Birinci Bölüm
TEMEL BİLGİLER VE KAMU DAVASININ AÇILMASINDA BENİMSENEN İLKELER
I. TEMEL BİLGİLER
A. Kavramsal Açıdan Kamu Davası ve Onu Diğer Davalardan Ayıran Hususlar
Davalar; gerek ihlal edilen hakkın türü ve yoğunluğu gerek tarafların hukuki pozisyonu…
Kamu davasını, özel hukuk davaları ile idari davalardan ayıran hususlar, bu ayrımı…
Kamu davası ile idari davaların, neden özel hukuk davalarında olduğu gibi, bir üst…
Bu açıklamalar ışığında kavramsal açıdan bakıldığında, kamu davası bakımından toplumu…
Netice itibarıyla kamu davası, gerek haksızlık türü ve yoğunluğu gerek tarafların…
B. Kamu Davasının Tarihsel Gelişimi
1. İtham Sistemi
Tarihin ilk dönemlerinde, suç teşkil eden fiillerin sadece bireyi ilgilendirdiği…
Cezalandırma yetkisinin topluma geçip davasız yargılama olmaz ilkesinin benimsendiği…
Ceza muhakemesinin en temel amacı olan maddi gerçeğe ulaşmayı bireyleri ilgilendiren…
- Hâkim re’sen harekete geçemez; bunun için ithama ihtiyaç duyar.…
- Herkes ithamda bulunabilir.…
- Medeni muhakemede öngörüldüğü gibi hâkim, taraflarca ortaya konan delillerle bağlı…
- İddia ve savunma taraflarını bireyler oluşturduğundan, bunlar arasında tam anlamıyla…
- Yargılama aleni ve sözlüdür. Çelişme yalnızca taraflar bakımından geçerlidir.…
Yargılamanın aleni ve sözlü olması, tutuklama vb. kurumların mevcut olmaması gibi…
2. Tahkik Sistemi
Orta Çağın ikinci yarısında, otoriter devletlerin kurulması ve Kilise Hukuku’nun
Esasını, kamu menfaatinin bireyden üstün tutulması ve hakikate ulaşılması amacının…
- Kamu güvenliğinin korunması özel şahısların isteğine bağlı tutulamaz. Dolayısıyla…
- İddia ve yargılama faaliyeti aynı mercide birleşir. Bu açıdan hâkim ve sanık arasında…
- Hâkim, delil araştırma ve değerlendirme hususunda tamamen serbesttir. …
- Yargılama, gizli, çelişmesiz ve yazılıdır.…
- Sanığın tutuklanması mümkündür.…
Cezalandırmanın davacının iddiasına bağlı tutulduğu itham sisteminde, türlü saiklerle…
Keza mezkûr sistemde, sanığın hiçbir teminatı olmayıp savunma hakkı bir şekilden…
Bütün bunların yanı sıra, tahkik sisteminde, sanıklar için çok daha tehlikeli bir…
Bu bilgiler ışığında, maddi gerçeğe ulaşılması noktasında elverişli gibi görünse…
3. İşbirliği Sistemi
Aydınlanma dönemine hâkim olan felsefenin amacı; insanları baskı altına sokan tüm…
Özellikle Fransız İhtilali’nin ardından etkin bir konuma gelen mezkûr felsefe, tahkik…
İtham ve tahkik sisteminin her ikisi de çeşitli sorunları içermekteydi. İtham sisteminde…
Tahkik sistemi ise yargılamanın yanında iddia faaliyetini de hâkimin yetki alanına…
İtham ve tahkik sisteminden farklı olarak işbirliği sistemi, muhakeme faaliyetlerinin…
İşbirliği sistemi, itham ve tahkik sisteminin kusurlu yönlerini ortadan kaldırıp,…
Mezkûr sistemin öngörmüş olduğu ve suç şüphesinin yenildiği evre olarak bilinen kovuşturma…
İşbirliği sisteminin özelliklerini şu şekilde özetleyebiliriz…
- Hâkim işe re’sen el koyamaz. Bunun için iddiaya ihtiyacı vardır. İddia görevinin…
- Soruşturma evresinde kural olarak gizlilik ve yazılılık geçerliyken, çelişme oldukça…
- Hâkim delil araştırma ve değerlendirme hususunda tamamen serbesttir ve tarafların…
- Suçlu, yargılamaya sebep teşkil eden bir obje değil, muhakemenin süjelerinden…
Modern Ceza Hukuku anlayışı, işbirliği sistemini esas alır. Bugün Kıta Avrupası’nda…
C. Muhakeme Evrelerinin Tanımlanması ve Soruşturma Evresine İlişkin Genel Bilgiler
Kamu davasının konusunu oluşturan uyuşmazlık; iddia, savunma ve yargılama makamlarının…
Ceza muhakemesinin üç evreden oluştuğu söylenebilir. Bunlar, suç haberinin alınmasıyla…
Suç ve suçluya ilişkin araştırma ve incelemelerin yapıldığı soruşturma evresi, suç…
CMK’nın 158. maddesine göre, suça ilişkin ihbar veya şikâyet, C. Başsavcılığına veya…
C. savcısını harekete geçiren sebep, muhakeme sürecinin başlangıç noktasını oluşturduğundan…
Suç işlendiği izlenimini edinen C. savcısı, kolluk marifetiyle, maddi gerçeğe ulaşma…
Soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suç işlendiği hususunda yeterli şüphe…
Bu açıdan, kamu davasının açılması noktasında ehemmiyet arz eden yeterli şüphe ve…
İddianame; içeriği bakımından kovuşturmayı yapacak olan mahkemeye verilip, bu mahkemeden…
Soruşturma evresi sonunda, kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak…
Muhakeme koşullarının gerçekleşmediği veya C. savcısının kamu davasının açılması…
Bazı durumlarda soruşturma veya kovuşturmanın yapılması, belli şartların gerçekleşmesine…
Kovuşturmaya yer olmadığı kararının, muhakeme şartının gerçekleşmediği gerekçesiyle…
C. savcısının kamu davasının açılması hususunda sahip olduğu takdir yetkisini, davanın…
Kovuşturmaya yer olmadığı kararının verilmesini gerektiren bir hal mevcut değilse,…
EN
TR
