MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi

1. Konkordato isteminden dolayı yapılan yargılama sonunda, ... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesince verilen alacaklı ... (...) yönünden hukukî yarar yokluğu nedeniyle istinaf başvurusunun usulden reddine, alacaklı ... Bankası A.Ş. yönünden istinaf dilekçesinin reddine ilişkin karar alacaklı ... Başkanlığı vekili ile ... Bankası A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 15. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonunda bozulmuş, ... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesince Özel Daire bozma kararına karşı direnilmiştir.

2. Direnme kararı alacaklı ... Bankası A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.

3. Hukuk Genel Kurulunca dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

I. YARGILAMA SÜRECİ

Davacı İstemi:

4. Konkordato isteyenler vekili dilekçesinde; müvekkili şirketin 2009 yılından beri inşaat, unlu mamuller üretimi ve restoran işletmeciliği konusunda faaliyette bulunduğunu, diğer müvekkillerinin de şirketin %100 pay sahipleri olduğunu, son yıllarda meydana gelen piyasalardaki dalgalanmalar ve dövizdeki artışlar nedeni ile müvekkillerinin yaptıkları taşınmazları satamadıklarını bu nedenle malî açıdan sıkıntıya düştüklerini ancak sunulan konkordato projesinin uygulanması ile müvekkili şirketin bu durumdan kurtulabileceğini, müvekkillerinin iyi niyetli olup borçlarını ödemek istediğini ileri sürerek öncelikle geçici mühlet, daha sonra kesin mühlet verilmesine ve konkordato projesinin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.

İlk Derece Mahkemesi Kararı:

5. ... Asliye Ticaret Mahkemesinin 09.01.2019 tarihli ve 2018/891 E., 2019/27 K. sayılı kararı ile; davacı gerçek kişiler yönünden konkordato ön projesi sunulmadığından bu kişiler yönünden dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine, 09.01.2019 tarihinden başlamak üzere davacı şirket hakkında bir yıllık kesin mühlet verilmesine karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi Ek Kararı:

6. ... Asliye Ticaret Mahkemesinin 20.05.2020 tarihli ve 2018/891 E., 2019/27 K. sayılı kararı ek kararı ile; talep eden şirketin konkordato teklifi ile bu teklifteki ödeme planına göre alacaklılar toplantısında bulunan ve bilahare iltihak yolu ile elli dört alacaklıdan kırk yedi adedinin (%87) ve 5.694.900TL'lik toplam alacağın 4.059.352TL'lik kısmının (%71,2) teklifi kabul ettiği, İİK'nın 304 ve 305. maddelerinde öngörülen koşulların gerçekleştiği, bu kapsamda teklif edilen tutarın borçlunun iflâsı hâlinde alacakların eline geçebilecek muhtemel miktardan fazla olabileceği, yine teklif edilen tutarın borçlunun kaynakları ile orantılı bulunduğu, konkordato teklifinin tasdiki için gerekli yasal koşulların mevcut olduğu gerekçesiyle davacı şirketin konkordato projesinin tasdik talebinin kabulüne karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi Kararı:

7. Alacaklı ... Başkanlığı vekili ve ... Bankası A.Ş. vekili tarafından ilk derece mahkemesi kararına karşı süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.

8. ... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesinin 28.10.2020 tarihli ve 2020/1290 E., 2020/1363 K. sayılı kararı ile;

... Başkanlığının prim alacakları kamu alacağı niteliğinde olduğundan konkordatonun adı geçen kurum için bağlayıcı olmadığı, ... Başkanlığının sözü edilen alacaklarının borçlu tarafından vadesinde ve tam olarak ödeneceği gerekçesiyle ... Başkanlığının ilk derece mahkemesinin konkordatonun tasdikine ilişkin olarak verdiği kararı istinaf etmesinde hukukî yararının bulunmadığı, alacaklı ... Bankası A.Ş., alacaklılar toplantısına katılıp ret oyu kullanmış ise de, duruşma aşamasında itirazlarını açıklamadığı, söz konusu alacaklının itiraz eden alacaklı konumunda olmaması nedeniyle 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun (İİK) 308/a maddesi uyarınca ilk derece mahkemesi kararına karşı istinaf yoluna başvurma hakkının bulunmadığı gerekçesiyle ... Başkanlığı vekilinin istinaf başvurusunun hukukî yarar yokluğu nedeni ile usulden reddine, ... Bankası A.Ş.’nin istinaf dilekçesinin reddine karar verilmiştir.

Özel Daire Bozma Kararı:

9. ... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde alacaklı ... Başkanlığı vekili ve ... Bankası A.Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

10. Yargıtay (Kapatılan) 15. Hukuk Dairesince 15.06.2021 tarihli ve 2021/2422 E., 2021/2746 K. sayılı kararı ile;

“…1- Alacaklı ... vekilinin temyiz itirazları yönünden yapılan incelemede;

Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere göre, alacaklı ...’nın istinaf itirazları yönünden verilen kararda bir isabetsizlik görülmediğinden yerinde olmayan bütün temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.

2- Alacaklı ... Bankası A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarına gelince;

Talep İİK 276. ve devamı maddeleri çerçevesinde konkordatonun tasdiki talebine ilişkindir.

İlk derece mahkemesinin davacının konkordato talebini İİK 306 madde çerçevesinde tasdik etmesi üzerine karar alacaklı ... Bankası A.Ş. vekili tarafından istinaf edilmiş, ... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi tarafından talep İİK 308/a maddesi gerekçe gösterilerek reddedilmiştir.

Konkordato hakkında verilen karara karşı İİK 308/a maddesi uyarınca itiraz edenler kanun yoluna başvurabilir. İtiraz edenler kavramı İİK 304. maddesinde belirlenen şekliyle dar yorumlandığı takdirde, sadece duruşma öncesi itiraz eden alacaklıların kararı kanun yoluna taşıyabileceklerini kabul etmek gerekir. Ancak böyle bir yorum hak arama özgürlüğü ile bağdaşmaz. Bu nedenle kanun koyucunun itiraz edenlerden kastının konkordato toplantılarında veya iltihak süresi içinde olumsuz oy kullananlar olduğunun kabulü gerekir. Bu bağlamda kanundaki "itiraz edenler" ifadesinin konkordatoya red oyu verenlere teşmil edilmesi hukuk usulünün genel hükümlerine uygun düşer. Nitekim öğretide alacaklılar toplantısında veya iltihak süresi içinde red oyu vermiş alacaklıların tasdik kararını istinaf edebilecekleri kabul edilmektedir.(Prof Dr. Selçuk Öztek, Prof Dr.Ali Cem Budak, Doç. Dr. Müjgan Tunç Yücel, Doç.Dr. Serdar Kale, Doç. Dr. Bilgehan Yeşilova, Yeni Konkordoto Hukuku, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, ...-2019, shf. 569)

Somut olayda, ... Bankası A.Ş. temsilcisinin alacaklılar toplantısına katılıp red oyu kullandığı anlaşılmaktadır. Bu durumda yukarıdaki gerekçeler doğrultusunda ... Bankası A.Ş.'nin istinaf hakkının bulunduğunun kabulü gerekir.

