliğinin 26 ncı maddesi çerçevesinde mudi zararları tazmin edilir.

Ürün senedi karşılığında ürünün teslim yükümlülüğü, hapis hakkı

(1) Lisanslı depo işleticisi, mudînin talebi üzerine, hukuken geçerli bir mazereti olmadıkça derhal ürünü teslim eder. Ürünün tesliminde bu ürüne ait ürün senedini geri alır ve iptal eder. Mudî kısmî teslimat talebinde bulunursa, mevcut ürün senedi iptal edilerek teslim edilmeyen kısım için yeni bir ürün senedi düzenlenir.

(2) Ancak lisanslı depo işleticisi, lisanslı deposundaki ürün üzerinde, bu ürünleri kabul etme, depolama, depolama öncesi ve sonrası işlemler ile teslim de dahil olmak üzere gerçekleştirdiği hizmetlerden doğan alacakları karşılığında hapis hakkına sahiptir.

(3) Lisanslı depo işleticisi; ürün senedine, ürün senedini ibraz eden mudiye veya mudinin yazılı talimatı doğrultusunda hareket eden temsilcisine ilişkin olarak kimlik ve imza dahil mümkün olan tüm kontrolleri gerek kendi, gerekse borsa kayıtlarından ve/veya Merkezi Kayıt Kuruluşu veri tabanından yaparak teyit aldıktan sonra ürünü teslim eder.

(4) Ürünler ilke olarak depolandıkları lisanslı depolardan teslim edilir. Ancak mudinin talebi üzerine, lisanslı depo işletmesi kendi vasıtalarıyla veya anlaşmalı bulundukları nakliye işletmeleri aracılığıyla, ücreti karşılığında ürünün istenen yerde teslimini sağlayacak nakliye hizmeti sunabilir. Ayrıca usul ve esasları Bakanlıkça bir tebliğ ile belirlenmesi kaydıyla, ürünün depolandığından farklı bir depodan teslimi yapılabilir.

Fire

(1) Ürünlerin aynı tip/çeşit, sınıf/kalibredeki diğer ürünlerle karıştırılarak depolanması halinde, lisanslı depo işletmesinin depolamak üzere kabul ettiği ürünü ürün senedinde belirtilen ve depolama süresine göre fire tespit komisyonunca belirlenen azami fire oranını düşerek geri vermesi esastır.

(2) Ürünlerin diğer ürünlerle karıştırılmadan ayrı olarak depolanması halinde, lisanslı depodan aynı orijinal ürün teslim edilir. Bu durumda üründeki fire miktarının fire tespit komisyonunca belirlenen azami fire oranını aşmaması esastır. Mudi, belirlenen azami fire oranını aşmayan ürünü teslim almaktan kaçınamaz.

(3) Ürün fire miktarının, Fire Tespit Komisyonunca belirlenen veya teamül gereği kabul edilen sınırlar içinde olmadığına ya da düzgün olmayan depolama koşulları nedeniyle yüksekliğine dair mudi tarafından yapılan bir itiraz veya başvuru olursa, Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonu Yönetmeliğinin 26 ncı maddesine göre gerekli hukuki işlem yapılır ve lisanslı depo işletmesi ile mudi arasında fire oranı konusundaki ihtilaf çözülür.

(4) Ürün mudi tarafından kabul ve teslim alındıktan sonra fireye ilişkin itiraz yapılamaz.

Ürünün azami depolama süresinde depodan geri alınmaması ve satışı

(1) Türk Gıda Kodeksinde tanımlanan siyah ve rengi dönük zeytin, hasat döneminden itibaren azami 16 ay; yeşil zeytin ise hasat döneminden itibaren azami 12 ay süresince lisanslı depolarda depolanabilir. Ürünün depolama döneminin başlangıç ve bitiş tarihleri, uygulama göz önünde bulundurularak Bakanlıkça belirlenir. Ürünün hasat dönemi, ürün sahibinin beyanı ile gerekli analiz ve incelemelerle tespit edilir.

(2) Ürünün son depolama tarihine kadar geri alınması gerektiği, aksi takdirde ürün senetlerinin lisanslı depo işletmesince satılabileceği hususu, mudiye veya yetkili temsilcisine lisanslı depo işletmesi tarafından yazılı olarak azami depolama süresinden kırk beş gün önce bildirilir. Bildirme işleminde, 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır. Nihai mudinin ve adresinin tespitinde, borsa kayıtlarından yararlanılır.

(3) Depolama döneminin bitiminde geri alınmayan ürünler, lisanslı depo işletmesince borsada satılabilir. Bu durumda, depolama ücreti ve diğer masraflar satış bedelinden düşülerek geri kalan tutar yedi iş günü içinde ilgiliye ödenir. Bu fıkra uyarınca borsada satılan ürünlere ilişkin düzenlenen ürün senetleri, lisanslı depo işletmesince derhal iptal edilerek mudiye ve borsaya bilgi verilir.

Lisanslı depo işleticisinin ayrım yapma yasağı

(1) Depo kapasitesinin dolu olması, teslim edilmek istenen veya depolanmış bir ürünün lisanslı depodaki diğer ürünleri ve sağlığı olumsuz etkileyecek bir nitelik taşıması, depolanmaya elverişsiz olması ya da mevzuatta belirtilen diğer durumlar dışında, lisanslı depo işletmesi ürünün depolanmak üzere kabulünde, depolama hizmetlerinden ve lisanslı depo işletmesi imkânlarından yararlanılmasında kişiler arasında ayrım yapamaz.

Yasak faaliyetler

(1) Lisanslı depo işletmeleri, Kanunda ve mudî tarafından izin verilmedikçe kendilerine tevdi olunan başkalarına ait ürünler üzerinde hiçbir şekilde alım, satım, rehin gibi tasarruflarda bulunamaz, ürünlerin niteliklerini değiştirecek herhangi bir işlem yapamazlar.