ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KESİN HÜKÜMSÜZLÜK YAPTIRIMINDA AMACA UYGUN SINIRLAMA
A. Genel Olarak
Hükümde örtülü boşluk bulunduğu hallerde, hâkimin TMK md. 1/ II uyarınca hükmün amaca…
Kesin hükümsüzlük yaptırımının katı sonuçlarının her somut olaya uygun olmadığı konusunda…
Bu çerçevede öncelikle kanunda yer alan geçersizlik hallerinin neler olduğunu ve…
B. Kesin Hükümsüzlük Hallerinin Kapsamı
1. Genel Olarak
TBK md. 27/ I hükmü borçlar hukukunun temel ilkelerinden olan sözleşme özgürlüğünün…
Konumuz kapsamında amaca uygun sınırlama ile bağlantısı bakımından ele alacağımız…
Bunların yanında belirtmek gerekir ki; sözleşmede muvazaa halinde de amaca uygun…
Muvazaalı işlemlerde, hükmün amaca uygun sınırlanabildiği bir diğer husus ise şekil…
Diğer görüş uyarınca; gizli işlem şekle tabi yapılmadığı için (örneğin resmi şekle…
Kanımızca bedelde muvazaa halinde şekle aykırılık nedeniyle geçersiz olan gizli işlemin…
Ehliyet hükümlerinin ise konumuzla önemli bağlantılarından biri, ayırt etme gücüne…
Konumuz kapsamında ele alacağımız temel geçerlilik şartlarını incelemeye geçmeden…
2. TBK md. 27/ I’de Düzenlenen Geçerlilik Şartları
a. 818 Sayılı Borçlar Kanunu md. 19 ve md. 20 ile TBK md. 26 ve md. 27’nin Karşılaştırılması
TBK md. 26 hükmü tarafların, bir sözleşmenin içeriğini kanunda öngörülen sınırlar…
TBK md. 26 ve md. 27’de düzenlenen hükümler, 818 sayılı Borçlar Kanunumuzda md.…
818 sayılı Borçlar Kanunu dönemindeki tartışmalardan biri md. 19/ II hükmünün amacı…
Bu çerçevede diğer görüş; BK md. 19/ II’de sayılan kavramların yine aynı hükümde…
Nitekim 6098 sayılı TBK ile BK md. 19/ II’nin karşılığı olarak bir düzenleme getirilmemiş…
Aşağıda da ayrıntılı olarak inceleyeceğimiz üzere; TBK md. 27/ I hükmüne getirilen…
b. TBK md. 27/ I’de Sayılan Hallerin Amaca Uygun Sınırlama Bakımından Ele Alınması
TBK md. 27/ I uyarınca sözleşme özgürlüğünün sınırları; sözleşmenin emredici hükümlere,…
Ahlâka aykırılık genel görüş tarafından kabul edildiği üzere; hüküm içi boşluk bulunan…
Ahlâk kurallarının konumuz bakımından önem teşkil eden özelliği, bu kuralların hem…
Ahlâk kurallarının diğer bir koruma alanı toplumsal menfaattir. Örneğin Ceza Kanununda…
Ayrıca burada hemen belirtmek gerekir ki bir ahlâka aykırılık halinde hem bireysel…
Ayrıca tüm bunların yanında eklemek gerekir ki, hâkimin genel ahlâk kuralı teşkil…
Sonuç olarak ahlâka aykırılığın özellikle kişiliğin ihlali teşkil ettiği haller çalışmamızda…
Bu başlık altında incelememiz gereken TBK md. 27/ I’de sayılan bir diğer husus; kamu…
Kamu düzeninin hukuki niteliği hakkında doktrinde birçok görüş mevcut olmakla birlikte,…
Kanımızca kamu düzenine aykırılığın tespit edilmesi hususunda saydığımız ilk görüşe…
Tüm bunların yanında her iki görüşün de ortak noktasının, bir hükmün emredici niteliğinin…
Doktrinde genel kabul gördüğü üzere emredici hükümlerin ihlali halinde, mutlaka toplum…
Kanımızca emredici hükümler bakımından bu yönde bir ayrım yapılmadığı vakit, hukuk…
Doktrinde de sıklıkla karşılaşıldığı üzere aslında bireysel koruma atfedilmiş birçok…
Fakat hemen eklemek gerekir ki, bazı emredici hükümlerin ihlali halinde kamu düzeninin…
Sonuç olarak gerek genel ahlâka aykırılık teşkil eden sözleşmeler (TMK md. 23/ I…
Bunun yanında eklemek gerekir ki; TBK md. 27/ I’de sözleşme özgürlüğünün sınırı olarak…
Yukarıda saydığımız nedenlerle kamu düzenine ve kişilik haklarına aykırılık TBK md.…
O halde TBK md. 27/ I’de sayılan geçerlilik unsurlarından emredici hükümlere aykırılık…
C. Emredici Hükümlere Aykırılık
1. Emredici Hükümlerin Hukuki Niteliği
TBK md. 27/ I uyarınca; sözleşme özgürlüğünün sınırlarından biri, sözleşmenin emredici…
Sözleşme özgürlüğü ilkesi esas alınarak düzenlenmiş Türk Borçlar Kanunu’nda, 818…
Emredici hükümlerin neler olduğu kanun koyucu tarafından belirtilmediği gibi herhangi…
Bir sözleşmenin, TBK md. 27’nin uygulama alanına girebilmesi için iç hukuktaki özel…
Hükmün emredici olup olmadığının lafzından ya da amacından anlaşıldığını belitmiştik.…
TBK md. 27 hükmünde ifade edilen emredici hükümlere aykırılık, objektif anlamda emredici…
Tüm bunların yanında tarafların hukuki işlemi gerçekleştirirken emredici hükmü bilip…
2. Emredici Hükümlere Aykırılık Halleri
818 sayılı Borçlar Kanunu md. 19/ II’de kanun koyucunun “kanunun kat’i surette emreylediği…
Doktrinde neredeyse tartışmasız olarak hâkim görüş tarafından emredici hükümlere…
Bu bakımdan ele alacağımız ilk husus; kanun koyucunun emredici hüküm ile bizzat sözleşmenin…
Emredici hükmün edimlere ilişkin olduğu hallere ise, Ceza Kanunu’nda suç teşkil eden…
Son olarak ele almamız gereken mesele; özellikle kamu hukukundan kaynaklanan bir…
Örneğin; içki ruhsatı olmayan bir restorandan içki satın alan müşterinin, çalıntı…
Uygulamada daha sık karşılaşılabilecek örnek olan çalıntı malın satımına ilişkin,…
Oysa içki ruhsatı olmayan bir restorandan içki alınması ya da eczaneden reçetli satılan…
EN
TR