Hal böyle olunca ... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesinin istinaf talebinin reddine karar vermesinde isabet bulunmamış olduğundan kararının bozulmasına,…” gerekçesiyle kararın bozulmasına, alacaklı ... Bankası A.Ş.’nin istinaf itirazları hakkında inceleme yapılmak üzere dosyanın ... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesine gönderilmesine karar verilmiştir.

Direnme Kararı:

11. ... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesinin 05.10.2021 tarihli ve 2021/1301 E., 2021/1376 K. sayılı kararı ile; önceki karar gerekçesinin yanında, öğretide “itiraz eden alacaklı” kavramı ile konkordatoya kaydedilmiş olsun ya da olmasın konkordatonun tasdiki talebinin incelendiği duruşmaya gelerek konkordatonun tasdiki talebinin reddine karşı itirazlarını dile getiren alacaklının kastedildiği ve özellikle konkordatoya ret oyu kullansalar bile duruşmaya gelmemiş olan alacaklıların tasdik kararına karşı kanun yoluna gitme yetkilerinin bulunmadığı konusunda fikir birliği bulunduğu, Özel Dairenin bozma kararında atıfta bulunulan yazarların, 1932 yılından beri yerleşik hâldeki görüşten dönmelerini gerektiren hususu yeni (7101 sayılı Kanun ile yapılan) değişiklikle Kanun’un "...itiraz eden alacaklılar için istinaf süresini tasdik kararının ilanından itibaren işletmeye başlattığı..." olarak açıkladıklarının görüldüğü, istinaf süresinin hangi tarihte ve ne şekilde başlayacağının kimlere istinaf hakkı verilip verilmeyeceği ile ne gibi bir bağlantısı olduğunu ise belirtmedikleri, İİK’nın yürürlüğe girdiği tarihten, 5311 sayılı Kanun ile yapılan değişikliğe kadar konkordatonun tasdiki kararlarına karşı kanun yolunun duruşmadaki tefhimle başladığı, diğer taraftan 5311 sayılı Kanun ile yapılan değişikliklerin bölge adliye mahkemelerinin faaliyete başladığı tarihte yürürlüğe girdiğinden, sürenin tefhimle başlatılmasına ilişkin uygulamanın 20.07.2016 tarihine kadar bu şekilde süre geldiği, gelinen noktada salt sürenin ilanla başlatılmasının istinaf hakkı sahiplerinin kapsamını neden değiştirdiğinin anlaşılamadığı, yazarlar ve onlara atıf yapan Özel Dairenin de buna dair bir açıklık getirmediği, özellikle Kanun’da bir boşluk bulunmadığı, değişiklikle de özel bir kapsam genişletilmesi yapılmadığına göre yazarların bu görüşünün "yeni ve yol gösterici bir hukuki bakış açısı" olduğu fakat hükme esas alınabilecek genel kabul görmüş bilimsel bir içtihat olmadığının anlaşıldığı, her şeyden önce hak aramanın temel haklardan olup, bu hakların ancak kanun ile sınırlandırılabileceği, Anayasa hükmü gereği kanun yoluna başvurmanın bir hak olduğu, ancak konkordatonun ne talep edene ve ne de alacaklıya subjektif bir alacak hakkı verdiği, konkordatonun alacaklının hakkına bir halel getirmediği, sadece bunun ödeme biçimini, mahkemenin de katkısı ile değiştirdiği, bu durumun kabul oyu verenler için sözleşmesel bir ilişki doğururken, ret oyu verenler için mahkeme kararına dayandığı, alacaklının dahi iflâsa tâbi borçlusu hakkında konkordato isteminde bulunabileceği, bununla birlikte konkordatonun süreç ve kurumsal yapı bakımından tamamen şeklî olduğundan ivedilikle tamamlanması gerektiği, bu çerçevede borçlu lehine verilen birçok kararda kanun yolunu tamamen kapattığı ve sürecin borçlu lehine bir an evvel sonuçlandırılması arzusunda olduğu, kanunun öngörmediği bir kanun yolunun ve kanun yoluna başvuru hakkının yorum yoluyla da olsa kabul edilemeyeceği, toplantıda ret oyu kullanmak ile usulünce duruşmaya katılarak konkordatonun tasdikine itiraz etmenin farklı durumlar olduğu gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.

Direnme Kararının Temyizi:

12. Direnme kararı süresi içinde alacaklı ... Bankası A.Ş. vekilince temyiz edilmiştir.

II. UYUŞMAZLIK

13. Direnme yoluyla Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık, konkordato hakkında verilen karara karşı 2004 sayılı İİK’nın 304/1. maddesi uyarınca, istinaf kanun yoluna başvurabilmek için tasdik duruşmasından önce alacaklının itiraz sebeplerini bildirmesinin gerekip gerekmediği, tasdik duruşmasından önce itiraz sebeplerini bildirmediği hâlde, konkordato teklifine karşı olumsuz oy kullanan alacaklının istinaf kanun yoluna başvurma hakkının bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.

III. GEREKÇE

14. Uyuşmazlığın çözümü açısından öncelikle konkordatoya ilişkin açıklama yapılmasında yarar bulunmaktadır.

15. Konkordato, borçlarını vadesi geldiği hâlde ödeyemeyen ya da herhangi bir borçlunun, borcun belirli koşullarda ödenmesi için alacaklılarıyla anlaştığı ve yetkili ticaret mahkemesinin onayı ile geçerlilik kazanan hukukî çözüm işlemidir (Türk Hukuk Lûgatı, ... 2021, s. 709).

16. Konkordato İİK’da tanımlanmamış ise de; öğretide konkordato, dürüst bir borçlunun belli bir zaman kesiti içerisindeki bütün adi borçlarının alacaklılar tarafından kanunda gösterilen nitelikli çoğunlukla kabul edilmesi ve yetkili makamın (mahkemenin) onayı ile gerçekleşen ve borçlunun borcun bir kesiminden kurtulmasını ve/veya ödeme şeklinin borçlu yararına değişmesini sağlayan, haciz ve iflâs gibi klasik ve borçlu bakımından sert cebri icra yöntemlerinin yerine ikame edilmiş bir kolektif icra biçimidir (Kuru, Baki: İcra İflas Hukuku, C. IV, İstanbul 1997, s. 3585; Tanrıver, Süha/Deynekli, Adnan: Konkordatonun Tasdiki, ... 1996, s. 29; Kale, Serdar: Sorularla Konkordato (İflas Dışı ve İflas İçi Adi Konkordato), İstanbul 2017, s. 2; Pekcanıtez, Hakan/Erdönmez, Güray: 7101 Sayılı Kanun Çerçevesinde Konkortado, İstanbul 2018, s. 4; Altay, Sümer/Eskiocak, Ali: Konkordato ve Yeniden Yapılanma Hukuku, İstanbul 2019, s. 10,15).

17. Konkordato kurumu ile ilgili farklı ayrımlar yapılmaktadır. Bunlardan ilki, mahkeme dışı ve mahkeme içi konkordato ayırımıdır. Mahkeme içi konkordato içeriğine göre vade, tenzilat ve karma konkordato olarak ayrılmaktadır. Sözü geçen sınıflandırmaya göre, borçlunun borcunu tam olarak ödemeyi vaat etmesi ve bunun için alacaklıların borçluya ödeme süresi tanımaları veya borcun itfasını takside bağlamaları hâlinde vade konkordatosu; borçlunun borçlarının belli bir yüzdesini ödemeyi taahhüt ettiği ve alacaklıların da kalan alacaklarından vazgeçtiği durumda tenzilat konkordatosu; tenzilat ve vade konkordatosunun bir araya getirilmesiyle teşekkül eden konkordatoya ise karma (bileşik) konkordato denilmektedir. Yapıldığı zamana göre ise; iflâsa tabi olmayan borçlular ile iflâsa tabi borçlulardan henüz iflâsına karar verilmeyenlerle yapılan konkordatoya iflâs dışı konkordato; müflisin teklif ettiği konkordatoya ise iflâs içi konkordato denilmektedir.

18. Konkordato konusunda yapılan diğer bir ayırım ise, adi (alelade) konkordato ve mal varlığının terki suretiyle konkordatodur. Mal varlığının terki suretiyle konkordato türünde, borçlunun malî durumunun iyileşmesi ve işletmenin faaliyetine devam etmesi amaçlanmaz. Mal varlığının terki suretiyle konkordatonun iki şekilde yapılacağı kabul edilmektedir. Bunlardan ilki, borçlunun mal varlığı üzerindeki tasarruf yetkisini alacaklılara bırakması ve alacaklıların da borçlunun mal varlığını satarak ele geçen paradan alacaklarını tahsil etmeleridir. Mal varlığının terki suretiyle konkordatonun diğer bir görünüm şekli ise, belirli vadelerde alacaklılara ödeme yapması kaydıyla, mal varlığının tamamının ve bir kısmının üçüncü kişiye devredilmesidir. Bu ihtimalde, alacaklılar alacaklarını borçlunun mal varlığının üçüncü kişiye devrinden elde edilen parayla tahsil etmektedirler. Mal varlığının terki suretiyle konkordatoda borçlu borçlarını belli şartlar dâhilinde ödemeyi değil, mal varlığının aktifi üzerindeki tasarruf yetkisini alacaklılara (veya üçüncü kişiye) devretmeyi teklif etmektedir. Mal varlığının terki suretiyle konkordatoya niteliğine aykırı düşmedikçe adi konkordatonun hükümleri (İİK m. 285 ilâ 308/g) uygulanır (Pekcanitez/Erdönmez s. 6 vd.).

19. Mahkeme içi adi konkordato İİK’nın 285 ve devamı maddelerinde düzenlenmiş ve konkordatoya başvurabilecek kişiler İİK’nın 285. maddesinde “herhangi bir borçlu” denilerek açıklanmış olup, kanunun bu ifadesi karşısında tüzel kişiler ile tacir olup olmadığına bakılmaksızın bütün gerçek kişiler konkordatoya başvurabilecektir. İİK’nın 285/2. maddesindeki düzenleme uyarınca konkordatoya başvuru imkânı sadece borçluya tanınmamış, iflâs talebinde bulunabilecek her alacaklı da gerekçeli bir dilekçe ile borçlu hakkında konkordato işlemlerinin başlatılmasını isteyebilir.

20. Konkordato talep eden borçlu veya iflâsını isteyebileceği borçlusu hakkında konkordato talep eden alacaklı, bir nüsha olarak düzenlenen dilekçe, konkordato ön projesi, ayrıntılı bilanço, gelir tablosu ve İİK’nın 286. maddesinde sayılan diğer belgeler ile birlikte asliye ticaret mahkemesine başvurarak üç aylık geçici konkordato mühleti verilmesi ister (İİK m. 285-287). Asliye ticaret mahkemesi 286. maddede sayılan belgelerin eksiksiz olarak mevcut olduğunu belirlediği takdirde borçluya derhâl geçici mühlet (üç ay) verir ve bir veya işin kapsamına göre üç kişiden oluşan komiser veya komiserler kurulu oluşturulur (İİK. m. 287).

21. Borçlu, konkordato mühletinin kapsadığı ve mühlet hükümlerinin devam ettiği dönem içerisinde komiserin denetimi altında 7101 sayılı Kanun ile değişik İİK’nın 297. maddesinin öngördüğü sınırlamalar içerisinde mal varlığı üzerinde tasarrufta bulunmak imkânını kural olarak muhafaza eder.

22. Asliye ticaret mahkemesi komiserin veya borçlunun makul sebeplere dayalı talebi üzerine geçici mühleti en fazla iki ay daha uzatarak, geçici mühlet süresini beş aya yükseltebilir.

23. Geçici mühletin ilânı ve ilgili kurumlara bildirilmesinden itibaren, alacaklılar ilândan başlayarak yedi gün içerisinde borçluya kesin mühlet verilmesini gerektiren durum bulunmadığını delilleri ile birlikte ileri sürerek konkordato talebinin reddini isteyebilirler (m. 288).

24. Geçici mühlet içinde mahkeme borçluyu ve varsa konkordato talep eden alacaklıyı duruşmaya davet eder. Bu süreçte geçici komiser duruşmadan önce raporunu mahkemeye ibraz eder. Mahkeme yapacağı değerlendirmede itiraz eden alacaklıların dilekçelerinde ileri sürdükleri itiraz sebeplerini de dikkate alır (m. 289/2).

25. Konkordatonun başarıya ulaşmasının mümkün görülmesi hâlinde borçluya bir yıllık kesin mühlet verilir (m. 289/3). Gerekiyorsa geçici komiser veya komiserler değiştirilerek yeni bir görevlendirme yapılabilir veya geçici komiserlerin görevine devam etmesine karar verilerek dosya komisere teslim edilir.

26. Konkordatonun geçici mühlet içerisinde başarıya ulaşmayacağına kanaat getirilmişse, borçluya kesin mühlet verilmez ve konkordato talebinin reddi doğrultusunda karar oluşturulur. Kesin mühlet verilmesine, kesin mühletin uzatılmasına ve kesin mühletin kaldırılarak konkordato talebinin reddine dair kararlar İİK’nın 288. maddesi uyarınca ilân edilir ve ilgili yerlere bildirilir.

27. Güçlük arz eden özel durumlarda kesin mühlet, komiserin bu durumu açıklayan gerekçeli raporu ve talebi üzerine mahkemece altı ay daha uzatılabilir (m. 289/5).

28. Mahkemece, kesin mühlet içinde uygun görülecek bir zamanda yedi alacaklıyı geçmemek, herhangi bir ücret takdir edilmemek ve tek sayıda olmak koşuluyla ayrıca bir alacaklılar kurulu oluşturulabilir. Bu durumda, alacaklıları hukukî nitelik itibariyle birbirinden farklı alacaklı sınıfları ve varsa rehinli alacaklılar, alacaklılar kurulunda hakkaniyete uygun şekilde temsil edilir. Bu konuda komiserin de görüşü alınır (m. 289/4).

29. Kesin mühlet içerisinde komiser, konkordatonun hazırlanmasına ilişkin işlemleri gerçekleştirir. Kısaca belirtmek gerekirse, bunlar aktif ve pasifin tespit edilerek aktif defterlerinin tutulması ve değerlerinin takdiri, alacakların bildirilmesi için İİK’nın 288. maddesine göre ilân yapılması, borçlunun yazdırılan alacaklara tamamen veya kısmen kabul veya ret şeklinde beyanlarının alınması (m. 299), çekişmeli alacaklar hakkında dosyanın asliye ticaret mahkemesine sunularak bu alacaklar hakkında konkordato oylamasına katılıp katılmayacakları bakımından karar alınması, rehinli alacak müzakerelerinin yapılması, alacaklılar toplantısı ve oylamaların tutanakla tespiti (m. 302), alacakların geçerli ve sağlıklı olup olmadıklarının borçlunun ticarî defterlerinin incelenmesi suretiyle tespiti ve bu konuda oluşan kanaatin ticaret mahkemesine sunulan raporda belirtilmesi ve konkordato mühleti içerisinde dosyanın asliye ticaret mahkemesine konkordatonun tasdiki veya reddine karar verilmek üzere sunulması ve sonuçta asliye ticaret mahkemesinin duruşma günü ilân ederek, komiseri dinleyerek, gerektiğinde bilirkişi incelemesi yaptırarak, tasdik veya red kararı vermesidir. Bununla birlikte belirtmek gerekir ki, borçlu iflâsa tâbi ise, konkordatonun reddi ve doğrudan iflâs sebeplerinin varlığı hâlinde borçlunun iflâsının açılmasına da karar verilecektir.

30. Konkordatonun tasdiki için aranan şartlar İİK’nın 305. maddesinde belirtilmiş olup, buna göre; konkordato projesinin İİK’nın 302. maddesinde öngörülen çoğunlukla kabul edilmiş olması (kaydedilmiş olan alacaklıların ve alacakların yarısını veya kaydedilmiş olan alacaklıların dörtte birini ve alacakların üçte ikisini aşan çoğunluk) ile birlikte teklif edilen tutarın borçlunun iflâsı hâlinde alacaklıların eline geçebilecek muhtemel miktardan fazla olacağının anlaşılması, konkordatoda teklif edilen tutarın borçlunun kaynakları ile orantılı olması, İİK’nın 206. maddesinin birinci fıkrasındaki imtiyazlı alacaklıların alacaklarının tam olarak ödenmesinin ve mühlet içinde komiserin izniyle akdedilmiş borçların ifasının, alacaklı bundan açıkça vazgeçmedikçe yeterli teminata bağlanmış olması ve konkordatonun tasdikinin gerektirdiği yargılama giderleri ile alacaklılara ödenmesi kararlaştırılan para üzerinden alınması gereken harcın tasdik kararından önce mahkeme veznesine depo edilmesi gerekir.

31. Konkordatonun tasdikine ilişkin karar İİK’nın 288. maddesi uyarınca ilan edilecek ve kesin ödeme projesinin tasdik ilânı gereğince onun yönetiminde uygulanması için bir kayyım atanabilecektir (m. 306).

32. Asliye ticaret mahkemesince kabul edilerek tasdik edilen konkordato, konkordato prosedürüne katılmayanlar (alacak kaydı yaptırmayanlar) da dâhil olmak koşuluyla tüm alacaklıları bağlar. Bu temel ilke “konkordatonun bütün alacaklılar için kural olarak zorunlu olması” şeklinde de ifade edilmektedir. Ancak rehinli alacaklarla bazı imtiyazlı ve kamusal alacaklar ve komiserin izniyle mühletten sonra doğan alacaklar bu kuralın istisnasını teşkil etmektedir (m.308/c-III). Bu kategoriye giren alacaklar konkordatodan kesinlikle etkilenmeyip tümüyle ödenmesi gerekir. Çünkü kanun, konkordatonun borçlu ile alacağı rüçhanlı olmayan alacaklılar arasında akdedilebileceğini öngörmüş, rüçhanlı alacaklıları konkordatodan istisna tutmuştur.

33. Konkordatonun taraflar için bağlayıcı hâle gelmesi, geçici mühlet kararından önce başlamış takiplerde konulan ve henüz paraya çevrilmemiş olan hacizleri hükümden düşürür (m. 308/ç). Borçlu mühletten önce doğan borçlarını, mahkemece tasdik edilen konkordato projesinde öngörülen ödeme planı çerçevesinde ödemek imkânına kavuşur. Bu itibarla konkordato, borcun yenilenmesini gerektirmemekte, ancak ödeme şekil ve şartlarında önemli değişiklikler meydana getirmektedir. Bu değişikliğin şeklini ve içeriğini, asliye ticaret mahkemesince tasdik edilerek kesinleşen konkordato ödeme projesi belirler. Bu açıklamalara göre borçlu, mühletten önce doğan borçları için artık takip edilmemekte ve borçlarını ödeme konusunda fevkalâde elverişli bir hukukî statüye kavuşmaktadır. Bu bağlamda belirtmek gerekir ki, mühletten sonraki dönemde komiserin onayı olmadan borçlunun üstlendiği borçlar da konkordatoya tâbidir [(m. 308/c-II) Altay/Eskiocak s. 44 vd.].

34. İcra ve İflas Kanunu’nun “Kanun yolları” başlıklı 308/a maddesi;

“Konkordato hakkında verilen karara karşı borçlu veya konkordato talep eden alacaklı, kararın tebliğinden; itiraz eden diğer alacaklılar ise tasdik kararının ilânından itibaren on gün içinde istinaf yoluna başvurabilir. Bölge adliye mahkemesi kararına karşı on gün içinde temyiz yoluna başvurulabilir. İstinaf ve temyiz incelemeleri, Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümlerine göre yapılır”.

Hükmünü içermektedir.

35. Anılan düzenlemede konkordato hakkında verilen karara karşı kimlerin ne zaman kanun yoluna başvurabileceği belirtilmiş olup, buna göre borçlu veya konkordato talep alacaklı ile birlikte itiraz eden diğer alacaklılara kanun yolu hakkı tanınmıştır. Buradaki “itiraz eden alacaklı” deyiminden, sadece tasdik duruşmasından önce itirazlarını bildiren ve tasdik talebinin incelendiği duruşmaya gelerek konkordatonun tasdiki talebinin reddine karşı itirazlarını dile getiren alacaklının mı kastedildiği, yoksa projeye red oyu veren alacaklının da bu kapsama girip girmediğinin belirlenmesi gerekmektedir.

36. İcra ve İflas Kanunu’nun 308/a maddesinin; aynı Kanun’un “Konkordatonun mahkemece incelenmesi” başlıklı 304. maddesi ile birlikte değerlendirilmesi gerekmekle anılan madde;

“Komiserin gerekçeli raporunu ve dosyayı tevdi alan mahkeme, konkordato hakkında karar vermek üzere yargılamaya başlar. Mahkeme, komiseri dinledikten sonra kısa bir zamanda ve her hâlde kesin mühlet içinde kararını vermek zorundadır. Karar vermek için tayin olunan duruşma günü, 288 inci madde uyarınca ilân edilir. İtiraz edenlerin, itiraz sebeplerini duruşma gününden en az üç gün önce yazılı olarak bildirmek kaydıyla duruşmada hazır bulunabilecekleri de ilâna yazılır.

Konkordato hakkında yapılan yargılamada kesin mühlet içinde bir karar verilemeyeceği anlaşılırsa; mahkeme, gerekli görürse komiserden gerekçeli bir rapor da alarak, karar verilinceye kadar mühlet hükümlerinin devamına karar verebilir. Bu süre altı aydan fazla olamaz.” şeklinde düzenlenmiştir.

37. Bu düzenlemeye gore, projeye itiraz edenlerin itiraz sebeplerini duruşma gününden en az üç gün önce yazılı olarak bildirmemeleri hâlinde tasdik duruşmasında yer alamayacakları anlaşılmaktadır.

38. İcra ve İflas Kanunu’nun 304. maddesine ilişkin Adalet Komisyonu raporunda, itiraz edenlerin duruşmada hazır bulunabilmelerinin şartının, itiraz sebeplerini mahkemeye duruşma gününden en az üç önce yazılı olarak bildirmiş olmaları gerektiği, aksi hâlde duruşmada hazır bulunarak itirazlarını dermeyan etmelerinin mümkün olmadığı, böyle bir sınırlama getirilmesinin nedeninin her alacaklının duruşmada hazır bulunarak itirazlarını ileri sürmesinin yargılamayı çok aksatabileceği endişesi olduğu belirtilmiştir.

39. İcra ve İflas Kanunu’nun 304. maddesinin gerekçesi de “Mevcut Kanunun 296 ncı maddesinin ikinci fıkrası hükmü, güncellenerek metne alınmaktadır. Buna göre, mahkemenin komiseri dinledikten sonra kararını her halde kesin mühlet içinde vermesi emredilmektedir. Duruşma günü 288 inci maddesi uyarınca ilan edilecektir. Yine mevcut düzenlemeden farklı olarak, itiraz edenlerin duruşmada hazır bulunabilmelerinin şartı, itiraz sebeplerini, mahkemeye, duruşma gününden en az üç gün önce ve yazılı olarak bildirmiş olmalarıdır. Aksi halde duruşmada hazır bulunarak itirazlarını dermeyan etmeleri mümkün olmayacaktır. Böyle bir sınırlama getirilmesinin nedeni, her alacaklının duruşmada hazır bulunarak itirazlarını ileri sürmesinin yargılamayı çok aksatabileceği endişesidir,…” şeklinde olup tüm alacaklıların duruşmada hazır bulunarak itirazları ileri sürmesinin konkordato sürecini aksatabileceği düşüncesiyle duruşmada hazır olabilmek için itirazların tasdik duruşmasından en az üç gün önce yazılı olarak bildirilmesi şartı getirildiği belirtilmiştir.

40. Bununla birlikte konkordatonun yapısı tamamen şeklî olduğundan tasdik işlemlerinin bir an önce tamamlanması gerekmekte olup, konkordatoya ilişkin kanunda yer alan düzenlemelere bakıldığında borçlu lehine verilen birçok kararda kanun yolunun tamamen kapatıldığı ve sürecin bir an evvel sonuçlandırılmasının istendiği anlaşılmaktadır. Örneğin ilk derece mahkemesince verilecek geçici mühlet talebinin kabulü, geçici komiser görevlendirilmesi, geçici mühletin uzatılması ve tedbirlere ilişkin kararlara karşı kanun yoluna başvurulamayacağı (m. 287/son), kesin mühlet talebinin kabulü ile mühletin kaldırılması talebinin reddine ilişkin kararlara karşı kanun yolunun kapalı olduğu (m. 293/1) görülmektedir.

41. Bu yasal düzenlemelerden hareketle, İİK’nın 308/a maddesinde kanun yoluna başvuru hakkı tanınan “itiraz eden alacaklı” deyiminden, “tasdik duruşmasından önce itirazlarını bildiren ve tasdik talebinin incelendiği duruşmaya gelerek konkordatonun tasdiki talebinin reddine karşı itirazlarını dile getiren alacaklının” kabul edilmesi gerekmektedir.

42. Öğretide “itiraz eden alacaklı” kavramı ile, konkordatoya kaydedilmiş olsun ya da olmasın konkordatonun tasdiki talebinin incelendiği duruşmaya gelerek konkordatonun tasdiki talebinin reddine karşı itirazlarını dile getiren alacaklının kast edildiği ve özellikle konkordatoya ret oyu kullansalar bile duruşmaya gelmemiş olan alacaklıların tasdik kararına karşı yasa yoluna gitme yetkilerinin bulunmadığı kabul edilmektedir (Kuru, Baki.: İcra ve İflas Hukuku El Kitabı, ... 2013, s. 1502; Tanrıver/Deynekli, s. 158; Görgün, Şanal/Börü, Levet/Kodakoğlu, Mehmet: İcra v e İflas Hukuku, ... 2022, s. 514).

43. Ramazan Arslan, Ejder Yılmaz, Sema K1 Ayvaz ve Emel Hanağası’nın "İcra ve İflas Kanunu ve İlgili Mevzuat" (... 2022, m.308/a, s.291) adlı eserinde, kanun yollarına ilişkin 308/a maddesinde itiraz eden ibaresinin yanına 304/1 maddeye atıf yapıldığını gösterecek şekilde bu maddenin numarası yazılarak İİK’nın 308/a maddesindeki itirazın, İİK’nın 304/1. maddesinde düzenlenen itiraz olduğuna işaret etmişlerdir.

44. İcra İflas Kanunu’nun 304. madde gerekçesine bakıldığında duruşmaya gelecek olanları “yargılamanın uzayacağı” endişesi ile sınırlayan yasa koyucunun aynı yasanın 308. maddesinde temyiz yoluna gelecek olanları sınırlamadığını kabul etmek konkordatonun sistemine de aykırıdır.

45. Kanunun öngörmediği bir yasa yolu ve yasa yoluna başvuru hakkı yorum yoluyla da olsa kabul edilemez. İİK’nın 308/a maddesindeki düzenleme de 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın (Anayasa) kabul ettiği anlamda temel hak niteliğindeki hak arama özgürlüğünü kullanmayı "itiraz" şartına bağlamıştır ve bu durum da Anayasa’ya uygun bir sınırlama yöntemi olup, “itiraz eden alacaklı” deyiminden İİK’nın 304. maddesinde belirtilen alacaklıları kabul etmek, hak arama özgürlüğünün ihlâli olarak değerlendirilemez.

46. Tüm bu açıklamalar ışığında somut olaya gelince, istemde bulunan şirketin konkordato projesi, ilk derece mahkemesince nisaba dâhil edilecek alacaklar belirlendikten sonra komiser tarafından rapor, İİK’nın 302. maddesinde belirlenen alacaklı sayısı ve alacak miktarına ilişkin nisabın oluşup oluşmadığı ve İİK’nın 305. maddesinde düzenlenen tasdik şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediği yönünden değerlendirme yapılarak tasdik isteminin kabulüne karar verilmiştir.

47. Dosya içerisinde yer alan 13.02.2020 tarihli alacaklılar toplantısı tutanağı incelendiğinde alacaklı ... Bankası A.Ş.’nin toplantıya katılıp projeye “Ret” oyu kullandığı anlaşılmaktadır.

48. Her ne kadar alacaklı ... Bankası A.Ş. tarafından konkordato projesine “Ret” oyu kullanılmış ise de, İİK’nın 304/1. maddesi uyarınca itiraz sebeplerini tasdik duruşmasından en az üç gün önce yazılı olarak bildirmediği ve tasdik duruşmasına katılmadığı anlaşılmaktadır. Buna göre İİK’nın 308/a maddesi uyarınca mahkemece verilen tasdik kararını istinaf hakkı bulunmadığından Bölge Adliye Mahkemesince alacaklı ... Bankası A.Ş. vekilinin istinaf dilekçesinin reddine karar verilmesi yerindedir.

49. Hukuk Genel Kurulunda yapılan görüşmeler sırasında; İİK’nın 308/a maddesinde belirtilen “itiraz eden alacaklı” deyiminden sadece tasdik duruşmasından önce itirazlarını yazılı olarak bildirerek tasdik duruşmasına katılan alacakların kastedilmediği, alacaklılar toplantısında ya da yedi günlük iltihak süresi içinde “Ret” oyu veren alacaklıların da kararı istinaf edebileceği, İİK’nın 308/a maddesinde, konkordato hakkında verilen karara karşı borçlu veya konkordato talep eden alacaklının kararın tebliğinden; itiraz eden diğer alacaklıların ise, tasdik kararının ilânından itibaren istinaf yoluna başvurabileceğinin düzenlendiği, alacaklılar yönünden kanun yoluna başvuru süresi ilândan itibaren başladığına göre, itiraz eden alacaklının tasdik duruşmasına katılma şartının aranmadığı, bu nedenlerle alacaklılar toplantısında ya da iltihak süresi içinde olumsuz oy kullanarak iradesini belli eden alacaklının kanun yoluna başvuru hakkının kabulünün gerektiği, direnme kararının Özel Daire bozma kararında belirtilen gerekçe ve nedenlerle bozulması gerektiği görüşü ileri sürülmüş ise de, bu görüş yukarıda açıklanan nedenlerle Kurul çoğunluğu tarafından benimsenmemiştir.

50. Hâl böyle olunca Bölge Adliye Mahkemesince verilen direnme kararı yerindedir.

IV. SONUÇ :

Açıklanan nedenlerle;

Alacaklı ... Bankası A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile direnme kararının ONANMASINA,

Harç peşin alındığından harç alınmasına yer olmadığına,10.03.2022 tarihinde yapılan ikinci görüşmede oy çokluğu ile kesin olarak karar verildi.

KARŞI OY

İİK 285. maddesine göre konkordatoda borçlarını vadesinde ödeyemeyen ya da ödeme tehlikesi altında bulunan borçlunun iflastan kurtulmak için konkordato talep edebileceği düzenlenmiştir.

Eldeki dosyada ... - ... Enerji Mühendislik şirketini sahibi olup, geçici mühlet kararı ve sunduğu konkordato teklifinin tasdikine karar verilmesini talep etmiştir.

İlk derece mahkemesi tarafından konkordato projesinin 25.1.2020 tarihinde yapılan toplantı ve iltihak süresi içerisinde İİK 302/2 maddesinde aranan nisabın sağlandığından ve İİK’nın 305. maddesindeki konkordato tasdik şartları oluştuğundan, tasdik harcı da yatırılmış olmakla konkordato projesinin tasdik talebinin kabulüne karar verilmiştir.

Alacaklı ... A.Ş. tarafından istinaf yoluna başvurularak; konkordato projesinin tasdik talebinin reddine karar verilmesi talep edilmiştir.

... Bölge Adliye Mahkemesi istinaf talebini inceleyerek İİK 308/a maddesi gereğince konkordato tasdik kararları ancak toplantıda olumsuz oy kullanan ve tasdik duruşmasına kadar itirazlarını bildiren alacaklılar tarafından istinaf edilebileceğini; alacaklı ... Bankasının konkordato talebine itiraz etmemiş olmakla İİK 308/a maddesi gereğince istinaf hakkı bulunmadığından HMK 352/1,ç maddesi uyarınca istinaf dilekçesinin reddine karar vermiştir.

İİK 302. maddesinde alacaklılar toplantısının ne şekilde yapılacağı, nisabın ne olduğu düzenlenmiştir. Toplantı kesin mühlet içinde makul bir zamanda yapılır süresi içinde alacaklı olarak kaydedilmiş olan veya süresi içinde kayıt talebinde bulunmamakla birlikte alacağını toplantı sırasında doğrulayan her alacaklı oy hakkından ve alacağın borçlu tarafından çekişmeli hâle getirilmiş olup olmadığından bağımsız olarak toplantıya katılma hakkına sahiptir. Toplantı sonunda kabul yada reddedenler belirlenir, konkordato tutanağı düzenlenir, imzalanır. Konkordatoya yazılıp ancak toplantıya gelmeyenlerin konkordatoyu reddettikleri kabul edilir, ancak toplantının bitimini takip eden yedi günlük iltihak süresinde konkordatoya diyeceklerini bildirebilirler.

İstinaf yoluna başvuran alacaklı ... Bankası A.Ş.’nin 13.2.2020’de yapılan alacaklılar toplantısına katılıp ret oyu kullandığı, projede alacaklı olarak gösterildiği, istinaf talepli dilekçesinde adi nitelikte alacaklar ile bankanın rehin dışı alacaklarının aynı statüye tabi tutulmasının eşitlik ilkesine ve yasaya aykırı olması nedeniyle tasdik kararının kaldırılarak, reddine karar verilmesinin talep ettiğini görüyoruz.

İİK 304. madde ile konkordato tasdik incelemesinin mutlaka duruşmalı yapılacağı, duruşma gününün ilan edileceği, bu incelemenin kesin mühlet içinde olacağı düzenlenmiştir. İtiraz edenlerin itiraz sebeblerini duruşma gününden en az üç gün önce yazılı olarak bildirmek kaydıyla duruşmada hazır olacakları madde içeriğinde düzenlenmiştir.

Bu maddede kanunu koyucunun itiraz sebeplerinin üç gün önce bildirilmesini düzenlemesi tamamen yargılamanın çabuk bitirilmesine ve hangi alacaklıların duruşmada hazır bulunabileceklerinin belirlenmesine yöneliktir. Mühlet ile başlayan süreç bir bütün kabul edilmelidir. Nihayetinde konkordato başvurusu bir çekişmesiz yargı işi olup, tasdik yargılaması mühlet ile başlayan faaliyetten bağımsız bir başvuru meydana getirmemektedir. Geçici veya kesin mühlet kararına itiraz eden yahut mühletin kaldırılmasını talep edip de bu yöndeki başvurusu reddedilen ve fakat itirazlarını tasdik duruşmasından üç gün önce mahkemeye sun(a)mamış bir lacaklıya kanun yollarının kapatılmaması gerekir. Bu anlamda itiraz eden alacaklıyla kastedilen salt tasdik duruşmasından en geç üç gün içinde mahkemeye başvurarak itirazlarını yazılı olarak bildiren alacaklılar ile sınırlı olmayıp geçici mühletin ilanından itibaren itirazlarını dile getirmiş olan tüm alacaklılar da bu imkâna sahip kabul edilmelidir (Toraman,Barış: Konkordato Müessesi Hakkında 7101 sayılı Kanunla Getirilen Yeniliklerin Kanun Yollarına İlişkin Hükümleri Bakımından Değerlendirilmesi, 7101 sayılı Kanun Çerçevesinde Konkordato MİHBİR Türk Medeni Usul ve İcra İflas Hukukları Birliği 16. Antalya Toplantısı, 5-6 Ekim 2018, ... 2019, S. 221).

İİK 305 maddesindeki koşullar oluştuğunda ise konkordato projesinin tasdikine kara verilir.

Alacaklı ... A.Ş.’nin konkordato tasdik duruşmasına katılmadığı, yine ayrıca tasdik duruşmasına ilişkin yazılı bir itirazda bulunmadığı ancak konkordato tasdik kararını istinaf ettiğini görüyoruz.

İİK 308/a maddesi kanun yolları başlığı altında düzenlenmiştir. Konkordato hakkında verilen karara karşı borçlu yada konkordato talep eden alacaklının karar tebliğinden itibaren itiraz eden diğer alacaklılar ise tasdik kararının ilanından itibaren on gün içinde istinaf yoluna başvurulabileceği, Bölge Adliye Mahkemeleri kararına karşı on gün içinde temyiz yoluna başvurulabileceği düzenlenmiştir.

Eldeki dosyada İİK 308/a maddesinde yapılan düzenlemede itiraz eden diğer alacaklılardan ne kastedildiği konusu uyuşmazlık konusudur. Zira alacaklı ... Bankası A.Ş. alacaklılar toplantısında itirazını bildirdi toplantıya katılıp ret oyu kullandı ancak konkordato tasdik duruşmasına katılmadı ve duruşmadan üç gün öncede itirazı süresinde bildirimde bulunmadı. Konkordato tasdik duruşması ilanı yapılmadan daha önce alacaklılar toplantısında itirazlarını bildirmişti.

Bölge Adliye Mahkemesi ve Yargıtay Özel Dairesi arasındaki temel ihtilaf İİK 308/a maddesinin uygulamasına ve kanun koyucunun bu madde de belirtilen itiraz eden diğer alacaklılar düzenlemesi ile konkordato tasdik duruşmasından önce alacaklılar toplantısında yapılmış olan itirazları da kapsayıp kapsamadığı noktasındadır.

Konkordatoya itiraz eden alacaklıların tasdik kararına karşı kanun yoluna gitmelerinde hukukî yarar vardır.7101 Sayılı Kanun değişikliğinden önce konkordato tasdik kararına karşı kanun yoluna gitmek isteyen alacaklıların konkordato tasdik duruşmasına gelerek itiraz etmiş olmaları gerektiği, daha önce ret oyu kullansa bile duruşmaya gelmemiş olan alacaklıların kanun yoluna gitme yetkilerinin bulunmadığı, bunun nedeni sürenin tefhimle başlatılmasıydı. Oysa 7101 Sayılı Yasa ile itiraz eden alacaklılar için süreyi ilandan itibaren işletmeye başlattığından tasdik kararına karşı daha önce alacaklılar toplantısında veya iltihak süresi içinde ret oyu vermiş alacaklıların istinaf yoluna ilandan itibaren on gün içinde gitmeleri mümkündür.

İİK 308/a maddesi düzenlemesi kanun yolları başlığı altında, münferiden düzenlenmiştir. Alacaklı ... Bankası A.Ş.'nin konkordato tasdik duruşmasından önce alacaklılar toplantısına katılıp konkordatoyu kabul etmediği; bu itirazının bu toplantıya ilişkin olup;tasdik duruşmasına gelmediğinden ve duruşmadan önce üç gün içinde, itirazını bildirmediğinden bahisle itiraz etmiş sayılamayacağına ilişkin tespit “hak arama özgürlüğünün “ihlâline bizi götürmektedir. Burada yargılamanın devam ettiği süreçte, iradesini konkordato tasdik duruşmasından çok önce ortaya koyan alacaklının kanun koyucunun düzenlediği “itiraz eden alacaklılar” içerisine saklanmaması hakkın aranmasına engel teşkil edecektir. Bu hakkın yasa ile sınırlanması ve İİK 308/a maddesindeki itiraz eden alacaklıların sadece tasdik duruşmasındaki itiraz edenler olduğu yolundaki tespit hak arama özgürlüğüne engel olabileceği gibi dar bir yorumdan ibaret kalacaktır. Kanun koyucu bu maddeyi ayrı bir başlık altında düzenlemiştir. Konkordato süreci şeklidir. Kanun koyucu bu nedenle düzenlemeyi yargılamanın hızlılığı bakımından yapmış ancak İİK 308/a maddesini “hak arama özgürlüğü”nüde düşünerek kanun yolları başlığı altında düzenlemiştir. Bu nedenle konkordatoya karşı oy kullanma hakkı olan, alacaklılar toplantısına katılan yada yedi günlük iltihak süresinde katılan alacaklının konkordato projesini ortaya koyan alacaklıların konkordatoya itiraz eden alacaklılar olduklarından süresi içinde istinaf yoluna gidebilecekleri düşüncesinde olduğumuzdan Bölge Adliye Mahkemesi tarafından verilen kararın bozulması yönünde karar vermek gerekmektedir.

KARŞI OY

Uyuşmazlık; konkordato hakkında verilen karara karşı 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 304/1. maddesi uyarınca, istinaf kanun yoluna başvurabilmek için tasdik duruşmasından önce alacaklının itiraz sebeplerini bildirmesinin gerekip gerekmediği, tasdik duruşmasından önce itiraz sebeplerini bildirmediği hâlde, konkordato teklifine karşı olumsuz oy kullanan alacaklının istinaf kanun yoluna başvurma hakkının bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.

Özel Daire tarafından verilen bozma kararında, konkordato hakkında verilen karara karşı İcra ve İflas Kanunu’nun 308/a maddesi uyarınca itiraz edenlerin kanun yoluna başvurabileceğinin düzenlendiği, itiraz edenler kavramının İcra ve İflas Kanunu’nun 304. maddesinde belirlenen şekliyle konkordatonun tasdiki duruşmasına dair yapılan ilan üzerine itiraz edenlerle sınırlı olmadığı, konkordatoya toplantılarında veya iltihak süresi içinde olumsuz oy kullananların da itiraz etmiş sayılacağı gerekçesiyle alacaklının istinaf hakkının bulunduğu kabul edilmiş ve istinaf incelemesi yapılmak üzere dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.

... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi tarafından, kanunun öngörmediği bir kanun yolunun ve kanun yoluna başvuru hakkının, yorum yoluyla da olsa kabul edilemeyeceği, toplantıda olumsuz oy kullanmak ile usulünce duruşmaya katılarak konkordatonun tasdikine itiraz etmenin farklı durumlar olduğu gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.

İcra ve İflas Kanunu’nun 308/a maddesinde, “Konkordato hakkında verilen karara karşı borçlu veya konkordato talep eden alacaklı, kararın tebliğinden; itiraz eden diğer alacaklılar ise tasdik kararının ilânından itibaren on gün içinde istinaf yoluna başvurabilir. Bölge adliye mahkemesi kararına karşı on gün içinde temyiz yoluna başvurulabilir. İstinaf ve temyiz incelemeleri, Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümlerine göre yapılır” şeklinde kurala yer verilerek konkordato kararına karşı kanun yolları düzenlenmiştir. Kanun yoluna başvurabilecekler borçlu, konkordato talep eden alacaklı ve itiraz eden diğer alacaklılar olarak gösterilmiştir.

İcra ve İflas Kanunu’nda konkordatoya itiraz müessesesi ayrıca düzenlenmemiş, geçici mühlet kararının ilanı sonrasında ve kesin mühlet sonrasında alacaklıların itiraz edebileceğinden söz edilmiştir. Yine konkordato kararı verilmek üzere yapılan yargılama öncesinde gerçekleştirilen ilan üzerine alacaklıların itiraz hakkının olduğu, Kanun’un 304. maddesinde açıklanmıştır. Aynı maddede, itiraz edenlerin, itiraz sebeplerini duruşma gününden en az üç gün önce yazılı olarak bildirmek kaydıyla duruşmada hazır bulunabileceklerinin ilana yazılacağı açıklanmıştır. O hâlde son kez yapılacak bu ilan üzerine ilk defa itiraz edecekler bakımından bir düzenleme söz konusu olup, bu alacaklılar bakımından itirazın süresi duruşma gününden üç gün önce olarak belirlenmiş ve itirazın yazılı ve gerekçeli olması gerektiği de öngörülmüştür. Bu şekilde itiraz edenlerin duruşmada hazır bulunabilecekleri de açıklanmak suretiyle duruşma düzeni bakımından bir sınırlandırma getirilmiştir. İcra ve İflas Kanunu’nun 304. maddesinde kanun yolu hakkı bakımından herhangi bir kural mevcut değildir. Düzenleme, son bir itiraz yolu ve duruşmaya katılma hakkını içermektedir.

Öte yandan, Kanun’da itiraz için özel bir prosedür öngörülmediğine göre, Kanun’da geçen “itiraz eden diğer alacaklılar” kavramına konkordato toplantılarında veya iltihak süresi içinde olumsuz oy kullananların da dahil olduğu kabul edilmelidir. Zira alacaklı olumsuz oy kullanmak suretiyle konkordato projesine katılmadığını açıkça ifade etmiş, bu yöntemle itirazını gerçekleştirmiştir.

Somut uyuşmazlıkta alacaklı banka temsilcisinin alacaklılar toplantısına katıldığı ve olumsuz oy kullandığını anlaşılmaktadır.

Kanun yolunu düzenleyen İcra ve İflas Kanunu’nun 308/a maddesinde en geniş şekilde istinaf ve temyiz kanun yolu öngörüldüğü hâlde, yorum yoluyla kanun yolu hakkının sınırlandırılması yerinde değildir. Kanun’da yer alan “itiraz eden diğer alacaklılar” kavramının 304. madde kapsamıyla sınırlı şekilde dar yorumlanması, Anayasal temeli haiz hak arama hürriyetinin bir sonucu olan mahkemeye erişim ve adil yargılanma hakkının ihlâli anlamına gelebileceğinden, alacaklılar toplantısına katılarak olumsuz oy kullanan alacaklı bankanın istinaf kanun yolu hakkının bulunduğu sonucuna varılmalı ve direnme kararı bozulmalıdır.